Waarom vindt het welvaartsevangelie zoveel ingang bij christenen?

Verdieping 23 september 2024 7 minuten Wietse van der Hoek
Wietse van der Hoek
YouTube

Het klinkt zo mooi: ‘God wil je alles geven wat je wilt. Je hoeft het alleen maar te geloven. God wil het wel…nu jij nog!’ Zomaar een uitspraak die onlangs klonk vanaf een podium in een goedgevulde zaal ergens midden in Nederland waar honderden mensen bijeen waren gekomen om een wonder, een teken of genezing van de Heer te ontvangen.

Met grote passie en ondersteund door een indrukwekkend mediagebruik, klinkt het ene Bijbelcitaat na het andere om de oneliners kracht bij te zetten. De aanwezigen juichen en klappen instemmend en een veelvuldig en luid ‘amen’ klinkt bijna na iedere uitgesproken zin.

Een aantrekkelijke boodschap
Het klinkt zo mooi. Volle zalen die willen ‘gaan voor Jezus’. En zeg nou eerlijk, de naam van de Heere Jezus klinkt en wordt aangeroepen, de Bijbel gaat open en men zegt te willen doen wat er in de Bijbel staat. Wat kun je hier nu op tegen hebben? En dat is ook het kribbige antwoord dat je regelmatig terugkrijgt uit de hoek van de welvaartsprediking wanneer je vraagt naar de onderbouwing en uitwerking van hun leer. Kritiek wordt opgevat als kritiek op de Heere Zelf. Vragen stellen is een teken van ongeloof en geestelijke zwakte. En zo brengt de leer van het welvaartsevangelie wrange vruchten voort op het Nederlands kerkelijk erf die zorgen voor verdeeldheid en spanningen in en tussen gemeenten, maar ook in families. Waar ligt nu het wezenlijke probleem? Hoe kan het welvaartsevangelie zo makkelijk ingang vinden in kerkelijk Nederland en hoe herken ik het welvaartsevangelie als dwaling?

Waar staat het welvaartsevangelie voor?
Als je het welvaartsevangelie kort en krachtig zou samenvatten, dan zou dat als volgt kunnen: het is Gods wil en wens dat de gelovigen gezond, rijk en gelukkig zijn en dit alles is mogelijk door het geloof in Jezus Christus dat bergen kan verzetten. Uiteraard valt er veel meer te zeggen, maar het opeisen van een hemels leven op aarde is toch wel de kern. Dit opeisen komt ook terug in de Engelse benaming van deze beweging, de ‘Word of Faith Movement’. Deze beweging gelooft sterk dat de woorden van een christen kracht hebben in de hemelse gewesten. Vanuit geloof zou je dan de vrijmoedigheid hebben om alles te vragen wat je wilt en als je echt gelooft, zul je het gevraagde ook ontvangen. Of het nu gaat om rijkdom, genezing, bevrijding of het krijgen van kinderen. Vraag het in geloof en je zult ontvangen, zo klinkt het credo in deze kringen.

Vraag het in geloof en je zult ontvangen, zo klinkt het credo in deze kringen.

Als je dit zo in eerste instantie hoort, dan zou je kunnen denken dat het best Bijbels is. Maar daar ligt ook de grote misleiding! Door een aaneenrijging van losse Bijbelteksten worden de Bijbelteksten uit hun context gehaald en gebruikt voor eigen doeleinden. Zo worden bijvoorbeeld specifieke teksten over opbrengst, land en nageslacht, beloofd aan Abraham in Genesis, klakkeloos overgezet als beloften voor de gelovigen welke dan recht zouden hebben op materiële rijkdom op basis van het verbond van God met Abraham. Een tekst die dan vaak wordt aangehaald is Galaten 3:14 waar staat: ‘…opdat de zegen van Abraham in Christus Jezus tot de heidenen zou komen’. Wie deze tekst los leest en interpreteert zonder context zou kunnen denken dat deze bewering Bijbels juist is.

