Video: wat iedere christen zou moeten weten over sjabbat

Video 26 februari 2025 4 minuten Redactie
sjabbat

‘Sjabbat sjalom!’ Zo groeten veel Joden elkaar aan het einde van de week en tijdens sjabbat. Als ik een Joodse jongen of meisje zou vragen: ‘Wat is de fijnste dag van de week?’ dan zullen ze bijna allemaal zeggen: de sjabbat, de Joodse rustdag! 

Joden houden van de sjabbat. Het is daarom niet zo vreemd dat het eeuwige leven in Joodse bronnen wordt vergeleken met een ‘jom shekulo sjabbat’; ‘een oneindige sjabbat’.

Waarschuwing
De sjabbat begint op vrijdagavond en duurt tot zaterdagavond. In Genesis lees je namelijk dat een nieuwe dag in de Bijbel begint bij zonsondergang (Gen. 1:5).

Op de sjabbat mag het Joodse volk niet werken. Totaal zijn 39 soorten werkzaamheden verboden op sjabbat; de zogenaamde ‘melachot’. Veel van deze werkzaamheden hebben te maken met het dagelijks werk of vragen veel lichamelijke inspanning.

Om te voorkomen dat je per ongeluk de sjabbat ontheiligd, kun je in Israël in de krant of op de kalender precies zien hoe laat de sjabbat begint. In de stad Jeruzalem klinkt vlak voordat de sjabbat begint zelfs een harde sirene als waarschuwing.

Bekijk de video:

Schepping
Waarom vinden veel Joden de sjabbat zo’n fijne dag? Dat heeft alles te maken met de twee redenen die God Zelf geeft voor de sjabbat. 

In Exodus 20 lezen we dat de sjabbat herinnert aan de schepping (Ex. 20:8-11). God rustte op de zevende dag. Door dat als schepsel ook te doen, eer je je Schepper. Je laat zien dat je beseft dat je niet zelf altijd en overal uitmaakt wat je doet. En het is echt waar: gehoorzaamheid aan dit gebod geeft vreugde in je hart. 

In Deuteronomium 5 wordt de sjabbat verbonden aan de slavernij in Egypte (Deut. 5:12-15). Een slaaf heeft geen vrije dag, maar God heeft het Joodse volk bevrijd. Ze zijn vrij. En als je echt beseft hoe waardevol vrijheid is, dan gun je het ook de ander, ja zelfs de os en de ezel in de stal.

Genadedag
Soms verbaast het me een beetje hoe nonchalant christenen omgaan met de zondag. Ik denk dat we veel van de Joden kunnen leren. Is er voor ons geen reden om onze Schepper een dag in de week te eren door gehoorzaam ons werk neer te leggen?

En is er, als je de Heere Jezus persoonlijk kent, ook niet een overvloed aan redenen om je één dag in de week in het bijzonder te verblijden over de vrijheid die je in Hem hebt ontvangen? 

De rustdag is een genadedag; geniet ervan!

De sjabbatsmaaltijd
Hoe ziet een gemiddelde sjabbat van een religieuze Jood er ongeveer uit? De sjabbat begint op vrijdagavond met het aansteken van twee sjabbatskaarsen. Dat gebeurt meestal door de moeder vlak voordat de sjabbat begint. Want het maken van vuur op sjabbat is verboden.

De vader is ondertussen in de synagoge. Daar is op vrijdagavond een korte, vreugdevolle dienst waar de sjabbat wordt verwelkomd. Deze dienst heet ‘kabbalath sjabbat’.

Na de dienst volgt er thuis een uitgebreide maaltijd. Voor die maaltijd geldt één verplichting: het moet de lekkerste maaltijd van de week zijn. Moeders zijn daarom vaak heel de vrijdag druk met alle voorbereidingen. 

Vaste gerechten zijn de sjabbatsbroden, de ‘challot’, en de sjabbatswijn. De twee challa’s symboliseren de dubbele hoeveelheid manna dat de Israëlieten mochten verzamelen voor de sjabbat. De wijn symboliseert de vreugde van de sjabbat.

Het bijwonen van een sjabbatsmaaltijd is een hele belevenis. Er wordt gezongen, gezellig bijgepraat en genoten van het heerlijke eten. En een groot voordeel: je hoeft de afwas niet te doen, want op sjabbat mag je niet werken!

Vreugde
Veel Joden gaan zaterdagmorgens en ’s -middags naar de synagoge. Tussendoor doet men samen spelletjes, bijvoorbeeld een Bijbelse quiz, bestudeert men religieuze boeken en rust uit (de vrijdagavond is vaak de opblijfavond in Joodse gezinnen). Ook maken veel gezinnen een wandeling.

Als de zon op zaterdagmiddag ondergaat, eindigt de sjabbat met de havdalah-ceremonie. Tijdens die ceremonie wordt er een zegen uitgesproken over een glas wijn, enkele geurige kruiden en het licht van een kaars.

Het is opnieuw een handeling vol symboliek. De geur van de kruiden helpt je om de vreugde van de sjabbat mee te nemen de nieuwe week in. Het aansteken van een kaars herinnert aan wat God deed op de eerste dag van de week: het scheppen van licht.

Het uitzien naar de volgende sjabbat kan beginnen! Sjabbat sjalom!

Deze informatie is afkomstig uit het informatieblad dat hoort bij deze video van De Verkenners. Klik hier voor meer informatie. De Verkenners is een gezamenlijk initiatief van Steunfonds Israël / Isaac da Costa, Stichting Steun Messiasbelijdende Joden en het Centrum voor Israëlstudies.

Praatmee

Beluister onze podcast

#382 Jeffrey & prof. dr. Henk van den Belt: Wat hebben we anno 2025 aan de Reformatie?
Of beluister op:

Meerartikelen

Prof. dr. Gijsbert van den Brink, Willem Jan de Bruin Fotografie
Verdieping

Prof. Gijsbert van den Brink: "Soms dringt gedachte zich bij mij op dat geloof achterhaald concept is"

Dat wetenschap en geloof niet goed samengaan noemt theoloog Gijsbert van den Brink een mythe die maar blijft rondzingen. In zijn nieuwe boek Het experiment van broeder Juniper bundelt de hoogleraar aan de Vrije Universiteit zijn visie op de verhoudin

Bikker-Stoffer-Bontenbal
Nieuws

Analyse NIW: SGP blijft trouw aan Israël, CU en CDA schuiven op

De SGP is volgens het Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW) de meest consequente christelijke bondgenoot van Israël in de Tweede Kamer. Dat blijkt uit een analyse van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), die het NIW publiceerde in aanloo

SGP-partijdag
Nieuws

Theologen hekelen toon SGP in Israël-debat: 'Bevindelijk populisme'

De felle kritiek van SGP-Kamerlid Diederik van Dijk op de Israël-uitspraken van CDA-leider Henri Bontenbal zorgt voor verdeeldheid binnen christelijke kring. Terwijl veel gelovigen de vergelijking die Bontenbal maakte tussen Israël en Rusland 'onbegr

palestina
Nieuws

Kerk in Gouda cancelt Bijbelstudies over Israël na dreiging pro-Palestina demonstratie

Een protestantse kerk in Gouda heeft een reeks Bijbelstudies geschrapt nadat een pro-Palestina actiegroep uit dezelfde stad een grote demonstratie aankondigde. Toen de kerk daarachter kwam, besloot men de zaalhuur te annuleren. Dat meldt het Algemeen

Kirsten Alting
Interview

Countryzangeres Kirsten Alting maakt comeback: "Ik zou nooit meer zingen, maar God had andere plannen"

Artsen voorspelden dat ze nooit meer zou kunnen lopen of zingen. Toch keert country- en gospelzangeres Kirsten Alting terug op het podium, waar ze haar loflied op God zingt. De zangeres, die internationaal succes behaalde, werd geveld door een zeldza

Halloween
Nieuws

Ruim 1500 kerken gaan tijdens Halloween 72 uur in gebed

Ruim 1500 kerken gaan tijdens Halloween 72 uur lang in gebed. Dat meldt Christian Today. Het initiatief - dat deel uitmaakt van een evangelisatiecampagne - is afkomstig van de organisatie National Day of Prayer and Worship (NDOPW). Zij roept kerken i

grootste verkiezingsposter
Persbericht

Christenen onthullen grootste verkiezingsposter van Nederland op de Wallen

Midden op de Amsterdamse Wallen is maandagavond de grootste verkiezingsposter van Nederland onthuld. Een indrukwekkend doek van 5 bij 9 meter, dat een volledig grachtenpand bedekt, vormt het opvallende middelpunt van de campagne ‘Stem Medemenselijk’

Ds. D.C.G. van der Kraan
Nieuws

Nieuwe predikant voor hervormde gemeente Reeuwijk: ds. D. C. G. van der Kraan

De hervormde gemeente te Reeuwijk (Dorpskerk) beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Ds. D. C. G. van der Kraan (foto) nam het op hem uitgebrachte beroep aan. In Reeuwijk volgt de predikant uit Gouda de eerder dit jaar naar Barneveld vert

Meerartikelen

Open doorsdag
Dagelijks leven

Open Doorsdag zorgt voor emotionele en indrukwekkende momenten

Indrukwekkende en stilmakende verhalen, samen bidden en zingen en bovenal stilstaan bij de miljoenen broeders en zusters die wereldwijd vanwege hun geloof vervolgd worden. De Open Doorsdag was zaterdag 25 oktober opnieuw volledig uitverkocht. 4000 me

agenda voor het hart
Persbericht

Rapport over sterke relaties overhandigd aan staatssecretaris Nicky Pouw

Vandaag overhandigde een delegatie van de Agenda voor het Hart, samen met Don Ceder (ChristenUnie) het rapport “Sterke en veilige partnerrelaties in Nederland”  aan staatssecretaris Nicky Pouw (VWS), als onderdeel van de brede maatschappelijke bewegi

politie
Nieuws

Politie ontslaat van zedenmisdrijven verdachte kerkorganist (34) A.N.

De 34-jarige kerkorganist A.N. is ontslagen als politiemedewerker. ‘Hij heeft zich schuldig gemaakt aan ernstig plichtsverzuim’, maakt de politie bekend. Hij zit op dit moment vast als verdachte van meerdere zedenmisdrijven. N. wordt verdacht van zed

Marijn Burkunk
Column

Als christen naar de stembus: tussen de Heer van Boven en de heer van beneden

De vorige keer vonden we in de Schrift een duidelijk stemadvies: niet afwijken naar links of rechts, maar voor “het midden” gaan. Radicaal voor het midden kiezen is openstaan voor de positieve kanten van zowel links als rechts en in principe deels me

Elise van Hoek
Interview

Elise van Hoek: “Reformatorisch onderwijs is geen reservaat”

Ruim dertig jaar na haar middelbare schooltijd kijkt Elise van Hoek met dankbaarheid én realisme terug op haar jaren op een reformatorische school. “Het was een veilige omgeving, maar niet altijd een vrije”, zegt ze. Toch ziet ze het reformatorisch o

Hans van de Breevaart
Opinie

Waarom ik als christen actief ben voor Forum voor Democratie

Forum voor Democratie presenteert zich nadrukkelijk niet als een christelijke partij. Wat bezielt mij dan om als christen partijen als het CDA, de ChristenUnie en zelfs de SGP voorbij te gaan, en deze partij mijn stem te geven en ervoor actief te zij

Mirjam Bikker
Nieuws

ChristenUnie neemt geen deel aan coalitie die tornt aan onderwijsvrijheid

De ChristenUnie sluit deelname aan een toekomstige coalitie uit die wil sleutelen aan artikel 23 van de Grondwet, het grondwetsartikel dat de vrijheid van onderwijs waarborgt. Dat zegt lijsttrekker Mirjam Bikker in het Reformatorisch Dagblad. Volgens

Ds. A. Beens
Nieuws

Ds. A. Beens (78) overleden

De hervormd emerituspredikant ds. A. Beens is vrijdag op 78-jarige leeftijd overleden. De predikant diende in zeven gemeenten en bracht zijn laatste levensjaren door in Barneveld. Ds. Beens werd in 1946 geboren in Genemuiden en groeide op in een eenv

Travis Hunter
Getuigenis

Topsporters laten zich dopen: “Begin van nieuw hoofdstuk met Jezus”

Twee bekende Amerikaanse sporters hebben onlangs publiekelijk hun geloof in Jezus Christus beleden door zich te laten dopen. Zowel Travis Hunter (foto), nieuw talent bij de Jacksonville Jaguars, als Noah Lyles, olympisch kampioen sprint, maakten beke

Wereld Evangelische Alliantie
Nieuws

Wereld Evangelische Alliantie wil in 2033 ieder mens bereiken met het Evangelie

De Wereld Evangelische Alliantie (WEA) is maandag 27 oktober in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul gestart met haar veertiende Algemene Vergadering. Onder het thema 'Het Evangelie voor iedereen in 2033' kwamen honderden leiders uit alle werelddelen sa

India vlag
Nieuws

Drie christenen gearresteerd in India onder omstreden anti-bekeringswet

In de Indiase deelstaat Uttar Pradesh zijn drie christenen, onder wie een pastor, gearresteerd op beschuldiging van het proberen bekeren van hindoes tot het christelijk geloof. Dit laat de Christian Post weten. De omstreden anti-bekeringswet leidde t

Palestijnse christenen
Video

Beluister dit klaaglied van Palestijnse christenen

Josleen en Jamilee zingen in de Latin Church in Taybeh op de Westbank het Arabische klaaglied ‘Wa Habibi’. Het eerste couplet geeft Maria’s verdriet weer om haar lijdende zoon, het tweede klinkt vanuit Jezus zelf, gericht tot zijn volgers. Beluister