Archeologen stuiten op 3800 jaar oude textiel in woestijn van Judea

Nieuws 25 juli 2024 3 minuten Redactie
Textiel
Dafna Gazit, Israel Antiquities Authority

Archeologen hebben een 3800 jaar oud stukje rood textiel ontdekt in de grotten van de Judese Woestijn. Dat meldt All Israel News. Dit stukje stof, gekleurd met verfstof afkomstig van insecten, biedt nieuw bewijs van oude verfmethoden en wijst op een rijke geschiedenis van handel en ambacht in het Midden-Oosten. De vondst werd gedaan door onderzoekers van de Israel Antiquities Authority, Bar-Ilan University en de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem.

Onderzoekers identificeerden de kleur van de zeldzame 3800 jaar oude textiel als afkomstig van het eikenbladluis, dat in de Bijbel bekend staat  als 'Tola‛at Hashani' (letterlijk de 'scharlaken worm').

In 2016 werd de zeldzame textiel, minder dan twee centimeter groot, ontdekt in de 'Grot van de Schedels' tijdens opgravingen die door dr. Eitan Klein, dr. Uri Davidovich, Roi Porat en Amir Ganor van de IAA en de Hebreeuwse Universiteit geleid werden. De opgraving was bedoeld om erfgoedobjecten in de grotten van de Judeese Woestijn te beschermen tegen antiquiteitenroof.

De minuscule rode textiel, samen met tientallen andere, werd direct voor verdere analyse opgestuurd. Met behulp van koolstofdatering werd vastgesteld dat de textiel afkomstig is uit de Midden-Bronstijd (1767-1954 v. Chr.).

Het stukje textiel met een helderrode tint droeg aanzienlijk bij aan een uitgebreid onderzoeksproject om kleurstoffen in archeologische textiel te identificeren. Dit project werd geleid door dr. Naama Sukenik van de Israel Antiquities Authority, prof. Zohar Amar en prof. David Iluz van de Bar-Ilan University. De resultaten van dit onderzoeksproject werden gepubliceerd in het 'Journal of Archaeological Science'.

De rode tint komt van een kleurstof genaamd 'kermes', geproduceerd door een genus van schildluizen in de orde Hemiptera. Deze insecten voeden zich met het sap van eikenbomen en de vrouwtjes produceren de rode kleurstof die bekend staat als kermes.

Volgens wetenschappers is de rode textiel uniek omdat dit het oudst bekende voorbeeld is van wollen stof geverfd met kermes. Ondanks de uitgebreide historische verslagen over het gebruik van schildluis-kleurstoffen in de oude wereld, zijn er zeer weinig stoffen geverfd met kermes gevonden van voor de Romeinse periode. Dit maakt de textiel tot een belangrijke en zeldzame vondst.

Davidovich benadrukte het belang van de vondst en zei dat de ontdekking historische verslagen koppelt aan archeologisch bewijs en aantoont hoe mensen al in de Midden-Bronstijd de expertise hadden om wolvezels rood te verven met schildluizen. 

Sukenik voegde toe dat de zeldzame textiel wijst op uitgebreide internationale handelsnetwerken en de aanwezigheid van een elitaire samenleving tijdens die vroege periode impliceert.

In de Bijbel wordt de kleur scharlaken 25 keer genoemd, vaak in combinatie met paars (argaman) en blauw (tekhelet), die werden beschouwd als de meest waardevolle en prestigieuze kleuren in de oude wereld. Het komt voor in verwijzingen naar luxueuze kleding, textiel voor de kleding van de priester, voor de tabernakel en tempel, en diverse ceremoniële toepassingen.

"In de oudheid werd de rode kleurstof verkregen van de vrouwelijke schildluis die op de kermeseik leeft", legde Sukenik uit, die als curator verantwoordelijk is voor de Organische Materialen Collectie bij de IAA.

De insecten werden geoogst gedurende een enkele maand in de zomer wanneer de kleurstofconcentratie op zijn hoogst was. De uitdaging om de kleine gecamoufleerde insecten te vinden, het korte oogstvenster en de beperkte kleurstofopbrengst maakten de scharlaken tint buitengewoon duur.

Prof. Amar wees erop dat in de Bijbel de kleurstof die uit eikenschildluizen wordt gewonnen wordt aangeduid als 'scharlaken worm.' Historisch gezien omvatte de term 'worm' verschillende insecten en hun ontwikkelingsstadia.

De Bijbelse connectie van deze kleur met een levend organisme toont opmerkelijk zoölogisch inzicht, vooral aangezien vrouwelijke schildluizen pootloos en vleugelloos zijn. Dat leidde ertoe dat sommige Grieks-Romeinse naturalisten ze tijdens de oudheid voor planten aan zagen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#369 Ds. Bram Hofland & ds. John de Groot over de hel, eeuwige straf en het laatste oordeel
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

BijbelBrein
Persbericht

Nieuwe kinderpodcast: ‘BijbelBrein’

‘Wat is bidden eigenlijk? Waarom is de oudste broer in het verhaal over de verloren zoon nou zo boos?’ Zomaar wat vragen die kinderen kunnen stellen bij verhalen uit de Bijbel. Over dit soort vragen praten kinderen met volwassenen, in de nieuwe kinde

prof. dr. W.J. op ’t Hof
Nieuws

Rechter vernietigt ontslag voorganger vrije hervormde gemeente Driedorp

Het ontslag van prof. dr. W. J. op ’t Hof als predikant van de vrije hervormde gemeente in Driedorp is door de rechter ongedaan gemaakt. Volgens de rechtbank in Arnhem is de voorganger ten onrechte per direct op non-actief gesteld. Binnen drie dagen

 Proponent L. Schouten
Nieuws

Preekbevoegdheid verleend aan PKN-proponent door Hersteld Hervormde Kerk

Het breed moderamen van de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heeft proponent L. Schouten uit Elspeet per dinsdag preekbevoegdheid toegekend. Dat meldt het kerkverband op haar website. Schouten is al zo’n 35 jaar als proponent actief binnen de voormalige

Willem Lingeman
Video

Echtpaar noemt huwelijk "één groot drama": Willem Lingeman reageert

Bijbelleraar Willem Lingeman reageert in een videoboodschap op een pijnlijke huwelijksgeschiedenis van een echtpaar. Volgens het stel was hun huwelijk “zeker niet Gods wil” en noemt men het “één groot drama”. Inmiddels zijn ze gescheiden en beiden he

1000 bezoekers bij doopdienst aan Engelse kust
Positief nieuws

Bijna 100 mensen gedoopt tijdens 'grootste doopdienst ooit' in Engelse kustplaats

In de Zuid-Engelse kustplaats Bournemouth lieten maar liefst 92 mensen zich op 13 juli dopen in zee. Vijf protestantse kerken organiseerden samen een grootschalige doopdienst op het strand. De BBC noemde het “de grootste stranddoop die de stad ooit h

Apollinaris Darmawan
Nieuws

Indonesische christen op leeftijd vrijgelaten na jarenlange gevangenisstraf

Na meer dan vier jaar gevangenschap is de christelijke bekeerling Apollinaris Darmawan vrijgelaten uit de Kebon Waru-gevangenis in Indonesië. De man werd in november 2024 vervroegd vrijgelaten, nadat hij meerdere strafverminderingen kreeg. Darmawan z

Indonesische vlag
Nieuws

Honderden moslims protesteren tegen bouw Indonesische kerk

In het Indonesische Kalibaru, een dorp in de stad Depok (West-Java), protesteerden op 5 juli honderden moslims tegen de bouw van een christelijke kerk. Dit gebeurde ondanks dat de kerk alle benodigde vergunningen bezit. Op videobeelden is te zien hoe

Ds. P. den Ouden
Video

Waaraan kun je genade in je hart herkennen? HHK-predikant antwoordt

Waaraan kun je herkennen dat er genade in je hart gekomen is? Op die vraag gaf ds. P. den Ouden in een recente preek antwoord. De HHK-predikant uit Katwijk aan Zee gebruikte in zijn antwoord een citaat van Augustinus. De kerkvader had ooit een briefw

Meerartikelen

Ann Michelle Lee
Video

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee is aanstaande zondag te gast bij Hour of Power. Ze vertelt daar hoe ze God echt leerde kennen. Ook deelt ze haar droom en boodschap voor de jongere generatie. "Ik wil zoveel mogelijk mensen brengen naar het hart v

