Moeilijke Bijbelteksten: hoe verliep Simsons richterschap?

God 22 februari 2022 Marco van Putten
Marco van Putten

In de serie Moeilijke Bijbelteksten behandelt Bijbelleraar Marco van Putten in korte artikelen onderwerpen uit de Bijbel die moeilijk worden gevonden. Dit artikel gaat over het richterschap van Simson.

Simson behoorde tot de Israëlitische stam Dan. Deze stam was in de profetie van Mozes (Dt 33:22; 34:1) een gebied toegewezen in het noorden van het beloofde land. Zo was ook al de door God bepaalde indeling van de stammen rond de tent van samenkomst in de woestijn bekend (Nm 2:25). Het is daarom vreemd dat het verhaal van Simson zich afspeelt in het zuidwesten van het beloofde land. De Danieten bleken na de inname van het beloofde land onverwacht dat gebied te zijn toegewezen (Jz 19:40-46). Hoe zit dat?

Verstigingsperikelen
In Jozua 19:47 staat dat het door het lot toegewezen gebied van de Danieten onder de Judeeërs hun te klein werd. Waarschijnlijk door natuurlijke aanwas. Ze kregen er ook te maken met de Filistijnen, die hun directe buren waren. Kortom, de Danieten hadden dus problemen met hun vestiging in het beloofde land. Uiteindelijk trok een deel van hen naar het uiterste noordoosten en vestigden zich daar.

Waarschijnlijk kwamen de Danieten na de inname van het beloofde land voorlopig bij de stam Judah te wonen, omdat de Israëlieten het beloofde land nog niet konden binnendringen.

Het boek Richteren opent dan ook met een verslag dat die Danieten in het noorden bij het stamgebied van Josef (Manasse) gingen wonen (Ri 1:34-35). Maar daar maakte de Amorieten die er woonden hen weer het leven zuur. Toch bleken hun broeders van de stam Josef sterker dan de Amorieten. Zij hielpen de Danieten bij hun permanente vestiging.

Maar een groot deel van de Richterenperiode woonden de meeste Danieten nog bij de Judeeërs. Pas later vertrokken ook die naar het noorden (18:1-2, 27-29; 20:1). Pas nadat deze hervestiging voleindigd was werd de profetische toewijzing van hun stamgebied vervuld. Alleen verliep het eerder op een natuurlijke wijze (naar eigen inzicht) dan meteen volgens de profetie van Mozes.

Waarom was hun vestiging zo afwijkend verlopen? Waarschijnlijk kwamen de Danieten na de inname van het beloofde land voorlopig bij de stam Judah te wonen, omdat de Israëlieten het uiterste noordoosten van het hun toegewezen beloofde land nog niet konden binnendringen. Of ze wisten dat gebied nog niet blijvend onder hun controle te brengen. De vestiging van de stam Dan in het hun van Godswege toegewezen stamgebied liep dus blijkbaar aanzienlijke vertraging op.

Geboorte van Simson
Het verhaal van Simson voltrok zich tijdens het verblijf van de stam Dan in het stamgebied van Judah. In de aan hun gebied grenzende Gazastrook hadden al geruime tijd eerder de Filistijnen zich vanuit Middellandse Zeegebieden gevestigd. Zij gedroegen zich zeer vijandig tegenover de Israëlieten en waren vaak ook sterker dan hen. Ze zouden zich als Israëls grootste vijand ontpoppen.

Al in de Richterentijd vormden de Filistijnen een constante bedreiging en vooral de Danieten hadden daar mee te maken omdat hun leefgebied steeds ingenomen werd door Filistijnen. De Israëlieten waren niet in staat dit te stuiten.

Gods Geest zette hem aan om onder de Filistijnen grote schade aan te richten.

God koos toen onder de Danieten een gezin. Opzettelijk dat van Manoach, wiens vrouw onvruchtbaar was. God zond hen een engel die verkondigde dat de vrouw toch zwanger zou worden en dat haar kind een zoon zou zijn die aan God gewijd moest leven (Nazireeërschap; Nm 6). Hij zou een Richter voor de Danieten worden tegen de Filistijnse onderdrukking.

