Prof. Peels neemt afscheid van TUA: "Door Gods genade heb ik het geloof behouden"

In 1993 werd hij hoogleraar Oude Testament aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA), daarvoor was hij al docent in datzelfde vakgebied, en dáárvoor predikant in de christelijke gereformeerde kerk van Zoetermeer. Vanwege zijn emeritaat blikt prof. Peels terug en vooruit.

"Toen ik met mijn werk aan de TUA begon, in 1986, was ik 30 jaar. Eén gemeente heb ik slechts mogen dienen, Zoetermeer, in een korte periode van goed vier jaar. Teruggaan naar de TUA was voor mijn vrouw en mij niet makkelijk. Maar in de jaren daarna ben ik steeds meer ingegroeid in het werk, en met veel vreugde heb ik me gewijd aan de bestudering van het Oude Testament, en het doorgeven van alle moois wat ik daarin vond, aan wijsheid, schoonheid en waarheid.

Hoogtepunten waren niet alleen de vele mooie colleges, maar in het bijzonder ook de perioden van gastcollege geven in het buitenland, vooral in Afrika en in Azië. Het is zó bemoedigend om van dichtbij mee te maken hoe de Geest over alle grenzen heen het Koninkrijk bouwt. Dieptepunten waren er natuurlijk ook. Dat begon al snel, in 1987: het plotselinge overlijden van prof. Versteeg, voor mij de verbindingspersoon met de oudere generatie hoogleraren waar ik als “jonkie” tussen moest opereren.

Een dieptepunt vond ik vele jaren later de grote misser om niet samen met andere opleidingen één Gereformeerde Theologische Universiteit te willen vormen. Dwars door alles heen heb ik de transitie meegemaakt van een hogeschool met beperkte actieradius tot een volwaardige theologische universiteit met een bredere uitstraling tot ver over de grenzen heen. Het was en is een voorrecht om daaraan te hebben mogen bijdragen."

Stil
Prof. Peels heeft zich in de loop der jaren vooral veel beziggehouden met vragen rondom het beeld van God in het Oude Testament, en daarnaast, met name de laatste jaren, ook met het intrigerende Bijbelboek Jeremia. Daarnaast verdiepte hij zich in een keur van thema’s: eschatologie, Bijbelvertaling, geweld in het Oude Testament, verbond, ‘struikelteksten’, hermeneutiek, wordingsgeschiedenis van het Oude Testament, psalmenexegese, enzovoorts.

Waar hij het meest van heeft geleerd? "Die “donkere” teksten in het Oude Testament, de “schaduwzijden” van het Godsbeeld, die steeds weer nieuw licht werpen op wie de HERE is, Hij die in Zijn heiligheid en Zijn liefde Zich niet laat tegenhouden. Een korte studie waar ik misschien nog de meeste vreugde aan beleefde was het onderzoek naar de notie van de lankmoedigheid van God. Zó mooi! Daar werd ik al biddend en onderzoekend zelf steeds weer stil van."

Gesloten denksystemen
Zelf heeft prof. Peels als student college gehad van prof. Oosterhoff, van wie hij vooral heeft meegekregen dat je je in de bestudering van de Schriften eerbiedig luisterend moet opstellen: de Schrift is altijd weer rijker dan je ooit dacht. Van hem erfde hij ook het verzet tegen gesloten denksystemen, of die nu liberaal of conservatief zijn. "De Schrift mag het zeggen, ook als dat mij weleens verwart. Wijze lessen kreeg ik genoeg mee, maar niet de minst wijze les was die over de vrijheid van de exegese. Dat is en blijft een aangevochten zaak."

Van prof. Oosterhoff erfde hij ook zijn Jeremia-onderzoek, dat eerstgenoemde begonnen was, maar niet heeft kunnen voltooien. Uiteindelijk concentreerde prof. Peels zich op het laatste deel van het boek Jeremia, de volkenprofetieën in Jeremia 46-51. "Die mag je gerust rekenen tot de moeilijkste teksten van het Oude Testament. De studie daarvan heb ik nu afgerond. In januari 2023 komt bij KokBoekencentrum het boek uit."

Terugkijkend op al die voorbije jaren is prof. Peels vooral dankbaar. "Door Gods genade heb ik, als oudtestamenticus geconfronteerd met grote hermeneutische en theologische vragen, het geloof mogen behouden. Dat geloof is zelfs verdiept en nog meer verankerd in wie Hij naar Zijn beloften voor ons minimensjes wil zijn."

Zoals prof. Peels destijds de opvolger was van prof. Oosterhoff, zo is dr. Versluis de opvolger van prof. Peels. Wat wil hij zijn opvolger vooral meegeven? "Zo ongeveer hetzelfde als ik van mijn voorganger heb meegekregen. Kort gezegd: eerbied voor de Schriften, bescheidenheid in je eigen meningsvorming, zachtmoedigheid in de omgang met anderen, beslistheid in het opkomen voor de prioriteit van het Woord. Een eindje verderop komen dan onze tradities vanzelf wel. En besef bij dit alles dat we maar gewone kleine mensen zijn, met een beperkte blik, en dat Gods Koninkrijk al onze grenzen transcendeert, in de loop der tijden."

Plannen
Na zijn emeritaat wil prof. Peels samen met zijn vrouw Janine in retraite te gaan: een reis van enkele maanden langs de Middellandse Zee, langs plaatsen van de klassieke oudheid. "Gewoon met ons tentje achterin de auto, en al verder trekkend iets opvangen van wat Gods werk in mensenlevens en culturen de eeuwen door teweeg heeft gebracht. Even weg van het hier-en-nu dus. Op enige afstand naar onszelf, onze kerk, en het moderne leven kijken.

Daarna weer terug, en ja, dan heb ik van alles en nog wat aan moois te doen. Onder meer een boek schrijven over beelden van God in het Oude Testament, niet op academisch niveau, maar iets bevattelijker. Het is altijd mijn drive geweest om in mijn theologisch bezig zijn mij niet te verliezen in details en marginale kwesties, maar te denken en te schrijven over de kernvraag wie de HERE is, zoals we Hem leren kennen in Zijn Woord."

Het afscheidscollege van prof. Peels stond gepland voor vrijdagmiddag 27 januari 2023 om 15.00 uur in de Grote Kerk aan de Loolaan in Apeldoorn.

Bovenstaand artikel verscheen in het magazine van de TUA en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Deel dit artikel op: