Strijd om demonstratierecht
Al jaren ligt de gemeente in de clinch met pro-life bewegingen die aandacht vragen voor het ongeboren leven. De gemeente verwees demonstranten herhaaldelijk naar een plek op afstand van de kliniek, maar rechters hebben meermaals geoordeeld dat dit onvoldoende was onderbouwd. Volgens de Raad van State is demonstreren een grondrecht, dat alleen beperkt mag worden bij ernstige risico’s voor orde, veiligheid of gezondheid.

Burgemeester Sharon Dijksma (foto) reageerde teleurgesteld en stelde dat ze onvoldoende mogelijkheden heeft om zowel het demonstratierecht als de bescherming van vrouwen die de kliniek bezoeken in balans te brengen. Ze pleit daarom voor landelijke wetgeving.

Pro-life beweging voelt zich gesterkt
Voorstanders van het ongeboren leven zien de uitspraak als een bevestiging dat hun stem gehoord mag worden in de publieke ruimte. Evangelist Joop van Ooijen, oprichter van de beweging Jezus Leeft, kondigde al aan opnieuw zichtbaar te zullen demonstreren bij de kliniek. “Wij willen vrouwen helpen en wijzen op andere wegen dan abortus”, zegt hij.

Diezelfde Van Ooijen laat Cvandaag desgevraagd weten blij te zijn met de uitspraak van de Raad van State, al is hij er allerminst zeker van dat pro-life demonstranten nu zonder problemen hun opwachting kunnen maken bij de abortuskliniek in de stad. “Deze kwestie speelt inmiddels al jaren. Lagere rechters hebben inderdaad in de voorgaande jaren meermaals goedgekeurd dat wij daar staan. Sharon Dijksma denkt echter alle wijsheid in pacht te hebben en de hele wereld naar haar hand te kunnen zetten. Ze is nu wederom teruggefloten en hopelijk respecteert ze ditmaal wel de uitspraak die door de Raad van State gedaan is."

Van Ooijen noemt de Utrechtse burgemeester ‘een enorme feministe’. "Ze staat voor vrouwenrechten, zoals ze dat zelf noemt, maar gaat daarin volledig voorbij aan andere rechten. Dus hopelijk geeft ze nu gehoor aan de uitspraak, maar dat moet de toekomst uitwijzen."

De evangelist wijst op de volgens hem selectieve handelswijze van de burgemeester. “Pro-Palestijnse demonstraties – waarbij regelmatig antisemitische leuzen klinken – kunnen ongehinderd plaatsvinden en daarbij wordt er nauwelijks gehandhaafd, terwijl vreedzame pro-life demonstranten als gevaarlijk beschouwd worden."

Van Ooijen gaat vervolgens in op de reactie van de burgemeester die aangaf teleurgesteld te zijn in de uitspraak van de Raad van State. “Als je als burgemeester teleurgesteld bent in de uitspraak van de rechter, dan zet je jezelf compleet buitenspel. De rechtspraak is namelijk onlosmakelijk verbonden aan de vrije democratie die we trachten met elkaar hoog te houden. Ik kan niet anders zeggen dan dat ze haar eigen mening wil doorduwen."

Kamerdebat
Van Ooijen merkt op dat deze kwestie speelt tegen de achtergrond van het aanstaande Kamerdebat waarin het wetsvoorstel om abortus tot een grondrecht te maken, behandeld wordt. “Wat dat betreft is het heel bijzonder dat deze kwestie nu aan het licht komt. Als de Kamer het wetsvoorstel accepteert, heeft dat gevolgen voor onze demonstraties. Je hebt namelijk geen poot om op te staan als je demonstreert tegen een grondwet.”

Van Ooijen is namens Jezus Leeft regelmatig aanwezig bij de abortuskliniek aan de Biltstraat. “Uit gesprekken met vrouwen weet ik wat voor ellende abortus aanricht. Veel vrouwen die voor een abortus kiezen, worden daarna depressief of ziek of ondervinden vervolgens grote moeite om kinderen te krijgen. Het doet mij verdriet om te zien dat in onze tijd alles in het werk gesteld wordt om abortus te normaliseren. Naast het feit dat we vrouwen op alternatieven wijzen, delen we ook het evangelie. Deze vrouwen zitten in een enorme strijd en hebben Jezus nodig. Het komt voor dat vrouwen besluiten om alsnog af te zien van een abortus. Dat is prachtig, maar het mooiste is dat ze hun leven aan Jezus geven. Dat is het hoogste doel.”

Individuele wakers blijven opkomen voor ongeboren leven
Ook individuele wakers blijven hun plaats innemen bij de ingang van klinieken. In 2024 werd Dingena de Ruiter nog aangehouden tijdens een eenmansactie in Utrecht, hoewel aanwezigen meldden dat ze rustig en zonder verstoring aanwezig was. Zij beroept zich op haar grondwettelijk recht om haar mening te uiten en ziet het als een roeping van God om op te komen voor de meest kwetsbaren.

Vooralsnog lijkt er geen eenduidige oplossing. Burgemeester Dijksma kan toekomstige acties niet tegenhouden, tenzij er landelijke regels komen. Ondertussen houden pro-life organisaties vast aan hun overtuiging dat zij geroepen zijn om op vreedzame wijze op te komen voor het leven van ongeboren kinderen.