Johan van Arnhem (44) is al meer dan 20 jaar leraar in het reformatorisch basisonderwijs: “We moeten de barricade op”

Gesponsord10 maart 2023 En dan ben je leraar
Johan van Arnhem

“De kinderen die aan je toevertrouwd worden, mag je elke dag wat meegeven uit Gods Woord. Dat is het allermooiste wat er is”, vertelt Johan van Arnhem. Van Arnhem is inmiddels al meer dan 20 jaar leerkracht in het reformatorisch basisonderwijs en geniet met volle teugen van zijn werk, waarin geen dag hetzelfde is. De leerlingen iets meegeven uit Gods Woord en hen klaarstomen voor de toekomst, dat is wat het leraarschap voor hem inhoudt. Cvandaag sprak met de leraar over zijn motivatie om meester te worden, de toekomst van bijzonder onderwijs én de broodnodige aanwas van nieuwe leerkrachten.

Een aantal jaren werkte hij als directeur op een basisschool op Urk, maar toch keerde hij terug naar de Koning Willem-Alexanderschool in Staphorst, waar hij al sinds jaar en dag als meester in de bovenbouw werkt. Maar hoe kwam zijn motivatie om leraar te worden eigenlijk tot stand? “Ik ben geadopteerd en mijn adoptievader zat zelf ook in het onderwijs. Thuis krijg je dan de verhalen mee. Daarnaast had ik op school in groep vijf een meester die geweldig mooie Bijbel- en geschiedenisverhalen kon vertellen. Hij had ook een geschiedenisclub en een plantengroep, waar ik op de woensdagmiddag naar toe ging. Fantastisch vond ik het.”

"Hij was de eerste die bij mij op kraamvisite geweest is"

Deze meester, meester De Frel, wakkerde het vlammetje om leraar te worden al op jonge leeftijd aan bij Van Arnhem. De twee kwamen al eerder met elkaar in aanraking, al heeft Van Arnhem daar zelf weinig van meegekregen. “Toen ik in Nederland aankwam, was ik zeven maanden oud. Meester De Frel was vanuit Rotterdam naar Staphorst verhuisd om hier als meester te gaan werken. Hij was de eerste die bij mij op kraamvisite geweest is, begreep ik later. Vervolgens kwam ik hem in groep 5 opnieuw tegen, maar daarna scheidden de wegen natuurlijk. Ik kwam op het voortgezet onderwijs terecht en dan moet je al vrij snel, midden in je onstuimige puberteit, nadenken over de vraag: ‘Wat ga je hierna doen?’ Ik vulde een test in en ik ben de PABO gaan doen.”

De paden van Van Arnhem en meester De Frel zouden elkaar later opnieuw kruisen. “Toen de PABO er bijna op zat, ben ik de LIO-stage (afstudeerstage lerarenopleiding, red.) gaan lopen. Ik kon op mijn vroegere basisschool terecht en uitgerekend bij mijn oude meester kon ik de LIO lopen en daarna ook afronden. De Frel is later naar het voortgezet onderwijs gegaan, maar werkt nog af en toe een dag in het basisonderwijs. Als we elkaar tegenkomen, dan hebben we het er nog wel eens over. Het is heel bijzonder dat onze levensloop op meerdere momenten bij elkaar kwam. Hij heeft echt het vlammetje bij mij aangewakkerd.”

Tegelijkertijd heeft de leerkracht naar eigen zeggen altijd wel rekening gehouden met het feit dat hij later voor de klas zou komen te staan. “Wat ik van mezelf wist, is dat ik vrij toegankelijk ben en makkelijk contact met mensen kan maken. Ik was als kind ook wel een leerling die graag de leiding en het initiatief nam in dingen. Als we bijvoorbeeld politie en boefje speelden, deelde ik altijd wel de lakens uit. Dat is ook wel een beetje het aard van het beestje, zo eerlijk moet ik ook zijn.”

"Elke dag gaat Gods Woord open"

“Het is een pedagogisch en sociaal vak waarin je met kinderen te maken krijgt die je toevertrouwd worden. Je bent met ‘levend materiaal’ bezig en elke dag is anders”, zegt Van Arnhem als ik hem vraag wat het leraarschap zo mooi maakt. “Er zijn ouders die vertrouwen hebben in een school en hun kinderen hier aanmelden. Je moet je realiseren dat het grootste deel van de opvoeding van een kind in een schoolklas plaatsvindt. Dat geeft veel verantwoordelijkheid. Je probeert leerlingen voor te bereiden op de stap vanuit het ietwat beschermde wereldje naar het voortgezet onderwijs, waar ze met anderen in aanraking komen. Je wilt hen een aantal dingen meegeven en dan vooral uit de Bijbel. Dat is trouwens het allermooiste van werken op een school met de Bijbel: elke dag gaat Gods Woord open. De lessen die in de Bijbel staan, trek je door naar het hier en nu en probeer je zo concreet mogelijk voor de leerlingen te maken.”