Maar wie de tweede helft van Galaten 3:14 (en de hele brief) tot zich neemt, leest vervolgens: ‘…opdat wij de belofte van de Geest zouden ontvangen door het geloof.’ En dat alles is gebaseerd op wat we lezen in Galaten 3, waar staat: ‘Christus heeft ons vrijgekocht van de vloek van de wet door voor ons een vloek te worden…’ (vers 13). Kortom, je kunt alle eigen theorieën wel onderbouwen met losse Bijbelteksten, maar dat wil niet zeggen dat die theorie dan ook Bijbels is. En wat heb je nodig om dit te kunnen weten en onderscheiden? Kennis van Gods Woord en het hieruit voortvloeiende inzicht en onderscheidingsvermogen. En laat gebrek aan kennis van Gods Woord nu een van de grote oorzaken zijn waardoor het welvaartsevangelie ingang vindt in kerkelijk Nederland. Maar er zijn meer oorzaken.

Oorzaken opkomst
Waarom vindt het welvaartsevangelie zoveel ingang bij christenen? Allereerst heeft dit te maken met het aloude verlangen van de mens om hun veiligheid en zekerheid te vinden in geld, goed en gezondheid. Dit streven is niet nieuw. Het is van alle tijden en komt voor in alle religies en zelfs de grootste atheïsten verlangen naar een betere wereld, al dan niet voor zichzelf. Een zelfgerichte consumptiemaatschappij, zoals die tegenwoordig in Nederland grootschalig beleefd wordt, is een perfecte voedingsbodem voor het welvaartsevangelie. Maar daar is niet alles mee gezegd.

We zien kerkdiensten in bepaalde kringen veranderen van erediensten voor de Eeuwige naar afhaaldiensten waarbij gelovigen als het ware door een geestelijke Mc-Drive rijden waar ze op bestelling hun wensen kunnen afhalen.

De gemeente van Jezus Christus heeft zich altijd staande moeten houden in een wereld die zelfgericht is, omdat dit hoort bij de grondbeginselen van de wereld (Galaten 4:3). Maar kenmerkend voor de eindtijd is dat door misleiding de wetteloosheid zal toenemen en hierdoor de liefde van velen zal verkillen. Het is mijn opvatting dat deze tekst niet gaat over de wereld, maar over de gemeente. De invloed van vrijzinnige godsbeelden en denkbeelden in van oorsprong orthodoxe gemeenten zorgt voor een verandering van denken en geloven. God is niet meer een heilig God Die voor eeuwig geprezen en gediend moet worden, maar een God die schijnt te moeten juichen over ons, zoals Opwekking 846 ons doet zingen, en ons als gelovigen moet dienen. We zien kerkdiensten in bepaalde kringen veranderen van erediensten voor de Eeuwige naar afhaaldiensten waarbij gelovigen als het ware door een geestelijke McDrive rijden waar ze op bestelling hun wensen kunnen afhalen.

Aantrekkelijkheid
Door de enorme inzet van social media, een aantrekkelijke theologie en weinig eisen kan deze beweging sterk groeien in Nederland. De beweging kent weinig structuren en verbanden en werkt vanuit diverse landelijke en internationale netwerken en organisaties, maar vooral buiten kerkelijke gemeenten. Veel voorgangers en oudsten denken dat ze daarom het welvaartsevangelie wel buiten hun gemeente kunnen houden. Maar dan vergissen ze zich. Mede door de coronaperiode zijn veel gelovigen bekend geworden met de mogelijkheden van het internet. Filmpjes, werving en gelikte uitnodigingen komen via een strak georganiseerde marketing middels Facebook, X en YouTube op de schermpjes van de gelovigen die door Google al lang zijn geselecteerd als ‘geïnteresseerd publiek’, omdat je eenmaal iets met het christendom hebt. Zonder Bijbelkennis, zonder een sterke geloofsverdediging, zonder het besef dat we moeten waken voor misleiding (Mattheüs 24:4, 24), zijn gelovigen een makkelijk doelwit en zien we dat mensen de moderne dwaalleraren zonder enige moeite volgen. Want ja… ze spreken toch over Jezus? De Bijbel gaat toch open? We zien toch wonderen en tekenen?

Ten diepste is het welvaartsevangelie een nieuwe slavernij die de gelovige weer doet terugkeren naar een wettisch bestaan.

Nieuwe slavernij
Het lijkt allemaal aantrekkelijk en Bijbels door te claimen dat, als je maar genoeg gelooft, de wonderen zich zullen aandienen. Maar ten diepste is het welvaartsevangelie een nieuwe slavernij die de gelovige weer doet terugkeren naar een wettisch bestaan. Want waar de wet zegt ‘Doe dit in jouw kracht en gij zult leven!’ zegt het Evangelie ‘Leef, en gij zult het doen in Mijn kracht!’ Het welvaartsevangelie legt echter de last niet bij Christus, maar opnieuw bij de gelovige met termen als: ‘Als jij maar gelooft dan zal het gebeuren.’ of ‘God wil het wel, nu jij nog’. Dit bewerkt mijns inziens een nieuwe slaafse aflaathandel waarbij geld en macht vaak een significante rol spelen. Kritiek en vragen horen bij ongeloof, volgens de leraren van het welvaartsevangelie. Daarom is de pastorale uitwerking bij mensen waarbij geen genezing plaatsvindt of waarbij geen wonder plaatsvindt, dramatisch. Beladen met schuld, financieel kaalgeplukt en moegestreden in het geloof vinden deze mensen vaak beschadigd weer hun weg naar de wereld.

De plek van wonderen en tekenen
Het volbrachte werk van Jezus Christus is niet gericht op de eer en glorie van de mens, maar op de eer en glorie van de Vader. Nergens lezen we dit duidelijker terug dan in Openbaring 4 en 5. Het Evangelie heeft ons laten zien dat Jezus Christus de lang verwachte Messias is, het beloofde Zaad van Eva, welke ook de zegen van Abraham voor alle volken heeft gebracht in de verlossing van zonde waardoor we verzoend worden met God de Vader. Halleluja! En de wonderen en tekenen in zowel de evangeliën als in Handelingen zijn tekenen die horen bij de komst en het werk van de Messias. Dit verzin ik niet, dit zegt het Woord zelf in Handelingen 2:22 en Hebreeën 2:1-4. Het kennen van Christus is het hoogste goed, want er is geen ander behoud dan door geloof.

Ik geloof dat wonderen en tekenen nog steeds kunnen plaatsvinden bij de verkondiging van het Evangelie. Maar het is niet het doel!

Het leven uit God is niet automatisch een leven in welvaart, gezondheid en onafhankelijkheid, zoals de postmoderne mens wil, maar een leven uit genade. En dat rijke leven uit genade is al een wonder op zich. David W. Jones schreef: “Als het welvaartsevangelie waar zou zijn, is genade overbodig, God niet relevant en de mens de maat van alle dingen.” Wij mogen ons laten bemoedigen door de woorden van Paulus die juist spreekt over de doorn in zijn vlees in 2 Korinthe 12:7-10 en hier in zegt: ‘Mijn genade is voor u genoeg, want Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht. Daarom zal ik veel liever roemen in mijn zwakheden, opdat de kracht van Christus in mij komt wonen.’

Christus alleen
Ik geloof dat wonderen en tekenen nog steeds kunnen plaatsvinden bij de verkondiging van het Evangelie. Maar het is niet het doel! Het draait om het kennen van Christus, bekering en wedergeboorte. God trekt mensen naar Hem! God geeft niet alles wat we willen, maar wat we nodig hebben. En wat we ten diepste nodig hebben is Christus! Wie Jezus geproefd heeft, ervaart een andere rijkdom en verlangt naar een andere rijkdom. Wie Christus kent beseft: buiten de rijkdom van het kennen van Christus is alles armoede. Christus kennen is genade!

