Johan van Arnhem (44) is al meer dan 20 jaar leraar in het reformatorisch basisonderwijs: “We moeten de barricade op”

Gesponsord 10 maart 2023 En dan ben je leraar
Johan van Arnhem

“De kinderen die aan je toevertrouwd worden, mag je elke dag wat meegeven uit Gods Woord. Dat is het allermooiste wat er is”, vertelt Johan van Arnhem. Van Arnhem is inmiddels al meer dan 20 jaar leerkracht in het reformatorisch basisonderwijs en geniet met volle teugen van zijn werk, waarin geen dag hetzelfde is. De leerlingen iets meegeven uit Gods Woord en hen klaarstomen voor de toekomst, dat is wat het leraarschap voor hem inhoudt. Cvandaag sprak met de leraar over zijn motivatie om meester te worden, de toekomst van bijzonder onderwijs én de broodnodige aanwas van nieuwe leerkrachten.

Een aantal jaren werkte hij als directeur op een basisschool op Urk, maar toch keerde hij terug naar de Koning Willem-Alexanderschool in Staphorst, waar hij al sinds jaar en dag als meester in de bovenbouw werkt. Maar hoe kwam zijn motivatie om leraar te worden eigenlijk tot stand? “Ik ben geadopteerd en mijn adoptievader zat zelf ook in het onderwijs. Thuis krijg je dan de verhalen mee. Daarnaast had ik op school in groep vijf een meester die geweldig mooie Bijbel- en geschiedenisverhalen kon vertellen. Hij had ook een geschiedenisclub en een plantengroep, waar ik op de woensdagmiddag naar toe ging. Fantastisch vond ik het.”

"Hij was de eerste die bij mij op kraamvisite geweest is"

Deze meester, meester De Frel, wakkerde het vlammetje om leraar te worden al op jonge leeftijd aan bij Van Arnhem. De twee kwamen al eerder met elkaar in aanraking, al heeft Van Arnhem daar zelf weinig van meegekregen. “Toen ik in Nederland aankwam, was ik zeven maanden oud. Meester De Frel was vanuit Rotterdam naar Staphorst verhuisd om hier als meester te gaan werken. Hij was de eerste die bij mij op kraamvisite geweest is, begreep ik later. Vervolgens kwam ik hem in groep 5 opnieuw tegen, maar daarna scheidden de wegen natuurlijk. Ik kwam op het voortgezet onderwijs terecht en dan moet je al vrij snel, midden in je onstuimige puberteit, nadenken over de vraag: ‘Wat ga je hierna doen?’ Ik vulde een test in en ik ben de PABO gaan doen.”

De paden van Van Arnhem en meester De Frel zouden elkaar later opnieuw kruisen. “Toen de PABO er bijna op zat, ben ik de LIO-stage (afstudeerstage lerarenopleiding, red.) gaan lopen. Ik kon op mijn vroegere basisschool terecht en uitgerekend bij mijn oude meester kon ik de LIO lopen en daarna ook afronden. De Frel is later naar het voortgezet onderwijs gegaan, maar werkt nog af en toe een dag in het basisonderwijs. Als we elkaar tegenkomen, dan hebben we het er nog wel eens over. Het is heel bijzonder dat onze levensloop op meerdere momenten bij elkaar kwam. Hij heeft echt het vlammetje bij mij aangewakkerd.”

Tegelijkertijd heeft de leerkracht naar eigen zeggen altijd wel rekening gehouden met het feit dat hij later voor de klas zou komen te staan. “Wat ik van mezelf wist, is dat ik vrij toegankelijk ben en makkelijk contact met mensen kan maken. Ik was als kind ook wel een leerling die graag de leiding en het initiatief nam in dingen. Als we bijvoorbeeld politie en boefje speelden, deelde ik altijd wel de lakens uit. Dat is ook wel een beetje het aard van het beestje, zo eerlijk moet ik ook zijn.”

"Elke dag gaat Gods Woord open"

“Het is een pedagogisch en sociaal vak waarin je met kinderen te maken krijgt die je toevertrouwd worden. Je bent met ‘levend materiaal’ bezig en elke dag is anders”, zegt Van Arnhem als ik hem vraag wat het leraarschap zo mooi maakt. “Er zijn ouders die vertrouwen hebben in een school en hun kinderen hier aanmelden. Je moet je realiseren dat het grootste deel van de opvoeding van een kind in een schoolklas plaatsvindt. Dat geeft veel verantwoordelijkheid. Je probeert leerlingen voor te bereiden op de stap vanuit het ietwat beschermde wereldje naar het voortgezet onderwijs, waar ze met anderen in aanraking komen. Je wilt hen een aantal dingen meegeven en dan vooral uit de Bijbel. Dat is trouwens het allermooiste van werken op een school met de Bijbel: elke dag gaat Gods Woord open. De lessen die in de Bijbel staan, trek je door naar het hier en nu en probeer je zo concreet mogelijk voor de leerlingen te maken.”

