Na de hereniging tussen GKV en NGK word je géén lid van een ander kerkverband

Opinie 30 maart 2023 Ds. Ernst Leeftink
Ds. Ernst Leeftink

‘Waar gaat dit over?’ vroeg een kerkelijk meelevende twintiger mij toen hij het verhaal van mr. Pieter Pel en de reaktie van mr. Hans Bügel in het Nederlands Dagblad las. ‘Als je als twee kerken samen besluit om op 1 mei 2023 te fuseren, horen de plaatselijke kerken toch automatisch bij dat nieuwe kerkverband? En als een lokale kerk niet mee wil, kan die dat laten weten, want niemand is toch verplicht om mee te gaan?’

Precies! Als de GKV en de NGK op 1 mei 2023 gaan fuseren, ontstaat er een nieuw kerkverband. Het scheelt maar één letter, maar de twee kerkverbanden die in 1944 tijdens de Vrijmaking ontstonden en in 1967 met ruzie uit elkaar gingen, worden weer één onder de naam “Nederlandse Gereformeerde Kerken”.

Zo ontstaat een nieuw kerkverband. Maar géén ander kerkverband. Want zowel de GKV als de NGK hebben daar samen landelijk, regionaal en plaatselijk toe besloten.

Wat ik erg jammer vind is, dat het hier echt gaat om spijkers op laag water zoeken. En dat terwijl het water sommige verontrusten aan de lippen staat.

Toch wordt er verwarring gezaaid, en wel door de verontruste vrijgemaakte ‘Kerngroep Bezinning’. In een artikel op hun website en in het Nederlands Dagblad beweert mr. Pieter Pel, dat er straks een ander kerkverband ontstaat, en dat alle plaatselijke kerken dus een apart besluit moeten nemen over de vraag: treden wij toe of treden wij niet toe? Gelukkig wordt zijn opvatting uitvoerig weerlegd door ds. R.J. Vreugdenhil in deze reactie namens de landelijke Regiegroep en door zijn collega mr. Hans Bügel in het Nederlands Dagblad.

Wat ik erg jammer vind is, dat het hier echt gaat om spijkers op laag water zoeken. En dat terwijl het water sommige verontrusten aan de lippen staat.

Want het is pertinent onjuist dat plaatselijke GKV- en NGK-kerken straks “zomaar tot een ander, nieuw kerkverband behoren” of moeten beslissen “of zij toetreden tot een ander, nieuw kerkverband”, zoals mr. Pel in het ND beweert. Wanneer twee verenigingen unaniem of met ruime meerderheid van stemmen besluiten om te fuseren, stapt niemand van de leden over naar een andere vereniging, maar blijft iedereen gewoon lid van de nieuwe fusieclub. Zo is het ook met de hereniging op 1 mei 2023 van de GKV en de NGK: alle plaatselijke kerken blijven gewoon wat ze zijn: lid van hun kerkverband, dat nu onder een nieuwe naam verder gaat. Andere plaatselijke kerken die vóór 1 mei 2023 niet tot de GKV of de NG behoorden, kunnen inderdaad vrijwillig toetreden. Maar wie vrijwillig tot het oude GKV- of NGK-kerkverband hoorde, gaat stilzwijgend mee of neemt een bewust besluit om uit het nieuwe, gezamenlijke kerkverband te treden.

Wie vrijwillig tot het oude GKV- of NGK-kerkverband hoorde, gaat stilzwijgend mee of neemt een bewust besluit om uit het nieuwe, gezamenlijke kerkverband te treden.

Hoewel, ‘stilzwijgend’? Al sinds 2017 zijn alle GKV- en NGK-kerken telkens uitvoerig geïnformeerd. Op alle GKV-classes en NGK-regio’s is de naderende hereniging besproken. Voor de nieuwe regio-indeling zijn alle kerken al verschillende keren bij elkaar gekomen. In ‘mijn’ regio Ommen/Hardenberg waren alle GKV- en NGK-kerken daar ook bij aanwezig, op één kerk na die met een krappe meerderheid besloten heeft niet bij het nieuwe kerkverband te willen blijven horen.