De klas (groep 8) van Van Arnhem

Daarbij gaat Van Arnhem ook gevoelige maatschappelijke thematiek zoals de huidige genderdiscussie of alle ontwikkelingen rondom LHBTI niet uit de weg. Al dan niet deels gedwongen, vertelt de leerkacht. “Dat zijn thema's die spelen, maar hoe gaan wij dat die kinderen vertellen? De overheid wil nu al dat wij eigenlijk in de klas geen onderscheid meer maken tussen jongens of meisjes, alsof de verschillende geslachten niet langer bestaan. Ik vraag me wel eens af waarom iemand die zich ‘anders’ voelt dat wel volop mag roepen, maar waarom mogen wij niet zeggen dat we in de schepping geloven en dat er zowel man als vrouw geschapen is?”

"Nu hebben we nog een school met de Bijbel, maar hoe lang zal dat nog duren?"

Het zijn ontwikkelingen die de leerkracht soms met lede ogen aanziet. “De volgende zorg die direct in het het verlengde hiervan ligt, is hoe lang het bijzonder onderwijs nog in zijn huidige vorm kan blijven bestaan. Nu hebben we nog een school met de Bijbel en krijgen we nog subsidie van de overheid. Maar hoe lang zal dat nog duren? Het klinkt misschien wat somber, maar ik denk dat de regels steeds strakker worden en het op een gegeven moment bijna onmogelijk zal worden om vanuit onze christelijke identiteit onderwijs te blijven geven. Maar wat dan? Gaan wij dan overstag of zeggen we: ‘Tot hier en niet verder’? Wat als de geldkraan dichtgedraaid wordt, hoe gaan we dan verder? Blijven we dan als reformatorische scholen onze poot stijf houden? Daar ben ik wel heel benieuwd naar en dat is zeker een punt van zorg.”

"Het hele punt van demonstreren binnen onze gezindte ligt best gevoelig, dat weet ik. Maar ik ben wel van mening dat we ons geluid veel meer moeten laten horen", zegt Van Arnhem vervolgens. "We zouden ons met z'n allen veel sterker moeten maken in Den Haag, door bijvoorbeeld flink te lobbyen, zoals de Reformatorische Ouder Vereniging (ROV) dat ook al doet. We zouden daar wat mij betreft veel strijdvaardiger in mogen zijn; laat het maar wat schuren. Laten ze maar komen kijken op onze scholen. We boeken prachtige resultaten, waarom zouden we dan niet mogen zijn wie we zijn? Honderd jaar geleden hebben we ervoor gevochten dat bijzonder onderwijs gesubsidieerd werd. Nu hebben we die subsidie en laten we het bij wijze van spreken over z'n kant gaan. We zijn soms echt te braaf", is de leerkracht van mening.

"Vooral mensen die in het bedrijfsleven zitten, altijd maar met targets moeten werken en doelen moeten halen, staan steeds meer open voor een switch naar het onderwijs"

Hebben deze ontwikkelingen ook invloed op het lerarentekort dat ook binnen het reformatorische onderwijs aanwezig is? Van Arnhem: "Ongetwijfeld speelt dat een rol. Hoewel, ik was pas op een loopbaanevent in het AFAS Theater waar ik een standje had van ‘En dan ben je leraar.’ Hier ben ik als projectleider aan verbonden. Als ik dan hoor hoeveel mensen er zijn, die zeggen: ‘Het onderwijs lijkt me toch wel wat’, is het niet enkel negatief gesteld. Vooral mensen die in het bedrijfsleven zitten, altijd maar met targets moeten werken en doelen moeten halen, staan steeds meer open voor een switch naar het onderwijs. Men wil niet alleen maar enorm verdienen, maar ook wat meegeven aan de jeugd en iets voor de maatschappij betekenen. Ik proef dat bij veel mensen.”



Prachtig beroep
Volgens Van Arnhem kleeft er ten onrechte een negatief sentiment aan het werken in het basisonderwijs. "Het gaat vaak over werkdruk of te lage lonen, maar ik zou willen zeggen: kijk eens wat voor prachtig beroep het leraarschap is. Je mag kinderen elke dag vertellen over wie de Heere is en je mag hen voorbereiden op het leven dat voor hen ligt. In de weg daarnaartoe speel je een cruciale rol. Dat geluid zou veel meer benadrukt moeten worden." 

Inmiddels is Van Arnhem al meer dan 20 jaar actief als leerkracht. Wat zijn momenten die hem in het bijzonder zijn bijgebleven? "Op school hebben we hier altijd een keer per jaar een projectweek, waarin we aan een thema werken. Projecten vind ik fantastisch, dus pak ik het altijd veel te groots aan", zegt Van Arnhem lachend. "Leerlingen blijven dan gerust tot vijf uur op school zitten of offeren er soms hun vrije zaterdag voor op. Geweldig. Als je oud-leerlingen dan jaren later tegenkomt, beginnen ze er altijd over dat ze zo van die projecten genoten hebben. Dat is mooi om te horen, tegelijkertijd denk ik dan wel: 'Heb je ook nog meer opgepikt, bijvoorbeeld van de Bijbelverhalen die verteld zijn? Dan besef ik weer dat we een mooie, maar ook heel verantwoordelijke taak hebben."

Beluister onze podcast

#322 Patrick & Jeffrey over David de Vos, de Trump-bijbel en een opvallende arrestatie
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom Pasen én lachen alles met elkaar te maken hebben

"Lachen en Pasen horen bij elkaar, want duisternis, dood en kwaad hebben niet het laatste woord. Pasen is niet alleen het feest van de opgewekte Christus, maar ook van opgewekte christenen", aldus Wilkin van de Kamp. In de 48e aflevering van de serie

Mannenzang in de Grote Kerk van Dordrecht
Video

Luister naar deze mannenzang van Psalm 121 uit de Grote Kerk van Dordrecht

''k Sla d' ogen naar 't gebergte heen. Vanwaar ik dag en nacht, des hoogsten bijstand wacht. Mijn hulp is van den HEER alleen. Die hemel, zee en aarde, eerst schiep en sinds bewaarde', het zijn de bekende woorden uit het eerste vers van Psalm 121. Ee

Willem Ouweneel
Video

Willem Ouweneel: “Geestelijke machten zijn uit op totale vernietiging Israël”

Joden over de hele wereld worden geconfronteerd met antisemitisme, oftewel Jodenhaat. Dat is niet na 7 oktober begonnen, maar speelt al duizenden jaren. Waarom zit Jodenhaat zo diep, en waarom lijkt het ingebakken in de mens? Prof. dr. Willem Ouwenee

Ds. C. Harinck
Video

Ds. Harinck vertelt dat het beste nieuws dat de wereld ooit hoorde van een begraafplaats kwam

“Het beste nieuws dat de wereld ooit hoorde kwam vanuit een begraafplaats. Hij is er niet, want Hij is opgestaan. Dat betekent dat de dood is overwonnen. Jezus heeft de deur van de dood geopend die is op slot gevallen was sinds de zonde van Adam en E

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Tamara Caceres-van Halteren

Tamara Caceres-van Halteren vertelt in de podcast van 'De Wereld Rond' hoe ze Jezus persoonlijk leerde kennen en via die ontmoeting met Hem in Zuid-Afrika belandde. Haar man Diego, die ze daar leerde kennen is evangelist en samen met hun twee kindere

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 37

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

ds. W. F. 't Hart
Video

Terugkijken: ds. W. F. 't Hart beantwoordt Refoweb-vragen

In onderstaande aflevering van 'Pastorie online', een programma van Refoweb.nl op de Reformatorische Omroep, is ds. W. F. 't Hart te gast om te spreken over het thema 'Word hervormd'. De predikant van de Hersteld Hervormde Gemeente Zwartebroek-Tersch

Nigeriaanse vrouwen/Gerhard
Opinie

Ontvoeringsindustrie in Nigeria moet stoppen: tien jaar wegkijken is niet te verteren

Tien jaar geleden reageerde de wereld geschokt op de ontvoering van 276 meisjes van een school in Chibok, in het noorden van Nigeria. De geruchtmakende kinderroof werd de opmaat voor een bizar verdienmodel. Eerst even het geheugen opfrissen. Op 14 ap

Meerartikelen

nigeria
Nieuws

Tientallen christenen gedood bij driedaagse islamitische aanval in Nigeria

In het bisdom Pakshin in Nigeria hebben islamitische Fulani-herders drie dagen lang een bloedbad aangericht. Daarbij zijn minstens 29 christenen om het leven gekomen. Daarnaast raakten er twee christenen gewond en werden er kerken en huizen van chris

