Video: wat iedere christen zou moeten weten over sjabbat

Video 26 februari 2025 4 minuten Redactie
sjabbat

‘Sjabbat sjalom!’ Zo groeten veel Joden elkaar aan het einde van de week en tijdens sjabbat. Als ik een Joodse jongen of meisje zou vragen: ‘Wat is de fijnste dag van de week?’ dan zullen ze bijna allemaal zeggen: de sjabbat, de Joodse rustdag! 

Joden houden van de sjabbat. Het is daarom niet zo vreemd dat het eeuwige leven in Joodse bronnen wordt vergeleken met een ‘jom shekulo sjabbat’; ‘een oneindige sjabbat’.

Waarschuwing
De sjabbat begint op vrijdagavond en duurt tot zaterdagavond. In Genesis lees je namelijk dat een nieuwe dag in de Bijbel begint bij zonsondergang (Gen. 1:5).

Op de sjabbat mag het Joodse volk niet werken. Totaal zijn 39 soorten werkzaamheden verboden op sjabbat; de zogenaamde ‘melachot’. Veel van deze werkzaamheden hebben te maken met het dagelijks werk of vragen veel lichamelijke inspanning.

Om te voorkomen dat je per ongeluk de sjabbat ontheiligd, kun je in Israël in de krant of op de kalender precies zien hoe laat de sjabbat begint. In de stad Jeruzalem klinkt vlak voordat de sjabbat begint zelfs een harde sirene als waarschuwing.

Bekijk de video:

Schepping
Waarom vinden veel Joden de sjabbat zo’n fijne dag? Dat heeft alles te maken met de twee redenen die God Zelf geeft voor de sjabbat. 

In Exodus 20 lezen we dat de sjabbat herinnert aan de schepping (Ex. 20:8-11). God rustte op de zevende dag. Door dat als schepsel ook te doen, eer je je Schepper. Je laat zien dat je beseft dat je niet zelf altijd en overal uitmaakt wat je doet. En het is echt waar: gehoorzaamheid aan dit gebod geeft vreugde in je hart. 

In Deuteronomium 5 wordt de sjabbat verbonden aan de slavernij in Egypte (Deut. 5:12-15). Een slaaf heeft geen vrije dag, maar God heeft het Joodse volk bevrijd. Ze zijn vrij. En als je echt beseft hoe waardevol vrijheid is, dan gun je het ook de ander, ja zelfs de os en de ezel in de stal.

Genadedag
Soms verbaast het me een beetje hoe nonchalant christenen omgaan met de zondag. Ik denk dat we veel van de Joden kunnen leren. Is er voor ons geen reden om onze Schepper een dag in de week te eren door gehoorzaam ons werk neer te leggen?

En is er, als je de Heere Jezus persoonlijk kent, ook niet een overvloed aan redenen om je één dag in de week in het bijzonder te verblijden over de vrijheid die je in Hem hebt ontvangen? 

De rustdag is een genadedag; geniet ervan!

De sjabbatsmaaltijd
Hoe ziet een gemiddelde sjabbat van een religieuze Jood er ongeveer uit? De sjabbat begint op vrijdagavond met het aansteken van twee sjabbatskaarsen. Dat gebeurt meestal door de moeder vlak voordat de sjabbat begint. Want het maken van vuur op sjabbat is verboden.

De vader is ondertussen in de synagoge. Daar is op vrijdagavond een korte, vreugdevolle dienst waar de sjabbat wordt verwelkomd. Deze dienst heet ‘kabbalath sjabbat’.

Na de dienst volgt er thuis een uitgebreide maaltijd. Voor die maaltijd geldt één verplichting: het moet de lekkerste maaltijd van de week zijn. Moeders zijn daarom vaak heel de vrijdag druk met alle voorbereidingen. 

Vaste gerechten zijn de sjabbatsbroden, de ‘challot’, en de sjabbatswijn. De twee challa’s symboliseren de dubbele hoeveelheid manna dat de Israëlieten mochten verzamelen voor de sjabbat. De wijn symboliseert de vreugde van de sjabbat.

Het bijwonen van een sjabbatsmaaltijd is een hele belevenis. Er wordt gezongen, gezellig bijgepraat en genoten van het heerlijke eten. En een groot voordeel: je hoeft de afwas niet te doen, want op sjabbat mag je niet werken!

Vreugde
Veel Joden gaan zaterdagmorgens en ’s -middags naar de synagoge. Tussendoor doet men samen spelletjes, bijvoorbeeld een Bijbelse quiz, bestudeert men religieuze boeken en rust uit (de vrijdagavond is vaak de opblijfavond in Joodse gezinnen). Ook maken veel gezinnen een wandeling.