Oftewel: zowel kerkrechtelijk en qua verenigingsrecht (zoals mr. Bügel in het ND-artikel al aangeeft) als in de praktijk zijn alle plaatselijke kerken al lange tijd betrokken bij de hereniging, werken daar aan mee en hebben er dus allang mee ingestemd. En natuurlijk mag een plaatselijke kerk ook besluiten om niet mee te gaan met de hereniging, zoals 3 van de ongeveer 260 GKV-kerken besloten hebben.

Mr. Pel haalt ook nog de vrijgemaakte voorman Klaas Schilder aan. Die noemt het ‘zondig’ wanneer een synode uitspreekt, dat alle plaatselijke kerken automatisch hebben besloten wat de synode besluit. Want, aldus Schilder, “plaatselijke kerken zijn niet afhankelijk van een synode” en een kerkverband “is geen zaak, die opgelegd werd van bovenaf, maar die werd aangegaan door de kerken onderling, zonder enige dwang van buitenaf. Daarom mogen de kerken een verband vrij aangaan en ook weer vrij verbreken” als ze dat nodig vinden.

Het citaat is helemaal juist. Maar wat mr. Pel hier doet is suggereren, dat de Generale Synode van de GKV en de Landelijke Vergadering van de NGK zondig bezig zijn over hun eigen graf heen te regeren door alle kerken over te zetten naar een ander kerkverband. Want, aldus mr. Pel, “de bevoegdheid van de synode reikt niet buiten het eigen kerkverband.”

Ik zou zeggen: blijf trouw lid van je eigen plaatselijke GKV- of NGK-gemeente. Daar verandert namelijk per 1 mei helemaal niets.

Maar hier is geen sprake van een ander kerkverband. Na de hereniging ontstaat er een nieuw kerkverband dat de wettige voortzetting is van de vorige twee kerkverbanden.

Die hereniging is het resultaat van de opdracht van plaatselijke kerken aan het kerkverband om de eenheid te zoeken.

Die hereniging is telkens met de plaatselijke kerken besproken.

Aan die hereniging hebben alle GKV-kerken (op drie na) hartelijk meegewerkt.

Hoe kun je dan met droge ogen een parallel trekken tussen de voorgenomen landelijke hereniging van GKV en NGK en de verschrikkelijkste vorm van hiërarchie, met schorsingen en afzettingen van professoren, predikanten, ouderlingen en complete kerkenraden, waarmee K. Schilder en velen met hem in de tijd van de Vrijmaking te maken hadden?

De Kerngroep Bezinning bewijst de verontrusten in de vrijgemaakte kerken met deze spitsvondige onjuistheden geen dienst. Het zorgt alleen maar voor meer onrust.

Wat kun je de verontrusten dan wel adviseren? Ik zou zeggen: blijf trouw lid van je eigen plaatselijke GKV- of NGK-gemeente. Daar verandert namelijk per 1 mei helemaal niets.

Bovendien is er geen echt alternatief, zoals ik al eerder blogde. De eerste twee uitgetreden GKV-kerken willen contacten zoeken met DGK en GKN (die na 15 jaar ook nog steeds niet één zijn) en de derde met de CGK, terwijl er ook nog losse ex-GKV-kerken met of zonder dominee bestaan.

Ds. Ernst Leeftink is actief als predikant van de gereformeerde kerk (vrijgemaakt) in Balkbrug. Bezoek hier zijn weblog.

