Waarom Cvandaag publiceerde over Frontrunners Ministries

Afgelopen week publiceerde Cvandaag een artikel over de missie van de snelgroeiende stichting Frontrunners Ministries. Daarop werd kritisch gereageerd. Nadat Cvandaag een aantal duidende columns van theologen publiceerde over de schaduwzijde van het welvaartsevangelie, reageerden diverse christenen als door een wesp gestoken. Het leidt tot vragen over de werkwijze van Cvandaag als christelijk nieuwsmedium. Waarom schreven we uitgebreid over Frontrunners Ministries en het welvaartsevangelie?

1. Nieuwswaarde
Cvandaag besteedt aandacht aan ieder onderwerp dat binnen christelijk Nederland wordt bediscussieerd. Zo houden we onze christelijke lezers op de hoogte van ontwikkelingen binnen de kerkelijke wereld. De laatste jaren timmert Frontrunners Ministries nadrukkelijk aan de weg. Veel christenen worden via sociale media geconfronteerd met advertenties van deze beweging. Als een christelijke stichting zo veelvuldig op onze beeldschermen verschijnt, roept dat natuurlijk vragen op over de missie van Frontrunners. Wat drijft hen? Waarom sluiten honderden christenen zich bij de beweging aan? En waarom wordt er zoveel nadruk op het geven van tienden gelegd? Dit zijn vragen die iedere journalist van een christelijk nieuwsmedium zou willen stellen, met het oog op de snelle groei die Frontrunners doormaakt.

Frontrunners stelt zich echter zeer terughoudend op bij mediaverzoeken. In een automatisch antwoord aan Cvandaag werd onder meer verwezen naar de boeken van voorman Tom de Wal, de mogelijkheid om een genezingsdienst te bezoeken en het aanbod om een gift over te maken. Later liet Frontrunners aan Cvandaag weten dat De Wal vanwege zijn drukke bediening en ‘de vele mails en verzoeken’ geen gelegenheid heeft om aan een interview mee te werken. Om die reden deden we een beroep op freelancejournalist Hendrina de Graaf, om op zoek te gaan naar andere wegen om alsnog een objectief en voor christelijk Nederland informerend artikel over Frontrunners te schrijven.

2. Pastorale brokstukken
‘God bepaalt niet of jij genezen of gezegend wordt'. Met dergelijke, prikkelende slogans presenteert Frontrunners zich naar de buitenwereld. Op haar sociale mediakanalen doet de stichting allerlei uitspraken die theologisch op z’n minst vraagtekens oproepen. Bovendien heeft het verleden uitgewezen dat bewegingen, die uit dezelfde christelijke traditie als Frontrunners voorkomen, de nodige pastorale brokken hebben gemaakt met bijvoorbeeld een eenzijdige visie op genezing en financiën.

Eén van de vele christenen die uit ervaring spreekt is Annemieke Bosman. Ze heeft een chronische ziekte, maar werd jarenlang door charismatisch-evangelische christenen onder druk gezet omdat God haar zou willen genezen. Zelf verwoordt ze deze ‘obsessie’ als volgt: ‘Soms zou ik de mensen die zoveel wonderclaims roepen wel eens een leven met ongeneselijke ziekte cadeau willen doen als ze daarmee meer in de realiteit van het leven komen te staan. Schei alsjeblieft uit. En gooi die dwaze obsessie weg. Je sloopt levens door je betweterigheid. Je bent een anti-reclame voor Gods koninkrijk.’ Ook haar artikel ’11 meest pijnlijke opmerkingen voor een zieke’ is een aanrader.

Het verhaal van Annemieke (en vele anderen) laat zien hoe gevaarlijk het kan zijn om Bijbelteksten die op verschillende manieren uitgelegd kunnen worden, eenzijdig te belichten en daar een theologie op te baseren. Dat kan leiden tot manipulatie, machtsmisbruik en posttraumatische kerkstoornissen. Een christelijk nieuwsmedium heeft hierin volgens ons een belangrijke verantwoordelijkheid. Een advertentie of interview kan een lezer naar Frontrunners Ministries leiden, terwijl die persoon niet op de hoogte is van de theologie en uitgangspunten van deze stichting. Daarom hebben we theologen Miranda Klaver en Willem Ouweneel gevraagd om de theologie van Frontrunners vanuit hun deskundigheid te duiden.

3. Kritiek is nodig om scherp te blijven
‘Je wil niet meebouwen aan platformen die gebruikt worden voor het bekritiseren van Gods werk’, stelt Frontrunners in een Facebookreactie doelend op Cvandaag. Het is goed om te benoemen dat Frontrunners meer doet dan mensen oproepen om geld te geven aan hun bediening. Men beschikt over Bijbelscholen en organiseert daarnaast allerlei andere activiteiten om het Evangelie handen en voeten te geven. Cvandaag kiest er niet voor om op de rechterstoel van God plaats te nemen door te beoordelen of Gods werk bij Frontunners wel of niet zichtbaar is. Ook oordelen we niet over een voorganger of prediker als persoon. Laten we hopen dat op de conferenties van Frontrunners mensen het Evangelie aanvaarden én Jezus leren navolgen. We zijn ervan overtuigd dat God ook door middel van Frontrunners werkt.

