Na de hereniging tussen GKV en NGK word je géén lid van een ander kerkverband

Opinie 30 maart 2023 Ds. Ernst Leeftink
Ds. Ernst Leeftink

‘Waar gaat dit over?’ vroeg een kerkelijk meelevende twintiger mij toen hij het verhaal van mr. Pieter Pel en de reaktie van mr. Hans Bügel in het Nederlands Dagblad las. ‘Als je als twee kerken samen besluit om op 1 mei 2023 te fuseren, horen de plaatselijke kerken toch automatisch bij dat nieuwe kerkverband? En als een lokale kerk niet mee wil, kan die dat laten weten, want niemand is toch verplicht om mee te gaan?’

Precies! Als de GKV en de NGK op 1 mei 2023 gaan fuseren, ontstaat er een nieuw kerkverband. Het scheelt maar één letter, maar de twee kerkverbanden die in 1944 tijdens de Vrijmaking ontstonden en in 1967 met ruzie uit elkaar gingen, worden weer één onder de naam “Nederlandse Gereformeerde Kerken”.

Zo ontstaat een nieuw kerkverband. Maar géén ander kerkverband. Want zowel de GKV als de NGK hebben daar samen landelijk, regionaal en plaatselijk toe besloten.

Wat ik erg jammer vind is, dat het hier echt gaat om spijkers op laag water zoeken. En dat terwijl het water sommige verontrusten aan de lippen staat.

Toch wordt er verwarring gezaaid, en wel door de verontruste vrijgemaakte ‘Kerngroep Bezinning’. In een artikel op hun website en in het Nederlands Dagblad beweert mr. Pieter Pel, dat er straks een ander kerkverband ontstaat, en dat alle plaatselijke kerken dus een apart besluit moeten nemen over de vraag: treden wij toe of treden wij niet toe? Gelukkig wordt zijn opvatting uitvoerig weerlegd door ds. R.J. Vreugdenhil in deze reactie namens de landelijke Regiegroep en door zijn collega mr. Hans Bügel in het Nederlands Dagblad.

Wat ik erg jammer vind is, dat het hier echt gaat om spijkers op laag water zoeken. En dat terwijl het water sommige verontrusten aan de lippen staat.

Want het is pertinent onjuist dat plaatselijke GKV- en NGK-kerken straks “zomaar tot een ander, nieuw kerkverband behoren” of moeten beslissen “of zij toetreden tot een ander, nieuw kerkverband”, zoals mr. Pel in het ND beweert. Wanneer twee verenigingen unaniem of met ruime meerderheid van stemmen besluiten om te fuseren, stapt niemand van de leden over naar een andere vereniging, maar blijft iedereen gewoon lid van de nieuwe fusieclub. Zo is het ook met de hereniging op 1 mei 2023 van de GKV en de NGK: alle plaatselijke kerken blijven gewoon wat ze zijn: lid van hun kerkverband, dat nu onder een nieuwe naam verder gaat. Andere plaatselijke kerken die vóór 1 mei 2023 niet tot de GKV of de NG behoorden, kunnen inderdaad vrijwillig toetreden. Maar wie vrijwillig tot het oude GKV- of NGK-kerkverband hoorde, gaat stilzwijgend mee of neemt een bewust besluit om uit het nieuwe, gezamenlijke kerkverband te treden.

Wie vrijwillig tot het oude GKV- of NGK-kerkverband hoorde, gaat stilzwijgend mee of neemt een bewust besluit om uit het nieuwe, gezamenlijke kerkverband te treden.

Hoewel, ‘stilzwijgend’? Al sinds 2017 zijn alle GKV- en NGK-kerken telkens uitvoerig geïnformeerd. Op alle GKV-classes en NGK-regio’s is de naderende hereniging besproken. Voor de nieuwe regio-indeling zijn alle kerken al verschillende keren bij elkaar gekomen. In ‘mijn’ regio Ommen/Hardenberg waren alle GKV- en NGK-kerken daar ook bij aanwezig, op één kerk na die met een krappe meerderheid besloten heeft niet bij het nieuwe kerkverband te willen blijven horen.

