VU schrapt boek bekende theoloog: "Hij geeft Joden de schuld van de Holocaust"

Nieuws 5 september 2023 Redactie
Prof. dr. Bram van de Beek

"De theologie van Bram van de Beek heeft in de geschiedenis antisemitisme tot gevolg gehad", aldus universitair hoofddocent Joodse studies Lieve Teugels. Al langer ageert ze tegen het boek ‘De kring rond de Messias’ van de in protestants-orthodoxe hoek invloedrijke theoloog Bram van de Beek. De Vrije Universiteit en Protestantse Theologische Universiteit hebben besloten om het boek van de literatuurlijst van theologiestudenten te halen, zo meldt dagblad Trouw.

Prof. dr. Van de Beek beschouwt het lijden van het Joodse volk als straf en als zonde. ‘Lijden kunnen we niet van zonde losmaken’, zo schrijft de theoloog in zijn boek. Volgens Van de Beek krijgen Joden straf omdat ze zich niet aan de wetten van God hebben gehouden en omdat ze Jezus niet accepteren. Ruben Vis protesteerde namens het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) al langere tijd tegen het boek. "In dit boek geeft Van de Beek Joden de schuld van de Holocaust", zo zegt hij tegenover Trouw.

Vis beschuldigt de theoloog van antisemitisme, maar zover wil Teugels niet gaan: "Hij heeft die bedoeling niet. Maar zijn theologie heeft in de geschiedenis wel antisemitisme tot gevolg gehad." Zij geeft samen met prof. dr. Henk van den Belt colleges waarin het jodendom en christendom met elkaar vergeleken worden vanuit elkanders perspectief. Van den Belt vindt het jammer dat het boek niet meer op de verplichte literatuurlijst staat. Maar hij is blij dat studenten wel sommige teksten eruit moeten blijven lezen zodat 'het gesprek over de plaats van Israël in de dogmatiek' gevoerd blijft worden.

Van de Beek zelf liet Trouw schriftelijk weten: ‘Ik wil niet dat ook maar iemand mijn werk zou kunnen gebruiken voor zelfs maar het geringste antisemitisme. Wie denkt mij daarvoor te kunnen claimen heeft het totaal mis.’ Tegenover Cvandaag voegt de emeritus hoogleraar toe: 'Wat anderen over mij denken, zeggen en schrijven is hún verantwoordelijkheid. Ik ben niet geneigd daarop in te gaan, zolang die anderen niet inhoudelijk op mijn werk ingaan met argumenten uit de bronnen van het theologische onderzoek. Ik ben geen verantwoording aan hen schuldig, alleen aan de Schrift en aan het Credo van de kerk van alle eeuwen.'

Dr. Rik Peels, universitair hoofddocent aan de Afdeling Filosofie en de Faculteit Religie en Theologie van de VU, stelt dat hij moeite heeft met het genomen besluit: 'We kunnen al deze auteurs natuurlijk cancellen en niet meer lezen. Dan ontkennen en vergeten we onze eigen Europese geschiedenis. We ontnemen onszelf ook de mogelijkheid tot het substantiële gesprek: hoe zet dit aan tot jodenhaat?, waarom?, hoe kunnen wij het anders doen?', maakt Peels duidelijk via X, voorheen Twitter.

'We lezen op de universiteit geen teksten om de auteur een applaus te geven, of ze gedachteloos in te drinken. Au contraire: om ze te analyseren en ontleden, om ze tegen het licht te houden. Om ervan te leren, om te groeien als denker en als mens, om te ontdekken hoe je samen kunt leven en wat daarvoor randvoorwaarden zijn, hoe anderen tot bloei komen', aldus Peels.