De klas (groep 8) van Van Arnhem

Daarbij gaat Van Arnhem ook gevoelige maatschappelijke thematiek zoals de huidige genderdiscussie of alle ontwikkelingen rondom LHBTI niet uit de weg. Al dan niet deels gedwongen, vertelt de leerkacht. “Dat zijn thema's die spelen, maar hoe gaan wij dat die kinderen vertellen? De overheid wil nu al dat wij eigenlijk in de klas geen onderscheid meer maken tussen jongens of meisjes, alsof de verschillende geslachten niet langer bestaan. Ik vraag me wel eens af waarom iemand die zich ‘anders’ voelt dat wel volop mag roepen, maar waarom mogen wij niet zeggen dat we in de schepping geloven en dat er zowel man als vrouw geschapen is?”

"Nu hebben we nog een school met de Bijbel, maar hoe lang zal dat nog duren?"

Het zijn ontwikkelingen die de leerkracht soms met lede ogen aanziet. “De volgende zorg die direct in het het verlengde hiervan ligt, is hoe lang het bijzonder onderwijs nog in zijn huidige vorm kan blijven bestaan. Nu hebben we nog een school met de Bijbel en krijgen we nog subsidie van de overheid. Maar hoe lang zal dat nog duren? Het klinkt misschien wat somber, maar ik denk dat de regels steeds strakker worden en het op een gegeven moment bijna onmogelijk zal worden om vanuit onze christelijke identiteit onderwijs te blijven geven. Maar wat dan? Gaan wij dan overstag of zeggen we: ‘Tot hier en niet verder’? Wat als de geldkraan dichtgedraaid wordt, hoe gaan we dan verder? Blijven we dan als reformatorische scholen onze poot stijf houden? Daar ben ik wel heel benieuwd naar en dat is zeker een punt van zorg.”

"Het hele punt van demonstreren binnen onze gezindte ligt best gevoelig, dat weet ik. Maar ik ben wel van mening dat we ons geluid veel meer moeten laten horen", zegt Van Arnhem vervolgens. "We zouden ons met z'n allen veel sterker moeten maken in Den Haag, door bijvoorbeeld flink te lobbyen, zoals de Reformatorische Ouder Vereniging (ROV) dat ook al doet. We zouden daar wat mij betreft veel strijdvaardiger in mogen zijn; laat het maar wat schuren. Laten ze maar komen kijken op onze scholen. We boeken prachtige resultaten, waarom zouden we dan niet mogen zijn wie we zijn? Honderd jaar geleden hebben we ervoor gevochten dat bijzonder onderwijs gesubsidieerd werd. Nu hebben we die subsidie en laten we het bij wijze van spreken over z'n kant gaan. We zijn soms echt te braaf", is de leerkracht van mening.

"Vooral mensen die in het bedrijfsleven zitten, altijd maar met targets moeten werken en doelen moeten halen, staan steeds meer open voor een switch naar het onderwijs"

Hebben deze ontwikkelingen ook invloed op het lerarentekort dat ook binnen het reformatorische onderwijs aanwezig is? Van Arnhem: "Ongetwijfeld speelt dat een rol. Hoewel, ik was pas op een loopbaanevent in het AFAS Theater waar ik een standje had van ‘En dan ben je leraar.’ Hier ben ik als projectleider aan verbonden. Als ik dan hoor hoeveel mensen er zijn, die zeggen: ‘Het onderwijs lijkt me toch wel wat’, is het niet enkel negatief gesteld. Vooral mensen die in het bedrijfsleven zitten, altijd maar met targets moeten werken en doelen moeten halen, staan steeds meer open voor een switch naar het onderwijs. Men wil niet alleen maar enorm verdienen, maar ook wat meegeven aan de jeugd en iets voor de maatschappij betekenen. Ik proef dat bij veel mensen.”