Oftewel: zowel kerkrechtelijk en qua verenigingsrecht (zoals mr. Bügel in het ND-artikel al aangeeft) als in de praktijk zijn alle plaatselijke kerken al lange tijd betrokken bij de hereniging, werken daar aan mee en hebben er dus allang mee ingestemd. En natuurlijk mag een plaatselijke kerk ook besluiten om niet mee te gaan met de hereniging, zoals 3 van de ongeveer 260 GKV-kerken besloten hebben.

Mr. Pel haalt ook nog de vrijgemaakte voorman Klaas Schilder aan. Die noemt het ‘zondig’ wanneer een synode uitspreekt, dat alle plaatselijke kerken automatisch hebben besloten wat de synode besluit. Want, aldus Schilder, “plaatselijke kerken zijn niet afhankelijk van een synode” en een kerkverband “is geen zaak, die opgelegd werd van bovenaf, maar die werd aangegaan door de kerken onderling, zonder enige dwang van buitenaf. Daarom mogen de kerken een verband vrij aangaan en ook weer vrij verbreken” als ze dat nodig vinden.

Het citaat is helemaal juist. Maar wat mr. Pel hier doet is suggereren, dat de Generale Synode van de GKV en de Landelijke Vergadering van de NGK zondig bezig zijn over hun eigen graf heen te regeren door alle kerken over te zetten naar een ander kerkverband. Want, aldus mr. Pel, “de bevoegdheid van de synode reikt niet buiten het eigen kerkverband.”

Ik zou zeggen: blijf trouw lid van je eigen plaatselijke GKV- of NGK-gemeente. Daar verandert namelijk per 1 mei helemaal niets.

Maar hier is geen sprake van een ander kerkverband. Na de hereniging ontstaat er een nieuw kerkverband dat de wettige voortzetting is van de vorige twee kerkverbanden.

Die hereniging is het resultaat van de opdracht van plaatselijke kerken aan het kerkverband om de eenheid te zoeken.

Die hereniging is telkens met de plaatselijke kerken besproken.

Aan die hereniging hebben alle GKV-kerken (op drie na) hartelijk meegewerkt.

Hoe kun je dan met droge ogen een parallel trekken tussen de voorgenomen landelijke hereniging van GKV en NGK en de verschrikkelijkste vorm van hiërarchie, met schorsingen en afzettingen van professoren, predikanten, ouderlingen en complete kerkenraden, waarmee K. Schilder en velen met hem in de tijd van de Vrijmaking te maken hadden?

De Kerngroep Bezinning bewijst de verontrusten in de vrijgemaakte kerken met deze spitsvondige onjuistheden geen dienst. Het zorgt alleen maar voor meer onrust.

Wat kun je de verontrusten dan wel adviseren? Ik zou zeggen: blijf trouw lid van je eigen plaatselijke GKV- of NGK-gemeente. Daar verandert namelijk per 1 mei helemaal niets.

Bovendien is er geen echt alternatief, zoals ik al eerder blogde. De eerste twee uitgetreden GKV-kerken willen contacten zoeken met DGK en GKN (die na 15 jaar ook nog steeds niet één zijn) en de derde met de CGK, terwijl er ook nog losse ex-GKV-kerken met of zonder dominee bestaan.

Ds. Ernst Leeftink is actief als predikant van de gereformeerde kerk (vrijgemaakt) in Balkbrug. Bezoek hier zijn weblog.

Praatmee

Beluister onze podcast

#365 Jeffrey, Anne Borkent & Johan Lock over (on)gezond leiderschap in de kerk
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Stoffer
Nieuws

Chris Stoffer opnieuw voorgedragen als lijsttrekker SGP

SGP gaat de opnieuw de verkiezingen in met Chris Stoffer als lijsttrekker. Dat maakt de partij bekend op haar website. Het bestuur heeft Stoffer voorgedragen en er zal vrijdag 4 juli digitaal gestemd worden door de leden van de partij.  Het bestuur i

ds. Lazarus Yeghnazar
Nieuws

Iraanse christen ziet uit naar val regime: 'God is bezig met iets nieuws'

Terwijl de oorlog tussen Israël en Iran volop gaande is, waarschuwt ds. Lazarus Yeghnazar, oprichter en president van de organisatie Transform Iran, voor een dreigende humanitaire ramp in zijn geboorteland. In een recente brief benadrukt hij dat de a

Jeruzalem
Nieuws

BBC biedt excuses aan voor misleidende claim over Joden en christenen tijdens Soekot

De BBC heeft publiekelijk excuses aangeboden voor een beschuldiging in een documentaire van haar Arabischtalige dienst, waarin werd gesteld dat Joden tijdens het Loofhuttenfeest (Soekot) op christenen spugen als onderdeel van een religieus ritueel. C

Tom de Wal
Nieuws

Frontrunners start ook nieuwe kerk in Eindhoven

Frontrunners Ministries start naast een gemeente in Goes ook een nieuwe kerk in Eindhoven. Dat maakt voorman Tom de Wal zelf bekend in een videoboodschap op social media. "God is iets bijzonders aan het doen in Brabant."  De Wal spreekt in de videobo

Ds. Messemaker en Gerdien Lassche
Podcast

Volgens Gerdien Lassche is er werk aan de winkel voor refoscholen

In een themapodcast van Cvandaag over LHBTI-leerlingen op reformatorische scholen roept Gerdien Lassche op tot meer betrokkenheid en zorg voor álle jongeren, ongeacht hun achtergrond of gedrag. Cvandaag maakte met haar en ds. M. Messemaker een themap

Flach
Nieuws

SGP-Kamerlid haalt uit naar deelnemers enorme Gazademonstratie: 'Naïef of kwaadaardig'

Zo’n 150.000 mensen kwamen zaterdag in Den Haag bijeen om een rode lijn te trekken. Zij wilden met de enorme demonstratie het demissionaire kabinet oproepen om actie te ondernemen ten opzichte van Israël. Volgens aanwezigen houdt de Nederlandse reger

Bjorn en Timon
Interview

Twee vaders vertellen over rauwe rouw: "De dood heeft niet het laatste woord"

Het is een van de pijnlijkste vormen van verlies: je kind moeten afstaan. Bjorn Visser verloor zijn tweelingdochters Anna en Lynn kort na de geboorte. Timon van Dam moest zijn zoontje Levi van zeven maanden loslaten na wiegendood. Op Vaderdag verteld

Ds. R. van de Kamp
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Boven-Hardinxveld beroept ds. R. van de Kamp

De hersteld hervormde gemeente te Boven-Hardinxveld heeft een beroep uitgebracht op ds. R. van de Kamp (foto). De predikant moet in het Zuid-Hollandse dorp ds. J. L. Schreuders opvolgen die onlangs met emeritaat ging. Van de Kamp is sinds 2019 verbon

Meerartikelen

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant over overleden Krijn de Jong: "Deze man leefde met God"

Eind april overleed Krijn de Jong op 79-jarige leeftijd. De Urker was vooral vanwege zijn werk voor de stichting Tot Heil des Volks (THDV) binnen christelijke kring bekend. Ds. P. den Ouden - hersteld hervormd predikant in Katwijk aan Zee - stond onl

Anne Borkent
Opinie

Duizenden christenjongeren in extase: kippenvelmoment of opwekking?

