Moeilijke Bijbelteksten: hoe verliep Simsons richterschap?

God 22 februari 2022 Marco van Putten
Marco van Putten

In de serie Moeilijke Bijbelteksten behandelt Bijbelleraar Marco van Putten in korte artikelen onderwerpen uit de Bijbel die moeilijk worden gevonden. Dit artikel gaat over het richterschap van Simson.

Simson behoorde tot de Israëlitische stam Dan. Deze stam was in de profetie van Mozes (Dt 33:22; 34:1) een gebied toegewezen in het noorden van het beloofde land. Zo was ook al de door God bepaalde indeling van de stammen rond de tent van samenkomst in de woestijn bekend (Nm 2:25). Het is daarom vreemd dat het verhaal van Simson zich afspeelt in het zuidwesten van het beloofde land. De Danieten bleken na de inname van het beloofde land onverwacht dat gebied te zijn toegewezen (Jz 19:40-46). Hoe zit dat?

Verstigingsperikelen
In Jozua 19:47 staat dat het door het lot toegewezen gebied van de Danieten onder de Judeeërs hun te klein werd. Waarschijnlijk door natuurlijke aanwas. Ze kregen er ook te maken met de Filistijnen, die hun directe buren waren. Kortom, de Danieten hadden dus problemen met hun vestiging in het beloofde land. Uiteindelijk trok een deel van hen naar het uiterste noordoosten en vestigden zich daar.

Waarschijnlijk kwamen de Danieten na de inname van het beloofde land voorlopig bij de stam Judah te wonen, omdat de Israëlieten het beloofde land nog niet konden binnendringen.

Het boek Richteren opent dan ook met een verslag dat die Danieten in het noorden bij het stamgebied van Josef (Manasse) gingen wonen (Ri 1:34-35). Maar daar maakte de Amorieten die er woonden hen weer het leven zuur. Toch bleken hun broeders van de stam Josef sterker dan de Amorieten. Zij hielpen de Danieten bij hun permanente vestiging.

Maar een groot deel van de Richterenperiode woonden de meeste Danieten nog bij de Judeeërs. Pas later vertrokken ook die naar het noorden (18:1-2, 27-29; 20:1). Pas nadat deze hervestiging voleindigd was werd de profetische toewijzing van hun stamgebied vervuld. Alleen verliep het eerder op een natuurlijke wijze (naar eigen inzicht) dan meteen volgens de profetie van Mozes.

Waarom was hun vestiging zo afwijkend verlopen? Waarschijnlijk kwamen de Danieten na de inname van het beloofde land voorlopig bij de stam Judah te wonen, omdat de Israëlieten het uiterste noordoosten van het hun toegewezen beloofde land nog niet konden binnendringen. Of ze wisten dat gebied nog niet blijvend onder hun controle te brengen. De vestiging van de stam Dan in het hun van Godswege toegewezen stamgebied liep dus blijkbaar aanzienlijke vertraging op.

Geboorte van Simson
Het verhaal van Simson voltrok zich tijdens het verblijf van de stam Dan in het stamgebied van Judah. In de aan hun gebied grenzende Gazastrook hadden al geruime tijd eerder de Filistijnen zich vanuit Middellandse Zeegebieden gevestigd. Zij gedroegen zich zeer vijandig tegenover de Israëlieten en waren vaak ook sterker dan hen. Ze zouden zich als Israëls grootste vijand ontpoppen.

Al in de Richterentijd vormden de Filistijnen een constante bedreiging en vooral de Danieten hadden daar mee te maken omdat hun leefgebied steeds ingenomen werd door Filistijnen. De Israëlieten waren niet in staat dit te stuiten.

Gods Geest zette hem aan om onder de Filistijnen grote schade aan te richten.

God koos toen onder de Danieten een gezin. Opzettelijk dat van Manoach, wiens vrouw onvruchtbaar was. God zond hen een engel die verkondigde dat de vrouw toch zwanger zou worden en dat haar kind een zoon zou zijn die aan God gewijd moest leven (Nazireeërschap; Nm 6). Hij zou een Richter voor de Danieten worden tegen de Filistijnse onderdrukking.

