Archeologen stuiten op 3800 jaar oude textiel in woestijn van Judea

Nieuws 25 juli 2024 3 minuten Redactie
Textiel
Dafna Gazit, Israel Antiquities Authority

Archeologen hebben een 3800 jaar oud stukje rood textiel ontdekt in de grotten van de Judese Woestijn. Dat meldt All Israel News. Dit stukje stof, gekleurd met verfstof afkomstig van insecten, biedt nieuw bewijs van oude verfmethoden en wijst op een rijke geschiedenis van handel en ambacht in het Midden-Oosten. De vondst werd gedaan door onderzoekers van de Israel Antiquities Authority, Bar-Ilan University en de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem.

Onderzoekers identificeerden de kleur van de zeldzame 3800 jaar oude textiel als afkomstig van het eikenbladluis, dat in de Bijbel bekend staat  als 'Tola‛at Hashani' (letterlijk de 'scharlaken worm').

In 2016 werd de zeldzame textiel, minder dan twee centimeter groot, ontdekt in de 'Grot van de Schedels' tijdens opgravingen die door dr. Eitan Klein, dr. Uri Davidovich, Roi Porat en Amir Ganor van de IAA en de Hebreeuwse Universiteit geleid werden. De opgraving was bedoeld om erfgoedobjecten in de grotten van de Judeese Woestijn te beschermen tegen antiquiteitenroof.

De minuscule rode textiel, samen met tientallen andere, werd direct voor verdere analyse opgestuurd. Met behulp van koolstofdatering werd vastgesteld dat de textiel afkomstig is uit de Midden-Bronstijd (1767-1954 v. Chr.).

Het stukje textiel met een helderrode tint droeg aanzienlijk bij aan een uitgebreid onderzoeksproject om kleurstoffen in archeologische textiel te identificeren. Dit project werd geleid door dr. Naama Sukenik van de Israel Antiquities Authority, prof. Zohar Amar en prof. David Iluz van de Bar-Ilan University. De resultaten van dit onderzoeksproject werden gepubliceerd in het 'Journal of Archaeological Science'.

De rode tint komt van een kleurstof genaamd 'kermes', geproduceerd door een genus van schildluizen in de orde Hemiptera. Deze insecten voeden zich met het sap van eikenbomen en de vrouwtjes produceren de rode kleurstof die bekend staat als kermes.

Volgens wetenschappers is de rode textiel uniek omdat dit het oudst bekende voorbeeld is van wollen stof geverfd met kermes. Ondanks de uitgebreide historische verslagen over het gebruik van schildluis-kleurstoffen in de oude wereld, zijn er zeer weinig stoffen geverfd met kermes gevonden van voor de Romeinse periode. Dit maakt de textiel tot een belangrijke en zeldzame vondst.

Davidovich benadrukte het belang van de vondst en zei dat de ontdekking historische verslagen koppelt aan archeologisch bewijs en aantoont hoe mensen al in de Midden-Bronstijd de expertise hadden om wolvezels rood te verven met schildluizen. 

Sukenik voegde toe dat de zeldzame textiel wijst op uitgebreide internationale handelsnetwerken en de aanwezigheid van een elitaire samenleving tijdens die vroege periode impliceert.

In de Bijbel wordt de kleur scharlaken 25 keer genoemd, vaak in combinatie met paars (argaman) en blauw (tekhelet), die werden beschouwd als de meest waardevolle en prestigieuze kleuren in de oude wereld. Het komt voor in verwijzingen naar luxueuze kleding, textiel voor de kleding van de priester, voor de tabernakel en tempel, en diverse ceremoniële toepassingen.

"In de oudheid werd de rode kleurstof verkregen van de vrouwelijke schildluis die op de kermeseik leeft", legde Sukenik uit, die als curator verantwoordelijk is voor de Organische Materialen Collectie bij de IAA.

De insecten werden geoogst gedurende een enkele maand in de zomer wanneer de kleurstofconcentratie op zijn hoogst was. De uitdaging om de kleine gecamoufleerde insecten te vinden, het korte oogstvenster en de beperkte kleurstofopbrengst maakten de scharlaken tint buitengewoon duur.

Prof. Amar wees erop dat in de Bijbel de kleurstof die uit eikenschildluizen wordt gewonnen wordt aangeduid als 'scharlaken worm.' Historisch gezien omvatte de term 'worm' verschillende insecten en hun ontwikkelingsstadia.

De Bijbelse connectie van deze kleur met een levend organisme toont opmerkelijk zoölogisch inzicht, vooral aangezien vrouwelijke schildluizen pootloos en vleugelloos zijn. Dat leidde ertoe dat sommige Grieks-Romeinse naturalisten ze tijdens de oudheid voor planten aan zagen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische zuster niet neergestoken door migrant, maar verwondde zichzelf

In Kroatië groeit de verbazing nu blijkt dat de 35-jarige non Marija Tatjana Zrno zichzelf verwondde. De zuster stelde eerst namelijk door een man te zijn neergestoken. Verschillende Kroatische media schreven dat de dader een islamitische migrant zou

abortus
Nieuws

Raad van State: Burgemeester mag demonstraties direct voor abortuskliniek verbieden

De Raad van State heeft woensdag een belangrijke uitspraak gedaan over protesten bij abortusklinieken. Volgens de hoogste bestuursrechter mogen burgemeesters voortaan demonstraties direct voor de ingang van een kliniek verbieden, mits demonstranten o

Ds. N. W. van den Houten
Nieuws

Hervormde gemeente Sliedrecht brengt beroep uit op ds. N. W. van den Houten

De hervormde gemeente te Sliedrecht (Wijk 1) heeft een beroep uitgebracht op ds. N. W. van den Houten (foto). De predikant moet in de Grote Kerk ds. G. J. Mink opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging eerder dit jaar met emeritaat. Van den Houten is s

India
Nieuws

Indiaas Hooggerechtshof handhaaft ontslag christelijke legerofficier

Het Hooggerechtshof van India heeft het ontslag van de christelijke legerofficier Samuel Kamalesan bevestigd. De hoogste rechter noemde hem ongeschikt voor het Indiase leger en benadrukte dat zijn houding de discipline en eenheid binnen de krijgsmach

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus spreekt zich in Midden-Oosten krachtig uit voor tweestatenoplossing

Paus Leo XIV heeft tijdens zijn reis door het Midden-Oosten opnieuw duidelijk gemaakt dat het Vaticaan de tweestatenoplossing ziet als de enige weg naar duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen. Op de vlucht van Turkije naar Libanon zei de paus

NFL
Nieuws

NFL-speler getuigt na wereldwedstrijd: "Ik heb mijn Heer en Heiland teruggevonden"

NFL-speler Ernest Jones speelde afgelopen weekend een van de allerbeste wedstrijden uit zijn leven. Toen hij na afloop door zijn coach werd verkozen tot de man van de wedstrijd, kwam hij met een opvallende verklaring dat het zo goed ging: “Ik heb mij

Pakistan
Nieuws

Historische petitie moet christelijke rioolwerkers in Pakistan beschermen

In Pakistan is een belangrijke stap gezet om de veiligheid van vooral christelijke schoonmakers en rioolwerkers te verbeteren. Dat meldt Christian Daily International. De Nationale Mensenrechtencommissie (NCHR) diende onlangs een historische petitie

Stoffer
Nieuws

SGP kritisch op plannen D66 en CDA: 'Ik loop niet echt warm'

D66 en CDA zijn akkoord over de plannen die de basis moeten vormen voor het vervolg van de kabinetsformatie. Dat maakte Bureau Woordvoering Kabinetsformatie dinsdag bekend. SGP is allesbehalve enthousiast over de plannen. ChristenUnie is positiever m

Meerartikelen

EO
Nieuws

EO moet fors snijden in geloofsprogramma’s: "Dit raakt het hart van onze missie"

De EO staat voor ingrijpende veranderingen door de landelijke bezuinigingen binnen de publieke omroep. Vanaf 2027 krijgt de EO aanzienlijk minder budget toegewezen, vooral voor programma’s die gaan over geloof en levensbeschouwing. EO-directeur Arjan

Bethaïsda-Julius
Nieuws

Hevige natuurbrand legt restanten Bethaïsda-Julius bloot

Een hevige natuurbrand bij het Meer van Galilea heeft onverwacht nieuw licht geworpen op het Bijbelse Bethsaïda. Wat eerst voor archeologen op een ramp leek uit te draaien, veranderde juist in een baanbrekende ontdekking. Door de brand kwamen namelij

Ds. A. A. Egas
Video

Terugkijken: Ds. Egas bespreekt diepe impasse én naderende breuk binnen de CGK

Binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) staan tientallen plaatselijke gemeenten op het punt zich af te scheiden. Hoewel er formeel nog geen definitieve breuk is, verkeert het kerkverband al langere tijd in een diepe impasse. De tegenstellin

Henk-Jan Room en Johan den Hartogh
Nieuws

Nieuwe beweging ‘Shift Business’ wil Koninkrijk zichtbaar maken op de werkvloer

In Utrecht werd vorige maand een nieuwe bediening voor christelijke ondernemers gelanceerd: Shift Business. De initiatiefnemers, Henk-Jan Room en Johan den Hartogh, willen bedrijven helpen om de werkvloer meer te doordringen van christelijke waarden

Daniël van Deutekom en Elmar Hofstee
Interview

Daniël en Elmar in discussie over gebedsgenezing: “God geneest, maar niet altijd zoals wij hopen”

Genezingsdiensten roepen enthousiasme én weerstand op. Voor de één zijn ze een plaats waar God zichtbaar werkt, voor de ander zijn ze een bron van teleurstelling en ontnuchtering. In een aflevering van de Cvandaag podcast gingen Daniël van Deutekom e

Henk Stoorvogel en Pieter Struik
Interview

Henk en Pieter zijn boezemvrienden: "De kracht van onze vriendschap is toewijding"

Al dertien jaar zijn Henk Stoorvogel en Pieter Struik goede vrienden. Pas een jaar of vijf geleden durfden ze te zeggen dat ze echt boezemvrienden waren. Was dat de reden om een boek over mannenvriendschap te schrijven of verdiepte de vriendschap zic

Arthur Alderliesten
Opinie

Waarom Nederland NEE moet zeggen tegen embryokweek

Het debat over het wettelijk toestaan van embryokweek raakt de kern van onze omgang met menselijk leven. Deze week zal in de Tweede Kamer blijken wat de morele toestand van ons land is. Het gaat niet alleen om politiek bravoure, technologische voorui

Kees Postma
Column

Van zuinig naar overvloedig: wat Jezus mij leerde over geven

Als medewerker van de zendingsorganisatie European Christian Mission bevind ik me regelmatig in internationale kringen. En geloof me, daar leer je hoe anderen tegen Nederlanders aankijken. “Wist je eigenlijk hoe jullie spoorlijnen zijn ontstaan?”, vr

Coöperatie Laatste Wil
Nieuws

Gerechtshof wijst 'wens' Coöperatie Laatste Wil af: hulp bij zelfdoding blijft verboden

De wens van Coöperatie Laatste Wil om de wetgeving rond hulp bij zelfdoding te versoepelen is door het gerechtshof in Den Haag afgewezen. Daarmee blijft het verbod op hulp bij zelfdoding door niet-artsen gehandhaafd. De rechterlijke uitspraak wordt m

Mercy Ships
Persbericht

Bouw nieuw ziekenhuisschip Mercy Ships van start

Mercy Ships is begonnen met de bouw van een nieuw ziekenhuisschip. De zogeheten steel cutting ceremony op de werf in Guangzhou (China) markeerde de start van de bouw van een gloednieuw ziekenhuisschip, de Africa Mercy II. Het doel voor uitbreiding va

Concilie van Nicea
Nieuws

Christelijke leiders vieren 1.700 jaar Concilie van Nicea en roepen op tot eenheid

In het Turkse Iznik, het vroegere Nicea, hebben christelijke leiders samen een oecumenische dienst gehouden om het 1.700-jarig jubileum van het Concilie van Nicea te markeren. Paus Leo XIV, patriarch Bartholomeus en ds. Jerry Pillay, secretaris-gener

Gabriel Olivier
Nieuws

Amerikaanse straatprediker verschijnt voor Hooggerechtshof na arrestatie in Mississippi

De Amerikaanse straatprediker Gabriel Olivier staat voor het Hooggerechtshof nadat hij werd gearresteerd bij het Brandon Amphitheater in Mississippi. Olivier sprak daar met bezoekers en deelde evangelisatiefolders uit. Zijn zaak wordt gezien als een