Archeologen stuiten op 3800 jaar oude textiel in woestijn van Judea

Nieuws 25 juli 2024 3 minuten Redactie
Textiel
Dafna Gazit, Israel Antiquities Authority

Archeologen hebben een 3800 jaar oud stukje rood textiel ontdekt in de grotten van de Judese Woestijn. Dat meldt All Israel News. Dit stukje stof, gekleurd met verfstof afkomstig van insecten, biedt nieuw bewijs van oude verfmethoden en wijst op een rijke geschiedenis van handel en ambacht in het Midden-Oosten. De vondst werd gedaan door onderzoekers van de Israel Antiquities Authority, Bar-Ilan University en de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem.

Onderzoekers identificeerden de kleur van de zeldzame 3800 jaar oude textiel als afkomstig van het eikenbladluis, dat in de Bijbel bekend staat  als 'Tola‛at Hashani' (letterlijk de 'scharlaken worm').

In 2016 werd de zeldzame textiel, minder dan twee centimeter groot, ontdekt in de 'Grot van de Schedels' tijdens opgravingen die door dr. Eitan Klein, dr. Uri Davidovich, Roi Porat en Amir Ganor van de IAA en de Hebreeuwse Universiteit geleid werden. De opgraving was bedoeld om erfgoedobjecten in de grotten van de Judeese Woestijn te beschermen tegen antiquiteitenroof.

De minuscule rode textiel, samen met tientallen andere, werd direct voor verdere analyse opgestuurd. Met behulp van koolstofdatering werd vastgesteld dat de textiel afkomstig is uit de Midden-Bronstijd (1767-1954 v. Chr.).

Het stukje textiel met een helderrode tint droeg aanzienlijk bij aan een uitgebreid onderzoeksproject om kleurstoffen in archeologische textiel te identificeren. Dit project werd geleid door dr. Naama Sukenik van de Israel Antiquities Authority, prof. Zohar Amar en prof. David Iluz van de Bar-Ilan University. De resultaten van dit onderzoeksproject werden gepubliceerd in het 'Journal of Archaeological Science'.

De rode tint komt van een kleurstof genaamd 'kermes', geproduceerd door een genus van schildluizen in de orde Hemiptera. Deze insecten voeden zich met het sap van eikenbomen en de vrouwtjes produceren de rode kleurstof die bekend staat als kermes.

Volgens wetenschappers is de rode textiel uniek omdat dit het oudst bekende voorbeeld is van wollen stof geverfd met kermes. Ondanks de uitgebreide historische verslagen over het gebruik van schildluis-kleurstoffen in de oude wereld, zijn er zeer weinig stoffen geverfd met kermes gevonden van voor de Romeinse periode. Dit maakt de textiel tot een belangrijke en zeldzame vondst.

Davidovich benadrukte het belang van de vondst en zei dat de ontdekking historische verslagen koppelt aan archeologisch bewijs en aantoont hoe mensen al in de Midden-Bronstijd de expertise hadden om wolvezels rood te verven met schildluizen. 

Sukenik voegde toe dat de zeldzame textiel wijst op uitgebreide internationale handelsnetwerken en de aanwezigheid van een elitaire samenleving tijdens die vroege periode impliceert.

In de Bijbel wordt de kleur scharlaken 25 keer genoemd, vaak in combinatie met paars (argaman) en blauw (tekhelet), die werden beschouwd als de meest waardevolle en prestigieuze kleuren in de oude wereld. Het komt voor in verwijzingen naar luxueuze kleding, textiel voor de kleding van de priester, voor de tabernakel en tempel, en diverse ceremoniële toepassingen.

"In de oudheid werd de rode kleurstof verkregen van de vrouwelijke schildluis die op de kermeseik leeft", legde Sukenik uit, die als curator verantwoordelijk is voor de Organische Materialen Collectie bij de IAA.

De insecten werden geoogst gedurende een enkele maand in de zomer wanneer de kleurstofconcentratie op zijn hoogst was. De uitdaging om de kleine gecamoufleerde insecten te vinden, het korte oogstvenster en de beperkte kleurstofopbrengst maakten de scharlaken tint buitengewoon duur.

Prof. Amar wees erop dat in de Bijbel de kleurstof die uit eikenschildluizen wordt gewonnen wordt aangeduid als 'scharlaken worm.' Historisch gezien omvatte de term 'worm' verschillende insecten en hun ontwikkelingsstadia.

De Bijbelse connectie van deze kleur met een levend organisme toont opmerkelijk zoölogisch inzicht, vooral aangezien vrouwelijke schildluizen pootloos en vleugelloos zijn. Dat leidde ertoe dat sommige Grieks-Romeinse naturalisten ze tijdens de oudheid voor planten aan zagen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#365 Jeffrey, Anne Borkent & Johan Lock over (on)gezond leiderschap in de kerk
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Jan
Column

Hoe een gesprek over Trump uiteindelijk over Jezus ging

Jan van den Bosch had een verrassende ontmoeting met Gary Brandenburg. Een ontmoeting waarin het ging over Trump en de Verenigde Staten, maar bovenal over Jezus Christus en het evangelie. In het vierde deel van zijn nieuwe serie deelt Jan de waardevo

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp stelt dat gelukkig worden een keuze is

Het woordenboek omschrijft geluk als 'gunstig toeval' en 'gunstige omstandigheid'. Simpel gezegd: je hebt het of je hebt het niet. Maar God zegt daar in Zijn Woord iets heel anders over, namelijk dat we gelukkig zullen worden als we Hem trouw blijven

Ds. W. Visscher
Video

Wat moet je als ouders doen als je kind niet meer naar de kerk wil? GerGem-predikant antwoordt

Als christelijke ouders willen we niets liever dan dat onze kinderen de Heere en Zijn dienst lief krijgen. Maar wat nu als je als ouders op een dag te horen krijgt dat een van je kinderen niet meer naar de kerk wil? Hoe moet je daar dan op reageren?

Ds. Lieke Weima
Nieuws

PKN-predikant roept christenen op om deel te nemen aan Gaza-protest

Zondag 15 juni zullen opnieuw tienduizenden mensen Den Haag rood kleuren tijdens de tweede ‘Rode Lijn’-demonstratie, een vreedzame optocht voor vrede en gerechtigheid in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Ds. Lieke Weima roept christenen als PKN-pr

Bagtowar en Elias
Video

Wat houdt profetie in? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van de ChristenDOM? podcast gaan Bagtowar en Elias in gesprek over de aard en actualiteit van profetie. De Bijbel staat vol profetieën: boodschappen van God, vaak uitgesproken door profeten, die richting geven, waarschuwen of hoop

Hardstyle-dj Sefa
Video

Terugkijken: hardstyle-dj Sefa in gesprek met ds. Bart de Bruin

Hardstyle-dj Sefa ging onlangs met vijf predikanten in gesprek over grote levensvragen en zijn levensstijl. Sefa Jeroen Vlaarkamp (24) treedt op bij grote dancefestivals als Defqon.1 en begeeft zich daarmee in een omgeving die haaks lijkt te staan op

Ds. A. J. Schalkoort
Video

Terugkijken: ds. A. J. Schalkoort beantwoordt Refoweb-vragen

Ds. A. J. Schalkoort is emerituspredikant binnen de Hersteld Hervormde Kerk (HHK). In deze aflevering van Pastorie Online, het programma van Refoweb.nl op de Reformatorische Omroep, gaat ds. Schalkoort in op actuele geloofsvragen. Het thema van deze

Indonesische boeren
Video

Hoe de kerk het werk en positie van Indonesische boeren versterkt

Het is niet eenvoudig om als boer in Zuid-Sumatra het hoofd boven water te houden. Veel boeren zijn arm en de verbouw van exportgewassen heeft de grond uitgeput. Yabima, de diaconale organisatie van de kerk van Zuid-Sumatra stimuleert boeren om voeds

Meerartikelen

De Wereld Rond
Podcast

Zendingswerker Piet Punt deelt ervaringen in podcast

In deze podcastaflevering van 'De Wereld Rond' is Piet Punt te gast. Hij had als werktuigbouwkundig ingenieur een goede baan. Samen met zijn vrouw Marijke en drie opgroeiende kinderen voelde hij de roeping om de zending in te gaan. Bolivia werd van 1

Marijn Burkunk
Column

Splijtgezwam in christelijk Nederland: waar is de vrucht van de Geest?

Wat knettert het weer op de Bijbelbondse berg. We hobbelen met elkaar van de ene splijtzwam naar de andere. Het lijkt wel of christenen geroepen zijn om elkaar te bestrijden en te verketteren in plaats van op te gaan in de eenheid die Jezus tot stand

Aanval op Iran
Nieuws

SGP toont begrip voor Israëlische aanval: 'Iraans regime is terroristische plaag'

De recente Israëlische aanval op Iraanse militaire doelen heeft wereldwijd veel reacties losgemaakt. Terwijl het Nederlandse kabinet zijn zorgen uitspreekt over een mogelijke escalatie, laat de SGP een ander geluid horen. Zij spreken hun steun uit vo

Lege kerkbanken
Nieuws

Onderzoek: Christendom groeit in aantal, maar verliest wereldwijd terrein

Hoewel het christendom wereldwijd nog steeds de grootste religie is, neemt het aandeel christenen onder de wereldbevolking af. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het Pew Research Center. Steeds meer mensen keren het geloof de rug toe. 'Religieuze o

Katholieke school
Nieuws

Katholieke leerlingen krijgen toegang tot buitenschoolse activiteiten op openbare scholen

Leerlingen van katholieke scholen in Pennsylvania (Amerika) mogen voortaan meedoen aan buitenschoolse activiteiten van openbare scholen binnen hun woongebied. Dat is het gevolg van een juridische overeenkomst tussen ouders, een religieuze organisatie

Bjorn en Timon
Video

Zondag in Hour of Power zijn Bjorn Visser en Timon van Dam te gast

Zondag is het Vaderdag: in Hour of Power zijn twee vaders te gast die het ingrijpende verhaal vertellen over het verlies van hun kind. Hoe ga je daarmee om en hoe vind je God te midden van rouw en verdriet? Timon van Dam verloor zijn zoontje, Bjorn V

ambtsdrager
God

Refoweb-vragensteller kritisch op refogezindte: 'Hoe doorbreken we geslotenheid?'

Hoe kunnen kerkleden op een positieve en eerlijke manier kritisch zijn op hun dominees en kerkenraden, wanneer de inhoud van wat zij zeggen of schrijven aantoonbare gebreken vertoont? Binnen de gereformeerde gezindte lijkt openlijke kritiek vrijwel o

Amerikaans klaslokaal
Nieuws

Rechtszaak aangespannen tegen Amerikaanse wet die tien geboden verplicht stelt op openbare scholen

In de Amerikaanse staat Arkansas is een juridische strijd losgebarsten over een nieuwe wet die openbare scholen verplicht om de tien geboden zichtbaar op te hangen in elke klas en bibliotheek. Progressieve groepen hebben een rechtszaak aangespannen t

Carla Dik-Faber
Nieuws

Voormalig CU-Kamerlid geraakt door uitspraken nieuwe partijvoorzitter

Voormalig Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber (foto) heeft zich kritisch uitgelaten over de koers die de ChristenUnie mogelijk inslaat onder aankomend partijvoorzitter Marco Vermin. In een reactie op zijn recente uitspraken over de partijkoers rond thema

Nieuwe Kerk Katwijk
Persbericht

IKC en Bonisa houden interkerkelijke jongerenzangavond in Nieuwe Kerk Katwijk 

De Psalmen zingen over Gods grootheid en roepen op om Zijn Naam bekend te maken onder alle volken. Op D. V. 13 juni organiseren het IKC en Bonisa in de Nieuwe Kerk in Katwijk daarom een interkerkelijke jongerenzangavond met het thema: “Laat de volken

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 69

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

vluchteling
Nieuws

PKN spreekt zich uit voor opvang illegale migranten: "Het is moreel juist"

De overheid moet de opvang blijven verzorgen van mensen die illegaal in Nederland verblijven. Dat is het gevolg van de uitspraak van de rechtbank in Amsterdam over de plannen van de inmiddels teruggetreden minister Faber van Asiel en Migratie. De PKN