Praatmee

Beluister onze podcast

#374 Jeffrey & Patrick over ds. Paul Visser en vermeend grensoverschrijdend gedrag
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. G. van Zanden
Nieuws

Ds. Van Zanden deelt waarschuwing van wijkagent: "Pas op voor wie u de deur opent"

"Zou u tegen de mensen in de kerk willen zeggen dat ze een beetje moeten oppassen voor mensen die aan de deur staan met mooie verhalen?", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee kreeg onlangs bezoek van een wijkagent en de

Vance
Video

Zien: Amerikaanse vicepresident roept op God te verheerlijken

De moord op de christelijk-conservatieve opiniemaker Charlie Kirk (31) dreunt nog na in de Verenigde Staten. De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance presenteerde dinsdag vanuit het Witte Huis The Charlie Kirk Show, de podcast van Kirk die ook na zijn

India
Nieuws

Vaticaan: meer dan 1.600 christenen omgebracht om hun geloof sinds 2000

Een nieuw Vaticaans onderzoek laat zien dat wereldwijd meer dan 1.600 christenen de afgelopen 25 jaar zijn vermoord omdat zij vasthielden aan hun geloof. Het gaat om ten minste 1.624 slachtoffers tussen 2000 en 2025. De studie is uitgevoerd door een

Beeld van Jezus in Rio
Nieuws

Na Amerika zendt Brazilië wereldwijd de meeste zendelingen uit

Brazilië staat wereldwijd bekend om haar voetbal, samba en het Amazonegebied. Maar er is nog iets dat het land op de kaart zet: zending. Alleen de Verenigde Staten sturen meer zendelingen uit. Jaarlijks vertrekken er zo’n 38.000 Brazilianen naar het

Tijs van den Brink
Interview

Tijs van den Brink over geloof, journalistiek en hoop: "De situatie is hopeloos, maar niet uitzichtloos”

Onlangs nam Tijs van den Brink afscheid van de EO om een nieuwe weg in te slaan. Inmiddels is duidelijk dat hij de politiek in gaat en op plek 11 van de kandidatenlijst van het CDA staat. Tijd om terug te blikken, maar ook vooruit te kijken naar zijn

Ds. R. van Kooten
Video

HHK-predikant waarschuwt voor overspel: "Begeren staat gelijk aan de daad zelf"

Als mensen zijn we geschapen met seksuele begeerten. Dit heeft God in onze natuur gelegd. Maar wanneer we de vrouw of man van een ander begeren, zijn we zondig bezig en maken we ons schuldig aan overspel. Voor precies dat laatste waarschuwde ds. R. v

Sharon Dijksma
Nieuws

Burgemeester Utrecht wil dat landelijke politiek ingrijpt bij demonstraties abortusklinieken

De burgemeester van Utrecht heeft de landelijke politiek opgeroepen om nieuwe wetgeving te maken waarmee protesten voor abortusklinieken ingedamd wordt. Dat meldt de NOS. “Het heeft niets met demonstreren te maken”, stelt ze over de wijze waarop met

Goldenstein
Nieuws

Bejaarde zusters weigeren verblijf in verzorgingshuis en keren terug in klooster

In Oostenrijk hebben drie bejaarde zusters hun oude klooster weer in bezit genomen. Ze zeggen dat ze tegen hun wil in een katholiek verzorgingshuis waren geplaatst. Met hulp van oud-leerlingen keerden ze terug naar klooster Goldenstein in Elsbethen,

Meerartikelen

Nigeria
Nieuws

Opnieuw bloedige aanval op christelijke gemeenschap in Nigeria

In de Nigeriaanse deelstaat Plateau zijn zondagavond 14 september zes christenen omgekomen bij een aanval van vermoedelijk Fulani-milities. Het geweld trof het dorp Ndimar, in het Mushere-district van Bokkos County. Terwijl gezinnen zich klaarmaakten

Daniel Gillissen
Interview

Het huwelijk van Daniël Gillissen strandde: "Ik heb het te laat aangevoeld"

Toen Daniël Gillissen, adjunct-hoofredacteur van het Nederlands Dagblad, zes jaar geleden van zijn ex-vrouw te horen kreeg dat zij wilde scheiden, kwam dat als een donderslag bij heldere hemel. "Ik realiseerde mij: er is een heel proces aan voorafgeg

Geke van der Sloot
Interview

Urker zangeres maakt vuist tegen antisemitisme: “Wegkijken is geen optie meer”

Hebreeuwse liederen zingen, een petitie aan de Kamer en een boekje dat voor concrete actie moet zorgen. Al jarenlang strijdt de Urker zangeres Geke van der Sloot tegen antisemitisme. Ditmaal brengt ze zaterdag op Urk een groep mensen op de been om sa

Prof. dr. Willem Ouweneel
Column

Leven we als christenen in de eindtijd?

Wat is precies de ‘eindtijd’, waar zovelen het vandaag over hebben? Soms duidt het Nieuwe Testament de hele periode sinds de dood en opstanding van Jezus Christus aan met termen als ‘eindtijd’ en dergelijke. Hebreeën 1 zegt dat met de eerste komst va

Erik-Jan Verbruggen
Opinie

Anticonversiewet zet homo’s in orthodoxe kerken juist in de kou

De Tweede Kamer stemde vorige week in met de ‘Wet strafbaarstelling conversiehandelingen’, in de volksmond ook de anticonversiewet genoemd. Tegen deze wet zijn vanuit christelijk oogpunt heel wat bezwaren aan te voeren. Ongewenst Voor alle duidelijkh

CGK-synode
Nieuws

Licht op groen voor CGK-synode: vier predikanten leggen functie neer

De Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) gaan een nieuwe fase in. Het voormalige synodebestuur heeft besloten de gemeente van Hoogeveen aan te wijzen als roepende kerk voor een volgende synode. Daarmee reageren zij op de oproep van de voorzieningen

Duitsland vlag
Nieuws

Bijna één op de drie Duitsers gelooft dat God het universum schiep

Een nieuwe peiling van onderzoeksinstituut INSA-Consulere laat zien dat bijna een derde van de Duitsers (31 procent) gelooft dat God de schepper van het universum is. Daar tegenover staat dat 41 procent dit niet gelooft. Een kwart (25 procent) weet h

Israël-Palestijnen
Nieuws

Amerikaanse christelijke leiders spreken zich uit tegen oorlog in Gaza

Meer dan zeventig Amerikaanse christelijke leiders en organisaties hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin zij zich uitspreken tegen de oorlog in Gaza. Zij beschuldigen westerse christenen die Israël steunen ervan dat zij het zionisme g

Bijbelverhalen in LEGO
Positief nieuws

Bijbelverhalen in LEGO: nieuw project bereikt duizenden jongeren

Een bijzonder evangelisatieproject uit Engeland bereikt steeds meer jongeren met de boodschap van de Bijbel door middel van LEGO-animaties. Sinds kort worden ook Spaanssprekenden aangesproken door dit creatieve initiatief, meldt Christian Daily Inter

Ds. K. Hak
Video

Ds. Hak legt uit waarom hij pas na veertien jaar voor het eerst uit Ruth preekte

Er zijn weinig dominees die uit het Bijbelboek Ruth preken, zo maakte ds. K. Hak in een recente preek duidelijk. Dat geldt overigens ook voor de hervormde predikant zelf. In zijn veertien jaar als predikant preekte Hak nooit eerder uit dit Bijbelboek

Donald Trump
Nieuws

Trump roept Amerikanen op tot gezamenlijk gebed voor het land

De Amerikaanse president Donald Trump wil dat gelovigen in het hele land samen gaan bidden. Eerder deze maand kondigde hij tijdens een toespraak in het Museum of the Bible in Washington het programma “America Prays” aan. Volgens Trump is het de bedoe

Bob Vylan
Nieuws

Christenen spreken zich uit tegen optreden Bob Vylan: 'Walgelijk en gevaarlijk'

Dominee Oscar Lohuis heeft fel gereageerd op het optreden van de Britse punkrapper Bob Vylan in Paradiso, Amsterdam. Volgens hem werd er tijdens het concert niet alleen gespot met de moord op de Amerikaanse christen en activist Charlie Kirk, maar ook