GBS-medewerker licht toe waarom hertaling Statenvertaling nodig is
'Kan iemand die tegen gebruik van de Herziene Statenvertaling is mij uitleggen waarom de Statenvertaling dan wél hertaald mag worden? Ik moest ook even denken aan al die Bijbelvertalingen in heel andere talen die heden ten dage nog geschreven worden, met dus de taal van nú. Daar zeg je toch ook niet van dat ze letterlijk de Statenvertaling moeten vertalen? De Statenvertaling lijkt haast wel een afgod te zijn geworden voor een deel van de gereformeerde gezindte', aldus een vragensteller in de vragenrubriek van Refoweb.nl.
'Het is principieel gezien niet verkeerd om een Bijbelvertaling te hertalen of te herzien, omdat een levende taal in beweging is en er soms ook verbeterde inzichten kunnen zijn in het interpreteren van de grondtekst', antwoordt drs. C. C. Bremmer, wetenschappelijk medewerker bij de Gereformeerde Bijbel Stichting (GBS). 'Bij hertalen passen we dan wel de spelling aan en we kunnen ook verouderde woorden hertalen door hedendaagse synoniemen te gebruiken die inhoudelijk hetzelfde uitdrukken, maar we handhaven de vertaalmethode en vertaalkeuzes. Een herziening of revisie gaat een stuk verder: niet alleen de spelling en verouderde woorden worden aangepast, maar op basis van andere inzichten worden ook inhoudelijke wijzigingen gedaan in de vertaling, doordat men het Hebreeuws of Grieks anders interpreteert of (in veel gevallen) vrijer wil weergeven.'
Bremmer verwijst ter illustratie naar Jesaja 64:1 (en vers 3): 'De Statenvertaling met “dat de bergen van Uw aangezicht vervloten.” Het vervlieten of wegvloeien van de bergen wordt uitgelegd in de kanttekening. De Herziene Statenvertaling vertaalt echter met wegsmelten, wat wel in de uitleg past, maar geen vertaling is van het Hebreeuwse woord. Elders vertaalt men overigens wél met “de bergen vloeiden weg” (Richteren 5:5).' De GBS-medewerker noemt Genesis 24:64 als tweede voorbeeld: 'In de Statenvertaling staat dat Rebekka van de kemel afviel. Dat is een heel letterlijke vertaling van de grondtekst. De Statenvertalers beseften ook dat dit in het Nederlands ongewoon is en via de uitleg in de kanttekening wordt duidelijk dat de bedoeling van de tekst is dat Rebekka er snel afklom. In 2 Koningen 5:21 speelt hetzelfde. De Herziene Statenvertaling vertaalt deze teksten respectievelijk met “zij liet zich snel van de kameel glijden” en “liet hij zich van de wagen zakken”.'
Deze keuzes weerspiegelen een andere, minder letterlijke en minder concordante vertaalmethode dan in de originele Statenvertaling. De GBS wil die kant niet op, maar wil de vertaalmethode van de Statenvertaling geheel respecteren en uitsluitend wijzigingen aanbrengen als er vanwege de ontwikkeling van de Nederlandse taal sprake is van woorden die verouderd of in betekenis verschoven zijn. Daarom kan bijvoorbeeld een woord als grootmoedig in Spreuken 28:25 wel gewijzigd worden in hoogmoedig, omdat dat de betekenis is zoals die ook door de Statenvertalers is bedoeld (terwijl grootmoedig tegenwoordig juist iets anders, iets positiefs betekent).
Praatmee