Toen de zoon was geboren (circa 1105 BCE) kreeg hij de naam Simson. Die naam is afgeleid van het Aramese woord Sjamasj dat heel toepasselijk ‘publiek dienaar’ betekent. Van jongs af aan begon God Simson aan te zetten om tegen de Filistijnen op te treden.

Simson als Richter
Zijn eerste daad was het trouwen met een Filistijnse vrouw. Tijdens het bruiloftsfeest stelde hij de Filistijnen een raadsel voor die ze in een week moesten zien te verklaren. Het raadsel had hij verzonnen nadat hem een wonder van Godswege was overkomen (14:5-6, 8, 14).

Maar zijn nieuwe vrouw werd door haar volksgenoten bedreigd en daardoor zette zij Simson onder druk om haar het antwoord te vertellen. Maar daardoor kon Gods Geest hem aanzetten om onder de Filistijnen grote schade aan te richten (vers 19).

Uiteindelijk namen de Filistijnen Simson zijn vrouw af. Toen hij dat hoorde nam hij wraak op de Filistijnen door de tarwe vlak voor de oogst te verwoesten (15:5). Als tegenactie doodde zij zijn vrouw en haar vader. Toen werd Simson woest en profeteerde dat zijn wraak op de Filistijnen geen einde zou hebben (vers 7). Hij doodde de Filistijnen die betrokken waren bij de dood van zijn vrouw en schoonvader.

Aan Simson zijn in de Bijbel maar liefst vier hoofdstukken gewijd. Toch vatten veel mensen hem op als rokkenjager en krachtpatser.

De Filistijnen zonden toen een leger naar Simson om hem te straffen, maar hij pakte een kaak van een ezel en sloeg het leger aan stukken. Later wist hij in de belangrijkste Filistijnse stad Gaza ’s nachts de stadspoortdeuren samen met diens deurposten los te krijgen en weg te slepen naar een berg bij Hebron (16:3)! Zijn wraak op de Filistijnen hield inderdaad heel zijn leven aan (vers 20).

Simsons levenseinde
Simsons leven eindigde als een klap op de vuurpijl. Het begon met een Filistijnse vrouw die Delielah heette en waarmee Simson een liefdesrelatie begon. Maar ook zij werd door haar volksgenoten aangezet om van Simson het geheim te achterhalen van zijn enorme kracht. Daardoor kon hij gevangengenomen worden. In Gaza werd hij geketend en moest hij in een gevangenis zwaar slavenwerk doen.

Toen de Filistijnen in een tempel een groot offerfeest voor hun afgod hielden, brachten ze Simson daarheen om bespot te worden. Maar daar wist hij los te breken en de pilaren van hun tempel omver te drukken. Daardoor doodde hij in een keer meer Filistijnen dan dat hij tot dan toe gedood had (vers 30). Simson was 20 jaar richter geweest in het leefgebied van zijn stam Dan onder de Judeeërs.

Evaluatie Simson
Aan Simson zijn in de Bijbel maar liefst vier hoofdstukken gewijd. Toch vatten veel mensen hem op als rokkenjager en krachtpatser. Maar dan wordt vergeten dat nogal wat vrouwen ‘vallen’ op sterke mannen. Ook staat er in de Bijbel dat God Simson juist aanzette tot betrekkingen met die vrouwen.

Geconcludeerd moet worden dat de schaal waarin Simson Israëls belangrijkste bedreiging, de Filistijnen, schade toebracht buitengewoon groot was. Dat maakt Simson tot Israëls belangrijkste richter.

Wie nauwkeurig leest moet het opvallen dat de Filistijnse vrouwen een dominerende en verleidende rol speelden. Typisch voor heidendom. Het is dan ook logisch dat in verband met die vrouwen Simson herhaaldelijk tot wraakacties tegen de Filistijnen overgaat.

Geconcludeerd moet worden dat de schaal waarin Simson Israëls belangrijkste bedreiging, de Filistijnen, schade toebracht buitengewoon groot was. Dat maakt Simson tot Israëls belangrijkste richter. Hij lijkt de Filistijnen heel zijn tijd als richter (circa 1086-1066 v. Chr.) op de hielen gezeten te hebben. Zo zelfs, dat er nergens staat dat hij als Richter rust voor de Israëlieten bracht. Iets wat steevast wel over de andere richters werd gesteld. Sterker, de Judeeërs waren Simson liever kwijt (15:11-12).

Het verklaart ook waarom de Filistijnen zo’n groot offerfeest aanlegden om zijn gevangenneming te vieren en hij er zoveel wist te doden ondanks dat ze hem eerder blind gemaakt hadden. Die blindheid was waarschijnlijk ook de reden waarom hij die laatste wraakactie ook niet overleefde.

Praatmee

Beluister onze podcast

#360 Gerdien Lassche en ds. M. Messemaker over LHBTI en refoscholen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. M. J. Tekelenburg
Nieuws

Hervormde gemeente Woerden verwelkomt nieuwe dominee: ds. M. J. Tekelenburg

De hervormde gemeente van Woerden (Centrum-Oost) mag een nieuwe dominee verwelkomen. Ds. M. J. Tekelenburg (foto) uit Monster heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Woerden wordt Tekelenburg de opvolger van de in 2023 vertrokken ds. C. J

Jan en Ton
Video

Dominee Ton Heemskerk te gast in Hour of Power

Zondag is het is Pasen! In Hour of Power spreekt Jan van den Bosch met de enthousiaste dominee Ton Heemskerk. Hij legt uit wat Pasen inhoudt en wat dat voor hem persoonlijk betekent. Jarenlang was hij zoekende: "Ik heb Zijn opstandingskracht ervaren,

Ds. W. P. Emaus
Video

Ds. Emaus vertelt waargebeurd verhaal over Luther en een brandende boerderij

In het doopformulier staat dat als we in de naam van de Vader gedoopt zijn, Hij ons met al het goede wil verzorgen en al het kwade van ons zal weren of dat ten goede wil gebruiken. De hervormde predikant ds. W. P. Emaus vertelde op basis daarvan in e

Johan Schep
Video

Johan Schep vertelt hoe Juda vrijwillig slaaf wilde worden in plaats van Benjamin

In de serie 'Jozef' van Growing Faith Nederland behandelt evangelist en Bijbelleraar Johan Schep het levensverhaal van Jozef. Zijn broers verkochten Jozef op jonge leeftijd als slaaf. Uiteindelijk zou Jozef terechtkomen in Egypte, waar hij zou dienen

Engelse kerk
Nieuws

Church of England ziet belangstelling voor kerkdiensten via social media sterk toenemen

De Church of England kijkt met hoop naar de toekomst en dat is niet zonder reden. Het aantal mensen dat via sociale media belangstelling toont voor kerkdiensten is de afgelopen tijd met maar liefst 268 procent gestegen. Dat meldt de kerk op basis van

Yair Strijker
Video

Yair Strijker vertelt over Pesach en hoe Israëli’s deze tijd beleven

Deze week viert het Joodse volk Pesach. Een feest van bevrijding, maar ook met dubbele gevoelens. Waar het feest samen gevierd wordt en zo de mensen verbindt, gebeurt dat dit jaar opnieuw tegen een achtergrond van de doorgaande oorlog. Yair Strijker

De Wereld Rond
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Ellen Wilson-De Pagter

In deze podcastaflevering van 'De Wereld Rond' is deze keer Ellen Wilson-De Pagter te gast. Zij biedt hulp aan minderbedeelde Togolezen. In dit gesprek hoor je hoe Ellen haar man Adjeté leerde kennen. Ze vertelt ook hoe ze haar talenten als zendeling

Matthijn Buwalda
Video

Matthijn Buwalda raakt de kern van Goede Vrijdag met dit eerlijke lied

Goede Vrijdag. De dag die het lot van de mensheid voorgoed veranderde. Matthijn Buwalda brengt de betekenis van Gods offer dichterbij. Hij doet dit op een kwetsbare en eerlijke manier. "Kom me tegemoet, Heer, in mijn denken. En kom me tegemoet, in al

Meerartikelen

Delft
Nieuws

CBS: ontkerkelijking in Nederland zet niet door

De ontkerkelijking in Nederland zet niet verder door. Dat is althans de conclusie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in het vrijdag verschenen rapport Religie 2024. Het aantal mensen dat aangeeft bij een kerk, moskee of synagoge te hore

GlobalRize ontmoetingsdag
Video

Hoe ging het eraan toe op de ontmoetingsdag van GlobalRize? Bekijk de video

Elkaar aanvuren om overal ter wereld de hoopvolle boodschap van het evangelie te verspreiden. Dat was het doel van de jaarlijkse GlobalRize ontmoetingsdag. Een dag vol inspirerende getuigenissen, lofprijzing, gebed en ontmoeting. De aanwezigen werden

China
Nieuws

Negen Chinese christenen krijgen celstraffen en hoge boetes voor verspreiden van Bijbels

Negen Chinese christenen zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen en forse geldboetes vanwege het doorverkopen en verspreiden van Bijbels. De straffen variëren van enkele maanden tot vier jaar cel, en de boetes lopen op tot meer dan 1 miljoen yuan (on

Hans Reinders
Column

Op Goede Vrijdag werd dit danklied dé Psalm van Jezus

Psalm 22 is een Psalm van David zelf. Het is volgens de kerkvader Diodorus van Tarsus (leefde einde vierde eeuw) daarom aannemelijk dat deze psalm vooral over David zelf gaat. Diodorus meende dat alleen vers 2a, waar staat “Mijn God, mijn God, waarom

De Reuver
Preekverslag

Volgens prof. dr. De Reuver voldeed Jezus niet aan Petrus' verwachtingspatroon

Dat Petrus Jezus verloochende was geen daad van angst of lafheid, maar van ergernis. Jezus voldeed niet aan het beeld dat Petrus van Hem had. Dat stelde prof. dr. A. de Reuver in een preek over de verloochening van Petrus. Hij beschreef op indrukwekk

Ceder
Opinie

Situatie in Gaza verslechtert drastisch: hoe nu verder?

Het aanhoudende conflict tussen Israël en de terroristische organisatie Hamas snijdt dwars door harten, ook hier in Nederland. Het geweld, de angst en het intense menselijke leed roepen wereldwijd emoties op. Velen leven mee met Israëlische families

Hugo Bos
Nieuws

Civitas Christiana verliest kort geding tegen Rutgers en moet uitlatingen rectificeren

De christelijke stichting Civitas Christiana moet direct stoppen met het verspreiden van haar ‘Zwartboek Lentekriebels’. Dit heeft de rechtbank bepaald in een kort geding dat was aangespannen door kenniscentrum Rutgers. Volgens de rechter zijn bepaal

Nigeria
Nieuws

Christelijke partijen stellen Kamervragen over oplaaiend geweld Nigeria

SGP en ChristenUnie gaan schriftelijke Kamervragen stellen over het wederom oplaaiende geweld tegen christenen in Nigeria.  Dat maken beide partijen bekend via sociale media. Directe aanleiding zijn islamitische aanvallen op christelijke dorpen in he

Livia Tossici-Bolt
Nieuws

Christen krijgt hoge boete voor aanbieden van gesprek bij Engelse abortuskliniek

De Britse pro-life activiste Livia Tossici-Bolt is veroordeeld tot het betalen van een boete van meer dan 22.000 euro. Dit vanwege het vasthouden van een bord met de tekst “Hier om te praten als je wilt” in de nabijheid van een abortuskliniek in Bour

Transgenders
Nieuws

Brits Hooggerechtshof oordeelt dat transvrouwen niet onder wettelijke definitie van vrouw vallen

Het Britse Hooggerechtshof heeft uitgesproken dat de wettelijke definitie van een vrouw gebaseerd is op biologisch geslacht. Hierdoor worden transvrouwen juridisch niet als vrouwen erkend. De uitspraak is met enthousiasme ontvangen door christelijke

Paula White-Cain en Benjamin Netanyahu
Nieuws

Premier Netanyahu heeft boodschap voor christenen: "Bijbel wordt werkelijkheid in Israël"

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft zich in een interview met de Amerikaanse tv-dominee Paula White uitgesproken over het profetische belang van Israël en de unieke band tussen Israël en christenen wereldwijd. Ook besprak hij de rol van p

nigeria
Nieuws

Hoge rechtbank wijst blasfemiewetten Nigeria af: 'Schending van mensenrechten'

De hoogste rechtbank van de West-Afrikaanse statenorganisatie Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten(ECOWAS) heeft een baanbrekend oordeel geveld over blasfemiewetten in Nigeria. De rechters oordeelden dat bepalingen in de strafwet van de