Toen de zoon was geboren (circa 1105 BCE) kreeg hij de naam Simson. Die naam is afgeleid van het Aramese woord Sjamasj dat heel toepasselijk ‘publiek dienaar’ betekent. Van jongs af aan begon God Simson aan te zetten om tegen de Filistijnen op te treden.

Simson als Richter
Zijn eerste daad was het trouwen met een Filistijnse vrouw. Tijdens het bruiloftsfeest stelde hij de Filistijnen een raadsel voor die ze in een week moesten zien te verklaren. Het raadsel had hij verzonnen nadat hem een wonder van Godswege was overkomen (14:5-6, 8, 14).

Maar zijn nieuwe vrouw werd door haar volksgenoten bedreigd en daardoor zette zij Simson onder druk om haar het antwoord te vertellen. Maar daardoor kon Gods Geest hem aanzetten om onder de Filistijnen grote schade aan te richten (vers 19).

Uiteindelijk namen de Filistijnen Simson zijn vrouw af. Toen hij dat hoorde nam hij wraak op de Filistijnen door de tarwe vlak voor de oogst te verwoesten (15:5). Als tegenactie doodde zij zijn vrouw en haar vader. Toen werd Simson woest en profeteerde dat zijn wraak op de Filistijnen geen einde zou hebben (vers 7). Hij doodde de Filistijnen die betrokken waren bij de dood van zijn vrouw en schoonvader.

Aan Simson zijn in de Bijbel maar liefst vier hoofdstukken gewijd. Toch vatten veel mensen hem op als rokkenjager en krachtpatser.

De Filistijnen zonden toen een leger naar Simson om hem te straffen, maar hij pakte een kaak van een ezel en sloeg het leger aan stukken. Later wist hij in de belangrijkste Filistijnse stad Gaza ’s nachts de stadspoortdeuren samen met diens deurposten los te krijgen en weg te slepen naar een berg bij Hebron (16:3)! Zijn wraak op de Filistijnen hield inderdaad heel zijn leven aan (vers 20).

Simsons levenseinde
Simsons leven eindigde als een klap op de vuurpijl. Het begon met een Filistijnse vrouw die Delielah heette en waarmee Simson een liefdesrelatie begon. Maar ook zij werd door haar volksgenoten aangezet om van Simson het geheim te achterhalen van zijn enorme kracht. Daardoor kon hij gevangengenomen worden. In Gaza werd hij geketend en moest hij in een gevangenis zwaar slavenwerk doen.

Toen de Filistijnen in een tempel een groot offerfeest voor hun afgod hielden, brachten ze Simson daarheen om bespot te worden. Maar daar wist hij los te breken en de pilaren van hun tempel omver te drukken. Daardoor doodde hij in een keer meer Filistijnen dan dat hij tot dan toe gedood had (vers 30). Simson was 20 jaar richter geweest in het leefgebied van zijn stam Dan onder de Judeeërs.

Evaluatie Simson
Aan Simson zijn in de Bijbel maar liefst vier hoofdstukken gewijd. Toch vatten veel mensen hem op als rokkenjager en krachtpatser. Maar dan wordt vergeten dat nogal wat vrouwen ‘vallen’ op sterke mannen. Ook staat er in de Bijbel dat God Simson juist aanzette tot betrekkingen met die vrouwen.

Geconcludeerd moet worden dat de schaal waarin Simson Israëls belangrijkste bedreiging, de Filistijnen, schade toebracht buitengewoon groot was. Dat maakt Simson tot Israëls belangrijkste richter.

Wie nauwkeurig leest moet het opvallen dat de Filistijnse vrouwen een dominerende en verleidende rol speelden. Typisch voor heidendom. Het is dan ook logisch dat in verband met die vrouwen Simson herhaaldelijk tot wraakacties tegen de Filistijnen overgaat.

Geconcludeerd moet worden dat de schaal waarin Simson Israëls belangrijkste bedreiging, de Filistijnen, schade toebracht buitengewoon groot was. Dat maakt Simson tot Israëls belangrijkste richter. Hij lijkt de Filistijnen heel zijn tijd als richter (circa 1086-1066 v. Chr.) op de hielen gezeten te hebben. Zo zelfs, dat er nergens staat dat hij als Richter rust voor de Israëlieten bracht. Iets wat steevast wel over de andere richters werd gesteld. Sterker, de Judeeërs waren Simson liever kwijt (15:11-12).