Praatmee

Beluister onze podcast

#375 Jeffrey & Jan-Willem Grievink over Charlie Kirk, 'homogenezing' en het Bijbelse hartland
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Anne Grijzenhout (l) en Erik Verhoeff
Interview

Het evangelie in de wijk delen: "Ga in gebed, maar ga ook dingen doen"

“Ga in gebed, maar ga ook dingen doen.” Bij Wijkgebouw De Bron aan de rand van Rotterdam-Centrum staan praktijk en missie pal naast elkaar. Diaconaal- en pastoraal werkers Erik Verhoeff en Anne Grijzenhout: “We duwen iemand het Evangelie niet door z’

CGK-synode
Nieuws

Kerkrechtdeskundigen nemen twijfel weg: 'Alleen synode kan einde CGK bepalen'

Het blijft onrustig binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Volgens twee kerkrechtdeskundigen is er juridisch geen twijfel: het kerkverband bestaat nog steeds, en alleen een besluit van de generale synode kan dat veranderen. Dat stellen mr

Dr. Bart Jan Spruyt
Persbericht

Bijbels Beraad M/V benoemt dr. Bart Jan Spruyt als lector

Bijbels Beraad M/V heeft met ingang van 1 oktober dr. Bart Jan Spruyt als lector benoemd. Spruyt is docent kerkgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam en een bekende publicist. Het betreft een benoeming voor drie dagen per week. Met deze ben

Kirk
Nieuws

Kerkbezoek VS stijgt na moord op Charlie Kirk: "Iedereen wil naar de kerk"

De moord op de Amerikaanse conservatief-christelijke Charlie Kirk (31) heeft ervoor gezorgd dat meer mensen afgelopen zondag een kerk bezochten. In heel de Verenigde Staten melden kerkleiders een opvallende toename van bezoekersaantallen. Op sociale

Kirk
Nieuws

Ooggetuige vertelt over laatste momenten Charlie Kirk: "Hij keek langs me heen naar de eeuwigheid"

De christelijke auteur Frank Turek was een van de vertrouwelingen van de vorige week vermoorde Charlie Kirk. In een videoboodschap die online veel gedeeld wordt, vertelt hij over de laatste momenten van Kirk. Samen met anderen deed hij er alles aan o

Niger
Nieuws

Doopdienst in Niger verandert in bloedbad: tientallen slachtoffers

Een feestelijke doopplechtigheid in het westen van Niger is maandag uitgelopen op een tragedie. Gewapende mannen op motoren openden het vuur op de aanwezigen in het dorp Takoubatt (regio Tillabéri). In totaal kwamen 22 mensen om het leven. Volgens ee

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant vertelt wat Maarten Luther deed als hij zich aangevochten voelde

Als het over de bekende reformator Maarten Luther gaat, hebben we vaak het beeld van een onverschrokken christen die altijd zeker van zijn zaak was. Maar in zijn leven kende Luther echter ook een hoop strijd en aanvechting. Zo vertelde ds. P. den Oud

Ds. J. Oosterbroek
Nieuws

Twee beroepen voor CGK-predikant J. Oosterbroek

Ds. J. Oosterbroek (foto) mag de komende periode gaan nadenken over een eventuele verhuizing. De predikant ontving zowel van de christelijke gereformeerde kerk te Hoogeveen als de christelijke gereformeerde kerk te Leeuwarden een beroep. De predikant

Meerartikelen

Christian Climate Action
Nieuws

Christelijke activisten protesteren in Engelse kerken tegen klimaatverandering

Afgelopen weekend vonden in Engeland verschillende protesten plaats in grote kerken. Leden van de groep Christian Climate Action riepen de Kerk van Engeland op om duidelijker stelling te nemen tegen klimaatverandering. Dat deden zij onder meer met sp

Dead Sea Scrolls
Nieuws

Nieuwe computertool moet studie Dode Zeerollen vergemakkelijken

Israëlische onderzoekers van de Universiteit van Tel Aviv hebben een nieuwe computertool ontwikkeld om de Dode Zeerollen beter te bestuderen. Dat schrijft All Israel News. De bijna 2.000 jaar oude rollen werden in 1947 ontdekt in grotten bij de Dode

Stoffer Bikker
Nieuws

Belangrijkste debatten van het jaar: 8 opvallende momenten van CU en SGP

Stevige debatten, complimenten én een verspreking die tot hilariteit in de Tweede Kamer leidde; de eerste dag van de belangrijkste debatten van het jaar is voorbij. De christelijke partijen kwamen nog niet aan hun bijdragen toe, maar lieten zich wel

Evert Barten en film kijken
Nieuws

Christelijke filmrecensenten richten zich tot directeur jeugdbond GerGem

Een groep christelijke filmrecensenten heeft deze week een open brief gepubliceerd. Aanleiding is een interview met Evert Barten, directeur van de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG), die in zijn recente boek Niet te filmen stellig beweert dat f

Jan-Willem Grievink
Podcast

Jan-Willem Grievink over Charlie Kirk: "Bewijs eens dat hij ongelijk had"

De moord op de Amerikaanse christelijke activist Charlie Kirk roept wereldwijd reacties op - ook in Nederland. Theologen Jan Martijn Abrahamse en Stefan Paas waarschuwden voor een te snelle religieuze duiding van de aanslag. Cvandaag-columnist Jan-Wi

Nico van der Voet
Column

Ook op Urk heersen de ‘wetten’ van de sociologie

Een Marokkaans gezin vluchtte vorig jaar in angst van Urk, nadat hun 14-jarige zoon valselijk werd beschuldigd van het verbranden van Israëlische vlaggen. Hoewel hij snel werd vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs, was het kwaad geschied: bedreigingen

Stoffer timmermans
Nieuws

Timmermans en Stoffer clashen over islam: "Wees niet zo naïef!"

Nadat aan het begin van de Algemene Politieke Beschouwingen Mirjam Bikker (CU) met Geert Wilders de degens kruiste over de islam, was het enkele uren later de beurt aan SGP-leider Chris Stoffer en Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA). Stoffer verweet z

Family7
Persbericht

Family7 start 13-delige serie over Gods schepping en heilsplan

Vanaf woensdag 17 september om 19:30 uur zendt de christelijke tv-zender Family7 een nieuwe 13-delige serie uit van Bijbelse toekomstverwachting met als thema ‘Genesis 1 in het licht van de nieuwe schepping’ met Bijbelleraar Theo Niemeijer en present

Wilders Bikker
Nieuws

Stevig debat Bikker en Wilders: "Christendom koester ik, islam niet"

CU-leider Mirjam Bikker en PVV-voorman Geert Wilders voerden tijdens de Algemene Politieke beschouwingen een stevig debat over de rol van de islam en godsdienstvrijheid in Nederland. Daarbij vertelde Bikker over haar geloof in Jezus en benadrukte Wil

Ds. A. A. F. van de Weg.
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Kralingse Veer beroept ds. A. A. F. van de Weg

De hersteld hervormde gemeente te Kralingse Veer (Rotterdam) heeft een beroep uitgebracht op ds. A. A. F. van de Weg (foto). De predikant moet in de Laankerk de opvolger worden van de onlangs naar Middelharnis-Sommelsdijk vertrokken ds. F. van Binsbe

Bikker en stoffer
Nieuws

Christelijke partijen snoeihard na Prinsjesdag: "Troonrede liet vooral leegte horen"

Op Prinsjesdag presenteerde het demissionaire kabinet traditiegetrouw de miljoenennota, waarin de belangrijkste plannen voor het komende jaar staan. SGP en ChristenUnie zijn allesbehalve blij met de plannen en tonen zich in hun reactie zeer kritisch:

kirk
Nieuws

Christelijke rapper wijst na moord Charlie Kirk op Jezus: "Ik ben het beu"

De moord op de Amerikaanse christelijke activist Charlie Kirk roept wereldwijd reacties op. Ook de christelijke hiphopartiest Lecrae heeft zich uitgesproken. In een videoboodschap benadrukt hij dat geweld nooit de oplossing kan zijn en verwijst hij n