Wietse van der Hoek is voorganger van de Vrije Evangelische Gemeente in Oldebroek. Bovenstaand artikel verscheen eerder in Het Zoeklicht en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#360 Gerdien Lassche en ds. M. Messemaker over LHBTI en refoscholen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Vermin
Nieuws

ChristenUnie draagt Marco Vermin voor als nieuwe partijvoorzitter

Op het partijcongres van 14 juni zal de ChristenUnie Marco Vermin voordragen als nieuwe voorzitter van het Landelijk Bestuur. Vermin is al jarenlang actief betrokken bij de ChristenUnie en heeft brede ondernemerservaring. Zo maakte hij veertien jaar

Ds. Paul van Engelenhoven
Nieuws

Reformatorische Baptistengemeente Urk krijgt voor het eerst eigen voorganger: ds. Paul van Engelenhoven

De Reformatorische Baptistengemeente op Urk krijgt binnenkort voor het eerst een eigen voorganger. Ds. Paul van Engelenhoven, die momenteel in Amerika woonachtig en werkzaam is, heeft het beroep van de gemeente aangenomen. Ds. Van Engelenhoven ziet e

Reyer en Ann Michelle Lee
Video

Reyer en Ann Michelle Lee brengen samen nieuwe single uit: 'Altaar'

Het is vier jaar geleden dat Reyer en Ann Michelle Lee voor het eerst de samenwerking zochten voor hun single 'Voldoende Voor Vandaag'. Het lied, een vertaling van Maverick City's 'Sufficient for Today', verscheen in de periode waarin de Corona pande

U.S. Customs and Border Protection
Nieuws

Amerikaanse kerk wil uitzetting van 22 Afghaanse christenen voorkomen

In de Amerikaanse staat North Carolina maakt een kerk zich ernstig zorgen. 22 christelijke vluchtelingen uit Afghanistan dreigen te worden uitgezet, nog voordat hun asielaanvraag officieel is behandeld. Gemeenteleden van de Church of the Apostles in

paus
Nieuws

Zo ziet uitvaart van de paus eruit en hier kun je het volgen

Zaterdag wordt paus Franciscus begraven. Uiteraard zal de uitvaart bol staan van de katholieke rituelen en christelijke elementen. Maar hoe gaat dat eruitzien? En is de uitvaart ook vanuit Nederland te volgen? De uitvaart van de paus start om 10.00 u

Wesley van Loon
Video

Wesley van Loon over Stichting Naar House en groenere 'Jezusbus'

Al jaren delen evangelisten van Naar House het de blijde boodschap van Jezus bij dancefeesten en in de binnensteden. Bij die acties trekt vooral de grote rode Jezus Bus de aandacht. Maar door strengere milieueisen mag deze bus veel binnensteden niet

​Ds. A. Kot
Video

Terugkijken: ds. Kot beantwoordt Refoweb-vragen

​Ds. A. Kot is een predikant die actief betrokken is bij de Vrije Hervormde Gemeente te Huizen. Hij staat bekend om zijn pastorale betrokkenheid en het geven van geestelijke begeleiding aan jongeren en volwassenen die worstelen met geloofszekerheid,

tabernakel
Video

Wat iedere christen zou moeten weten over de tabernakel (deel 2)

In het uiterste zuiden van Israël, in de buurt van de havenstad Eilat, ligt het Timna-park. In het Timnapark is de tabernakel op ware grote nagemaakt. Over de tabernakel is ontzettend veel te vertellen. Daarom hebben we er twee video’s over gemaakt.

