Theoloog wijst op vergeestelijking heilig avondmaal: "Het is een individueel gebeuren geworden"

Verdieping 25 november 2024 5 minuten Jeffrey Schipper
Maarten Wisse
PThU

“Binnen de bevindelijk-gereformeerde traditie is de avondmaalspraktijk vergeestelijkt. Dit alles zet het avondmaal als uiterlijk ritueel maximaal onder spanning”, merkt Maarten Wisse op. De hoogleraar dogmatiek aan Protestantse Theologische Universiteit (PThU) sprak afgelopen zaterdag tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst van Dutch Biblebelt Network. De spreker duidde de bevindelijk-gereformeerde avondmaalstraditie vanuit theologisch perspectief. “Het heilig avondmaal is een individueel gebeuren geworden.”

In het begin van zijn lezing staat Wisse kort stil bij de gevoeligheid omtrent het heilig avondmaal. “Wie bekend is met de reformatorische traditie weet dat de prediking een teer onderwerp, maar dat geldt zeker voor het avondmaal. Ik leerde dat je moest spreken over het ‘heilig avondmaal’. Het heeft mij moeite gekost om te spreken over ‘maaltijd van de Heer’”, geeft de theoloog, opgegroeid in de rechterflank van de reformatorische gezindte, toe. “We kunnen respect tonen voor de heiligheid die aan het avondmaal wordt toegekend.” Dat neemt volgens Wisse niet weg dat het belangrijk is om ieder theologisch thema bespreekbaar te maken. Dat geldt dus ook voor het heilig avondmaal. “Als theoloog ben ik gewend dat je over alles praat wat je op theologisch gebied kunt bedenken.”

Hij voegt toe dat het belangrijk is om te erkennen dat ook praktijken die heilig worden gevonden menselijke elementen bevatten. “Het heilig avondmaal is ook een menselijk ritueel dat blootstaat aan menselijke invloeden of zelfs scheefgroei. Er was nooit kritiek op de paapse mis gekomen als de reformatoren niet het lef hadden gehad om over de paapse mis te spreken. Reken maar dat het sacrament van de eucharistie ook als heel heilig werd gezien. Zelfs nog heiliger dan het protestantse avondmaal. In de zestiende eeuw was men bang voor natuurrampen omdat de Franse reformatoren erover durfden te zeggen dat het ‘gewoon’ om brood en wijn ging. Je had dus veel lef nodig om zoiets te durven zeggen.”

Praatmee

Beluister onze podcast

#385 Patrick & Jeffrey over Nigeriaanse christenen, David de Vos & de Week van het Leven
Of beluister op:

Meerartikelen

Palestijnen-Israël
Nieuws

Palestijnse kerkleiders: ‘Zwijgen over genocide is medeplichtigheid’

In Bethlehem is vrijdag een vernieuwde versie gepresenteerd van de Kairos-verklaring, een document waarin Palestijnse christelijke leiders opnieuw aandacht vragen voor het lijden van het Palestijnse volk. Waar de oorspronkelijke tekst uit 2009 sprak

Ds. A. T. Vergunst
Video

Ds. Vergunst trof een reformatorisch stelletje aan de waterkant: "Hun zoon was overleden"

"Hij vroeg mij of ik tijd had. Natuurlijk had ik dat. Ik ging naast hen zitten", aldus ds. A. T. Vergunst. In een recente lezing, waarin het thema 'rouw' centraal stond, vertelde de GerGem-predikant hoe hij op een dag langs een rivier liep en daar ee

Zeecontainer
Persbericht

Event SDOK: Tuwen zat zestien jaar gevangen in Eritrea en werd gemarteld

SDOK organiseert een event met een bijzondere gast. Tuwen zat zestien jaar opgesloten in verschillende Eritrese gevangenissen, omdat ze haar geloof niet wilde afzweren. Ze leefde onder erbarmelijke omstandigheden. “Ik heb twee jaar geen gevoel in mij

Hanna Smallenbroek
Levensverhaal

"Na een gesprek van vijf minuten was ik al uitgeput"

Wat doe je als je leven van de ene op de andere dag helemaal wordt stilgezet? En als dat bijna twee jaar duurt? Ik kreeg een zware hersenschudding, die maar niet overging. Een pittige tijd volgde, van bijna niks kunnen, frustratie, hard werken en ext

Martin de Jong en David de Vos
Opinie

Hoe christenen met David de Vos omgaan, zegt meer over ons dan over hem

De afgelopen week werd christelijk Nederland opnieuw opgeschud door een nieuwe discussie rondom David de Vos. Zijn besluit om te stoppen met Go and Tell en zijn uitspraken in de media hebben een storm losgemaakt die groter lijkt dan de inhoud zelf. E

Volle Balkons
Persbericht

Podcast ‘Volle Balkons’ vertelt verhaal van wonderlijke kerkgroei

De Nieuwe Kerk Utrecht lanceert de podcastdocumentaire Volle Balkons, een tweedelige serie over een opmerkelijk fenomeen: kerkgroei in een tijd waarin de meeste kerken krimpen. De serie neemt luisteraars mee in het bijzondere verhaal van de groei van

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe je een vruchtbare rank aan de ware Wijnstok wordt

In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' neemt Wilkin van de Kamp ons mee in de woorden van Jezus uit Johannes 15: “Blijf in Mij en Ik in u.” De spreker en schrijver legt uit wat het betekent om als rank verbonden te zijn met de w

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen zat onder het gehoor van evangelische voorganger uit België

"Allereerst zei hij dat die moeders niet kunnen wassen, getuige de gekrompen kleding. Het tweede dat hij zei is dat die vaders geen leiding kunnen geven. Ik dacht: dat is raak", aldus ds. M. Klaassen. De hersteld hervormde predikant vertelde hoe hij

Meerartikelen

Johan Schep
Video

Johan Schep vertelt hoe de ark van Noach Jezus' reddingswerk symboliseert

In de zevende aflevering van de serie ‘Jezus in het Oude Testament’ bespreekt evangelist Johan Schep Genesis 7. In dit hoofdstuk komt onder meer de zondvloed aan bod. Enkel Noach en de zijnen bleven gespaard. Toch wijst Schep er ook op hoe in dit ver

Egyptische vrouw uit Caïro
Getuigenis

Van analfabeet naar getuige van Gods Licht in Caïro

Het leven in Caïro is zwaar. De stad bruist van lawaai, files en vervuilde lucht. Er is een tekort aan werk, hygiëne en zekerheid. Voor miljoenen inwoners van de Egyptische hoofdstad is elke dag een strijd om te overleven. Tussen de grijsbruine flatb

bangladesh
Nieuws

Bomaanslagen bij kerk en school vergroten angst onder christenen in Bangladesh

De kleine christelijke gemeenschap in Bangladesh leeft na twee nieuwe bomaanslagen opnieuw in angst. In Dhaka werden vorige week zowel de Sint Mariakathedraal als de door de kerk gerunde Sint Joseph School getroffen door zelfgemaakte explosieven. De

Soli Deo Gloria
Video

Soli Deo Gloria brengt Psalm 123 tot leven: bekijk de beelden

In de Grote Kerk van Epe klinkt Psalm 123 in een indrukwekkende uitvoering van Soli Deo Gloria Urk. Onder leiding van pianist Johan Bredewout, organist Harm Hoeve en fluitist Kees Alers klinkt de eeuwenoude bede “Ik hef tot U, die in den hemel zit”.

Johan Vink
Column

De boodschap van Jezus is meer dan een ticket naar de hemel

Naar aanleiding van het nieuws dat evangelist David de Vos stopt met evangeliseren, omdat volgens hem “alle mensen Gods kinderen zijn”, reageert spreker en schrijver Johan Vink met een krachtig pleidooi voor het volle Evangelie. Volgens Vink draait h

Liza van Loon
Opinie

In de tuin van D66-tolerantie is voor het ongeboren leven geen plek

“Het kan wel,” de trotse verkiezingsslogan van D66: gedragen als een etiket van vrijheid. De partij die zegt te staan voor vrijheid en ruimte voor iedere stem. Maar wat blijft er over van dat ideaal als één stem hardnekkig wordt doodgezwegen? De stem

Dr. Marten Visser
Interview

Dr. Marten Visser bezocht Nigeria: “Grootste bedreiging voor de kerk is niet vervolging”

Afgelopen maand bezocht dr. Marten Visser, hervormd predikant en directeur van de missionaire organisatie GlobalRize, Nigeria. Vanuit de hoofdstad Abuja trok hij door naar Jos, een stad in Centraal-Nigeria die de afgelopen jaren veelvuldig in het nie

staaij
Nieuws

Twee SGP'ers waren bij vorig kabinet bijna minister-president geworden

Bij het vorige kabinet stonden twee voormalig SGP’ers op de kandidatenlijst om minister-president van Nederland te worden. Dat blijkt uit het boek over premier Dick Schoof dat vrijdag verschijnt, zo meldt het Nederlands Dagblad. Bij het vorige kabine

Nigeria
Nieuws

Nigeriaanse pastor krijgt doodsbedreigingen nadat beelden van hem bij massagraf viral gaan

De Nigeriaanse pastor Ezekiel Dachomo ontvangt zware doodsbedreigingen nadat hij publiekelijk alarm heeft geslagen over het geweld tegen christenen in zijn land. Dat deed hij staand bij een massagraf van dodelijke christelijke slachtoffers van geweld

pakistan
Nieuws

Christelijke vrouw in Pakistan na meer dan een jaar gevangenschap vrijgelaten op borgtocht

De Pakistaanse christin Stella Khawar (29) is na ruim een jaar gevangenschap op borgtocht vrijgelaten. Ze werd beschuldigd van godslastering, maar volgens de rechter is er geen enkel bewijs tegen haar. De rechtbank in Lahore besloot op 6 november dat

Alexander Wurm (53) en zijn dochter Serena (22)
Nieuws

Amerikaanse zendeling en dochter omgekomen bij vliegtuigcrash tijdens vlucht naar Jamaica

Een tragische vliegtuigcrash in Florida heeft maandag het leven gekost aan de christelijke zendeling Alexander Wurm (53) en zijn dochter Serena (22). Dat melden diverse christelijke media. Vader en dochter waren onderweg om noodhulp te verlenen in Ja

boomsma
Getuigenis

Kersvers JA21-Kamerlid: "Jezus Christus is mijn inspiratiebron"

Afgelopen week werd de nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd. Van de in totaal 150 Kamerleden waren er maar liefst 55 nieuw, de rest had eerder al een zetel. Dat laatste geldt ook voor JA21'er Diederik Boomsma die op de website van de Tweede Kamer een bi