'Wat mensen voelden tijdens de Pinksterconferentie Opwekking is écht. Maar dat maakt het nog niet per se bovennatuurlijk', schreef John Lapré onlangs in een opinieartikel. 'Heeft het tafereel van een filmpje waarin twaalf minuten lang het refrein van

Francis Chan
Nieuws

Francis Chan stopte als megakerkpastor: "Ik had een grotere kerk dan Jezus"

Voormalig megakerkpredikant Francis Chan heeft in een openhartig interview duidelijk gemaakt waarom hij niet langer een succesvolle megakerk leidt. Hij geeft de voorkeur aan een eenvoudiger en een volgens hem Bijbelgetrouwer model van gemeente-zijn.

Dr. Steven Paas
Opinie

Mijn theologie is ten onrechte afgeschilderd als anti-Joods

Bjorn Lous beschuldigde theoloog Steven Paas vorige week via Cvandaag van antisemitisme en het delegitimeren van de staat Israël. Volgens Paas is die beschuldiging ongegrond en gespeend van feiten. In deze reactie licht Paas zijn christocentrische vi

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Israëls oorlog legt probleem bloot: Tijd voor nieuwe ‘Nashvilleverklaring’

De discussie over Israël zorgt voor groeiende verdeeldheid binnen christelijk Nederland. Voor christenen is deze verbondenheid geen politieke keuze, maar geworteld in het Woord van God. Toch is het begrip daarvoor afgenomen, ook onder theologen. Een

Marco Rotman
Persbericht

Marco Rotman geïnstalleerd als lector voor onderzoeksproject Centrum voor Israëlstudies

Op vrijdag 13 juni is dr. Marco Rotman officieel geïnstalleerd als lector van het lectoraat ‘Het Joodse karakter van het Nieuwe Testament en de Joods-christelijke ontmoeting'. Hij gaat vanuit de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en het Centrum voor I

CU-leider Mirjam Bikker
Persbericht

ChristenUnie wil stop op euthanasiestop bij jongeren met psychisch lijden

De ChristenUnie maakt zich grote zorgen over de stijging van het aantal euthanasiemeldingen bij jongeren die psychisch lijden. De partij pleit daarom voor een tijdelijke stop op het inwilligen van euthanasieverzoeken bij mensen tot 30 jaar die psychi

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vertelt over dronken man die een interventie kreeg: "Dirk, we moeten praten..."

"Dirk kreeg een interventie zodat zijn leven op een ander spoor zou komen. Het was nodig dat iemand hem stilzet, want zelf zou hij het nooit doen", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant vertelde onlangs een aangrijpend verhaal over een man

Joel C. Rosenberg
Nieuws

Bestsellerauteur Joel Rosenberg: 'Bijbelse profetieën worden voor onze ogen vervuld'

Terwijl de spanningen tussen Israël en Iran verder oplopen, ziet auteur en Midden-Oostenkenner Joel C. Rosenberg in de gebeurtenissen niet alleen geopolitiek, maar ook een diep profetisch keerpunt. In een opinieartikel roept hij christenen wereldwijd

Jongeren lezen de Bijbel
Nieuws

Onderzoek: Amerikaanse jongeren die de Bijbel lezen zijn gelukkiger dan leeftijdsgenoten

Een groeiende groep Amerikaanse jongvolwassenen die actief de Bijbel leest, ervaart meer welzijn dan hun leeftijdsgenoten. Dat blijkt uit een rapport van de American Bible Society (ABS), gebaseerd op onderzoek onder ruim 2.600 Amerikanen. Sterkere le

Masih
Nieuws

Christen in Pakistan vrijgesproken van valse blasfemie-aanklacht

De 28-jarige christen Farhan Javed Masih is op 12 juni door een rechter in Pakistan vrijgesproken van blasfemie en terrorisme. Hij werd in januari gearresteerd na valse beschuldigingen van het beledigen van de islam. Dat schrijft Morning Star News. Z

Afrika
Nieuws

Aantal christenen in Midden-Oosten en Noord-Afrika daalt door vervolging

Het aantal christenen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA-regio) neemt af, zo blijkt uit nieuw onderzoek van het Pew Research Center. De daling komt vooral door religieuze bekeringen en het verlaten van het geloof, mede als gevolg van de aanho