Mexico
Nieuws

Mexico: een jaar ontheemd en geen zicht op terugkeer

De maand juli markeert de trieste ‘verjaardag’ van de vlucht van honderden christenen uit hun gemeenschappen in de Mexicaanse deelstaat Chiapas. Ze moesten vrijwel alles achterlaten: hun land, huizen en dieren. Meer dan honderd christenen - van piepj

Arthur Alderliesten
Nieuws

Dolle Mina’s verstoren bijeenkomst Schreeuw om leven: directeur reageert

Afgelopen maandag verstoorden pro-abortus demonstranten een bijeenkomst van Schreeuw om leven in Gouda. De avond was bedoeld om mensen uit de achterban te informeren over het waken bij abortusklinieken. De circa 25 demonstranten - die zich presenteer

Syrie
Interview

Syrische christenen houden stand in vijandige omgeving: "God gebruikt de kerk"

"Voor veel mensen wordt de droom van een islamitische staat in Syrië steeds meer werkelijkheid. En daarin is geen plaats voor ongelovigen, zoals christenen." Aan het woord is Ibrahim Lahdo, tot voor kort woonachtig in Syrië. Cvandaag sprak met hem ov

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

De wereld kijkt niet naar je preek, maar naar je daden

Tijdens een zendingsreis in Zuid-Afrika kreeg ik onverwacht de gelegenheid om een van de meest gevaarlijke townships in Kaapstad te bezoeken. Kolonel Bazil Vellai, lid van de kerk waar ik te gast was, had ons persoonlijk uitgenodigd om Manenberg - de

Ds. M. van Reenen
Column

Overvolle huizen: spullen verzamelen of schatten in de hemel?

Een verhuizing levert veel op: stress, chaos, drukte, dozen, helpers, een verhuiswagen die de bocht niet kan halen... Maar ook: bezinning. Al die spullen die je uit het ene huis haalt en in het andere weer neerzet, waar komt het vandaan, waar moet he

Kerk van de Heilige Familie
Nieuws

Drie doden bij aanval op katholieke kerk in Gaza: Israël start onderzoek

Bij een aanval op de Kerk van de Heilige Familie in Gaza-stad zijn donderdag drie mensen omgekomen en raakten er meerdere gewond, onder wie de priester van de parochie. De kerk, waar sinds het uitbreken van de oorlog honderden christenen schuilen, we

Jan Pool
Column

Dankbaarheid is geen luxe; het is een manier van leven

Het leven kent zowel prachtige als pijnlijke momenten. Onlangs kreeg ik de sleutel van een prachtige auto, een cadeau van een dierbare vriend voor wie ik al vijftien jaar een mentor mag zijn. Ik ontving hem met tranen van ontroering in mijn ogen. Wat

Josephat Gwajima
Nieuws

Tanzania sluit grote pinksterkerk na kritiek op mensenrechtenschendingen

De Tanzaniaanse overheid heeft de grote protestantse kerk Glory of Christ Tanzania Church gesloten. Reden: een preek waarin voorganger Josephat Gwajima sprak over mensenrechtenschendingen in het land. Zes weken na de sluiting is de kerk nog altijd di

Ds. D. J. Budding
Video

Hervormde predikant wijst op kerken waar het evangelie niet ten volle klinkt

Als je op het volmaakte offer van de Heere Jezus ziet, dan mag je weten dat je zalig wordt. Toch zijn er, met name aan de rechterflank van de reformatorische gezindte, christenen die zich afvragen of zij wel zalig kunnen worden. Die worsteling leidt

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Wilkin van de Kamp nodigt je uit om de Plaatsvervanger van Jezus beter te leren kennen

"De Heilige Geest is de Geest van Jezus in jou Die het leven van Jezus in en door jou wil leiden", aldus Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. De spreker en schrijver nodigt je in deze aflevering - en in de

Päivi Räsänen
Nieuws

Finse politica overweegt om haar kerk te verlaten na jarenlange LHBTI-strijd

De Finse politica Päivi Räsänen overweegt een definitief afscheid van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland. De aanleiding: de groeiende acceptatie van homorelaties binnen de kerk en het recente besluit van een bisschop om kerken open te stellen v