Als de zon op zaterdagmiddag ondergaat, eindigt de sjabbat met de havdalah-ceremonie. Tijdens die ceremonie wordt er een zegen uitgesproken over een glas wijn, enkele geurige kruiden en het licht van een kaars.

Het is opnieuw een handeling vol symboliek. De geur van de kruiden helpt je om de vreugde van de sjabbat mee te nemen de nieuwe week in. Het aansteken van een kaars herinnert aan wat God deed op de eerste dag van de week: het scheppen van licht.

Het uitzien naar de volgende sjabbat kan beginnen! Sjabbat sjalom!

Deze informatie is afkomstig uit het informatieblad dat hoort bij deze video van De Verkenners. Klik hier voor meer informatie. De Verkenners is een gezamenlijk initiatief van Steunfonds Israël / Isaac da Costa, Stichting Steun Messiasbelijdende Joden en het Centrum voor Israëlstudies.

Praatmee

Beluister onze podcast

#384 David ten Voorde & Wim Verkerk over de vergeten strategie van Jezus (en kerkgroei in Iran)
Of beluister op:

Meerartikelen

Soedan
Persbericht

EO Metterdaad start noodhulpactie voor Soedan

De situatie in Soedan is dramatisch. Ruim 14 miljoen mensen zijn op de vlucht. Door aanhoudend geweld, honger en ziekte dreigen miljoenen mensen in Soedan het leven te verliezen. EO Metterdaad is daarom een noodhulpactie gestart om samen met Tearfund

Don Ceder
Nieuws

CU-Kamerlid stelt Kamervragen over geweld tegen Ethiopische christenen

Tweede-Kamerlid Don Ceder (ChristenUnie) heeft de minister van Buitenlandse Zaken schriftelijke vragen gesteld over het geweld tegen leden van de Ethiopisch-Orthodoxe Kerk. In de Ethiopische regio Arsi, Oromia, zouden volgens meerdere media vorige ma

pakistan
Nieuws

Christelijke vrouw in Pakistan na meer dan een jaar gevangenschap vrijgelaten op borgtocht

De Pakistaanse christin Stella Khawar (29) is na ruim een jaar gevangenschap op borgtocht vrijgelaten. Ze werd beschuldigd van godslastering, maar volgens de rechter is er geen enkel bewijs tegen haar. De rechtbank in Lahore besloot op 6 november dat

china
Nieuws

Chinese autoriteiten arresteren opnieuw leiders van verboden kerk

In de Chinese stad Xi’an zijn drie leiders van de onofficiële Church of Abundance opnieuw gearresteerd. Volgens mensenrechtenorganisatie ChinaAid gaat het om de predikanten Lian Xuliang en Lian Changnian en gemeentelid Fu Juan. Ze werden afgelopen zo

Bijbel
Nieuws

Onderzoek: 'Mensen die regelmatig de Bijbel lezen zijn milder en vrijgeviger'

Mensen die regelmatig de Bijbel lezen, blijken vaak milder, liefdevoller en vrijgeviger te zijn. Dat staat in een nieuw onderzoek van de American Bible Society (ABS). Het rapport laat zien dat de Bijbel veel invloed heeft op hoe mensen met anderen om

Wilma Kralt en Irene Blom
Interview

God redde Wilma Kralt na een overdosis: "Als Hij mij kon redden, kan Hij iedereen redden”

Meer dan 23 jaar leefde Wilma Kralt in de greep van verslaving. Opgegroeid in een strenggelovig gezin in Katwijk, zette ze zich als tiener af tegen kerk en familie. Wat begon met wat drinken, eindigde in een dagelijkse strijd om te overleven. “Ik geb

Wilkin van de Kamp
Video

Waarom ons geweten volgens Wilkin van de Kamp een door God ingebouwde alarmcentrale is

"Het geweten is het ons door God gegeven onderscheidingsvermogen dat ons waarschuwt om niet het verkeerde te doen. Je zou het ook onze door God ingebouwde alarmcentrale kunnen noemen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie '

Ds. J. R. van Vugt
Video

HHK-predikant: "Stop met bidden of God een nieuw hart wil geven"

"Wilt U mij een nieuw hartje geven?", het is een veelgehoord gebed. Maar volgens ds. J. R. van Vugt is het een vloek in de kerk. In een recente preek stelde de hersteld hervormde predikant dat we op basis van Gods verbond mogen weten en verwachten da

Meerartikelen

Ds. M. Maas
Nieuws

Hervormde gemeente Ede brengt beroep uit op ds. M. Maas

De hervormde gemeente te Ede (Sionskerk) heeft een beroep uitgebracht op ds. M. Maas (foto). De predikant moet in Ede ds. L. de Wit vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Veenendaal. Maas is op zijn beurt sinds september 2021 ver

ds. Bas van der Graaf
Persbericht

IZB-Toerustingsdag: ‘Help, er klopt een bekeerling aan!’

‘Help, er klopt een bekeerling aan!’, is het thema van de IZB-Toerustingsdag op 15 november. Hoe komen mensen tot geloof? Hoe kan de kerk nieuwkomers opvangen? De dag is bedoeld voor iedereen die met die vragen in de eigen kerk aan de slag wil gaan.

Wim Verkerk
Interview

Volgens Wim Verkerk zou iedere christen een discipelmaker moeten zijn

“Het gaat niet om kennis of programma’s, maar om gehoorzaamheid aan Jezus. Daar waar mensen Zijn woorden serieus nemen, daar werkt de Geest”, zegt Wim Verkerk. Volgens de ondernemer en kerkvernieuwer is het tijd voor een omslag in de kerk: iedere chr

CGK-synode
Nieuws

Rijnsburgse gemeenten willen kerkverband CGK voortzetten met eigen synode

Binnen een deel van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) groeit de overtuiging dat het landelijke kerkverband in zijn huidige vorm niet langer functioneert. Een groep kerken, verbonden rond 'Rijnsburg', werkt daarom aan een nieuwe kerkelijke st

Olaf ten Napel
Column

De geloofsreis van David de Vos: mag het nog schuren in de kerk?

David de Vos kondigde deze week het einde van zijn bediening als evangelist aan. Wat gebeurt er als een evangelist met een enorme gunfactor en een groot bereik door een geloofstransitie gaat en daarin worstelt met diepe theologische vragen? Eén ding

Drs. Tom Zoutewelle
Opinie

De mens en zijn Maker: toeval, evolutie of ontwerp?

Een paar weken geleden sloeg ik een krant open en werd opgeschrikt door het volgende bericht: We eindigen niet in een zwart gat, maar het heelal bevindt zich in een zwart gat. Zo’n stelling vraagt om een korte toelichting. Een zwart gat is een gebied

Mick Fleming
Nieuws

Britse voorganger krijgt waarschuwing: Johannes 3:16 kan gezien worden als haatzaaien

De Britse voorganger Mick Fleming (59) zegt dat een politieagent hem waarschuwde voor de Bijbeltekst op zijn camper. Volgens de agent zou die tekst, afhankelijk van de context, als kwetsend en discriminerend kunnen worden opgevat. Fleming, die bekend

Chris Stoffer
Nieuws

Terugkijken: Chris Stoffer over verhouding tussen SGP en D66

SGP-leider Chris Stoffer sluit deelname aan een nieuw kabinet niet volledig uit. Hij benadrukt dat zijn partij duidelijke grenzen kent op het gebied van medisch-ethische kwesties, de vrijheid van onderwijs (artikel 23) en het beleid rond boeren en vi

Charles III
Nieuws

Britse koning onder vuur van protestantse Orde na gebed met paus

De Oranje Orde, een historische protestantse organisatie uit Noord-Ierland, heeft haar zorgen geuit over koning Charles III. De leiders van de Orde schreven een brief aan koning Charles III nadat hij in oktober met paus Leo XIV had gebeden, meldt de

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant legt uit waarom Jeruzalem een 'drinkschaal der zwijmeling' is

Jeruzalem is als een 'drinkschaal der zwijmeling' voor de omliggende volken. Deze beeldspraak is afkomstig uit Zacharia 12. Maar wat betekenen deze woorden eigenlijk? Ds. J. Koppelaar, hersteld hervormd predikant, stond in een recente preek bij dit S

Adieu God?
Persbericht

Tijs van den Brink presenteert laatste seizoen ‘Adieu God?’

Na dertien jaar en bijna 200 gesprekken met bekende Nederlanders presenteert Tijs van den Brink dit najaar het laatste seizoen van Adieu God?. In de laatste serie spreekt de EO-presentator over geloof, ongeloof en alles daar tussenin met Bram Moszkow

Gerry Velema
Column

Abortus is geen abstract thema: het gaat om 40.000 echte jongens en meisjes

Het is al even geleden dat ik op de Grote Markt in Groningen een flyer kreeg aangereikt: ‘pro abortus’. Ik gaf hem direct terug. Vechtend tegen mijn tranen liep ik door. Abortus… Het kon me op dat moment niet dieper treffen. Ik had net een tweede mis