GESPONSORD

Dagelijks leven
15 april 2022 door Jan van den BoschOm maar direct met de deur in huis vallen: ik haat Vladimir Poetin. Net zoals ik Idi Amin haatte. Het lukt me gewoon niet om van deze mensen te houden, al zou dat als christen wel moeten. Maar dat is mijn menselijke kant. Gelukkig is God genadig. Ik ken veel christenen uit Oekraïne en zij delen mijn gevoelens, net als David. In Psalm 139 vers 21 en 22 schrijft hij: ‘Zou ik niet haten, Heere, wie u haten? Niet verafschuwen die tegen u opstaan?’ David gaat zelfs een stapje verder: ‘Ik haat hen met een volkomen haat, tot vijanden zijn zij mij.’
Als jonge verslaggever ben ik in Oeganda geweest in de tijd dat de brute dictator Idi Amin daar de scepter zwaaide. Het was een meedogenloze beul die ervan genoot om met name christenen om het leven te brengen. Hij liet jonge mensen bij kerken oppakken, stopte ze in zakken met stro en liet die in de brand steken. Hij genoot van het gekrijs. Ik heb daar de meest vreselijke dingen gezien. Ik zag een vrouw van Amin die hij verdacht van overspel. Beetje bij beetje had hij haar ledematen laten amputeren. Ik heb jongeren gezien die smeekten of er een einde aan hun leven gemaakt kon worden vanwege de pijn die ze hadden door de martelingen. Amin heeft een half miljoen mensen van zijn eigen bevolking afgeslacht.
De beelden van destijds staan op mijn netvlies gebrand en komen daar nooit meer vanaf. Misschien dat juist daarom de beelden uit Oekraïne zo hard bij me binnenkomen. Ik zie namelijk hetzelfde gebeuren. De lijken lagen daar op en langs de straten. Ook vanuit Oekraïne zien we deze beelden dagelijks voorbijkomen. De slachtpartijen van onschuldige burgers, de verkrachtingen van vrouwen en kinderen en de gewetenloosheid van Rusland, het zijn allemaal aspecten die ik herken van mijn periode als jonge verslaggever in Oeganda.
Dat is echter niet het enige wat ik herken. Er komt namelijk ook een gevoel in mij naar boven dat me direct doet denken aan de periode in Oeganda. Een gevoel van haat. Ik ontmoette daar een bisschop die twee dochters verloor door de gruwelijkheden van Amin. Ik haatte Amin daarom. ‘Ik weet dat er een hel is’, zei ik destijds tegen hem. ‘Vindt u dat de hel zwaar genoeg is voor deze man?’ Dat is precies de vraag die ik nu bij Poetin stel. Ook hem verafschuw ik uit de grond van mijn hart voor zijn gruweldaden. Maar dat is wel mijn menselijke gevoel.
Gelukkig is God niet zo. God is genadig. Ook Poetin kan vergeving ontvangen als hij daar oprecht om vraagt.
Overigens heb ik ook een afkeer ontwikkeld tegen de slappe houding van het Westen. We zeggen dat we iets doen, maar we doen eigenlijk niet genoeg. Daarmee kleeft er bloed aan onze handen. We laten Rusland een volkerenmoord plegen. Stuur al het mogelijke materiaal naar Oekraïne zodat het land tot op de tanden toe bewapend is om zich te verdedigen. Vergeet niet dat ze ook ons verdedigen. Als Oekraïne niets doet, gaat Poetin gewoon verder. Hij stopt echt niet bij dat land.
Wat mijn afschuw misschien nog wel meer voedt, is dat Poetin zich zonder schaamte beroept op de Bijbel en op het feit dat hij een gedoopt christen is. Hij zegt zelfs dat hij de christelijke waarden en normen wil herstellen in een zogenaamd neonazistisch land, zoals hij Oekraïne noemt. En daarin wordt hij ook nog eens gesteund door Russisch-Orthodoxe kerk en haar leider patriarch Kirill. Ongelooflijk dat een kerk waar 90 procent van de Russen lid van is deze oorlog volstrekt legitimeert. Ze geven, net als Poetin en zijn bende, helemaal niets om de slachtpartijen die worden aangericht.
