Wat de Nashville discussie mij heeft laten zien

Nieuws 31 januari 2019
Rogier Havelaar

“Beste Huug, na lang piekeren en nadenken heb ik besloten dit pakketje aan je uit te lenen. Het is geen goud, dus als je last heb van een nietje of plakbandje trek je het maar gewoon los. Neem rustig de tijd en mail me voor een afspraak. Ik hoop dat we er samen een beetje uit kunnen komen.”

Huug Varkevisser was de voorganger in de kerk waar ik twee keer per zondag naar toe ging. Een lieve man die altijd met wijd uitgestrekte handen de Zegen van God uitsprak aan het einde van de kerkdienst. Ik vond een eer om de zegen te ontvangen.

Mijn dagboekbrieven die ik schreef tussen mijn dertiende en zestiende. Losse velletjes met nietjes aan elkaar. In een kartonnen omhulsel met daaromheen heel veel plakband om het te verzegelen. Voor Huug. Strikt vertrouwelijk! Mijn diepste geheim, mijn worsteling met homoseksuele gevoelens, stopte ik bij hem in de brievenbus. En daarmee begon mijn zoektocht naar mijn eigen identiteit en hoe ik die identiteit kon vereenzelvigen met mijn geloof.

Ik voel me in deel van zowel de minderheidsgroep “homo’s” als de minderheidsgroep “christenen”.

Door homoseksuele vrienden word ik ter verantwoording geroepen als een willekeurige dominee homoseksualiteit weer eens zondig verklaart.

Twee werelden die voor mij perfect verenigbaar zijn, staan vaak tegenover elkaar. Christelijke vrienden vinden het maar niks als ik namens PostNL Pride onze GayPride activiteiten organiseer. Door homoseksuele vrienden word ik ter verantwoording geroepen als een willekeurige dominee homoseksualiteit weer eens zondig verklaart.

En daarom vind ik de Nashville discussie zo interessant, want het gaat over de wrijving die er ontstaat als tegenpolen uit beide werelden elkaar ontmoeten.

Ik ben in 2010 uit de kast gekomen. In één van mijn dagboekbrieven stond in 1997, ik was toen dertien jaar oud, de zin: “misschien ben ik wel homo en moet ik dat gewoon accepteren”. Toen ik deze zin in 2010 herlas viel ik van mijn stoel. Ik had nooit geweten dat de Rogier van dertien jaar wijzer en eerlijker tegen zichzelf was dan de Rogier van zesentwintig.

Rogier sprak hierover - aan het begin en het einde - tijdens een lezing in Pakhuis de Zwijger:

Ik heb maar een paar keer met Huug gesproken. Uiteindelijk besloot ik dat het over zou zijn als ik achttien was.

Zes jaar later. Ik was tweeëntwintig en het was nog niet over. Ik liep vast en nam contact op met stichting Different. Een christelijke organisatie die hulp verleent aan mensen die worstelen met vragen rondom seksualiteit.

Daar gaf de therapeute aan dat ik misschien moest accepteren dat ik homo was en moest bedenken wat ik met die gevoelens wilde. Dat was voor mij een uitgesloten weg. Ik was geen homo.

En bovendien inmiddels landelijk voorzitter van de ChristenUnie-jongeren, gospelzanger en spreker in jongerenkerkdiensten dus het kwam mij ook niet goed uit. En ik wilde vader worden. Ik stuurde een SMS naar de therapeut om te bedanken voor de goede gesprekken en dat verder vervolg niet meer nodig was.

Wat zegt het over onszelf als christenen of als LHBTI+ community dat we het zo belangrijk vinden wat anderen van ons vinden?

Vier jaar later. Ik was zesentwintig en had een vriendin. Tijdens een avond stappen maakte een jongen avances wat leidde tot mijn eerste tongzoen met een man. Schuldbewust, want vreemd gegaan, met een man, realiseerde ik mij dat ik twee keer eerder hard weggerend was voor het idee dat ik homo was. Zou ik dat mijn hele leven blijven doen? Zou ik zo’n man worden met kinderzitjes op de achterbank die onderweg bij een homo ontmoetingsplaats zou stoppen?

Ik SMSte de therapeut weer om na al die jaren toch weer eens te praten. In het gesprek zei ik: ik ben bang dat ik misschien toch homo ben. Zij moest hard lachen. “oh joh! Ik zat al even op dat punt! En ik dacht jij ook!”

Het was een warm gesprek met een belangrijke uitkomst. Toen ik in de auto stapte keek ik mijzelf in de binnenspiegel aan. “Ik ben Rogier en ik ben homo. En dat is oke.” De tranen rolden over mijn wangen.

Die zelfacceptatie is de kracht waarop ik terugval moeilijke situaties. Bijvoorbeeld toen in Tilburg in de baptistengemeente waar ik zat hardop voor mijn zielenheil gebeden werd. “Vader zorg dat we de natuurwetten respecteren, ookal kennen we één zondaar in persoon”. Inmiddels ben ik lid van de Westerkerk in Amsterdam.

Ik denk dat deze zelfacceptatie ook maakt dat ik genuanceerd in discussies over Nashville sta. De Nashville discussie laat voor mij drie dingen zien.

Antihomodocument', zowerd Nashville geframed. Ik denk bijna niemand.

Ten eerste dat we niet met verschillen om kunnen gaan. De ander moet míj zien zoals ik ben en moet míj accepteren zoals ik ben. Wat zegt het over onszelf als christenen of als LHBTI+ community dat we het zo belangrijk vinden wat anderen van ons vinden?

Uit de heftige reacties op het document spreekt veel onzekerheid: mogen we er eigenlijk zijn? Kijken we onszelf voldoende aan in de achteruitkijkspiegel, en geloven we ten diepste dat we oké zijn? Als je jezelf accepteert dan maakt het wat minder uit als anderen dat niet doen.

Ten tweede laat Nashville zien dat we een gebrek aan nieuwsgierigheid hebben. 'Antihomodocument', zowerd Nashville geframed. Wie heeft de verklaring in zijn geheel gelezen? Wie heeft gedacht: goh, wat zouden die lui die dit ondertekenden nou ten diepste bedoeld hebben? Ik denk bijna niemand. We willen dingen niet begrijpen, we willen er vooral wat van vinden en lezen de tekst met bevooroordeelde ogen, op zoek naar bevestiging van ons eigen gelijk. Net zoals mijn christelijke vrienden met bevooroordeelde ogen naar de GayPride kijken.

Ten derde laat Nashville zien hoe wonderlijk mooi ons land met alle verschillen is. Eén steen in een vijver leidt tot verbroedering, tot kerken die zich uitspreken, tot politieke debatten over hoe God wel of niet is en tot een recordomzet van de Dokkumer vlaggencentrale.

Terug naar de Zegen. Huug Varkevisser overleed voordat ik uit de kast was. Ik had het hem graag nog verteld en hem bedankt voor de mooie gesprekken.

Ik interpreteer de Zegen tegenwoordig meer als “het goede”. De leefregels, de liefde, de harmonie. De Vrede. In de Westerkerk zeggen we: In een spoor van eeuwen maar zeker ook met het oog op de toekomst: weet u gedragen door, draag met u mee én draag uit de zegen van God. Het goede. Dat wens ik iedereen toe. Zonder plakbandjes.

Rogier Havelaar is directeur stadslogistiek bij PostNL en bestuurslid van regenboognetwerk PostNL Pride. Rogier was voorzitter van PerspectieF (2005-2008), de jongerenorganisatie van de ChristenUnie en voor die partij in 2008 lid van de Commissie-Cnossen, die de partij moest adviseren over de vraag of een CU-lid met een partner van gelijk geslacht op de kandidatenlijst zou mogen staan. Rogier werd na zijn coming out actief lid van het CDA.

Dit artikel is een ingekorte versie van zijn openingslezing bij de Nashville Proefrechtzaak in Pakhuis de Zwijger. De avond is hier terug te zien.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

embryo
Nieuws

Grote zorgen christelijke partijen over kweken van embryo's: Wat staat er op het spel?

De christelijke partijen zijn uitgesproken tegenstander, maar toch lijkt het kweken van embryo’s enkel en alleen voor wetenschappelijk onderzoek in de toekomst mogelijk te worden. Dat blijkt uit een rondgang van De Telegraaf. Woensdagavond debatteerd

Naftali Bennett
Nieuws

Voormalig premier Israël verwijst naar Bijbelse strijders Jozua, Gideon en David

Voormalig premier Naftali Bennett heeft harde kritiek geuit op het nieuwe ontwerp voor de Israëlische dienstplichtwet. Volgens hem zal de wet “iedere kans om charedim (ultraorthodoxe Joden) op te roepen vernietigen.” Bennett riep volgens All Israel N

CGK kerkscheuring
Nieuws

Kerkscheuring CGK: Theologen waarschuwen voor geestelijke schade

Nu de scheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) binnen enkele maanden werkelijkheid lijkt te worden, doen drie invloedrijke stemmen uit de gereformeerde gezindte een opvallende oproep. In een gezamenlijk opinieartikel in het Nederla

Nigeria
Nieuws

Christenen in Nigeria opnieuw doelwit: pastor en vrouw ontvoerd uit kerkgebouw

In de Nigeriaanse deelstaat Kogi zijn zondagochtend een pastor, zijn vrouw en meerdere gemeenteleden ontvoerd tijdens een kerkdienst. Gewapende mannen vielen de pas opgerichte Cherubim and Seraphim Church in Ejiba binnen, een gemeenschap in Yagba Wes

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP waarschuwt in Brussel voor groeiend antisemitisme op universiteiten

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen heeft woensdag harde woorden gesproken over de boycots van Israël door Nederlandse en Europese universiteiten. Tijdens een conferentie in het Europees Parlement, georganiseerd door de SGP, riep hij universiteit

Jacques Brunt
Persbericht

Jacques Brunt en werkgroep organiseren opnieuw grootschalige Israël-manifestatie op De Dam

Aan het eind van een veelbewogen jaar, waarin alle nog levende gijzelaars zijn teruggekeerd, heeft de werkgroep ‘Op de bres voor Israël’ opnieuw het initiatief genomen om een landelijke Israël-manifestatie te organiseren op De Dam in Amsterdam. De or

Ds. S. P. Roosendaal
Nieuws

CGK Eemdijk beroept ds. S. P. Roosendaal

De CGK te Eemdijk heeft een beroep uitgebracht op ds. S. P. Roosendaal (foto). De predikant moet in het Utrechtse dorpje ds. S. Griffioen opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Zeewolde. Roosendaal is momenteel verbonden aan Het A

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant refereert aan uitspraak Geert Wilders: "Zijn we vreemdeling in eigen land?"

"Een Nederlander voelt zich steeds vaker vreemdeling in eigen stad of dorp", deze uitspraak van PVV-leider Geert Wilders is de meeste in politiek geïnteresseerde Nederlanders wel bekend. HHK-predikant ds. J. Koppelaar refereerde onlangs in een preek

Meerartikelen

Jennifer Melle
Nieuws

Geschorste christelijke verpleegkundige: "Dit is geen inclusie, maar discriminatie"

Een christelijke verpleegkundige uit Engeland zit al sinds april thuis na een conflict over het aanspreken van een transgender patiënt. Jennifer Melle weigerde de door de patiënt gekozen vrouwelijke aanspreekvorm te gebruiken en werd daarop geschorst

Israël
Persbericht

IKC faciliteert gesprek over Israël in kerkelijk jeugdwerk

Het gesprek over Israël is sinds de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 thuis en in de kerk ingewikkelder geworden. Dat constateren jeugdwerkadviseurs van het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC). De organisatie publiceert vrijdag daarom handreikingen vo

Jan-Jaap van Peperstraten
Preekverslag

Een verrassende les: wat zandkastelen ons leren over advent

In de adventstijd keren we even terug naar de eenvoud van wachten en verwachten. Priester Jan-Jaap van Peperstraten grijpt in zijn overweging terug op iets heel herkenbaars: een zomerse dag aan het strand, waar zandkastelen verrijzen en weer verdwijn

Pro-life demonstranten
Nieuws

Schreeuw om leven vecht abortus-uitspraak Raad van State aan bij Europees Hof

Schreeuw om leven gaat in hoger beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Aanleiding daarvoor is de uitspraak die de Raad van State eerder vandaag deed. De hoogste bestuursrechter o

Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische zuster niet neergestoken door migrant, maar verwondde zichzelf

In Kroatië groeit de verbazing nu blijkt dat de 35-jarige non Marija Tatjana Zrno zichzelf verwondde. De zuster stelde eerst namelijk door een man te zijn neergestoken. Verschillende Kroatische media schreven dat de dader een islamitische migrant zou

abortus
Nieuws

Raad van State: Burgemeester mag demonstraties direct voor abortuskliniek verbieden

De Raad van State heeft woensdag een belangrijke uitspraak gedaan over protesten bij abortusklinieken. Volgens de hoogste bestuursrechter mogen burgemeesters voortaan demonstraties direct voor de ingang van een kliniek verbieden, mits demonstranten o

Ds. N. W. van den Houten
Nieuws

Hervormde gemeente Sliedrecht brengt beroep uit op ds. N. W. van den Houten

De hervormde gemeente te Sliedrecht (Wijk 1) heeft een beroep uitgebracht op ds. N. W. van den Houten (foto). De predikant moet in de Grote Kerk ds. G. J. Mink opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging eerder dit jaar met emeritaat. Van den Houten is s

India
Nieuws

Indiaas Hooggerechtshof handhaaft ontslag christelijke legerofficier

Het Hooggerechtshof van India heeft het ontslag van de christelijke legerofficier Samuel Kamalesan bevestigd. De hoogste rechter noemde hem ongeschikt voor het Indiase leger en benadrukte dat zijn houding de discipline en eenheid binnen de krijgsmach

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus spreekt zich in Midden-Oosten krachtig uit voor tweestatenoplossing

Paus Leo XIV heeft tijdens zijn reis door het Midden-Oosten opnieuw duidelijk gemaakt dat het Vaticaan de tweestatenoplossing ziet als de enige weg naar duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen. Op de vlucht van Turkije naar Libanon zei de paus

NFL
Nieuws

NFL-speler getuigt na wereldwedstrijd: "Ik heb mijn Heer en Heiland teruggevonden"

NFL-speler Ernest Jones speelde afgelopen weekend een van de allerbeste wedstrijden uit zijn leven. Toen hij na afloop door zijn coach werd verkozen tot de man van de wedstrijd, kwam hij met een opvallende verklaring dat het zo goed ging: “Ik heb mij

Pakistan
Nieuws

Historische petitie moet christelijke rioolwerkers in Pakistan beschermen

In Pakistan is een belangrijke stap gezet om de veiligheid van vooral christelijke schoonmakers en rioolwerkers te verbeteren. Dat meldt Christian Daily International. De Nationale Mensenrechtencommissie (NCHR) diende onlangs een historische petitie

Stoffer
Nieuws

SGP kritisch op plannen D66 en CDA: 'Ik loop niet echt warm'

D66 en CDA zijn akkoord over de plannen die de basis moeten vormen voor het vervolg van de kabinetsformatie. Dat maakte Bureau Woordvoering Kabinetsformatie dinsdag bekend. SGP is allesbehalve enthousiast over de plannen. ChristenUnie is positiever m