Prachtig beroep
Volgens Van Arnhem kleeft er ten onrechte een negatief sentiment aan het werken in het basisonderwijs. "Het gaat vaak over werkdruk of te lage lonen, maar ik zou willen zeggen: kijk eens wat voor prachtig beroep het leraarschap is. Je mag kinderen elke dag vertellen over wie de Heere is en je mag hen voorbereiden op het leven dat voor hen ligt. In de weg daarnaartoe speel je een cruciale rol. Dat geluid zou veel meer benadrukt moeten worden." 

Inmiddels is Van Arnhem al meer dan 20 jaar actief als leerkracht. Wat zijn momenten die hem in het bijzonder zijn bijgebleven? "Op school hebben we hier altijd een keer per jaar een projectweek, waarin we aan een thema werken. Projecten vind ik fantastisch, dus pak ik het altijd veel te groots aan", zegt Van Arnhem lachend. "Leerlingen blijven dan gerust tot vijf uur op school zitten of offeren er soms hun vrije zaterdag voor op. Geweldig. Als je oud-leerlingen dan jaren later tegenkomt, beginnen ze er altijd over dat ze zo van die projecten genoten hebben. Dat is mooi om te horen, tegelijkertijd denk ik dan wel: 'Heb je ook nog meer opgepikt, bijvoorbeeld van de Bijbelverhalen die verteld zijn? Dan besef ik weer dat we een mooie, maar ook heel verantwoordelijke taak hebben."

Beluister onze podcast

#361 Jeffrey & Andries Knevel over SGP-vrouwen, de nieuwe paus en het Joodse volk
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

paus
Nieuws

Paus waarschuwt voor oppervlakkige kijk op Jezus: “Verlaag Hem niet tot een superheld”

Tijdens zijn eerste homilie als paus heeft Leo XIV een krachtige oproep gedaan aan christenen wereldwijd: “Verlaag Jezus niet tot een charismatische leider of superman.” De paus benadrukte dat Jezus niet zomaar een inspiratiebron is maar de levende H

Bijbel
Nieuws

Britse gemeente trekt plannen om christelijke straatprediking te verbieden in

De gemeenteraad van het Engelse Rushmoor overwoog om christelijke straatprediking in de binnensteden van Farnborough en Aldershot te verbieden. Na aanhoudende kritiek van lokale kerkleiders, straatpredikers en conservatieve raadsleden ziet men hier n

Euthanasie
Nieuws

Brits wetsvoorstel om euthanasie uit te breiden: christelijke organisaties geschokt

Christelijke organisaties en voorvechters van rechten voor mensen met een beperking hebben felle kritiek geuit op een nieuw rapport van de Britse overheid. Volgens dat rapport zou het legaliseren van euthanasie voor terminaal zieke mensen de Britse g

Ds. J. J. Mulder
Video

Ds. Mulder deelt in preek prachtig gedicht over Jezus dat hem dierbaar is

'Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen', dit bad Jezus voor Zijn vijanden toen Hij aan het kruis hing. Ds. J. J. Mulder uit Dordrecht behandelde in aanloop naar Pasen in een prekenserie alle kruiswoorden van Jezus. De hervormde pre

christenen Iran
Nieuws

Iraanse christenen moeten jarenlang de gevangenis in

Drie christelijke bekeerlingen in Iran moeten zich bij de autoriteiten melden voor een jarenlange gevangenisstraf. Ze kregen vanaf 7 mei vijf dagen de tijd om zich te melden bij de Evin gevangenis in Teheran. Het gaat onder meer om een zwangere vrouw

Elbert Pogosjan en dr. P. de Vries
Video

Kan een christen zijn redding verliezen? Christenen in debat

De vraag of een christen zijn redding kan verliezen, is voor veel gelovigen een principiële kwestie. Ze raakt namelijk aan het karakter van God, de zekerheid van het geloof en de verantwoordelijkheid van de mens. Voorstanders van eeuwige zekerheid ge

patiënt
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller: 'De kerk lijkt wel een ziekenhuis'

'Bidden kan je overal, maar er zijn meer zieke gelovigen dan wij denken. Vaak dacht ik: de kerk lijkt wel een ziekenhuis. Dit is serieus. Er zijn veel ernstige zieke mensen in kerken. Hoe kan dat als daar zoveel voor gebeden wordt?', aldus een vragen

Kerkmuziek
Persbericht

TUA organiseert symposium over muziek tijdens kerkdiensten

Welke plaats mag muziek innemen in het geheel van een eredienst? Een spannende vraag, die heel verschillend wordt beantwoord. Terwijl de ene gemeente kiest voor gedragen psalmgezang met ingetogen orgelbegeleiding, staat in een andere kerk een complet

Meerartikelen

vijgenboom
Column

Als de vijgenboom niet bloeit

Wie Bijbelvast is, heeft waarschijnlijk meteen een idee waar de titel boven deze blog vandaan komt: uit Habakuk. Daar staat een opvallende tekst, helemaal aan het slot van het boek van deze oudtestamentische profeet. In heel het hoofdstuk klaagt hij

Hans Dijkhuizen en Janneke Janssen
Interview

Christelijke studenten kijken naar porno: Hans en Janneke deden onderzoek

De overgrote meerderheid van de christelijke studenten die porno kijkt ervaart schuld en schaamte. De schaamte tegenover God is groter dan tegenover hun ouders en vrienden. Dit bleek eerder uit praktijkonderzoek van Janneke Janssen en Hans Dijkhuizen

Vladimir zit op school
Levensverhaal

Vlad (10) heeft autisme: "Welke kansen heeft mijn kind?"

Kinderen met een beperking krijgen in Moldavië geen kans om zich te ontwikkelen. Sterker nog: ze worden weggestopt. Geïsoleerd. Ook de 10-jarige Vlad bleef lange tijd bij zijn alleenstaande moeder. Hij heeft een zware vorm van autisme. “Er was geen e

Jeremy Clarkson
Nieuws

Engelse tv-presentator stelt dat westers christendom in gevaar is door lage geboortecijfers

Voormalig Top Gear-presentator Jeremy Clarkson heeft in zijn column in The Sun zijn zorgen uitgesproken over de toekomst van het christendom. Dat meldt Christian Today. Volgens de Brit dreigt het geloof in het Westen langzaam te verdwijnen door een s

Ds. C. P. de Boer
Video

CGK-predikant vraagt kerkgangers hoe ze hun vrije tijd besteden: "Leest u nog wel eens?"

"Hoe besteedt u uw vrije tijd? Leest u nog wel eens een goed, christelijk boek?", die vragen stelde ds. C. P. den Boer onlangs in een preek. De christelijk gereformeerde predikant wijst op het feit dat een hoop mensen tegenwoordig stellen dat ze nauw

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp stelt dat kerken soms te druk zijn met geschreven en ongeschreven regels

"Wat kunnen we toch druk zijn met met de geschreven en ongeschreven kerkregels die de kudde bij elkaar moeten houden en die haar dienen te beschermen, terwijl het enige wat we echt nodig hebben een bron van levend water is", stelt spreker Wilkin van

Jan de Wit
Video

Terugkijken: Jan de Wit beantwoordt Refoweb-vragen

Jan de Wit, voormalig docent Engels en godsdienst, is tegenwoordig voltijds theologiestudent aan het Hersteld Hervormd Seminarie en pastoraal medewerker in diverse hersteld hervormde gemeenten. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvragen van

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 68

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

Chris Develing
Nieuws

Boodschap voor pro-Palestina demonstranten: wees consequent

Activist Frank van der Linde verwoordde deze week op X wat veel van zijn medestanders ook vinden: je mag demonstreren op de plek van de Nationale Dodenherdenking en daarbij schreeuwen. De arrestatie van een paar activisten die precies dat deden, vind

Pieter
Interview

Ds. Pieter Both: "We accepteren te snel dat God ongrijpbaar is"

"Veel mensen vinden het lastig om God daadwerkelijk te ervaren in hun leven", vertelt predikant en auteur Pieter Both. Hij schreef samen met Jeltsje Elzinga, Peter Smilde en Jake Schimmel het nieuwe gespreksboekje van het Evangelisch Werkverband (EW)

Johan Vink
Verdieping

Stille tijd is geen corvee en al helemaal geen verloren tijd

Er wordt van alle kanten aan ons getrokken. Er is teveel wat onze aandacht vraagt. Maar aandacht is een schaars goedje. Want als we niet oppassen laten we ons opslokken door de tirannie van het urgente. Ten koste van wat echt onze focus verdient: nam

Ursela von der Leyen
Nieuws

Europese Commissie zegt benoeming speciaal EU-gezant geloofsvrijheid toe

Ursula von der Leyen heeft toegezegd een nieuwe speciaal EU-gezant voor geloofsvrijheid te benoemen. Deze toezegging deed ze maandag in een brief aan de co-voorzitters van de intergroep geloofsvrijheid: de Slowaakse Miriam Lexmann (EVP) en Bert-Jan R