Mijn leven tussen kinderdopers en geloofsdopersIn Duitsland en Nederland dopen we doorgaans op grond van persoonlijk geloof. In Frankrijk en Egypte dopen ze baby’s, en in de Angelsaksische wereld is het altijd tweespalt geweest. Ik herinner me een co
In Openbaring 13:3 en 17:8 zien we dat het Romeinse Rijk, waar Johannes zo uitvoerig over schrijft, op een bepaalde tijd zou ophouden te bestaan, maar na verloop van tijd hersteld zou worden (‘dodelijke wond genezen’, ‘het was en is niet en zal opsti
Niemand kan de Bijbelse profetieën goed begrijpen zonder kennis te nemen van de ‘vier wereldrijken’. In Lukas 21:24 noemt de Heere Jezus die hele periode van de ‘vier wereldrijken’ de ‘tijden van de volken’. Het is de hele periode waarin de heidense
Hebreeën 1 zegt dat met de eerste komst van Christus ‘het laatst der dagen’ is aangebroken (vs. 1). Johannes zegt: ‘Kinderen, het is het laatste uur’ (1 Joh. 2:18). Paulus zegt dat op ons ‘de einden van de eeuwen zijn gekomen’ (1 Kor. 10:11). En Petr
Andersgezegd: de zwakste strijder die God aan zijn zijde heeft, wint - misschien niet direct, maar toch wel op den duur - van de machtigste strijder zónder God. Het Lam, van Zichzelf nietig, treedt op in de kracht van God en zegeviert over de draak,
De apostel Paulus schrijft aan de Korinthische christenen (1 Kor. 6:1-8, heel vrij weergegeven): ‘Als iemand van jullie een aanklacht heeft tegen een medegelovige, heeft hij dan de euvele moed zijn recht te zoeken bij rechters die, omdat zij ongelovi
1. Het woord ‘Palestijn’ betekent bewoner van Palestina, van wat voor afkomst zo iemand ook moge zijn. Tot de jaren 1950 werden daarom ook de joodse bewoners van Palestina ‘Palestijnen’ genoemd. Omgekeerd hebben de tegenwoordige ‘Arabieren’ (binnen e
Critici halen bijvoorbeeld deze tekst aan: ‘Jullie mogen [jullie lichamen] vanwege een dode niet kerven of een kale plek maken tussen jullie ogen [als tekenen van rouw]. Want jij bent een heilig volk voor JHWH, je God. JHWH heeft jóú uit alle volken
Consequente moslims haten Israël in hoofdzaak om twee redenen: ten eerste vanwege de vervloekingen over de Joden die in de latere Soera’s (hoofdstukken) van de Koran te vinden zijn. Ten tweede omdat Palestina sinds de zevende eeuw deel uitmaakt van d
De Here Jezus heeft dat inderdaad voorzegd (Matt. 24:21; zie ook Openb. 7:14). Maar Hij zei dat die ‘grote verdrukking’ pas zou komen als de ‘gruwel der verwoesting’ op de heilige plaats zou komen te staan. Dat sloeg niet op het jaar 70 (het jaar van
In eerste instantie lijkt het Bijbelse standpunt hier duidelijk: ‘JHWH, de God van Israël, zegt dat Hij het wegsturen [van de echtgenote door de man] haat’ (Mal. 2:16; NBG: ‘Ik haat de echtscheiding’), en het wegsturen van de echtgenoot door de vrouw
Een dergelijke opsomming is wel erg ‘kerkgenootschappelijk’ gedacht. In de zestiende eeuw was dat ook wel begrijpelijk: je koos tussen de rooms-katholieke en de protestantse kerk (of eventueel de doopsgezinden). De Kanttekening in de Statenvertaling
Tweede verwarring: de christelijke (water)doop is een rituele reiniging of wassing (vgl. Hand. 22:16) waardoor een mens op het christelijk ‘erf’ wordt gebracht. Sommigen zien in dat ‘erf’ de kerk (vgl. Hand. 2:41), anderen het verbond (vgl. Kol. 2:11
Het supersessionisme is de theologie die zegt dat de (nieuwtestamentische) Kerk de plaats van het (etnische) Israël heeft ingenomen, precies zoals de islam beweert dat de Oemmah (de wereldwijde moslimgemeenschap) bij God de plaats heeft ingenomen van
Vroeger zeiden ze: ‘Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen’. Als het bij de kind om niet meer gaat dan hervormd en gereformeerd, mag je als ouder al dankbaar wezen. Maar wat als het om gelovig en ongelovig gaat? Als twee jongeren to
Het tweede geval betrof Achitofel, de raadsman van koning David, die David in de steek liet en overliep naar Absalom, die tegen zijn vader David in opstand was gekomen. Achitofels raad werd altijd opgevolgd, behalve die ene keer dat Absalom de voorke
Ook wordt betoogd dat de Russen (afgeleid van Rosj) en de Moskovieten (afgeleid van Mesech) nakomelingen van deze Scythen zijn. Zoals Mesech dus Moskou geworden lijkt te zijn, zo heeft men met Tubal in verband gebracht met de Russische stad Tobolsk i
Natuurlijk is het veel meer voor de hand liggend dat een christen zich na zijn dood laat begraven. Christenen doen dat met het oog op de opstanding van hun lichaam. ‘De graven werden geopend en vele lichamen van de ontslapen heiligen werden opgewekt’
In Daniël 2, maar nog duidelijker in Daniël 7 (visioen van de vier dieren), zien we dat aan deze vier wereldrijken pas een einde komt door de komst van de Messias met de wolken van de hemel en de vestiging van diens rijk (zie vooral Daniël 7:13-14).
