Christenen belijden met de aartsvaders dat zij vreemdelingen en bijwoners op de aarde zijn volgens Hebreeën 11:13. Wat wordt hiermee bedoeld?
Van Kooten verwijst naar zijn dochter en schoonzoon in China. “Als vader ben ik blij om te horen dat zij daar een goed leven hebben. En toch ervaren ze keer op keer dat hun wortels en bestemming liggen in Nederland. Ooit komen ze terug naar ‘huis’. Daar in het verre oosten blijven ze zich toch altijd vreemdelingen voelen. Zo ervaar ik het christenleven ook hier op aarde. Hier in Apeldoorn hebben mijn vrouw en ik een fijn huis en ik geniet volop van het leven. Maar we blijven vreemdelingen als burgers van het koninkrijk der hemelen.”

U verzet zich tegen wereldmijden. Waarom?
“Wie zich als christen terugtrekt omdat hij zich niet wil begeven in de ‘boze buitenwereld’ doet geen recht aan Jezus’ opdracht: ‘Jullie zijn het zout van de aarde en het licht voor de wereld.’ Leven als een vreemdeling op deze wereld is iets anders dan jezelf terugtrekken in eigen kring. Toen Israël in ballingschap ging riep de Heere het volk dan ook op om ‘de vrede voor de stad te zoeken, huizen te bouwen en wijngaarden te planten’ (Jer. 29:7). Door ook in Babel midden in het leven te zijn kon het Joodse volk tot zegen zijn voor de omgeving. Zonder op te gaan in de cultuur van Babel. Men bleef zich bewust van de eigen identiteit.”

Wat leert het vreemdelingschap ons nog meer?
“In het verleden zien we een voortdurende worsteling tussen kerk en staat,” maakt Van Kooten duidelijk. “Het Nieuwe Testament leert ons dat deze twee zaken los van elkaar staan. Juist omdat we vreemdelingen op aarde zijn, is het niet onze taak om maatschappelijke structuren te veranderen of een christelijke staat te vestigen. God roept ons op om het verlorene in de wereld te zoeken met het evangelie, zodat mensen worden gewezen op Jezus Christus. En of je je in een christelijk, communistisch of seculier land bevindt, maakt niet uit. Die opdracht staat overal centraal.”

De predikant vindt het prima dat individuele christenen zich voor de zondagsrust inzetten. “Maar enkele jaren geleden werd ons als kerk gevraagd om een petitie tegen de winkeltijdenwet in de kerk te leggen en te laten ondertekenen. Tegenover de kerkenraad heb ik toen duidelijk gemaakt dat dit als kerk niet onze rol is. Het is prima als individuele christenen zich hiervoor inzetten, maar de kerk is niet de juiste plaats. Als een politieke partij mij vraagt om te vertellen wat de Bijbel leert over het milieu, kom ik graag langs als ’profeet’. Maar als ik word gevraagd om een politiek appèlwoord uit te spreken, sla ik de uitnodiging af.”

Wat heeft het vreemdelingschap tot ons christenen te zeggen?
“Wie in Christus is, is een burger van het koninkrijk der hemelen. Dat betekent niet de wereld ontvluchten, maar in diezelfde wereld doen wat God van je vraagt. Hij roept ons op om de vrede voor de wereld te zoeken. Wat betekent dit concreet? Dat begint al met mensen gedag zeggen. En vraag je voortdurend af wat je voor anderen kunt betekenen. God brengt mensen op je weg. De een geeft zijn hemels burgerschap handen en voeten door leiding te geven aan een bedrijf. Een ander doet dat bijvoorbeeld in de gemeenteraad.”

Vreemdelingen verlangen naar het komende Koninkrijk van God. Wat houdt dit in?
“Dat is een besef dat we hier op aarde geen koninkrijk kunnen vestigen en ooit door God naar huis (de hemel, red.) worden geroepen als ons werk er hier op zit. Regelmatig mag ik met blijdschap denken aan ‘thuis’, waar alles volmaakt zal zijn.”

Van Kooten voegt toe dat het overlijden van zijn zoon Peter de hemel nog concreter heeft gemaakt. "De hemel is voor mij veel persoonlijker geworden en dichterbij gekomen,” zei hij eerder hierover. “Mijn zoon viert daar feest.” Hij voegt toe dat dit verlangen kan uitmonden in vluchtgedrag. “Ik herinner mij een gesprek met iemand die het leven hier op aarde zinloos vond. ‘Ik wil naar de hemel.’ Tijdens het gesprek werd duidelijk dat een collega zijn werk beter deed. Dat frustreerde hem. Dat is geen goede motivatie om naar de hemel te verlangen. Als hemelburger is er sprake van een gezonde balans: het is goed om hier te zijn én nog beter om ooit bij God te zijn.”

Dr. Van Kooten spreekt op vrijdagavond 15 september bij Driestar hogeschool over vreemdelingschap. Klik hier voor meer informatie.

Foto: screenshot YouTube