Theoloog wijst op vergeestelijking heilig avondmaal: "Het is een individueel gebeuren geworden"

Verdieping 25 november 2024 5 minuten Jeffrey Schipper
Maarten Wisse
PThU

“Binnen de bevindelijk-gereformeerde traditie is de avondmaalspraktijk vergeestelijkt. Dit alles zet het avondmaal als uiterlijk ritueel maximaal onder spanning”, merkt Maarten Wisse op. De hoogleraar dogmatiek aan Protestantse Theologische Universiteit (PThU) sprak afgelopen zaterdag tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst van Dutch Biblebelt Network. De spreker duidde de bevindelijk-gereformeerde avondmaalstraditie vanuit theologisch perspectief. “Het heilig avondmaal is een individueel gebeuren geworden.”

In het begin van zijn lezing staat Wisse kort stil bij de gevoeligheid omtrent het heilig avondmaal. “Wie bekend is met de reformatorische traditie weet dat de prediking een teer onderwerp, maar dat geldt zeker voor het avondmaal. Ik leerde dat je moest spreken over het ‘heilig avondmaal’. Het heeft mij moeite gekost om te spreken over ‘maaltijd van de Heer’”, geeft de theoloog, opgegroeid in de rechterflank van de reformatorische gezindte, toe. “We kunnen respect tonen voor de heiligheid die aan het avondmaal wordt toegekend.” Dat neemt volgens Wisse niet weg dat het belangrijk is om ieder theologisch thema bespreekbaar te maken. Dat geldt dus ook voor het heilig avondmaal. “Als theoloog ben ik gewend dat je over alles praat wat je op theologisch gebied kunt bedenken.”

Hij voegt toe dat het belangrijk is om te erkennen dat ook praktijken die heilig worden gevonden menselijke elementen bevatten. “Het heilig avondmaal is ook een menselijk ritueel dat blootstaat aan menselijke invloeden of zelfs scheefgroei. Er was nooit kritiek op de paapse mis gekomen als de reformatoren niet het lef hadden gehad om over de paapse mis te spreken. Reken maar dat het sacrament van de eucharistie ook als heel heilig werd gezien. Zelfs nog heiliger dan het protestantse avondmaal. In de zestiende eeuw was men bang voor natuurrampen omdat de Franse reformatoren erover durfden te zeggen dat het ‘gewoon’ om brood en wijn ging. Je had dus veel lef nodig om zoiets te durven zeggen.”

Praatmee

Beluister onze podcast

#384 David ten Voorde & Wim Verkerk over de vergeten strategie van Jezus (en kerkgroei in Iran)
Of beluister op:

Meerartikelen

kremlin
Nieuws

"Heksenjacht" op baptistenkerken in Rusland

De Russische autoriteiten gaan door met hard optreden tegen ongeregistreerde kerken. In oktober zijn opnieuw drie baptistenkerken in de zuidelijke regio Krasnodar verboden. Dat meldt de waakhond Forum 18, die wereldwijd de vrijheid van godsdienst vol

kerk
Nieuws

Twaalfjarige christelijke jongen gedood en kerk afgebrand bij aanvallen in Nigeria

In Nigeria zijn opnieuw christenen het doelwit geworden van gewelddadige aanvallen. In de noordwestelijke staat Kaduna werden zaterdag zeven gelovigen, onder wie een jongen van twaalf, vermoord door gewapende Fulani-herders. Op dezelfde dag staken ex

Nadeen Flaveney
Getuigenis

Van duisternis naar licht: ex-moslima Nadeen vindt vrijheid in Jezus

De Amerikaanse Nadeen Flaveney groeide op in een moslimgezin vol geweld en angst. Later raakte ze verstrikt in New Age en occultisme, maar uiteindelijk vond de vrouw echte vrijheid in Jezus Christus. Haar indrukwekkende getuigenis vertelde ze in de p

Irak
Nieuws

Christelijke partijen boycotten Iraakse verkiezingen: "Zetels zijn ons afgepakt"

Vrijwel alle christelijke partijen boycotten deze week de parlementsverkiezingen in Irak. Zij stellen dat de vijf zetels die in het parlement voor christenen zijn gereserveerd, in werkelijkheid worden ingenomen door kandidaten met banden met een sjii

Ds. A. T. Vergunst
Video

GerGem-predikant deelt herinnering aan levensles van zijn vader in de tropen

"Toen dacht ik: dat is wat het geloof is. Je neemt van alles in jezelf afstand en je legt je gewicht als het ware op de Heere Jezus", aldus ds. A. T. Vergunst. De GerGem-predikant deelde in een recente preek een indrukwekkende levensles die zijn vade

Ds. H. C. Bezemer
Nieuws

CGK Ouderkerk aan de Amstel brengt beroep uit op ds. H. C. Bezemer

De CGK te Ouderkerk aan de Amstel heeft een beroep uitgebracht op ds. H. C. Bezemer (foto). De predikant moet in het Noord-Hollandse dorp ds. W. J. van Gent opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok in 2023 naar Alphen aan den Rijn. Bezemer is op zi

Jafeth en Sifra Bekx
Persbericht

ZERA Worship start landelijke toerusting voor muziek- en aanbiddingsteams

In 2026 organiseert stichting ZERA worship zes identieke regionale trainingsdagen voor muziek- en aanbiddingsteams uit kerken in Nederland en België. Op zes locaties komen we samen om te groeien in aanbidding, praktische vaardigheden en teamdynamiek.

