Waarom vindt het welvaartsevangelie zoveel ingang bij christenen?

Verdieping 23 september 2024 7 minuten Wietse van der Hoek
Wietse van der Hoek
YouTube

Het klinkt zo mooi: ‘God wil je alles geven wat je wilt. Je hoeft het alleen maar te geloven. God wil het wel…nu jij nog!’ Zomaar een uitspraak die onlangs klonk vanaf een podium in een goedgevulde zaal ergens midden in Nederland waar honderden mensen bijeen waren gekomen om een wonder, een teken of genezing van de Heer te ontvangen.

Met grote passie en ondersteund door een indrukwekkend mediagebruik, klinkt het ene Bijbelcitaat na het andere om de oneliners kracht bij te zetten. De aanwezigen juichen en klappen instemmend en een veelvuldig en luid ‘amen’ klinkt bijna na iedere uitgesproken zin.

Een aantrekkelijke boodschap
Het klinkt zo mooi. Volle zalen die willen ‘gaan voor Jezus’. En zeg nou eerlijk, de naam van de Heere Jezus klinkt en wordt aangeroepen, de Bijbel gaat open en men zegt te willen doen wat er in de Bijbel staat. Wat kun je hier nu op tegen hebben? En dat is ook het kribbige antwoord dat je regelmatig terugkrijgt uit de hoek van de welvaartsprediking wanneer je vraagt naar de onderbouwing en uitwerking van hun leer. Kritiek wordt opgevat als kritiek op de Heere Zelf. Vragen stellen is een teken van ongeloof en geestelijke zwakte. En zo brengt de leer van het welvaartsevangelie wrange vruchten voort op het Nederlands kerkelijk erf die zorgen voor verdeeldheid en spanningen in en tussen gemeenten, maar ook in families. Waar ligt nu het wezenlijke probleem? Hoe kan het welvaartsevangelie zo makkelijk ingang vinden in kerkelijk Nederland en hoe herken ik het welvaartsevangelie als dwaling?

Waar staat het welvaartsevangelie voor?
Als je het welvaartsevangelie kort en krachtig zou samenvatten, dan zou dat als volgt kunnen: het is Gods wil en wens dat de gelovigen gezond, rijk en gelukkig zijn en dit alles is mogelijk door het geloof in Jezus Christus dat bergen kan verzetten. Uiteraard valt er veel meer te zeggen, maar het opeisen van een hemels leven op aarde is toch wel de kern. Dit opeisen komt ook terug in de Engelse benaming van deze beweging, de ‘Word of Faith Movement’. Deze beweging gelooft sterk dat de woorden van een christen kracht hebben in de hemelse gewesten. Vanuit geloof zou je dan de vrijmoedigheid hebben om alles te vragen wat je wilt en als je echt gelooft, zul je het gevraagde ook ontvangen. Of het nu gaat om rijkdom, genezing, bevrijding of het krijgen van kinderen. Vraag het in geloof en je zult ontvangen, zo klinkt het credo in deze kringen.

Vraag het in geloof en je zult ontvangen, zo klinkt het credo in deze kringen.

Als je dit zo in eerste instantie hoort, dan zou je kunnen denken dat het best Bijbels is. Maar daar ligt ook de grote misleiding! Door een aaneenrijging van losse Bijbelteksten worden de Bijbelteksten uit hun context gehaald en gebruikt voor eigen doeleinden. Zo worden bijvoorbeeld specifieke teksten over opbrengst, land en nageslacht, beloofd aan Abraham in Genesis, klakkeloos overgezet als beloften voor de gelovigen welke dan recht zouden hebben op materiële rijkdom op basis van het verbond van God met Abraham. Een tekst die dan vaak wordt aangehaald is Galaten 3:14 waar staat: ‘…opdat de zegen van Abraham in Christus Jezus tot de heidenen zou komen’. Wie deze tekst los leest en interpreteert zonder context zou kunnen denken dat deze bewering Bijbels juist is.

Maar wie de tweede helft van Galaten 3:14 (en de hele brief) tot zich neemt, leest vervolgens: ‘…opdat wij de belofte van de Geest zouden ontvangen door het geloof.’ En dat alles is gebaseerd op wat we lezen in Galaten 3, waar staat: ‘Christus heeft ons vrijgekocht van de vloek van de wet door voor ons een vloek te worden…’ (vers 13). Kortom, je kunt alle eigen theorieën wel onderbouwen met losse Bijbelteksten, maar dat wil niet zeggen dat die theorie dan ook Bijbels is. En wat heb je nodig om dit te kunnen weten en onderscheiden? Kennis van Gods Woord en het hieruit voortvloeiende inzicht en onderscheidingsvermogen. En laat gebrek aan kennis van Gods Woord nu een van de grote oorzaken zijn waardoor het welvaartsevangelie ingang vindt in kerkelijk Nederland. Maar er zijn meer oorzaken.

Oorzaken opkomst
Waarom vindt het welvaartsevangelie zoveel ingang bij christenen? Allereerst heeft dit te maken met het aloude verlangen van de mens om hun veiligheid en zekerheid te vinden in geld, goed en gezondheid. Dit streven is niet nieuw. Het is van alle tijden en komt voor in alle religies en zelfs de grootste atheïsten verlangen naar een betere wereld, al dan niet voor zichzelf. Een zelfgerichte consumptiemaatschappij, zoals die tegenwoordig in Nederland grootschalig beleefd wordt, is een perfecte voedingsbodem voor het welvaartsevangelie. Maar daar is niet alles mee gezegd.

We zien kerkdiensten in bepaalde kringen veranderen van erediensten voor de Eeuwige naar afhaaldiensten waarbij gelovigen als het ware door een geestelijke Mc-Drive rijden waar ze op bestelling hun wensen kunnen afhalen.

De gemeente van Jezus Christus heeft zich altijd staande moeten houden in een wereld die zelfgericht is, omdat dit hoort bij de grondbeginselen van de wereld (Galaten 4:3). Maar kenmerkend voor de eindtijd is dat door misleiding de wetteloosheid zal toenemen en hierdoor de liefde van velen zal verkillen. Het is mijn opvatting dat deze tekst niet gaat over de wereld, maar over de gemeente. De invloed van vrijzinnige godsbeelden en denkbeelden in van oorsprong orthodoxe gemeenten zorgt voor een verandering van denken en geloven. God is niet meer een heilig God Die voor eeuwig geprezen en gediend moet worden, maar een God die schijnt te moeten juichen over ons, zoals Opwekking 846 ons doet zingen, en ons als gelovigen moet dienen. We zien kerkdiensten in bepaalde kringen veranderen van erediensten voor de Eeuwige naar afhaaldiensten waarbij gelovigen als het ware door een geestelijke McDrive rijden waar ze op bestelling hun wensen kunnen afhalen.

Aantrekkelijkheid
Door de enorme inzet van social media, een aantrekkelijke theologie en weinig eisen kan deze beweging sterk groeien in Nederland. De beweging kent weinig structuren en verbanden en werkt vanuit diverse landelijke en internationale netwerken en organisaties, maar vooral buiten kerkelijke gemeenten. Veel voorgangers en oudsten denken dat ze daarom het welvaartsevangelie wel buiten hun gemeente kunnen houden. Maar dan vergissen ze zich. Mede door de coronaperiode zijn veel gelovigen bekend geworden met de mogelijkheden van het internet. Filmpjes, werving en gelikte uitnodigingen komen via een strak georganiseerde marketing middels Facebook, X en YouTube op de schermpjes van de gelovigen die door Google al lang zijn geselecteerd als ‘geïnteresseerd publiek’, omdat je eenmaal iets met het christendom hebt. Zonder Bijbelkennis, zonder een sterke geloofsverdediging, zonder het besef dat we moeten waken voor misleiding (Mattheüs 24:4, 24), zijn gelovigen een makkelijk doelwit en zien we dat mensen de moderne dwaalleraren zonder enige moeite volgen. Want ja… ze spreken toch over Jezus? De Bijbel gaat toch open? We zien toch wonderen en tekenen?

Ten diepste is het welvaartsevangelie een nieuwe slavernij die de gelovige weer doet terugkeren naar een wettisch bestaan.

Nieuwe slavernij
Het lijkt allemaal aantrekkelijk en Bijbels door te claimen dat, als je maar genoeg gelooft, de wonderen zich zullen aandienen. Maar ten diepste is het welvaartsevangelie een nieuwe slavernij die de gelovige weer doet terugkeren naar een wettisch bestaan. Want waar de wet zegt ‘Doe dit in jouw kracht en gij zult leven!’ zegt het Evangelie ‘Leef, en gij zult het doen in Mijn kracht!’ Het welvaartsevangelie legt echter de last niet bij Christus, maar opnieuw bij de gelovige met termen als: ‘Als jij maar gelooft dan zal het gebeuren.’ of ‘God wil het wel, nu jij nog’. Dit bewerkt mijns inziens een nieuwe slaafse aflaathandel waarbij geld en macht vaak een significante rol spelen. Kritiek en vragen horen bij ongeloof, volgens de leraren van het welvaartsevangelie. Daarom is de pastorale uitwerking bij mensen waarbij geen genezing plaatsvindt of waarbij geen wonder plaatsvindt, dramatisch. Beladen met schuld, financieel kaalgeplukt en moegestreden in het geloof vinden deze mensen vaak beschadigd weer hun weg naar de wereld.

De plek van wonderen en tekenen
Het volbrachte werk van Jezus Christus is niet gericht op de eer en glorie van de mens, maar op de eer en glorie van de Vader. Nergens lezen we dit duidelijker terug dan in Openbaring 4 en 5. Het Evangelie heeft ons laten zien dat Jezus Christus de lang verwachte Messias is, het beloofde Zaad van Eva, welke ook de zegen van Abraham voor alle volken heeft gebracht in de verlossing van zonde waardoor we verzoend worden met God de Vader. Halleluja! En de wonderen en tekenen in zowel de evangeliën als in Handelingen zijn tekenen die horen bij de komst en het werk van de Messias. Dit verzin ik niet, dit zegt het Woord zelf in Handelingen 2:22 en Hebreeën 2:1-4. Het kennen van Christus is het hoogste goed, want er is geen ander behoud dan door geloof.

Ik geloof dat wonderen en tekenen nog steeds kunnen plaatsvinden bij de verkondiging van het Evangelie. Maar het is niet het doel!

Het leven uit God is niet automatisch een leven in welvaart, gezondheid en onafhankelijkheid, zoals de postmoderne mens wil, maar een leven uit genade. En dat rijke leven uit genade is al een wonder op zich. David W. Jones schreef: “Als het welvaartsevangelie waar zou zijn, is genade overbodig, God niet relevant en de mens de maat van alle dingen.” Wij mogen ons laten bemoedigen door de woorden van Paulus die juist spreekt over de doorn in zijn vlees in 2 Korinthe 12:7-10 en hier in zegt: ‘Mijn genade is voor u genoeg, want Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht. Daarom zal ik veel liever roemen in mijn zwakheden, opdat de kracht van Christus in mij komt wonen.’

Christus alleen
Ik geloof dat wonderen en tekenen nog steeds kunnen plaatsvinden bij de verkondiging van het Evangelie. Maar het is niet het doel! Het draait om het kennen van Christus, bekering en wedergeboorte. God trekt mensen naar Hem! God geeft niet alles wat we willen, maar wat we nodig hebben. En wat we ten diepste nodig hebben is Christus! Wie Jezus geproefd heeft, ervaart een andere rijkdom en verlangt naar een andere rijkdom. Wie Christus kent beseft: buiten de rijkdom van het kennen van Christus is alles armoede. Christus kennen is genade!