Het verklaart ook waarom de Filistijnen zo’n groot offerfeest aanlegden om zijn gevangenneming te vieren en hij er zoveel wist te doden ondanks dat ze hem eerder blind gemaakt hadden. Die blindheid was waarschijnlijk ook de reden waarom hij die laatste wraakactie ook niet overleefde.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Kinderen in Zuid-Soedan
Nieuws

Grote Kerk Elst: Rustpunt én Zegenplek tijdens de Nijmeegse Vierdaagse

Op dinsdag 15 juli vormt de Grote Kerk in Elst opnieuw een geliefd rustpunt op de route van de Nijmeegse Vierdaagse. Wandelaars en toeschouwers zijn van harte welkom voor koffie, thee, koek en fruit, een vriendelijk woord én, dit jaar voor het eerst,

Debby van Galen
Boekfragment

Profetie is geen show: wat leert de Bijbel écht hierover?

Lang niet alle profeten werden als zodanig bekend. Dat komt omdat een profeet niet noodzakelijkerwijs op een specifieke missie werd gestuurd. Ook ontving de profeet niet altijd een opdracht om een boodschap voor de eeuwigheid, of zelfs voor zijn eige

Bert Put en Leendert van den Heuvel
Nieuws

GerGem Dordrecht waarschuwt tegen evangelisten: ‘Ga het gesprek niet aan’

‘Ga niet in gesprek of discussie met deze mensen, dat is vruchteloos en kan hooguit leiden tot escalatie.’ Met deze oproep waarschuwt de kerkenraad van de gereformeerde gemeente in Dordrecht tegen twee evangelisten die de confrontatie niet schuwen. B

Avi Mizrachi
Positief nieuws

Mensen in Israël ontdekken: "Jezus is ook de Messias voor Joden"

Terwijl de raketten vanuit Iran neerregenden en haar twee jonge kinderen op straat stonden, gooide D’vora M.B. zich over hen heen als menselijk schild. “We lagen op de grond, in de open lucht, zonder bescherming. Mijn dochter raakte lichtgewond door

Rode Lijn-protest
Nieuws

Rode Lijn-protest: PKN-leden eisen krachtiger geluid tegen oorlogsleed Gaza

Op dinsdagmiddag trokken zo’n 250 predikanten, kerkelijk werkers en PKN-leden een symbolische rode lijn voor het dienstencentrum van de Protestantse Kerk in Utrecht. Gehuld in rood protesteerden zij tegen het Israëlische geweld in Gaza en vroegen zij

Utrecht
Nieuws

PKN spreekt zich uit tegen asielplannen: "Hulp bieden is geen misdaad"

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer toonde zich afgelopen week voorstander van de Asielnoodmaatregelenwet. Daarin staat onder meer dat illegaliteit én hulp aan illegaal in Nederland verblijvende mensen strafbaar wordt. De SGP stemde voor de wet

Soedan
Verdieping

Soedanese kerkleider over christenen in oorlog en chaos: "Ze zijn bijzonder kwetsbaar"

De oorlog in Soedan is geen hoofdonderwerp in het nieuws. Los van korte updates of een keer een achtergrondverhaal lijkt de strijd en humanitaire crisis zich af te spelen buiten het zicht van de rest van de wereld. Met zeker 11,6 miljoen mensen die i

Spanje
Nieuws

Pastorale hulp mogelijk strafbaar door wetsvoorstel met verbod op conversietherapie in Spanje

De Spaanse Evangelische Alliantie (AEE) slaat alarm over een wetsvoorstel waarin conversietherapieën verboden worden. Volgens de AEE zorgt de nieuwe wet ervoor dat pastorale hulp aan mensen die worstelen met hun seksuele geaardheid of genderidentitei

Meerartikelen

Forrest Frank
Nieuws

Christelijke muziek aan opvallende opmars bezig in Amerikaanse hitlijsten

In de Verenigde Staten maken christelijke en traditionele popsongs een opvallende opmars in de hitlijsten. Verschillende artiesten met een geloofsachtergrond breken door naar het grote publiek. Volgens het muziekplatform Billboard is er sprake van ee

Overstromingen Texas
Nieuws

Dodental christelijk zomerkamp Texas stijgt naar 27: ‘Onze harten zijn gebroken’