Dit is echter niet de betekenis waarin het woord ‘euthanasie’ vandaag de dag gebruikt wordt. Het woord is een eufemisme, dat moet verhullen wat de werkelijke betekenis is. Euthanasie is in het moderne spraakgebruik: levensbeëindiging van een patiënt,
De toekomst van het volk IsraëlUiteindelijk zullen alle Joden (voor zover zij op grond van hun geloof toegang zullen krijgen tot het Messiaanse rijk) uit de volkenwereld worden teruggebracht naar het land Israël. Als ik Jesaja 66:18b-20 goed lees, zu
Zelfs in de pas bevruchte menselijke eicel - inderdaad: nog maar een celletje! - liggen reeds alle menselijke erffactoren opgeslagen die bepalen wat voor een soort mens hieruit zal komen. Wat zijn uiterlijk en zijn karakter zullen zijn, ligt al grote
De eerste theorie noem ik de Kores-theorie. De Perzische koning Kores (meestal Cyrus genoemd) veroverde in 539 voor Christus het Babylonische rijk. Dit was een rijk waar zich juist in die tijd vele Judeeërs bevonden die daar in ballingschap waren; ze
Op 18 oktober ga ik verklappen welk Bijbelgedeelte ik bedoel (de schriftkenners onder de lezers weten dat natuurlijk allang). Het is een profetie over het herstel van Israël in zijn eigen land, na jaren en eeuwen van ballingschap. Maar het heeft het
Een van die broeders, Piet Boom, stelde zijn schoonzoon Mans Medema als uitgever voor; dat werd aangenomen, de uitgeverij kreeg zelfs de naam Medema (1952) en werd na enige tijd (1957) gevestigd in Apeldoorn. De Lectuurcommissie, die vroeger voor Voo
Een berucht voorbeeld was de val van de Twin Towers in New York op 11 september 2001 door toedoen van extreme moslims. Onmiddellijk waren er lieden die beweerden dat dit de vervulling was van Jesaja 30:25, dat spreekt over ‘de grote slachtpartij, wan
Het ís ook geen gemakkelijke kwestie, want de Vulgata (de antieke Latijnse bijbelvertaling) gebruikt vaak de term infernum (ook bijv. in Luk. 16:22), en die heeft al aan die verwarring bijgedragen doordat infernum in de Romaanse talen het woord voor
In Gods nieuwe wereld zal zijn volk diegenen omvatten die niet, zoals de Adam van vóór de zondeval, uit de ‘staat der onschuld’ stammen, maar die alle ellende gesmaakt hebben die het gevolg van de zonde is. Juist daardoor zullen zij in staat zijn om
Eén zo’n ‘bewijs’ wordt gevormd door de manier waarop het Oude Testament de dood van bepaalde gelovigen beschrijft als een ‘verzameld worden tot hun vaderen’ (Gen. 49:20; Richt. 2:10; 2 Kon. 22:20; 2 Kron. 34:28) of als een ‘slapen bij de vaderen [d.
Toch is de dood inderdaad nog steeds een gevolg van de zondeval, ook voor gelovigen. Ziekte en pijn blijven in dit aardse leven de gelovige niet bespaard, en zo is het ook met de fysieke dood. En soms (niet altijd!) staat die zelfs bij christenen nog
Tisja be’Av betekent ‘negende [dag] van [de joodse maand] Av’. Op (of omstreeks) die dag werd in 586 voor Christus de tempel van Salomo verwoest door de Babyloniërs, en werd in 70 na Christus de tempel van Herodes verwoest door de Romeinen. Dat is ho
Mijn opa, die altijd vol grapjes was geweest en wiens geestelijk leven niet gemakkelijk gepeild kon worden, was nu bijna in extase omdat hij wist dat hij nu spoedig zou ‘heengaan’ om ‘bij de Heer’ te zijn. Met stralende ogen keek hij naar het plafond
Laten we om te beginnen eens het volgende onderscheid maken: (a) Er is (wat ik noem) fundamentele dwaalleer; om die te onderscheiden heb ik deze vuistregel: als iemand zulke dwaalleer aanhangt, kun je je oprecht afvragen of zo iemand wel behouden kan
Geen van die joodse lezers zou in die tijd de Bijbelse waarheid van deze uitspraak betwijfeld hebben. Geen Hillel, geen Sjammai, geen Gamliël. Zij zouden zich, als er dan beslist een Tenachische bewijsplaats moest komen, ongetwijfeld het eerst op Lev
Voor deze stelling noemen we de volgende argumenten:(a) De terugkeer uit de Babylonische ballingschap betrof slechts een klein deel van de twee stammen van Israël. We kunnen dat bepaald niet een omkeer in Israëls ballingschap noemen, te meer omdat e
Met name vier standpunten hebben zich ontwikkeld, die we hier kort moeten noemen:1. Christenen, óók die van niet-joodse afkomst, moeten de letterlijke sabbat houden, want die dateert al van Genesis 2, dus van vóór de Mozaïsche Torah, en is en blijft
Hetzelfde hoofdstuk dat ons vertelt over het verbond met Abraham (Gal. 3:17) en ons verzekert dat wij door het geloof zonen en erfgenamen van Abraham zijn (vs. 7,29), zegt ons ook dat wij door de doop Christus hebben aangedaan (vs. 27). En als het bl