Nog onlangs begon Poetin een grote rally in Moskou met deze woorden: “ik citeer de Bijbel: ‘Niemand heeft een grotere liefde dan hij die zijn leven geeft voor zijn vrienden’.” Een uit haar verband gerukte tekst, zeker in het licht van het lijden en sterven van Christus dat we deze dagen gedenken.
Gelukkig zie ik ook prachtige initiatieven om me heen om mensen uit Oekraïne te helpen. Ik ben verantwoordelijk voor stichting Joni and Friends in Oekraïne en Roemenië. Deze stichting helpt mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Samen met een groep vrijwilligers hebben we bussen gehuurd en inmiddels zijn er zo’n 350 mensen met een beperking uit Oekraïne geëvacueerd. Iedere keer zien we een bus vol menselijk leed aankomen in Nederland en dat grijpt je bij de strot. Het doet me iedere keer ook weer terugdenken aan Oeganda en Amin en ik moet vechten tegen mijn haatgevoelens.
Ik weet dat er een hel is en het is aan God om te oordelen over mensen die de hel op aarde veroorzaken. Maar het roept dus wel de vraag bij me op of de hel zwaar genoeg is voor mensen als Amin en Poetin. Toch besef ik dat ik als christen moet zeggen dat ik hoop dat God Poetin vergeeft. Als hij daar oprecht om vraagt tenminste. Ik moet het oordeel aan God over te laten. We komen immers allemaal voor de rechterstoel van God. Amin, Poetin, maar ook u, jij en ikzelf. En dan is de vraag: ‘Wat heb je voor de minste van mijn broeders gedaan?’ Vandaar mijn gedrevenheid om, net als heel veel anderen, Oekraïne te helpen in woord en daad.
Terug naar de bisschop die ik in Oeganda ontmoette en aan wie ik vroeg of de hel wel zwaar genoeg voor iemand als Amin. Festo Kivengere was zijn naam. Weet je wat hij antwoordde? ‘Ik hou van Idi Amin’. Later schreef hij een boek met die titel. Dat vond ik zo bijzonder in die tijd. Eerlijk gezegd begreep ik het niet en ik heb er nog steeds veel moeite mee. Hoe kun je dat zeggen als hij je twee dochters heeft vermoord? Dat kan niet anders dan de liefde van God zijn.
Die liefde wint het uiteindelijk altijd van haat. In Oeganda, in Oekraïne, maar ook in mijn hart.
Dat zag ik deze week voor mijn eigen ogen gebeuren. Afgelopen zondag was de Oekraïense Tanya samen met haar zoon Vladik te gast in Hour of Power. Zij is voor mij in deze vreselijke tijd wat bisschop Festo Kivengere destijds in Oeganda voor mij was. Ze laat me zien dat liefde altijd overwint. Ze maakte vreselijke dingen mee, maar blijft standvastig in haar geloof. En als ik haar ogen kijk, zie ik alleen maar liefde.
Ik snap heel goed dat mensen bij gebeurtenissen als in Oekraïne de vraag stellen: Als er een God is, waarom gebeurt dit dan? Een enkele blik in de ogen van Tanya gaf mij het antwoord op die vraag. En misschien gaf het me ook wel het ultieme antwoord op mijn haatgevoelens richting Amin en Poetin. In die enkele blik zag ik namelijk de bewogenheid en de liefde van de gekruisigde en opgestane Jezus.
En daar ben ik jaloers op.
Jan van den Bosch is christen, ondernemer en tv-presentator. Hij schrijft maandelijks een column op Cvandaag.
Je las net een gratis cvandaag Premium artikel. Meld je aan en start je gratis maand.
Start je gratis maandJe voornaam
Je e-mailadres
Je voornaam
Je e-mailadres