Het dodental na de overstromingen in Texas is maandag opgelopen tot 90. Onder de slachtoffers zijn inmiddels 27 meisjes en begeleiders van het christelijke zomerkamp Camp Mystic bevestigd. Tien meisjes en één begeleider zijn nog vermist. De situatie

Ds. W. van Klinken
Video

HHK-predikant merkt op dat dominees het steeds moeilijker vinden om voor Israël te bidden

De oorlog tussen Israël en Hamas zorgt voor verdeeldheid binnen de kerk. Waar veel christenen zich vanwege de Joodse wortels van de Bijbel met Israël verbonden voelen, zijn er ook christenen die zich achter de Palestijnen scharen. HHK-predikant W. va

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over de Heilige Geest: "Hij wil een intieme relatie met jou"

"Toen jij opnieuw geboren werd, kwam de Heilige Geest ook in jou wonen. De Heilige Geest verlangt ernaar om een intieme relatie met jou te hebben. Neem dus de tijd om de stem van de Goede Herder te leren kennen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieu

Elvis E
Levensverhaal

Topmuzikant Elvis E groeide op als prins in Nigeria: "God betekent alles voor mij"

Elvis E heeft een bijzonder levensverhaal en vertelde daar afgelopen zondag uitgebreid over bij Hour of Power.  De musicus groeide op in Nigeria en werd als prins geboren. Hij kende daar rijkdom en armoede. God betekent alles in zijn leven. "Waar ik

Jacobs
Column

Ik wil geen tijd meer besteden aan kwaadwillende en suggestieve vragenstellers

Wat hij ervan vindt dat er in Gaza concentratiekampen zijn gevonden. Die vraag kreeg opperrabbijn Jacobs voorgelegd door een journalist. Het leidt in zijn nieuwe onderstaande dagboek tot de conclusie dat het beter is om geen tijd te besteden aan kwaa

Ds. Aart Veldhuizen en ds. Derk Blom
Interview

Deze predikanten steunen Rode Lijn-protest bij PKN-gebouw: "Zwijgen is geen optie"

Vandaag trekken tientallen predikanten, kerkelijk werkers en gemeenteleden bij het PKN-dienstencentrum in Utrecht een rode lijn. Zij vinden dat het kerkverband zich onvoldoende uitspreekt tegen de oorlogsvoering van Israël in Gaza en het optreden van

Christie
Persbericht

Christelijke singer-songwriter Christie brengt nieuwe single uit: 'Dit moment'

De christelijke singer-songwriter Christie heeft een nieuwe single uitgebracht: 'Dit moment'. Dit is de eerste single afkomstig van Christie’s nieuwe EP ‘Dichterbij’. De zangeres bracht reeds drie Nederlandstalige albums uit; Ontdekkingstocht (2019),

Hannah Beijeman
Opinie

De dood als medisch instrument? De schrijnende praktijk van euthanasie

Discussies over euthanasie zijn nog altijd in volle gang. Euthanasiecijfers blijven stijgen, inclusief als het gaat om euthanasie bij psychisch lijden, iets wat in het bijzonder controversieel is. Op maandag 16 juni verdedigde NSC een voorstel om eut

Chris Stoffer
Persbericht

Chris Stoffer gekozen tot lijsttrekker SGP

Na een voordracht door het partijbestuur op 17 juni, is Chris Stoffer afgelopen vrijdag met een ruime meerderheid van 97 procent van de stemmen gekozen tot lijsttrekker van de SGP voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het aantal van 329 afgevaardigden va

Iran
Nieuws

Zwaardere vervolging van christenen in Iran na oorlog met Israël en VS

Het recente conflict met Israël en de Verenigde Staten heeft de situatie voor christenen en andere minderheden in Iran drastisch verslechterd. De laatste weken arresteerde het regime honderden mensen. Ten minste tien personen zijn inmiddels geëxecute

India
Nieuws

Christenen in India aangevallen tijdens kerkdienst: "De Heere Jezus is onze krachtbron"

Een gewelddadige aanval op een christelijke kerkdienst in het dorp Borsi, in de Indiase deelstaat Chhattisgarh, zorgt voor angst onder christenen in de bewuste regio. Gewapende hindoe-extremisten vielen op zondag 8 juni de samenkomst van de onafhanke