Als hij in de Romeinenbrief een denkbeeldige volksgenoot aanspreekt en bekritiseert is het niet om het Joodse geloof op zich maar gaat het om de manier waarop heidenen mogen delen in het heil. In de brief is de tegenstander niet de vrome Jood, als er
Aan de andere kant is Gods verbond met Israël, zoals alle verbonden van God, een tweezijdig verbond. Het is eenzijdig in die zin dat het initiatief geheel en al van God uitgaat, maar het is tweezijdig in die zin dat tegenover Gods beloften altijd de
De laatste tijd heb ik hierover nog weer eens nagedacht. En ik heb weer ontdekt dat het grote probleem gezocht moet worden in de vierde eeuw, tijdens wat ik de ‘Grote Verschuiving’ (Great Shift) heb genoemd. De oudste kerkvaders namen – voor zover we
Zelfs het optreden van ‘gezalfde’ leiders zoals Tom de Wal en Jaap Dieleman vind je helaas op vele plaatsen. Daarin is er trouwens wel verschil tussen de meer charismatische en de minder of niet-charismatische vleugel van de evangelische beweging (ik
In het Nieuwe Testament heeft het woord ‘bekering’ twee heel verschillende betekenissen. De eerste betekenis vind je bijvoorbeeld in 1 Thessalonicenzen 1:9, ‘Jullie hebben je van de afgoden tot God bekeerd om de levende en waarachtige God te dienen’.
De 'landbelofte' is de Bijbelse belofte van God dat Israël in de ‘eindtijd’ weer het aloude land Israël in bezit zou krijgen en dat dit de voorbode zou zijn van de (weder)komst van de Messias en de vestiging van zijn rijk van vrede en gerechtigheid.
Het niet verschijnen van mijn aangekondigde boek gaf natuurlijk veel vragen, want het was al wijd en zijd aangekondigd. De pers wilde weten waarom het niet doorging, en daar moest ik toch iets over opbiechten. Ook krakkemikkige elementen in de Afrika
Al bij het tweede bezoek had TBJ mij in de genezingsbediening in zijn kerk betrokken. Bij het derde bezoek gebeurde dit opnieuw. Hij liet me zien hoe ik volgens hem de ziekte, of de betrokken demonen, uit HIV/AIDS-slachtoffers moest ‘trekken’. Na een
In 2002 bracht ik mijn eerste bezoeken aan The Synagogue, Church of All Nations in Lagos, om er TBJ te ontmoeten, een van de alleropmerkelijkste figuren die ik ooit in mijn leven ben tegengekomen, en dat mag zowel positief als negatief opgevat worden
“Daarom is het veel gemakkelijker om op één van de twee nadruk te leggen, bijvoorbeeld door te focussen op de soevereine genade van God en Zijn beloften. Als je dit eenzijdig benadrukt blijft er van de verantwoordelijkheid van ons mensen niets over,
Opnieuw lijkt Jakobus het hele volk Israël toe te spreken (toepassing: de hele christenheid): het gaat niet slechts om rijkdom op zich, maar om het onthouden van het benodigde aan de armen: niet slechts het weigeren van aalmoezen, maar - wat nog veel
1. Nog even naar aanleiding van reacties op mijn vorige verhaal: (a) ik ben géén aanhanger van het dispensationalisme, (b) mijn verhaal ging helemaal niet om theologische geschilpunten, maar om historische feiten, en (c) ik rechtvaardig helemaal niet
De Geest tegenover het vleesZoals gezegd treedt de Vader op de voorgrond in Jakobus 1 en de Zoon in Jakobus 2-3, en zo is de Heilige Geest prominent in Jakobus 4-5. Hoofdstuk 4 begint met het gebed. De toestand onder Gods volk was er één van oorlog e
Paulus zegt in Romeinen en Galaten dat een mens niet gerechtvaardigd wordt door ‘(goede) werken’, maar door in geloof te vertrouwen op God en op het volbrachte verlossingswerk van Christus. Maar of het een écht geloof is, zal moeten blijken uit de we
De wet van de vrijheid Als iemand wedergeboren is, moeten de vruchten daarvan zichtbaar worden: leren luisteren (naar de stem van God), behoedzaam zijn met wat je zegt, niet te gauw boos worden, want boosheid leidt gemakkelijk tot zonde. Het woord va
InleidingDe brief van Jakobus is geschreven, niet door Jakobus de broer van Johannes, maar door Jakobus de broer van Jezus en lange tijd leider van de gemeente in Jeruzalem. De brief is gericht aan de Jezusgelovige Joden in het Heilige land, die in d
'De hel is niet bedoeld om mensen bang te maken, maar om te troosten', stelt collega Arnold Huijgen in gesprek met het Nederlands Dagblad. Desgevraagd plaats ik een aantal vraagtekens, maar dat doe ik heel behoedzaam omdat het een interview betreft.