Meerartikelen

Naomi Oosterhof
Podcast

Beluister deze podcastaflevering over vergeving

Vergeving heel het christendom draait erom. En dat denken wij meteen aan Jezus. Hij offerde Zichzelf op om ons de mogelijkheid te geven weer een relatie op te kunnen bouwen met God! Maar hoe kunnen wij dit toepassen in ons eigen leven? Podcastmaker N

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 67

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

cvi
Nieuws

Duizenden christenen ondertekenen petitie na agressie rondom lezing Christenen voor Israël

Duizenden christenen, waaronder predikanten, voorgangers, christelijke leiders en ambtsdragers, hebben een petitie ondertekend waarin de overheid wordt opgeroepen om iedereen die zich uitspreekt over Israël te beschermen. De ondertekenaars maken zich

China
Nieuws

Strengere regels voor geregistreerde kerken in Oost-China na incident

Het oosten van China kent van oudsher een concentratie van christenen. In de regio is een groot aantal kerken, waaronder de geregistreerde Drie-Zelf-kerken en de niet-geregistreerde huiskerken. Een incident op een universiteit resulteerde in strenger

voice choice
Persbericht

'My Voice, My Choice' sluit met middelmatige steun – Europa is voor het leven

Donderdag heeft het Europese burgerinitiatief “My Voice, My Choice” officieel zijn campagne om handtekeningen in te zamelen gesloten. Dit initiatief, dat de Europese Unie oproept om abortustoerisme in alle lidstaten te financieren, heeft nauwelijks m

Dr. Marten Visser
Opinie

Waarom ik niet alleen maar tranen in mijn ogen krijg van het onderzoek 'God in Nederland'

Gisteren verscheen het rapport ‘God in Nederland 2025’. Dat is een mooie titel, want het is te lezen als een belijdenis: God is in Nederland in 2025. En zo is het natuurlijk ook. Zo eens in de tien jaar komt zo’n rapport ‘God in Nederland’ uit. Het d

Delft
Nieuws

PKN verliest tienduizenden leden maar ziet lichtpuntjes

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) verloor in 2024 in totaal 43.000 leden. Dat blijkt uit cijfers die de kerk donderdag zelf op haar website publiceerde. Ook het aantal kerkelijke gemeenten neemt af. Toch ziet het kerkverband ook lichtpuntjes. ‘

india
Nieuws

Christenen in India met Pasen aangevallen tijdens kerkdienst

Een vreedzame Paasviering in een kleine kerk in de Indiase deelstaat Gujarat werd zondag bruut verstoord. Een groep mannen, gewapend met stokken en messen, viel de dienst binnen en eiste dat de christelijke gelovigen stopten met hun samenkomst. Dat s

Hemel
Nieuws

Jesus Film Project stelt dat steeds meer mensen in gesloten landen via dromen tot geloof komen

Steeds meer mensen in gesloten landen komen tot geloof in Jezus Christus. Niet door kerkdiensten of evangelisatiecampagnes, maar doordat ze Hem ontmoeten in dromen of visioenen. Dat zegt de christelijke organisatie Cru. De organisatie achter de beken

Hans van Hoof
Nieuws

IRS: "Onder Franciscus werd de kerk minder rooms maar meer katholiek"

“Franciscus herinner ik mij als de paus die de verbinding opzocht", aldus Hans van Hoof, directeur van In de Rechte Straat (IRS). “Hij mengde zich niet alleen tussen strijdende partijen, maar zijn eigen eenvoudige afkomst uitte zich met name in dat h

Jan met Lito King Anker
Video

Zondag in Hour of Power is paralympisch sporter Lito King Anker te gast

Aanstaande zondag is in Hour of Power paralympisch sporter Lito King Anker te gast. Lito werd als baby van acht weken vanuit Brazilië geadopteerd door Nederlandse ouders. Zijn gezondheid was dusdanig slecht dat de artsen dachten dat hij het niet zou

Ds. G. H. Molenaar
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. G. H. Molenaar

De hervormde gemeente Kesteren hoopt op de komst van ds. G. H. Molenaar. De predikant is momenteel verbonden aan de hervormde gemeente van Genemuiden en moet in Kesteren de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok.