In de afgelopen jaren bleek uit onderzoeken als God in Nederland dat het christelijk geloof steeds verder naar de achtergrond verdween in onze samenleving. In 2016 werd zelfs geconcludeerd dat Nederland geen christelijke natie meer was. Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldde in 2023 dat slechts 42 procent van de Nederlanders zich nog rekent tot een religieuze gezindte, terwijl 82 procent zelden of nooit een religieuze dienst bezoekt.

Gewend aan idee van achteruitgang
We zijn gewend geraakt aan het idee van achteruitgang. Maar wat als er - haast ongemerkt - een andere beweging gaande is? Wat als de geestelijke bodem minder dor is dan we dachten? 

Nieuwe geluiden: kleine signalen van groei
Ondanks de seculiere trends verschijnen er de laatste tijd berichten die een verrassend ander beeld schetsen. Zo blijkt uit onderzoek dat jongeren in Nederland, tegen de verwachting in, een hernieuwde interesse tonen in zingeving, spiritualiteit en zelfs het christelijk geloof.   

Toename bezoekersaantal kerkdiensten
Kerken merken dat op hoogtijdagen zoals Pasen en Kerst hun gebouwen weer vollopen – met gezichten die ze soms jarenlang niet gezien hebben.

Trots op kerk neemt toe
Uit onderzoek van Tearfund blijkt dat 77 procent van de actieve kerkgangers trots is op hun eigen kerk. In plaats van vergrijzing en leegloop, is er op sommige plekken sprake van toename van betrokkenheid, groeiende gemeenschappen en nieuwe aanwas onder twintigers en dertigers. 

Groei (Youth) Alpha
Uit cijfers van Alpha Nederland blijkt dat in het eerste kwartaal van 2025 het aantal Alpha-deelnemers met 25 procent is toegenomen ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024. Voor AlphaYouth geldt zelfs een stijging van ruim 60 procent, vertelt Arnoud Drop, directeur Alpha Nederland. 

Geestelijke temperatuur stijgt
Als we al deze signalen bij elkaar leggen, ontstaat er een opvallend beeld. Wat afzonderlijk misschien toeval lijkt, wordt gezamenlijk een trend. Is dit de voorbode van iets groters? Een stille opwekking? 

Spontaan kerkbezoek en social media
We horen van voorgangers en leiders in het hele land dat er “iets aan het schuiven is”. Mensen stellen diepere vragen. Er is ruimte voor gesprekken over geloof, zelfs in contexten waar dat tot voor kort ongebruikelijk was. Er zijn diverse verhalen van jongeren die spontaan de kerk binnenstappen in hun buurt.Social media laten volle kerken zien en verhalen van jonge mensen die tot geloof komen. Ook het aantal christelijke influencers en hun bereik nemen toe. 

Het is goed om voorzichtig te zijn, maar tegelijk is cynisme niet nodig. De geschiedenis leert dat God vaak werkt op momenten dat we Hem het minst verwachten. 

Vier adviezen 
Ook in Engeland ziet onze grote broer, theEvangelicalAlliance (EAUK), een duidelijke trend onder jongeren. Phil Knox, medewerker verbonden aan de EAUK, reflecteerde naar aanleiding van diverse onderzoeken in Engeland op de vraag: Hoe reageren we als mensen van hoop op deze beweging? Hij kwam met vier adviezen: 

1. Wees niet verrast 
We geloven in een God die leven brengt waar het dood lijkt. Zoals de Britseschrijver G.K. Chesterton ooitzei: “On five occasions in history the church has gone to the dogs, but on each occasion, it was the dogs that died.” [De uitspraak ‘naar de honden gaan’ betekent zoiets als ‘naar de Filistijnengaan’, red.] De kerk heeft vaker aan de rand van de afgrond gestaan – en toch is ze er nog. En niet alleen overlevend, maar vaak vernieuwd en verfrist. 

2. Wees voorbereid 
Zijn onze kerken klaar om zoekers te ontvangen? Zijn we gastvrij en toegankelijk? Mensen komen om allerlei redenen binnen - uit nieuwsgierigheid, wanhoop of hoop - maar ze blijven vanwege échte relaties. Laten we gemeenschappen zijn waar mensen welkom zijn zoals ze zijn, en waarin ze kunnen groeien richting Jezus, de Weg, de Waarheid en het Leven. 

3. Grijp de kans 
Als er meer openheid is voor geloof, dan betekent dat ook iets voor ons persoonlijk: dit is het moment om te bidden voor onze buren, collega’s, familie en vrienden. Om gesprekken niet uit de weg te gaan, maar ze juist met liefde en kwetsbaarheid aan te gaan. Misschien is “de oogst rijper dan ooit tevoren”. 

4. Bid voor meer 
We bevinden ons mogelijk nog niet in een opwekking, maar misschien zien we de eerste vruchten. Laten we daar niet achteloos aan voorbijgaan, maar biddend en verwachtingsvol meegaan in wat God aan het doen is. “Uw Koninkrijk kome, Uw wil geschiede - op aarde zoals in de hemel.” 

God is aan het werk, ook in Nederland 
Deze adviezen gelden net zo goed voor ons in Nederland. En daarbij is het goed om ons te verdiepen in de verhalen achter de cijfers. Wie zijn die mensen? Wat bracht hen tot geloof? Welke rol speelden kerken, vrienden, familie of online bronnen? Deze verhalen zullen hopelijk verder onderstrepen wat velen van ons al voelen: God is aan het werk - stil, maar krachtig. 

Nieuw seizoen
We mogen opnieuw leren verwachten. Niet uit nostalgie naar hoe het ooit was, maar met geloof in wat komen kan. Misschien leven we niet in een tijd van afbraak, maar staan we aan het begin van een nieuw seizoen van geestelijke groei. Laten we God daarin alle eer geven en blijven uitkijken naar hoe we met Hem mee kunnen bewegen.

Enquête nieuw geïnteresseerden
MissieNederland heeft een enquête uitgezet onder kerken om te peilen of zij een hernieuwde interesse in geloof ervaren binnen hun gemeenschap, welke uitdagingen zij daarbij tegenkomen en wat hen zou helpen om nieuwe belangstellenden goed te ontvangen.

De resultaten worden in het najaar besproken met de aangesloten organisaties en kerken, om te onderzoeken wat er nodig is om kerken hierin beter te ondersteunen.
Je vindt de enquête hier.