Roger van Oordt en Kees Kant schrijven in dit artikel namens Christenen voor Israël over de huidige politieke crisis in Israël. Deze crisis is heel riskant voor de veiligheid van de staat Israël doordat deze voortdurend van buitenaf bedreigd wordt; d
Onlangs vertelde ik in deze podcast dat, mijns inziens, het volgende een simpele manier is om te onderscheiden of iemand vrijzinnig of orthodox is: vraag die persoon of hij/zij gelooft dat Jezus lichamelijk uit de dood is opgestaan, ja of nee. Daarop
Zoals er bij veel christenen een onbijbelse kijk bestaat op de oudtestamentische Messiasverwachting, zo bestaat er bij hen ook een onbijbelse kijk op de betekenis van de Torah (de Wet). Hun visie wordt bepaald door een verkeerd lezen van vooral Romei
Het Hebreeuwse woord Sjechinah is bij veel christenen niet bekend. Het komt ook niet voor in het Hebreeuwse Oude Testament (de Tenach); het is een door rabbijnen bedachte term, die doelt op de heerlijkheid van God die te midden van zijn volk woont.
Israël bestaat vandaag 75 jaar en dat is voor heel veel mensen reden voor een feest! Drie jaar geleden (2020) schreef prof. dr. Willem Ouweneel in deze tijd van het jaar een indrukwekkende column over de onafhankelijkheid van Israël. Hij legde daarin
Dat is een lastige vraag; immers, om te beginnen: wat is evangelisch? In Amerika worden orthodox-gereformeerden ‘evangelicals’ genoemd, en omgekeerd ben ikzelf niet ‘evangelisch’ in Duitse zin (namelijk luthers). Ik noem mezelf trouwens sowieso niet
In 2018 schokte Reinier Sonneveld veel orthodoxe gelovigen met zijn boek Het vergeten evangelie, waarin hij een pleidooi hield voor de aloude christelijke verzoeningsleer die omschreven wordt met de term Christus Victor, ‘Christus Overwinnaar’, en we
Dit jaar wordt het 250-jarig bestaan van de Nederlandse berijmde Psalmen van 1773 gevierd. Die zijn vaak prachtig; ook ik kan van vele ervan genieten (ook muzikaal trouwens, met hun prachtige Renaissance-melodieën). Maar als theoloog moet ik tegelijk
Jan Peppink noemde in een column op deze site drie redenen waarom hij niet blij was met de Dordtse Leerregels (DL). De DL zijn de ‘leerregels’ die werden opgesteld tijdens de Synode van Dordrecht (1618-19) als samenvatting van de resultaten van de be
In mijn jonge jaren heb ik in Amerika diverse creationistische conferenties meegemaakt. Daar heb ik prachtige lezingen gehoord, maar ook bijzonder vreemde toespraken. Ik herinner me een medicus die wilde bewijzen dat de zonde gekoppeld was aan een be
Het ‘welvaartsevangelie’ (prosperity gospel), zoals dat onder andere door Tom de Wal verdedigd wordt, is een van de gevaarlijkste misleidingen die ooit uit het extreem-charismatische denken zijn voortgekomen. De aanhangers ervan geloven dat God mater
Dit is mijn 250ste column, en hij gaat over de doop! Ik had mij een verkwikkelijker thema voor deze 250ste column voorgesteld… Over welke doop hebben we het trouwens? Na afloop van een bijbellezing die ik ergens hield, riep iemand door de zaal: ‘Wann
De helft van mijn acht betovergrootvaders waren boeren of boerenarbeiders, en als ik nog verder terugga, wordt het percentage boeren onder de diverse vooroudergeneraties steeds groter. Ik héb dan ook wat met al die boerenvaderen. Sommige boerengeslac
Wát een titel: ‘Afnemende aandacht voor Israël of voor Jezus?’ Dit is een bekende handelwijze van sommige bijbeldebaters: beweren dat de tegenstander ‘minder aandacht heeft voor de centrale betekenis van Christus [of de Bijbel]’ dan jijzelf). Ik heb
Groot nieuws uit mijn eigen dorp: Houten! De Gereformeerde Gemeente alhier heeft besloten de zittingstermijn voor ambtsdragers (predikanten, ouderlingen, diakenen) niet langer dan vier jaar te laten zijn! Eigenlijk is dat niet erg nieuw, want het is
Door een christelijke c.q. Bijbelse bril naar de situatie in en rond Oekranië kijken is niet zo eenvoudig, allereerst omdat het al moeilijk genoeg is de situatie door een gewone historische en politieke bril te bekijken. Denk alleen al aan het feit d
Wat jammer dat het nu net Mona Keijzer is die het initiatief tot een petitie tegen de coronapas heeft genomen. In de zomer van 2021 is zij als staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat op min of meer staande voet ontslagen, weliswaar ‘op de m
Soms zou ik wel eens willen dat ik ‘refogelisch’ was, en dus kon genieten van de voordelen van zowel de traditionele kerken als de evangelische gemeenten. De voordelen van de traditionele kerken zijn hun (gewoonlijk) degelijke theologische opleidinge
Wat mooi dat Teun van der Leer een proefschrift heeft geschreven over de doop en nog meer dat hij daarin zo’n mild en tolerant standpunt inneemt! Teun en ik zijn beiden als kind opgegroeid in dezelfde geloofsgemeenschap, één waarin wereldwijd pakweg
Een van de dingen die mij verdrietig maken, is het feit dat de groeiende polarisatie tussen gevaccineerden en ongevaccineerden ook de christenheid steeds meer in haar greep krijgt. Dat is ook niet zo’n wonder. Als ik het interview met huisarts Els va
Zelden hebben we zoveel over Openbaring 13 gehoord als in het afgelopen anderhalve jaar. Covid-19 heeft ons, meer dan wat ook, met de neus gedrukt op de vraag: is Openbaring 13 bezig vervuld te worden? Die vragen leven bij mij ook. Ik geloof dat we i
Mijn dochter zat nog geen week op een ‘vrijgemaakte’ middelbare school of ze vroeg: ‘Pap, wat zijn verbondskinderen?’ Er was namelijk een leraar die vaak bad: ‘Dank U dat wij verbondskinderen zijn’, of iets dergelijks. Als ze in de klas gevraagd had
Hoera voor David de Vos! Hij houdt zijn rug recht, wat zijn schoonvader er ook van mag vinden en wat voor lelijke dingen zijn critici ook over zijn arme hoofd uitstorten. Hij gaat binnenkort het event Simply Jesus Come Together organiseren (5-7 novem
Jan Zijlstra is gisteren overleden. En nog wel (als ik het goed begrijp) aan corona. Toch nog betrekkelijk jong eigenlijk, zeggen we vandaag de dag: 82 jaar. Sinds hij uit zijn oude kerkgebouw ‘verwijderd’ is, heb ik hem niet meer gezien. Ik heb ook
Schijnbaar mede op basis van ‘christelijke’ motieven zijn de Amerikanen na 11 september 2001 naar Afghanistan gegaan. Daar is van alles opgebouwd, vaak aan de hand van allerlei bijbelteksten, om het onderwijs en vrouwenrechten en vooral ‘de democrati
Echt, ik bewonder het geloof van Jack Schreudering en Daniël van Deutekom. Het is een geloof dat met liefde gepaard gaat. Ze houden van Samuël Boujadi, en ze geloven dat, als zij diens lichaam zullen vinden, God van hen vraagt dat zij voor zijn opwek
Heel veel theologie is niet veel anders dan reactie-theologie, dat wil zeggen: een theologie die ontwikkeld wordt in reactie op een andere theologie, die wordt afgewezen. Zo’n reactie-theologie schiet gewoonlijk door in het andere uiterste. De pinkst
Temitope Balogun Joshua, profeet, genezingsbedienaar en kerkleider in Lagos (Nigeria), is niet meer onder ons. Afgelopen zaterdag is hij na een samenkomst plotseling overleden, precies een week vóór zijn 58e verjaardag. Hoe en waaraan hij is overlede
Een column en een tweet van twee gereformeerde broeders houden me bezig: de column van Dirk van Genderen (‘Het Palestijns-Israëlische conflict is een geestelijke strijd’) en de uitgebreide tweet van Stefan Paas, die Dirks column stevig aanpakte. Hela
Onder de christen-Palestijnen bestaan diverse theologen die de vervangingstheologie aanhangen en van de staat Israël niets willen weten, zoals Yohana Katanacho en Naim Ateek. Ook is er het Sabeel Instituut voor Palestijnse bevrijdingstheologie en het
Op 14 mei wist ik allang dat de ‘opname van de Gemeente’ niet zou plaatsvinden, want God volgt natuurlijk de joodse kalender; volgens die kalender viel Israëls Onafhankelijksdag dit jaar al op 14/15 april. Ik geloof trouwens wél in de opname van de G
De laatste tijd heb ik vaak tegen anderen gezegd dat ik zelden zoveel nieuwe mensenkennis hebben opgedaan als in de afgelopen vijftien maanden. Mag ik een paar mensentypes voor je proberen te schilderen? Je kunt ze volgens mij allemaal in de Bijbel t
Wat een leuk probleem heeft dominee Gert Jan Baan geschapen! Ik ken hem wel: ik heb hem één keer horen preken over Titus in een Zeeuws plaatsje. Dominee Baans liefhebberij is Johan Sebastian Bach, en onlangs is hij in Apeldoorn op Bachs vroege Paasca
Nog bijna elke dag krijg ik enthousiaste dankbetuigingen (per mail of mondeling) naar aanleiding van wat ik geschreven heb over Jaap Dielemans schadelijke huis-aan-huismagazine en over het nut en de noodzaak van vaccinatie. Maar ook krijg ik nog bijn
Allereerst mijn excuses naar de Oud Gereformeerde Gemeente in Krimpen aan den IJssel, die ik maandag voor een GerGem heb uitgemaakt. Nou ja, de radionieuwsdienst maakte het nog bonter door zondag te spreken over onlusten bij ‘Gereformeerde Kerken’ op
Mag ik je even meenemen naar een willekeurige stad in Nederland, bijvoorbeeld (om maar iets te noemen) Amsterdam in het jaar 20….? Nederland bevindt zich in een ellendige situatie; het wordt namelijk voortdurend bedreigd door een gevaarlijke vijand,
Het was een interessante vraag die door CIP.nl aan theoloog Alain Verheij werd voorgelegd: ‘Hoe definieer je “christelijke politiek”?’ Zoiets moet je hem zeker vragen, want Verheij heeft een originele manier van formuleren. Dat is natuurlijk wel wat
Graag wil ik ingaan op de kritiek die ik gekregen heb aan aanleiding van mijn column vorige week over Jaap Dielemans ‘eindtijdkrant’. Niet om mezelf te verdedigen – het gaat helemaal niet om mij – maar om bepaalde misverstanden op te helderen. (1) Ik
Jaap Dieleman is een aardige man. Ik heb hem enkele keren met genoegen mogen ontmoeten. Hij heeft de Heer lief en heeft een hart voor het evangelie. Maar momenteel is hij helaas behoorlijk de weg kwijt. Hij heeft een magazine samengesteld met de naam
Op 15-17 maart a.s. gaan we stemmen voor de Tweede Kamer! Weet jij al op welke partij je gaat stemmen? Keuze genoeg: 37 partijen doen mee! Als je nu op een christelijke partij wilt stemmen, welke kies je dan? In alfabetische volgorde: CDA, ChristenUn
Aan tafel hadden we een leuke discussie over de vraag waar de sneeuw vandaan komt. Meteorologie is natuurlijk een serieus vak, en ik vind het razendknap dat we midden vorige week al hoorden dat het van zaterdag op zondag zo erg zou sneeuwen en dat he
(Politieke) vrijheid, dat is vrijheid van meningsuiting, vrijheid van religie en ideologie, vrijheid om de regering te kiezen die je wilt. Dat vrijheidsideaal vind je in alle beschaafde landen in de wereld – maar is het altijd zo zuiver? Vooral polit
Dit wordt een pijnlijke column. Zónder leedvermaak, maar mét plaatsvervangende schaamte, omdat zovele christen-leiders in Amerika de vermeende verkiezingswinst van Trump voorspeld hebben met een beroep op visioenen en de directe stem van God. ‘Profee
Met genoegen las ik jl. vrijdag het interview met collega Arnold Huijgen over een nieuwe studie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. Het is altijd mooi als een theologisch opleidingsinstituut de moed heeft nieuwe wegen in te slaan. Zoals een n
‘Het’ coronavaccin komt eraan! Hoera! Of niet? Steeds meer mensen geven te kennen dat zij nog niet goed weten of zij inderdaad wel gevaccineerd willen worden. Daarbij komen we ruwweg twee soort bezwaren tegen: medische en theologische. De medische be
Volgens mij was het Winston Churchill die ooit zei dat democratie een slecht regeringssysteem is, maar dat alle andere regeringssystemen nóg slechter zijn. Dat lijkt me volkomen juist. Diep in ons hart vinden we de democratie allemaal een ‘slecht’ re
Aparte plek, die Tempelberg in Jeruzalem! Ik ben er vaak geweest en van die vele keren dat ik er was, heb ik twee keer een heuse rondleiding gehad. Mijn eerste gids was een joodse vrouw. Toen ik een bijbel tevoorschijn haalde om iets te checken, kree
Als je eenmaal voedsel, kleding en onderdak hebt (vgl. 1 Tim. 6:8), is van al onze aardse goederen ‘vrijheid’ een van de allerbelangrijkste zegeningen en voorrechten. (Ik heb het hier niet zozeer over onze specifiek geestelijke vrijheid in Christus;
Een complottheorie is een theorie die beweert dat een bepaalde gebeurtenis of toestand het gevolg is van een complot of samenzwering van een geheimzinnige persoon of groep mensen, die daar kwade bedoelingen mee heeft en probeert in de schaduw te blij
Sinds wij in Houten wonen, en wel in het wijkje dat ze hier ‘de Tuinen’ noemen, ben ik me nóg meer voor de Tuin van Eden gaan interesseren, vooral omdat wij vanuit ons appartement zo’n ‘paradijselijk’ uitzicht op de heerlijke Rietplas hebben. Mijn bo
Als het om corona en de kerk gaat, erger ik me nog het meest aan de mensen die op sociale media roepen dat bij de strenge coronamaatregelen onze godsdienstvrijheid in geding is, of zelfs dat we met een stuk godsdienstige vervolging hebben te maken. D
Mijn column van drie weken geleden, over tien dwaalleringen die in Nederland de ronde doen, heeft zoals verwacht nogal wat losgemaakt. Sommige mensen waren gekwetst omdat ik hun opvatting als een ‘dwaallering’ afdeed. Waarom? Ik voel mij ook niet gek
In deze ‘riskante’ column vind je wat ik vandaag de tien meest gangbare theologische ‘dwalingen’ zou willen noemen die je volgens mij in christelijk Nederland vandaag de dag kunt tegenkomen. Ze zijn onderling zéér verschillend, zowel van aard als van
Eens moest ik met Pasen in een gemeente preken waar de oudste van dienst aan het begin zei dat Pasen het belangrijkste feest van het jaar is. Ik flapte eruit: ‘Nee, dat is Pinksteren!’ Dat had ik natuurlijk niet moeten doen, want ik bracht hem zichtb
Onlangs twitterde ik: ‘Wealth is not forever, not even a corona lasts for all time’ (Spr. 27:24 CSB, ‘Rijkdom duurt niet voor eeuwig, zelfs een corona blijft niet voor altijd’). In de tekst staat natuurlijk niet ‘corona’, maar ‘crown’ (‘kroon’), maar
In deze coronatijd, waarin de dood zich zo massaal onder ons verbreidt, biedt Pasen een boodschap van leven. De historische, lichamelijke opstanding van Christus vormt het hart van het christelijk geloof. Geen wonder dat zovele aanvallen juist op de
Over vijf dagen begint ’s avonds het Joodse Pesach (Pascha, Paasfeest). In de Evangeliën vinden we viermaal dat Jezus dat feest gevierd heeft: één keer toen Hij 12 was, en drie keer tijdens zijn bediening in Israël. Natúúrlijk vierde Hij het: Hij was
Willem Ouweneel is niet zo bang voor het coronavirus, maar hij is wél bang voor die massale redeloze angst die de hele wereld in zijn greep heeft. Als het coronavirus al een teken van de eindtijd zou zijn, dan niet zozeer dat virus zélf, maar de rede
Soms is het toch wel erg lastig ‘het nieuws’ op zijn merites en belang te beoordelen. Een bevriende medicus zei vorige week tegen mij dat het nieuws rond het coronavirus enorm overtrokken wordt, en hij vroeg zich af welke machten en krachten eventuee
Eergisteren was het weer Aswoensdag. Dat is de dag waarop rooms-katholieken, oud-katholieken, oosters-orthodoxen en sommige protestanten zich as op het hoofd laten aanbrengen als teken van verootmoediging. Ik heb het eenmaal zelf ondergaan samen met
Pas kwam ik een theoloog uit de Gereformeerde Bond binnen de PKN tegen die tot de ontdekking was gekomen dat ‘het verbond’ helemaal niet zo centraal ‘koepelbegrip’ in de Bijbel was als hij in zijn opvoeding had meegekregen. Ik vroeg hem – een beetje
We zijn eruit! De verboden vrucht in het paradijs was helemaal geen appel (dat idee ontstond door een oude verwarring: het Latijnse malum betekent zowel ‘het kwade’ als ‘appel’), ook niet een banaan (zoals de Koran beweert), ook niet een vijg (zoals
Wie diepgaande bijbelstudie doet, is bezig te eten en te drinken in het paradijs! Ik zeg dat zo omdat de rabbijnen de vier ‘lagen’ in het bijbelonderzoek aanduiden met de letters P, R, D en S, en die letters vormen samen (met twee klinkers: de a en d
Vier dagen geleden, op 6 januari, was het Driekoningen. Ik heb daaraan drie herinneringen. Ten eerste: met Driekoningen ging in mijn ouderlijk huis de kerstboom weer de deur uit (dat hing oorspronkelijk ongetwijfeld samen met de twaalf- of dertiennac
Op 25 en 26 december is het Kerstfeest; dan vieren 2,3 miljard christenen wereldwijd de geboorte van Christus. Daar doe ik van harte aan mee, ook al weet ik net als vele anderen natuurlijk ook wel dat Jezus niet op 25 december geboren is. Het is een
Als predikanten het over ‘de toekomst’ hebben, moeten zij naar mijn mening een beetje duidelijker zijn. Hebben ze het over ‘de hemel’, waar de gelovige naartoe gaat als hij sterft, of over de hemelse toestand die aanbreekt als Christus terugkomt? Ik
1 november was het Allerheiligen. Het verhaal gaat dat Luther, omdat hij wist dat op Allerheiligen de kerk zou volstromen, op de vooravond zijn 95 stellingen heeft aangeplakt op de deur van de kerk. En zo werd 31 oktober de Dag van de Reformatie! Als
De prediker Charles Spurgeon moet ooit gezegd hebben dat je de mensen tijdens de preek twee keer moet laten lachen. Niet vaker, want dan wordt het een al te dolle boel. Maar ook niet te weinig; af en toe moet het gehoor even stoom kunnen afblazen. So
Ach, vijf weken geleden zijn we helemaal de 90e geboortedag van Yasser Arafat (1929-2004) vergeten! Nou ja, misschien hebben alleen Dries van Agt en Gretta Duisenberg daarbij stilgestaan… Toch moest ik wel aan Arafat denken; dat kwam door het bezoek
Onlangs was het 15 augustus; dat is de dag van Maria-Tenhemelopneming. In Frankrijk is dat een nationale vrije dag, en dus een mooie gelegenheid voor evangelische christenen om bij elkaar te komen. Bij voorkeur in de openlucht, net zoals de hugenoten
Deze column gaat over een herenboer, een soldaat, een dronkenlap, een vechtjas, een schuldenmaker, een verstoorder van kerkdiensten, die de meest kleurrijke figuur van zijn dorp was. Zo, nu weet je het. Je kunt dus zelf besluiten of je verder wilt le
Doopwater zorgt helaas voor veel ruzies in christelijk Nederland. Wat is de Bijbelse doop? De kinderdoop? Of toch de volwassendoop? Willem Ouweneel besprak deze vraag tijdens een boeiende lezing in Utrecht, genaamd ‘Wat is de bijbelse doop?’. “Er is
In mijn jongere jaren had je de ‘geleerde’ gereformeerden, die grote waarde hechtten aan een stevige (van de vaderen overgeleverde) kerkstructuur en een degelijke theologische studie, en de helemaal-niet-zo-geleerde evangelischen met hun vrije gemeen
Eén van de oorzaken van de kerkelijke Reformatie die in 1517 begon met Maarten Luthers 95 stellingen, was een typische ontdekking van de Renaissance: de betekenis van het onafhankelijke individu, met zijn eigen persoonlijke mening. Dat wordt door nie
In mijn boek Het Israël van God ben ik vervangingstheologen toch maar gewoon vervangingstheologen oftewel supersessionisten blijven noemen, ook al protesteren de desbetreffende theologen vaak tegen de term. Ze doen namelijk wel degelijk aan ‘vervangi
Decennia geleden werd ik eens op een Amerikaanse luchthaven afgehaald door een evangelisch christen. Onderweg naar een bijbelconferentie stopten we om ergens te lunchen. Het was snikheet. Toen de goede man dan ook vroeg wat ik wilde drinken, zei ik i
Er was eens een eenvoudige maar beroemde maggid, een rondreizende joodse prediker, die ergens in Oost-Europa een serie toespraken zou houden. Een vermaarde joodse geleerde kwam van verre aangereisd om deze maggid te horen preken. Toen men de geleerde
En weer eens laait de discussie over homoseksualiteit (en dit keer ook over transgenders) hoog op, en wel door de Nashvilleverklaring over LHBT (lesbisch – homo – biseksueel – transgender). Dat zal tot de wederkomst wel zo blijven. Bijbelgetrouwe Ned
Het is waar dat een mens gerechtvaardigd wordt door geloof alleen – maar dan moet dat wel een echt (levend, vruchtdragend) geloof zijn. Oftewel: geloof zonder werken is een dood geloof, en dus nutteloos (Jak. 2:14-26). Ik heb dit in mijn boek Het hei
Er is dikwijls beweerd dat Ismaël de voorvader van de Arabieren is. Dat zal in zoverre wel juist zijn dat elke bedoeïen van Terah afstamt, maar vast ook van diens kleinzoon Ismaël. De kwestie is belangrijk omdat de Bijbel een bijzondere betekenis toe
Vorige week vertelde ik dat tijdens de Dordtse Synode besloten werd tot de vervaardiging van de zogenoemde Statenvertaling (SV). Vóór die tijd hadden we o.a. al de Delftse Bijbel (1477), de Keulse Bijbel (1478), de Liesveldtbijbel (1542) en de Deux-A
In deze column hebben we het over de vierhonderdjarige herdenking van de Synode van Dordrecht. Dit was een nationale vergadering van de Nederduits Gereformeerde Kerk (na 1816 de Nederlands Hervormde Kerk geheten), plus vertegenwoordigers van diverse
In de vakantieweken heb ik een roman gelezen van de bijna vergeten Russische romanschrijver Dmitri Merezjkovski (1866-1941), geducht criticus van de Sovjet-Unie, negen keer genomineerd voor de Nobelprijs. In 1900 verscheen zijn roman Leonardo da Vinc
Bijna 1000 jaar geleden gebeurde er een grote ramp in de wereldwijde christenheid. (964 is trouwens de naam van een prachtige Porsche!) Paus Leo IV gooide op 16 juli 1054 Michael Caerularius, de patriarch van Constantinopel, de kerk uit, en op diezel
‘Johannes de Doper zei: “Zie, het Lam van God, dat de zonde der wereld wegneemt” (Joh. 1:29). De tekst van de rooms-katholieke mis zegt: “… dat de zonden der wereld wegneemt”. Wat is het theologisch verschil?’ Mijn antwoord luidde: ‘De mistekst sugge
Ik kreeg een vraag over de ‘erfzonde’, een thema waarover nogal wat misverstanden bestaan. Om te beginnen: Adam werd een zondaar doordat hij zondigde; bij zijn nazaten is het andersom: ‘Adamieten’ zondigen doordat zij zondaars zijn, oftewel: doordat
Het valt me op hoe gevoelig veel christenen zijn voor nieuwlichterijen. In mijn al aardig lange leven ben ik tot het inzicht gekomen dat een bepaalde leer die alleen binnen één beweging voorkomt, altijd fout is. Dat geldt voor katholieken (Maria’s ‘o
Een van de gevaren die de kerk bedreigen, is het optreden van leiders die lijden aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS). In mijn leven ben ik verscheidene van hen tegengekomen. Wat vinden (christen-)psychiaters eigenlijk van zulke narcis
Eindelijk geef ik toe aan herhaalde verzoeken om iets over het preterisme te schrijven, dat wil zeggen de verfoeilijke hype die inhoudt dat alle profetieën over Israël en over de wederkomst van Christus reeds vervuld zouden zijn in het jaar 70. In ee
Sommige christenen die over andere denominaties spreken, gebruiken graag het woord ‘dwalen’: wij bewandelen de rechte weg, de anderen dwalen. Het Nieuwe Testament gebruikt het woord ook (bijv. Efez. 4:14; 2 Thess. 2:11; Hebr. 5:2; 2 Petr. 2:18; 3:17;
Een van de lastigste vraagstukken waar kerken en gemeenten vandaag de dag tegenaan lopen is: wat moeten we aan met homofiele stellen in onze gemeenten? Vele denominaties hebben met deze vraag te maken gekregen. De Anglicaanse Gemeenschap omvat zo’n t
Het wat mij betreft meest zonderlinge bericht van deze week komt uit Breaking Israel News, een blad voor gelovige Joden en christenen; het bericht werd overgenomen door Cvandaag. Het is afkomstig van het in 2004 in het leven geroepen ‘Sanhedrin-in-wo