Wietse van der Hoek is voorganger van de Vrije Evangelische Gemeente in Oldebroek. Bovenstaand artikel verscheen eerder in Het Zoeklicht en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

pakistan
Nieuws

Pakistaanse rechter weigert voogdij over christelijk meisje aan moslimontvoerder

Een Pakistaanse rechter heeft de voogdij over een 14-jarig christelijk meisje geweigerd aan de volwassen moslimman die haar ontvoerde, dwong zich te bekeren tot de islam en met haar trouwde. De rechtbank concludeerde dat ze minderjarig was en verklaa

Tom
Nieuws

Zeeuwse politieke partij tegen komst Frontrunners: "We komen toch lekker naar Zeeland"

Frontrunners Ministries breidt uit. De kerk maakte afgelopen periode bekend in zowel Zeeland als Eindhoven een nieuwe kerk te starten. In Zeeland is daar de nodige commotie over ontstaan. De Zeeuwse afdeling van GroenLinks/PvdA wil de provincie zich

syrie
Nieuws

VS schrapt terreurstatus HTS in Syrië; grote zorgen christenen

De Verenigde Staten hebben de terreurstatus van de islamistische militie Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ingetrokken. Die beslissing komt zeven maanden nadat de groep het Syrische regime van Bashar al-Assad omverwierp en de macht greep in Damascus. Christ

prof. dr. Wim Verboom
Nieuws

Prof. dr. Wim Verboom (82) overleden

Op maandag 7 juli 2025 is prof. dr. Wim Verboom op 82-jarige leeftijd overleden. Met zijn heengaan verliest de kerk in Nederland een theoloog die decennialang stem gaf aan het hart van de gereformeerde traditie: de troost van het evangelie in de Heid

Eucharistie
Nieuws

Episcopaalse priester in gelijk gesteld na communievasten uit protest tegen racisme

Een kerkelijke rechtbank van de Episcopaalse Kerk in de Verenigde Staten heeft priester B. Cayce Ramey in het gelijkgesteld. Hij werd eerder door zijn bisdom in Virginia berispt omdat hij bewust geen heilige communie meer uitdeelde — uit protest tege

Baylor University
Nieuws

Christelijke universiteit ontvangt ruim vijf ton om LHBTI-acceptatie in kerken te bevorderen

De christelijke Baylor University in Texas ligt onder vuur nadat de school bekendmaakte een subsidie van bijna 650.000 dollar (circa 554.500 euro) heeft ontvangen van de progressieve Baugh Foundation. Het geld is bedoeld voor een onderzoek dat moet b

Archeoloog
Nieuws

Nieuwe vondsten versterken bewijs voor Bijbelse locatie van Kana

Een team van archeologen heeft nieuwe bewijzen gevonden die erop wijzen dat Jezus Zijn eerste wonder verrichtte in het dorp Khirbet Qana, en niet op de traditionele plek Kafr Kanna. Het gaat om de bekende gebeurtenis waarbij Jezus water in wijn veran

Ds. J. R. van Vugt
Video

HHK-predikant over omstreden motie Kati Piri: "Wat gebeurt er in ons land?"

GroenLinks-PvdA Kamerlid Kati Piri riep onlangs het kabinet via een motie op om een volledig wapenembargo tegen Israël in te stellen. Piri stelde in haar motie - die het overigens lang niet haalde - ook voor om te stoppen met het leveren van onderdel

Meerartikelen

Kinderen in Zuid-Soedan
Nieuws

Grote Kerk Elst: Rustpunt én Zegenplek tijdens de Nijmeegse Vierdaagse

Op dinsdag 15 juli vormt de Grote Kerk in Elst opnieuw een geliefd rustpunt op de route van de Nijmeegse Vierdaagse. Wandelaars en toeschouwers zijn van harte welkom voor koffie, thee, koek en fruit, een vriendelijk woord én, dit jaar voor het eerst,

Debby van Galen
Boekfragment

Profetie is geen show: wat leert de Bijbel écht hierover?

Lang niet alle profeten werden als zodanig bekend. Dat komt omdat een profeet niet noodzakelijkerwijs op een specifieke missie werd gestuurd. Ook ontving de profeet niet altijd een opdracht om een boodschap voor de eeuwigheid, of zelfs voor zijn eige

Bert Put en Leendert van den Heuvel
Nieuws

GerGem Dordrecht waarschuwt tegen evangelisten: ‘Ga het gesprek niet aan’

‘Ga niet in gesprek of discussie met deze mensen, dat is vruchteloos en kan hooguit leiden tot escalatie.’ Met deze oproep waarschuwt de kerkenraad van de gereformeerde gemeente in Dordrecht tegen twee evangelisten die de confrontatie niet schuwen. B

Avi Mizrachi
Positief nieuws

Mensen in Israël ontdekken: "Jezus is ook de Messias voor Joden"

Terwijl de raketten vanuit Iran neerregenden en haar twee jonge kinderen op straat stonden, gooide D’vora M.B. zich over hen heen als menselijk schild. “We lagen op de grond, in de open lucht, zonder bescherming. Mijn dochter raakte lichtgewond door

Utrecht
Nieuws

PKN spreekt zich uit tegen asielplannen: "Hulp bieden is geen misdaad"

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer toonde zich afgelopen week voorstander van de Asielnoodmaatregelenwet. Daarin staat onder meer dat illegaliteit én hulp aan illegaal in Nederland verblijvende mensen strafbaar wordt. De SGP stemde voor de wet

Soedan
Verdieping

Soedanese kerkleider over christenen in oorlog en chaos: "Ze zijn bijzonder kwetsbaar"

De oorlog in Soedan is geen hoofdonderwerp in het nieuws. Los van korte updates of een keer een achtergrondverhaal lijkt de strijd en humanitaire crisis zich af te spelen buiten het zicht van de rest van de wereld. Met zeker 11,6 miljoen mensen die i

Spanje
Nieuws

Pastorale hulp mogelijk strafbaar door wetsvoorstel met verbod op conversietherapie in Spanje

De Spaanse Evangelische Alliantie (AEE) slaat alarm over een wetsvoorstel waarin conversietherapieën verboden worden. Volgens de AEE zorgt de nieuwe wet ervoor dat pastorale hulp aan mensen die worstelen met hun seksuele geaardheid of genderidentitei

Forrest Frank
Nieuws

Christelijke muziek aan opvallende opmars bezig in Amerikaanse hitlijsten

In de Verenigde Staten maken christelijke en traditionele popsongs een opvallende opmars in de hitlijsten. Verschillende artiesten met een geloofsachtergrond breken door naar het grote publiek. Volgens het muziekplatform Billboard is er sprake van ee

Overstromingen Texas
Nieuws

Dodental christelijk zomerkamp Texas stijgt naar 27: ‘Onze harten zijn gebroken’

Het dodental na de overstromingen in Texas is maandag opgelopen tot 90. Onder de slachtoffers zijn inmiddels 27 meisjes en begeleiders van het christelijke zomerkamp Camp Mystic bevestigd. Tien meisjes en één begeleider zijn nog vermist. De situatie

Ds. W. van Klinken
Video

HHK-predikant merkt op dat dominees het steeds moeilijker vinden om voor Israël te bidden

De oorlog tussen Israël en Hamas zorgt voor verdeeldheid binnen de kerk. Waar veel christenen zich vanwege de Joodse wortels van de Bijbel met Israël verbonden voelen, zijn er ook christenen die zich achter de Palestijnen scharen. HHK-predikant W. va

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over de Heilige Geest: "Hij wil een intieme relatie met jou"

"Toen jij opnieuw geboren werd, kwam de Heilige Geest ook in jou wonen. De Heilige Geest verlangt ernaar om een intieme relatie met jou te hebben. Neem dus de tijd om de stem van de Goede Herder te leren kennen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieu

Elvis E
Levensverhaal

Topmuzikant Elvis E groeide op als prins in Nigeria: "God betekent alles voor mij"

Elvis E heeft een bijzonder levensverhaal en vertelde daar afgelopen zondag uitgebreid over bij Hour of Power.  De musicus groeide op in Nigeria en werd als prins geboren. Hij kende daar rijkdom en armoede. God betekent alles in zijn leven. "Waar ik