De onderzoekers spreken van een alarmerende toename van het jihadistisch geweld op het continent. Tien islamitische groeperingen waren tussen juli 2024 en juni 2025 verantwoordelijk voor 22.307 doden. 'Bijna de helft van die dodelijke slachtoffers viel in de Sahel-regio', aldus het rapport. Dat gebied, dat zich uitstrekt over landen als Mali, Niger, Burkina Faso, Tsjaad en Nigeria, is al jaren het toneel van groeiend islamistisch extremisme.

Terreur zonder grenzen
De cijfers zijn schokkend. In totaal zou naar schatting 950.000 vierkante kilometer – een gebied zo groot als Tanzania – inmiddels buiten de controle van regeringen vallen. De terreurgroepen nemen steeds grotere stukken grondgebied in en zetten de lokale bevolking onder druk. In de regio rond het Tsjaadmeer, in Somalië en in de Sahel vonden maar liefst 99 procent van alle terreurslachtoffers plaats.

In de afgelopen tien jaar vielen meer dan 150.000 doden door dit jihadistisch geweld. Alleen al in de Sahel en Somalië kwamen elk meer dan 49.000 mensen om, terwijl in het gebied rond het Tsjaadmeer ruim 39.000 mensen het leven lieten. Christelijke dorpen, kerken en gemeenschappen zijn regelmatig het doelwit van aanvallen.

Media onder druk, geweld onderschat
De werkelijke aantallen liggen waarschijnlijk nog hoger. 'De militaire regimes die de macht hebben gegrepen in Mali, Burkina Faso en Niger beperken de toegang tot onafhankelijke media, waardoor het lastig is om betrouwbare data te verzamelen', schrijven de onderzoekers.

Vooral de groepering JNIM (Jama’at Nusrat al-Islam wal-Muslimin), die verbonden is aan Al Qaida, speelt een grote rol in de escalatie. Deze groep is verantwoordelijk voor 80 procent van de doden in de Sahel en controleert inmiddels meer dan de helft van Burkina Faso. JNIM maakt steeds meer gebruik van sociale media, drones en kunstmatige intelligentie om strijders te werven en propaganda te verspreiden.

In Mali probeert de groepering zich bovendien te profileren als beschermer van de Fulani-bevolking. De regering beschuldigt deze etnische groep op haar beurt van samenwerking met de jihadisten. Volgens het ACSS-rapport zijn in dat spanningsveld zeker 17.700 burgers omgekomen door geweld van regerings- en geallieerde troepen.

Al Shabaab en de opmars van IS
Ook in Somalië blijft de situatie verslechteren. De terreurgroep Al Shabaab eiste in het afgelopen jaar 6.224 levens. De groep beschikt over een oorlogskas van zo’n 200 miljoen dollar, verkregen uit afpersing, illegale tolheffing en piraterij. Met dat geld weet zij duizenden strijders aan zich te binden – naar schatting tussen de 7.000 en 12.000.

Een groeiend zorgpunt is de opkomst van Islamitische Staat in Somalië (ISS). De Verenigde Naties waarschuwden onlangs dat deze groep inmiddels fungeert als administratief en financieel centrum voor de wereldwijde IS-beweging.

Aanval op kerk in Congo
Het rapport verschijnt niet lang nadat opnieuw een christelijke gemeenschap werd getroffen door terreur. In het oosten van de Democratische Republiek Congo werden 43 christenen gedood tijdens een nachtelijke mis in een kerk in de stad Komanda. De aanval werd opgeëist door de Allied Democratic Forces (ADF), een groepering gelieerd aan IS. Begin juli pleegde dezelfde groep al een bloedbad in de provincie Ituri, waarbij 66 mensen omkwamen.