Waarom het ND berichtgeving over Christenen voor Israël niet rectificeert

Het Nederlands Dagblad heeft besloten haar berichtgeving over het onderzoek naar Christenen voor Israël (CvI) niet te rectificeren. CvI diende daartoe een verzoek in, maar de krant ziet geen aanleiding om dat te doen. In een uitgebreid statement legt de hoofdredactie deze week in de krant uit hoe en waarom men tot dat besluit is gekomen.
Voorgeschiedenis
Eerder dit jaar kwam er een onderzoek van onderzoekscollectief Investico naar buiten over de steun van Nederlandse stichtingen aan Israël. Het onderzoekscollectief werkte samen met onder meer het BNNVARA-programma BOOS en het Nederlands Dagblad als publicatiepartners. De onderzoekers stelden dat met geld van CvI illegaal nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever worden gesteund. Bovendien meldden Investico en BOOS dat er mogelijk geld van de christelijke organisatie zou worden gebruikt om wapens te kopen voor Joodse kolonisten. Dat werd krachtig ontkend door Christenen voor Israël.
De belangrijkste beschuldiging gaat echter over het financieren van een wijk die op privéland van Palestijnen zou zijn gebouwd in Revava. Het betreft tijdelijke woonunits waar Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen. Volgens het onderzoek zou CvI hier met tonnen aan hebben bijgedragen en zou men dus illegale nederzettingen financieren.
Christenen voor Israël reageerde furieus op de publicaties en sprak over ‘een gezamenlijke aanval’ van mediabedrijven. Daarbij werd onder meer geïnsinueerd dat het Nederlands Dagblad samen zou hebben gewerkt met de Arabische zender Al Jazeera. Die bewering van CvI werd door het ND direct ontkracht. Een maand later kwam CvI met een verklaring waarin men stelde dat de beschuldigingen van de onderzoekers niet kloppen en zijn ‘gebaseerd op onzorgvuldige journalistiek’. Bewijs daarvan was volgens de stichting te vinden in een verklaring van de Israëlische autoriteiten. Ook De Telegraaf zag die verklaring in en publiceerde er een artikel over.
In de bewuste verklaring zouden resultaten van het onderzoek worden tegengesproken. Het gaat daarbij specifiek over de beschuldiging van het bouwen van woningen op Palestijns land in Revava. CvI concludeerde na eigen onderzoek dat de bewering dat de bewuste huisjes op gestolen of illegaal land zouden staan onjuist is.
Verzoek om rectificatie
Vervolgens diende de stichting een rectificatieverzoek in bij het Nederlands Dagblad. De krant wijst dat verzoek echter af en legt uitgebreid uit hoe men tot dat besluit is gekomen. Hoofdredacteur Nico de Fijter benadrukt in dit statement dat CvI zijn krant onterecht beschuldigt van onzorgvuldige journalistiek. ‘Bij het rectificatieverzoek voegde CvI een rapport dat op initiatief van CvI door een Israëlische advocaat is opgesteld’, schrijft hij. ‘CvI besluit het bericht aan het ND met de opmerking dat als er geen rectificatie volgt, CvI zich het recht voorbehoudt ‘om verdere stappen te ondernemen’. Het Nederlands Dagblad ziet geen reden tot rectificatie. Uitnodigingen van de ND-hoofdredactie aan CvI om met elkaar in gesprek te gaan, wees CvI tot nu toe af. Als de organisatie naar de rechter wil stappen, dan zij dat zo, het ND ziet een eventuele rechtsgang met groot vertrouwen tegemoet.’
Vervolgens plaatst de krant het volledige antwoord dat de hoofdredactie naar CvI stuurde naar aanleiding van het rectificatieverzoek. Daarin legt men uit dat nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever illegaal zijn volgens het internationale recht en dat de krant die lijn volgt. Men wijst erop dat investeringen in nederzettingen door de Nederlandse regering onwenselijk worden genoemd en dat daarom al vragen te stellen zijn over wat er met het geld van CvI in Revava gebeurd is. ‘Daar komt bovenop dat volgens onze bevindingen de deels door jullie gefinancierde wijk op allerlei manieren niet rechtmatig is gebouwd, ook niet volgens het Israëlisch recht’, valt er onder meer in de e-mail van de krant aan CvI te lezen.
Grote vragen
Het ND legt vervolgens uit hoe men tot die conclusie is gekomen en wijst daarbij op Bimkom als belangrijkste bron. Dat is volgens de krant ‘een Israëlische en in landkwesties gespecialiseerde ngo, die onder meer gesubsidieerd wordt door Europese overheden’. In de e-mail aan CvI benadrukt de hoofdredactie van het ND geen reden te zien om te rectificeren: ‘De informatie over de illegaliteit van de wijk in Revava en de plaatsing op Palestijns privébezit komt van Bimkom, zoals in het artikel duidelijk blijkt. Dit is een gerenommeerde organisatie, gespecialiseerd in kwesties als deze en al meer dan 25 jaar actief. Bimkom stond (en staat nog altijd) achter die informatie.
We hebben de claims van Bimkom aan jullie voorgelegd voor wederhoor en jullie reactie is royaal opgenomen in het artikel. Er is daarom alles bij elkaar geen reden om te rectificeren.’
‘De bronnen waarop jullie baseren dat de informatie van Bimkom onjuist is, zijn niet overtuigend’, vervolgt de e-mail. Men schrijft dat het ND enkel het eerdergenoemde rapport heeft kunnen inzien dat op initiatief van CvI werd opgesteld. De krant heeft geprobeerd om de verklaring van de Israëlische autoriteiten in te zien, maar ving zowel bij CvI als bij de ambassade van Israël en De Telegraaf bot. ‘Het roept grote vragen op dat er op basis van een ‘officieel statement’ wordt gezegd dat onze berichtgeving onjuist is, maar dat wij dit statement niet mogen inzien’, schrijft de krant daarover in de e-mail aan CvI.
Al met al ziet de krant geen reden om de eerdere berichtgeving te rectificeren omdat men op basis van het onderzoek van CvI ‘niet kan aannemen dat Bimkom ernaast zit’.
Onjuiste beweringen
Vervolgens soms de krant een aantal beweringen van CvI op die volgens hen onjuist zijn. Daarbij noemt men onder meer de vermeende samenwerking met Al Jazeera , de beschuldiging dat er een aanval werd ingezet op het werk van CvI en de bewering dat sprake zou zijn van onzorgvuldige journalistiek. Ook noemt men de beschuldiging van CvI dat onder meer het ND niet uit zou zijn op waarheidsvinding maar als doel had om CvI te beschadigen: ‘Dat zijn schokkende beweringen die met de werkelijkheid niets te maken hebben’, aldus de hoofdredactie van het ND.
Tot slot benadrukt de hoofdredactie van de krant nog altijd graag in gesprek te willen met CvI en nodigt ze daartoe uit.
Onrust CvI-avonden
In de maanden nadat er over het bewuste onderzoek werd gepubliceerd, ontstond er regelmatig onrust bij avonden van Christenen voor Israël. Er kwamen demonstranten op de avonden af die meermaals bezoekers en sprekers intimideerden. Daarbij was er soms sprake van een zeer dreigende sfeer. Het leidde zelfs tot rellen in Katwijk en Barneveld. Het Nederlands Dagblad maakt in haar artikel duidelijk niets van doen te willen hebben met het verstoren van door CvI georganiseerde bijeenkomsten: ‘CvI moet in alle rust en vrede avonden in het land kunnen organiseren en samenkomen’, maakt men duidelijk.
Praatmee