Engelse leerlingen
Nieuws

Rapport toont aan dat Engelse scholen hevig tekortschieten in godsdienstonderwijs

Op veel Engelse scholen ligt de kwaliteit van godsdienstonderwijs te laag. Dat is de conclusie uit een rapport dat deze week door onderzoeksbureau Ofsted gepubliceerd werd. In het rapport staat onder meer dat scholen hun godsdienstonderwijs veel meer

Myanmar
Nieuws

Predikant en christelijk leider in Myanmar kort na vrijlating opnieuw gearresteerd

De prominente christelijke leider en voorvechter van mensenrechten dominee Hkalam Samson is in Myanmar kort na zijn vrijlating opnieuw gearresteerd. Hij was nog maar enkele uren uit de gevangenis toen hij opnieuw werd opgepakt. Dat meldt een familiel

Miss Amie
Nieuws

Dragqueen cancelt voorleesbeurt in Amerikaanse kerk na aanhoudende kritiek en bedreigingen

Een Amerikaanse dragqueen ziet af van haar voorleesbeurt die ze volgende week zou verzorgen in een kerk in Pennsylvania. Dat meldt The Christian Post. Aanvankelijk zou de dragqueen haar voorleesbeurt houden in een bibliotheek maar na aanhoudende krit

Manchester
Nieuws

Politiebegeleiding voor pro-life spreker Manchester na scheldpartijen en bedreigingen

In het Engelse Manchester heeft de politie moeten ingrijpen om een jonge pro-life spreker te beschermen tegen een schreeuwende menigte pro-abortus demonstranten. De spreker, Madeline Page, CEO van de Alliance of Pro-life Students (APS), moest onder p

Ds. G. van Zanden
Video

Hervormde predikant waarschuwt voor valse nederigheid: "Dat is een christen op zijn slechtst"

"Het leek zo nederig, alsof het haar om de eer van God te doen was en dat ze dat wilde beschermen. Maar in feite zette ze zichzelf in de laagte neer om er de hoogte voor terug te krijgen. Dat is een christen op zijn slechtst", aldus ds G. van Zanden.

Anja Haga
Nieuws

ChristenUnie: BBB verkoopt Europese luchtkastelen

Europarlementariër Anja Haga (ChristenUnie) is verbijsterd na uitspraken van BBB over de inzet van Nederland in Europa wat betreft de mestderogatie: ‘Als je weet hoe het werkt in Brussel weet je ook dat duurzame afspraken voor boeren en natuur baat h

opperrabbijn
Column

Een moment verdwaald in Friesland

In zijn nieuwe dagboek vertelt opperrabbijn Jacobs hoe hij moest spreken in Friesland en plotseling alleen in de regen stond. Verder deelt hij een verdrietig verhaal van een oud-leerling die op 52-jarige leeftijd overleed en vertelt Jacobs uit te kij

Nigeriaanse Bethany dankbaar voor hulp Open Doors
Video

Nigeriaanse christen werd ontvoerd nadat haar dochter overleed

De Nigeriaanse Bethany heeft veel meegemaakt. Nadat haar dochter ontvoerd werd en later overleed, viel zij zelf in handen van diezelfde ontvoerders. Open Doors hielp haar door middel van traumazorg en de bouw van een huis. Bethany’s dochter, Mary, we

Een sterke kerk op een kwetsbare plek
Video

Ontdek in deze video het bijzondere werk van christenen in Ghana

In Noord-Ghana wonen veel moslims en zijn christenen in de minderheid. Naast dominees zijn vrijwillige voorgangers van grote betekenis voor de kleine dorpskerken in dit extreem arme gebied. De Presbyteriaanse Kerk van Ghana traint catechisten. Een ca

evangelisten
Nieuws

Straatevangelisten organiseren tweedaags event in Amsterdam

Op donderdag 9 mei (Hemelvaart) en vrijdag 10 mei organiseert Evangelist.Network het tweedaagse event ‘Take The City Amsterdam’. Dit initiatief is eerder geboren uit een enthousiaste groep straatevangelisten, die het verlangen hebben om met vele gelo

Elbert Smet en Kinga Bán
Video

Nog steeds indrukwekkend: Kinga Bán en Elbert Smelt zingen 'Leef met volle teugen'

Het is bijna vijf jaar geleden dat de bekende en geliefde christelijke zangeres Kinga Bán op 37-jarige leeftijd overleed. Kinga, onder meer bekend van haar jarenlange deelname aan Sela, nam tijdens haar ziek-zijn de single 'Leef met volle teugen' op.