Bijzondere vondst in Jeruzalem: oud loden gewicht met Bijbelse verwijzingen

In Jeruzalem is een bijzonder oud voorwerp teruggevonden. Het gaat om een loden gewicht van ƩƩn mina ā een maat die meerdere keren in de Bijbel genoemd wordt. Het gewicht werd aangetroffen bij illegale handelaren en daarna veiliggesteld door de IsraĆ«lische Oudhedenautoriteit (IAA).
Opvallend genoeg draagt het gewicht een inscriptie van een ambtenaar die juist verantwoordelijk was voor eerlijke handel. āHet behoort toe aan Heliodorus, zoon van Apollonios, die de functie van agoranomos bekleedde", aldus de IAA. Een agoranomos was toezichthouder op maten en gewichten.
Familietraditie
Volgens archeoloog Ido Zangen van de IAA waren zulke functies vaak een familietraditie. āHet is wel bekend dat in de oude wereld regeringsambten vaak van vader op zoon overgingen.ā Hij legt uit dat ook de namen Apollonios en Antipatros op andere gewichten uit dezelfde tijd zijn gevonden.
De namen hebben een Griekse oorsprong. āDe Griekse namen van Heliodorus en zijn vader, Apollonios, getuigen van een gehelleniseerde bevolking", zegt Zangen. āBeide namen zijn verbonden met de zonnegoden Helios en Apollo.ā
Verbinding met de Bijbel
De vondst krijgt een extra dimensie door de verwijzing naar de mina in de Schrift. In 1 Koningen 10:17 lezen we dat koning Salomo drie mina goud gebruikte voor elk schild in zijn paleis. Ook in Lukas 19 spreekt Jezus over de gelijkenis van de tien ponden ā letterlijk: tien mina.
Daarnaast herinnert de naam Heliodorus aan een ander figuur die in de Bijbel voorkomt. In 2 Makkabeeƫn 3 (2 Makkabeeƫn is een van de deuterocanonieke of apocriefe boeken van de Bijbel, red.) wordt beschreven hoe een Heliodorus in opdracht van koning Seleucus IV probeerde de tempelschat in Jeruzalem te confisqueren. Dat incident wordt door sommige geleerden gezien als een aanleiding voor de Makkabese opstand.
Strijd tegen plundering
Het gewicht werd ontdekt na een inval in een antiekwinkel in Jeruzalem. āDit object was illegaal door handelaren verkregen. Het verwijderen van een archeologisch voorwerp zonder officiĆ«le opgraving leidt tot verlies van onschatbare historische informatie. aldus Ilan Haddad van de IAA.
Ook minister van Erfgoed, rabbi Amihai Eliyahu, benadrukt het belang van bescherming: āDe strijd tegen plunderaars en illegale handel helpt de culturele schatten van de staat IsraĆ«l te bewaren. Elk historisch voorwerp maakt het mogelijk om nieuwe stukjes van de geschiedenis van het volk en het land IsraĆ«l toe te voegen.ā
Praatmee