Het aan de kaak stellen van een omstreden theologie en een kritische benadering van een christelijke stichting is echter iets anders dan het bekritiseren van Gods werk. Dankzij de Reformatie heeft het Evangelie ingang gekregen bij miljoenen mensen, maar dat neemt niet weg dat Maarten Luther als één van de grootste reformatoren vreselijke, anti-christelijke uitspraken over Joden heeft gedaan. Bill Hybels heeft met Willow Creek-beweging duizenden mensen mogen bereiken met het Evangelie, maar toch viel hij op een dramatische wijze van zijn voetstuk. En de megakerk Hillsong maakt wereldwijd Jezus’ boodschap zichtbaar, maar de keerzijden van het leiderschapsmodel van deze kerk komen steeds meer aan de oppervlakte. Kortom, meer dan genoeg redenen om kritisch te zijn op ontwikkelingen in christelijk Nederland die op het eerste oog positief lijken.

4. Hoor en wederhoor
Door de vele artikelen naar aanleiding onze berichtgeving over Frontrunners is bij sommigen de indruk ontstaan dat Cvandaag er behagen in schept om Tom de Wal en de zijnen op het ‘tempelplein’ te zetten, zodat ze vervolgens digitaal gestenigd worden. Daarvan kan en mag geen sprake zijn. Journalist Hendrina de Graaf heeft hen uitgebreid de gelegenheid gegeven om antwoord te geven op haar vragen en hun kant van het verhaal te laten horen. Ook ging Frontrunners niet in op vragen over het salaris van Tom de Wal, zijn dubbelrol als voorganger/bestuurder en Raad van Toezicht binnen de stichting. Eerder vroeg Cvandaag Frontrunners al om wederhoor na het publiceren van een kritisch opinieartikel van Hans Frinsel. Frontrunners’ reactie: ‘Onze ervaring is dat het helemaal geen zin heeft om daar op in (of tegenin) te gaan, bovendien levert dat ook geen enkele goede vrucht op voor Gods Koninkrijk.’

Frontrunners liet deze week op Instagram weten dat ‘alle mensen die kritiek hadden dat Frontrunners niet bereid zou zijn om ‘kritische’ vragen te beantwoorden waren uitgenodigd (woensdag 26 oktober) voor een Q&A’. Naar eigen zeggen waren er nul critici aanwezig. Frontrunners vergat er echter bij te zeggen dat de stichting het Facebookaccount van journalist Hendrina de Graaf heeft geblokkeerd. Een uitnodiging heeft ze ook niet ontvangen. Van tevoren heeft Hendrina een vraag ingediend via Instagram en die is niet behandeld. Overigens heeft Hendrina verschillende mensen uit de achterban van Frontrunners telefonisch te woord gestaan om kritische vragen te beantwoorden. Andere kritische reacties op de Facebookpagina van Frontrunners zijn verwijderd. Met een leugentje om bestwil kiest Frontrunners er voor om haar eigen straatje schoon te vegen.

5. Onderling gesprek aanmoedigen
Frontrunners Ministries zou een voorbeeld moeten nemen aan de Gereformeerde Gemeenten in Nederland (GGiN). Dr. G. A. van den Brink wees tijdens een lezing in juli op “misleidende prediking” in de rechterflank van de reformatorische gezindte. Rudi van Dijk (ouderling) en ds. O. M. van der Tang (predikant) besloten om inhoudelijk op de kritische noten van Van den Brink in te gaan. Zo werd een kerkelijk gesprek over geloofszekerheid en uitverkiezing aangemoedigd. Dat is een goede zaak, want Cvandaag wil christenen uit verschillende tradities met elkaar in gesprek brengen, omdat God groter is dan de christelijke bubbel waarin wij verkeren.

Frontrunners verkiest de slachtofferrol boven een gesprek op basis van inhoudelijke argumenten. Zo schrijft de stichting onder meer op Facebook dat iedere door God geroepen bediening zal vervolgd worden door leugens en laster: ‘De duivel wil dit namelijk graag zwart maken.’ Ook schrijven ze dat God niemand roept als scheidsrechter en dat mensen die anderen be- of veroordelen ‘buiten de wil van God zitten’. Verder benadrukken ze dat mensen vaak zelf schuldig zijn aan datgene waar ze de ander van beschuldigen. Deze reactie doet ons denken aan het artikel ‘De evangelische beweging gedraagt zich als tieners op een middelbare school - hoe kan dat?’ van opiniemaker Matthijs Vlaardingerbroek.

Op sociale media lijkt Frontrunners Ministries van haar eigen onderbuikgevoelens uit te gaan. De stichting geeft een reactie van iemand die meent dat Cvandaag bestaat uit ‘schijnheilige Farizeeërs’ een duimpje. Het is tekenend voor hoe Frontrunners in het (christelijke) leven staat. NRC-journalist Karel Smouter heeft hier een verklaring voor: ‘Je raakt aan hun verdienmodel en dat is heilig.’

Jeffrey Schipper is eindredacteur van Cvandaag.

Deel dit artikel op: