"Getuigenissen tijdens het avondmaal zou fijn zijn"

Interview 9 april 2015

Ds. Leo Smelt leerde op een veel persoonlijkere wijze het avondmaal vieren in Peru. Terug in Nederland was hij geschokt door de afstandelijkheid en formaliteit waarmee de avondmaalsviering werd voltrokken. Om de viering van het heilig avondmaal nog dieper te beleven, schreef hij ‘Van kracht tot kracht’. Onlangs verscheen alweer de negende druk.

‘Vanaf mijn tijd als zendingspredikant in Peru heeft de inhoud en de vorm van het avondmaal me geboeid’, schrijft u. Waarom?
"Wat mij het meest geraakt heeft is dat ieder rond de tafel een dankgebed en een voorbede uitsprak. Zo hoort het ook dacht ik: avondmaal vieren is dankzeggen. Dat het normaal is om tijdens de viering strak voor ons uit te kijken en pas in de middag- of avonddienst te danken, is wat mij betreft echt een misverstand. En dan elkaar aanvullen, want niemand heeft op z’n eentje genoeg goede dankwoorden.

Als we het hebben over de vorm: er was geen tafel. Dat heb ik in Peru wel gemist, want ik ben erg aan de avondmaalstafel gehecht. Dat vind ik een mooie kant van de Nederlandse traditie. De broeders en zusters in Peru kozen ervoor om in een kring te gaan staan en vervolgens heel persoonlijk het brood en de wijn aan elkaar door te geven. De manier waarop dit werd gedaan, sprak mij aan. Men keek elkaar oprecht in de ogen en soms werd er nog een bemoedigende boodschap aan toegevoegd: ‘Het lichaam van Christus voor jou’."

"Sommige mensen denken dat je een soort examen moet afleggen om toegelaten te worden tot het avondmaal."

Terug in Nederland was u geschokt door de afstandelijkheid tijdens het heilig avondmaal. Kunt u dat uitleggen?
"Het bord met het brood werd over de tafel opzij geschoven naar de volgende, zonder de ander aan te kijken. Daarmee zeg ik niet dat we hier in Nederland het avondmaal niet doorleven. Maar we moeten echt bevorderen dat zowel de gemeenschap met Christus (verticaal) als de gemeenschap met elkaar (horizontaal) verdiept wordt. Zo voorkomen we dat de avondmaalsviering iets vanzelfsprekends wordt of te individualistisch. Vandaar dat we in onze kerkelijke gemeente voorbereidingsbijeenkomsten houden met gespreksvragen. Daarom denken we ook als gemeente voortdurend door op de relatie die er altijd is tussen de inhoud en de vorm. Het avondmaal is toch bij uitstek een plek waar je de aanwezigheid van God mag beleven!"

Wat moet ik mij erbij voorstellen: een bijeenkomst ter voorbereiding op de avondmaalsdienst?
"We zingen een lied, er volgt een korte maar krachtige inleiding en daarna gaan we uiteen in groepjes. Door elkaars ervaringen te delen, komen we dichter bij de diepe betekenis van het avondmaal en neemt ons verlangen naar de viering toe.

Wat mij tijdens de voorbereidingsbijeenkomsten blijft opvallen: sommige mensen denken dat je een soort examen moet afleggen om toegelaten te worden tot het avondmaal. We mogen beseffen dat we allemaal zakken voor dat examen. Niemand kan zeggen: ‘ik ga slagen’. Voorbereiden is geen kwestie van onszelf klaarstomen. Dat leidt tot een krampachtige toestand. Nee, we mogen leren ontvangen door elkaar te bevragen: waarom vier jij het avondmaal? Waarom kun je niet zonder de Here Jezus leven?"

"Evangelische christenen hechten veel aandacht aan voorbereiding op de doop. Als er zoveel aandacht is voor een doopdienst, waarom dan ook niet voor een avondmaalsdienst?"

Wat zou u veranderen aan de wijze waarop traditionele kerken het heilig avondmaal vieren?
"Ik zou het fijn vinden als enkele tafelgenoten een klein getuigenis geven tijdens de viering, zodat we van elkaar te weten komen hoe we onze relatie met Christus ervaren. Het is heel krachtig wanneer we er zelf woorden aan geven. Dat kan ook door het uitspreken van een gebed. En als je met een grote gemeente bijeenkomt, kun je drie mensen aanwijzen voor een deel van de gebeden. Het avondmaal is interactie tussen God en Zijn kinderen. Ik zeg voor het opstaan van de tafel: ‘Ga heen in vrede en geef elkaar de rechterhand van de christelijke gemeenschap’."

Evangelische christenen zijn over het algemeen niet bekend met voorbereiden op het avondmaal. Wat wilt u hen meegeven?
"Evangelische christenen hechten veel aandacht aan voorbereiding op de doop. Als er zoveel aandacht is voor een doopdienst, waarom dan ook niet voor een avondmaalsdienst? Het heilig avondmaal en de doop zijn de twee sacramenten. Het is zaak dat we blijven nadenken over datgene wat al snel te vanzelfsprekend kan worden. En het verlangen naar het vieren van het avondmaal wordt gevoed."

Ds. Leo Smelt was werkzaam als zendingspredikant in Peru en is nu protestants predikant in Voorthuizen. Klik hier om ‘Van kracht tot kracht’ te bestellen.

Foto: ds. Leo Smelt met zijn vrouw

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. P. D. Teeuw
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormde gemeente Arnemuiden: ds. P. D. Teeuw

De hervormde gemeente Arnemuiden verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. P. D. Teeuw uit Sliedrecht heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In het Zeeuwse stadje volgt hij ds. M. Klaassen op die in 2022 vertrok en sinds juni 2024 ver

Regenboogvlag
Nieuws

Duitsers verdeeld over regenboogvlag op kerken: slechts 2 op de 10 zijn voor

Slechts twintig procent van de Duitsers vindt het gepast om de regenboogvlag te hijsen. Deze vlag is een symbool van de LHBTI-beweging en wordt op sommige overheidsgebouwen en kerken geplaatst. Een opiniepeiling van Insa-Consulere, uitgevoerd in opdr

Politieagent Amerikaanse immigratiedienst
Nieuws

Christelijke asielzoekers opgepakt tijdens bezoek aan Amerikaans immigratiekantoor

Pastor Ara Torosian van de Cornerstone Church in West-Los Angeles is diep geschokt na de arrestatie van een Iraans christelijk gezin uit zijn gemeente. De ouders en hun 3-jarig kind werden vorige maand opgepakt tijdens een afspraak bij een immigratie

Benjamin Netanyahu
Nieuws

Onderzoek: Ben-Gurion verwees vaker naar Bijbel dan Netanyahu

Uit een nieuwe studie blijkt dat David Ben-Gurion, Israëls eerste premier, in zijn toespraken tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog (1948–1949) vaak verwees naar de Bijbel en Joodse geschiedenis. De huidige premier Benjamin Netanyahu (foto) doet dat mi

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vraagt kerkgangers wat er straks op hun grafsteen komt te staan

"Wat mag er straks op uw grafsteen staan?", zo vroeg ds. M. Messemaker in een recente preek aan zijn toehoorders. De hervormde predikant uit Cillaarshoek preekte over Zondag 22 uit de Heidelbergse Catechismus, waarin de troost van de opstanding centr

Iran
Nieuws

Iraanse christen uitgezet uit Turkije en gearresteerd bij terugkeer in Iran

Een Iraanse christen die eerder dit jaar zijn land ontvluchtte vanwege een zware gevangenisstraf, is door Turkije uitgezet. Direct na aankomst in Iran werd hij gearresteerd. De 37-jarige Mehran Shamloui is een voormalige moslim die zich tot het chris

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Het water van twee radicale evangelisten stinkt naar hoogmoed

De evangelisten Bert Put en Leendert van den Heuvel slaan wild om zich heen. Dit doen ze naar eigen zeggen uit bewogenheid met mensen die binnen de reformatorische gezindte worstelen met geloofszekerheid. Ik ken meerdere mensen die hetzelfde constate

Petra van Aalst
Column

Tussen Psalm 104 en Boeddhabeelden: geestelijke strijd in Alpengebied

De zomervakantie is aanstaande. Veel Nederlanders zullen weer genieten van de prachtige bergnatuur hier in Oostenrijk. De schoonheid van de schepping is hier zo sprekend. Veel Bijbelgedeelten gaan leven. Psalm 104 bijvoorbeeld. In de Herziene Statenv

Meerartikelen

Farshid Seyed Mehdi
Podcast

Farshid Seyed Mehdi wijst op actualiteit Bijbelse profetie: “God heeft een plan met Iran”

In de Cvandaag podcast verbindt evangelist Farshid Seyed Mehdi de profetie uit Jeremia 49 met de huidige situatie in Iran en de wereldwijde verspreiding van Iraniërs. Volgens hem zien we vandaag de vervulling van wat de profeet Jeremia eeuwen geleden

Pastor Arm en zijn vrouw Nina
Interview

Kerkplanting in boeddhistisch Thailand: “Als Hij zegt ‘ga’, dan gaan we”

Pastor Arm en zijn vrouw Nina zijn vier jaar geleden samen met de Nederlandse Ab en Clarine Mol begonnen met het stichten van een gemeente, in het boeddhistische NoonSuung in Thailand. In het begin bestond de gemeente slechts uit zes mensen, inclusie

Britse Lagerhuis
Nieuws

Ochtendgebeden in Brits parlement worden niet afgeschaft

In het Britse Lagerhuis wordt al eeuwenlang elke werkdag begonnen met gebed. Deze gewoonte ligt echter opnieuw onder vuur. Humanists UK noemt de praktijk “oneerlijk” voor parlementsleden die geen christen zijn en pleit voor afschaffing. Toch gaf de h

Nigeria geweld
Nieuws

Nigeriaanse christenen gedood na nieuwe aanvallen Fulani-herders

In Nigeria zijn christenen opnieuw slachtoffer geworden van geweld. Fulani-herders vielen maandagavond twee dorpen aan in de staat Kaduna, waarbij twee christenen werden gedood en drie anderen gewond raakten. Dit melden lokale bewoners aan Christian

Ursula von der Leyen
Nieuws

Haat tegen christenen neemt toe: Spaanse organisatie roept EU op tot actie

De Spaanse organisatie Observatorium voor Godsdienstvrijheid (OLRC) heeft deze week een dringende oproep gedaan aan Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Ze vragen om de aanstelling van een speciale EU-coördinator die haatmisdri

Europese Unie
Nieuws

Hongaarse politica slaat alarm na ‘antichristelijk’ rapport

"Binnen de Europese Unie (EU) wordt goddeloosheid steeds meer zichtbaar", waarschuwt de Hongaarse regeringscommissaris Bernadett Petri. Aanleiding is een rapport van het European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights (EPF), dat volge

Rafael en Remilyn
Getuigenis

Rafael: van gangster tot Gods dienaar

Rafael, uit Cavite op de Filipijnen was gevreesd, gewelddadig en verslaafd. Maar toen Gods Woord hun gezin bereikte via het Project Filippus van Bible League, begon er iets te veranderen. Vandaag leidt hij zijn gezin in gebed en verspreidt hij het Ev

Kenneth Moales Jr
Nieuws

Amerikaanse voorganger overleeft gewelddadige carjacking: "Een wonder dat ik nog leef"

Voorganger Kenneth Moales Jr. uit de Amerikaanse staat Connecticut overleefde eind juni een gewelddadige carjacking in Baltimore. Tijdens de carjacking werd hij door een 16-jarige jongen met een vuurwapen bedreigd. Moales, verbonden aan de Pentecosta

Ds. G. van Zanden
Video

Hervormde predikant vraagt toehoorders of hij hun internetgeschiedenis mag zien

"Mag ik jullie internetgeschiedenis eens zien? Nee, hé? Dat dacht ik wel", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee stelde deze vraag in een recente preek aan zijn luisteraars. De predikant wees hen erop dat ze een streep m

Ds. D. M. Heikoop
Boekfragment

Wees nuchter en waakzaam: Petrus’ alarm tegen de duivel

Achter alle weerstand die christenen in hun omgeving ontmoeten en achter alle kwaadsprekerij over hen, ziet Petrus één vijand bezig: de duivel (Grieks: diabolos) (vs. 8), de grote tegenstander van God en Zijn gemeente. En daarom roept hij met een tweevou

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp: "Het is essentieel om Gods Geest alle ruimte te geven"

Als je wil dat Gods Geest werkzaam wordt in je leven, moet je Hem wel de ruimte geven. Dat stelt spreker en schrijver Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Levenslicht'. Van de Kamp behandelt in deze video Handelingen 19 waar Paul

Gerdien Lassche - Nelleke Plomp
Interview

Steeds minder mensen krijgen kinderen: slecht nieuws? Christenen reageren

Wereldwijd daalt het geboortecijfer en dat baart de Verenigde Naties (VN) zorgen. In veel landen besluiten mensen minder of zelfs helemaal geen kinderen te willen krijgen. Oorlogen, de klimaatcrisis én financiële onzekerheid spelen daarin een grote r