Congres
Persbericht

Congres op komst: wetenschappers bespreken nieuwe inzichten over schepping

Wat zegt de moderne wetenschap over schepping, bewustzijn en het eeuwige leven? Die vraag staat centraal tijdens het congres De mens & zijn Maker, dat op 22 november plaatsvindt in Apeldoorn. Wetenschappers uit verschillende disciplines delen daar hu

Meerartikelen

Prof. dr. Arnold Huijgen
Opinie

Kan de kloof tussen Rome en Reformatie worden gedicht?

Kan de breuk tussen Rome en Reformatie worden geheeld, of wordt de kloof tussen beide juist steeds groter? Het eerste beweert Arjan Plaisier, oud-scriba van de Protestantse Kerk in Nederland en een van de initiatiefnemers van het Platform Rome-Reform

Roos
Interview

Roos veranderde van pro-choice naar pro-life: "We moeten vrouwen nooit veroordelen"

Roos Sparreboom (29) zet zich in om jonge mensen op universiteiten te helpen het gesprek over abortus open en respectvol te voeren. Vanuit haar eigen zoektocht naar waarheid ging ze van pro-choice naar pro-life. Hoe keek je vroeger naar abortus? "Tie

Israëlcentrum
Nieuws

Christelijke activisten voor de rechter om bekladding Israëlcentrum

Vijf leden van het Christelijk Collectief zijn maandag in Arnhem voor de rechter verschenen wegens het bekladden van het Israëlcentrum van Christenen voor Israël (CvI) in Nijkerk. Het Openbaar Ministerie eist voorwaardelijke geldboetes van 200 tot 60

Soedan
Persbericht

EO Metterdaad start noodhulpactie voor Soedan

De situatie in Soedan is dramatisch. Ruim 14 miljoen mensen zijn op de vlucht. Door aanhoudend geweld, honger en ziekte dreigen miljoenen mensen in Soedan het leven te verliezen. EO Metterdaad is daarom een noodhulpactie gestart om samen met Tearfund

Don Ceder
Nieuws

CU-Kamerlid stelt Kamervragen over geweld tegen Ethiopische christenen

Tweede-Kamerlid Don Ceder (ChristenUnie) heeft de minister van Buitenlandse Zaken schriftelijke vragen gesteld over het geweld tegen leden van de Ethiopisch-Orthodoxe Kerk. In de Ethiopische regio Arsi, Oromia, zouden volgens meerdere media vorige ma

china
Nieuws

Chinese autoriteiten arresteren opnieuw leiders van verboden kerk

In de Chinese stad Xi’an zijn drie leiders van de onofficiële Church of Abundance opnieuw gearresteerd. Volgens mensenrechtenorganisatie ChinaAid gaat het om de predikanten Lian Xuliang en Lian Changnian en gemeentelid Fu Juan. Ze werden afgelopen zo

Bijbel
Nieuws

Onderzoek: 'Mensen die regelmatig de Bijbel lezen zijn milder en vrijgeviger'

Mensen die regelmatig de Bijbel lezen, blijken vaak milder, liefdevoller en vrijgeviger te zijn. Dat staat in een nieuw onderzoek van de American Bible Society (ABS). Het rapport laat zien dat de Bijbel veel invloed heeft op hoe mensen met anderen om

Wilma Kralt en Irene Blom
Interview

God redde Wilma Kralt na een overdosis: "Als Hij mij kon redden, kan Hij iedereen redden”

Meer dan 23 jaar leefde Wilma Kralt in de greep van verslaving. Opgegroeid in een strenggelovig gezin in Katwijk, zette ze zich als tiener af tegen kerk en familie. Wat begon met wat drinken, eindigde in een dagelijkse strijd om te overleven. “Ik geb

Wilkin van de Kamp
Video

Waarom ons geweten volgens Wilkin van de Kamp een door God ingebouwde alarmcentrale is

"Het geweten is het ons door God gegeven onderscheidingsvermogen dat ons waarschuwt om niet het verkeerde te doen. Je zou het ook onze door God ingebouwde alarmcentrale kunnen noemen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie '

Ds. J. R. van Vugt
Video

HHK-predikant: "Stop met bidden of God een nieuw hart wil geven"

"Wilt U mij een nieuw hartje geven?", het is een veelgehoord gebed. Maar volgens ds. J. R. van Vugt is het een vloek in de kerk. In een recente preek stelde de hersteld hervormde predikant dat we op basis van Gods verbond mogen weten en verwachten da

Ds. M. Maas
Nieuws

Hervormde gemeente Ede brengt beroep uit op ds. M. Maas

De hervormde gemeente te Ede (Sionskerk) heeft een beroep uitgebracht op ds. M. Maas (foto). De predikant moet in Ede ds. L. de Wit vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Veenendaal. Maas is op zijn beurt sinds september 2021 ver

ds. Bas van der Graaf
Persbericht

IZB-Toerustingsdag: ‘Help, er klopt een bekeerling aan!’

‘Help, er klopt een bekeerling aan!’, is het thema van de IZB-Toerustingsdag op 15 november. Hoe komen mensen tot geloof? Hoe kan de kerk nieuwkomers opvangen? De dag is bedoeld voor iedereen die met die vragen in de eigen kerk aan de slag wil gaan.