Theoloog wijst op vergeestelijking heilig avondmaal: "Het is een individueel gebeuren geworden"

Verdieping 25 november 2024 5 minuten Jeffrey Schipper
Maarten Wisse
PThU

“Binnen de bevindelijk-gereformeerde traditie is de avondmaalspraktijk vergeestelijkt. Dit alles zet het avondmaal als uiterlijk ritueel maximaal onder spanning”, merkt Maarten Wisse op. De hoogleraar dogmatiek aan Protestantse Theologische Universiteit (PThU) sprak afgelopen zaterdag tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst van Dutch Biblebelt Network. De spreker duidde de bevindelijk-gereformeerde avondmaalstraditie vanuit theologisch perspectief. “Het heilig avondmaal is een individueel gebeuren geworden.”

In het begin van zijn lezing staat Wisse kort stil bij de gevoeligheid omtrent het heilig avondmaal. “Wie bekend is met de reformatorische traditie weet dat de prediking een teer onderwerp, maar dat geldt zeker voor het avondmaal. Ik leerde dat je moest spreken over het ‘heilig avondmaal’. Het heeft mij moeite gekost om te spreken over ‘maaltijd van de Heer’”, geeft de theoloog, opgegroeid in de rechterflank van de reformatorische gezindte, toe. “We kunnen respect tonen voor de heiligheid die aan het avondmaal wordt toegekend.” Dat neemt volgens Wisse niet weg dat het belangrijk is om ieder theologisch thema bespreekbaar te maken. Dat geldt dus ook voor het heilig avondmaal. “Als theoloog ben ik gewend dat je over alles praat wat je op theologisch gebied kunt bedenken.”

Hij voegt toe dat het belangrijk is om te erkennen dat ook praktijken die heilig worden gevonden menselijke elementen bevatten. “Het heilig avondmaal is ook een menselijk ritueel dat blootstaat aan menselijke invloeden of zelfs scheefgroei. Er was nooit kritiek op de paapse mis gekomen als de reformatoren niet het lef hadden gehad om over de paapse mis te spreken. Reken maar dat het sacrament van de eucharistie ook als heel heilig werd gezien. Zelfs nog heiliger dan het protestantse avondmaal. In de zestiende eeuw was men bang voor natuurrampen omdat de Franse reformatoren erover durfden te zeggen dat het ‘gewoon’ om brood en wijn ging. Je had dus veel lef nodig om zoiets te durven zeggen.”

Praatmee

Beluister onze podcast

#384 David ten Voorde & Wim Verkerk over de vergeten strategie van Jezus (en kerkgroei in Iran)
Of beluister op:

Meerartikelen

Juman Al Qawasmi
Getuigenis

Ex-vrouw van Hamasleider getuigt: "In een droom zag ik Jezus"

Een indrukwekkend getuigenis van Juman Al Qawasmi, dochter van een van de oprichters van Hamas en jarenlang echtgenote van een Hamas-strijder in Gaza, raakt wereldwijd duizenden christenen. In een interview met de Amerikaanse christelijke zender CBN

Ds. G. van Zanden
Video

Volgens ds. Van Zanden hebben christenen moeite met het vijfde gebod

'Eert uw vader en uw moeder opdat uw dagen verlengd worden in het land dat Ik de Heere uw God u geven zal', zo zegt het vijfde gebod. Veel christenen horen elke zondag deze woorden van de preekstoel klinken, maar in de praktijk vinden we het moeilijk

Vluchtelingenkamp Soedan
Nieuws

Christelijke hulporganisatie slaat alarm na bloedbad in Soedan

De internationale hulporganisatie Christian Aid waarschuwt voor een snel groeiende vluchtelingencrisis in Zuid-Soedan na een bloedbad in de Soedanese stad El Fasher. Volgens berichten zijn bij de aanval van de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF)

Maria
Nieuws

Vaticaan komt met document over 'rol' Maria in heilsplan God

Het Vaticaan heeft een nieuw document uitgebracht waarin de 'rol' van Maria in het heilsplan van God centraal staat. Dat meldt The Catholic World Report. Het gaat vooral over de vraag hoe Maria 'heeft meegewerkt aan het verlossingswerk van Jezus'. So

Prop. W. Rijneveld
Nieuws

Hervormde gemeente Klaaswaal verwelkomt nieuwe predikant: proponent W. Rijneveld

De hervormde gemeente te Klaaswaal beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Proponent W. Rijneveld (foto) uit Gorinchem heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Klaaswaal volgt Rijneveld ds. C. H. Buitink op. Laatstgenoemde predi

India
Nieuws

Predikant in India gearresteerd na aanval door hindoenationalisten

Tijdens een kerkdienst in het noorden van India is eind september een groep christenen aangevallen door een menigte hindoenationalisten. In plaats van de aanvallers te arresteren, hield de politie de voorganger, ds. Wazir Singh, vast en klaagde hem e

myanmar
Nieuws

Situatie christenen in Myanmar verslechtert in rap tempo

De situatie voor christenen in Myanmar verslechtert snel. Volgens mensenrechtenorganisatie Christian Solidarity Worldwide (CSW) voert het leger sinds de staatsgreep van februari 2021 een meedogenloze campagne tegen christelijke en andere religieuze m

Lilian
Nieuws

Vrouwen domineren SGP-lijst: "In Vlissingen kan het wél"

SGP Vlissingen zet voor de komende gemeenteraadsverkiezingen meer vrouwen dan mannen op de kandidatenlijst. Dat blijkt uit een persbericht van de lokale afdeling. In de top vijf staat één vrouw. Fractievoorzitter Lilian Janse is enorm trots op dit ge

Meerartikelen

Dr. C. A. van der Sluijs
Column

Eenheid in verscheidenheid: samen onderweg in godzaligheid

Ik begrijp de radeloosheid van velen over de redeloosheid en reddeloosheid van kerkelijke verdeeldheid, zowel interkerkelijk als binnenkerkelijk. Maar al te vaak geldt het woord van Paulus in Galaten 5:15: “Maar indien gij elkander bijt en verslindt,

Kruis Jezus
Boekfragment

Een lijdende Messias? Dat paste niet in het wereldbeeld van de apostelen

Heel wat mensen zijn gestorven voor een goede zaak. In 1960 verbrandde een groot aantal boeddhisten zichzelf om wereldwijd de aandacht te vestigen op de onrechtvaardige praktijken in Zuidoost-Azië. Begin jaren zeventig verbrandde een student in San D

Concertgebouw
Nieuws

Christenen voor Israël over schrappen Chanoeka-concert: 'Weer worden Joden buitengesloten'

Het besluit van Het Concertgebouw om het jaarlijkse Chanoekaconcert te annuleren, omdat de Joods-Israëlische voorzanger Shai Abramson (chief cantor bij het Israëlische leger, IDF) zou optreden, heeft tot veel verontwaardiging geleid. Zowel binnen de

Beeld van bijbelstudie bij OM
Verdieping

Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen: zie wat Jezus ziet

Deze week is het de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Vijf organisaties roepen ons ertoe op voor hen te bidden. Wat heeft mijn directe omgeving nodig? Wie van mijn buren heeft Gods liefde nodig? Stel die vragen eens in gebed. En v

Bijbel
Nieuws

Britse atheïst lanceert website die de Bijbel 'zichzelf laat tegenspreken'

Een Britse ontwikkelaar heeft een website gemaakt die beweert te laten zien dat de Bijbel zichzelf tegenspreekt. De website, Bible Both Ways, is half oktober gelanceerd door Jon James, een agnostische atheïst. Volgens James kan zijn site aantonen dat

Patricia
Getuigenis

Patricia getuigt hoe Jezus haar bevrijdde uit occulte gebondenheid

Als jong meisje groeide Patricia op in een omgeving van angst, misbruik en geestelijke duisternis. Wat begon als een jeugd vol pijn, eindigde dankzij de kracht van Jezus in een leven vol vrijheid. “De mensen die je het meest hoort te kunnen vertrouwe

Jaap Smit
Interview

Voormalig commissaris van de Koning: "Ben ik mijn broeders hoeder? Het antwoord is ja"

Hij begon als godsdienstdocent, werd daarna predikant, vakbondsvoorzitter en uiteindelijk commissaris van de Koning in Zuid-Holland. Jaap Smit (66) noemt zichzelf een bevoorrecht mens, maar vooral iemand die zijn talenten niet heeft willen begraven.

Ds. A. T. Vergunst
Video

Ds. A. T. Vergunst vertelt over zijn eerste vrouw die op 29-jarige leeftijd overleed

Ds. A. T. Vergunst verloor in 1996 zijn eerste vrouw ten gevolge van een ernstige hersentumor. Ze werd slechts 29 jaar oud en de predikant bleef met vijf jonge kinderen achter. In een recente lezing, waarin rouw centraal stond, merkte de GerGem-predi

Nigeria
Nieuws

17 christenen gedood bij aanvallen in Nigeria kort na waarschuwing Trump

In de nacht van vrijdag op zaterdag zijn in de grensregio tussen de Nigeriaanse staten Plateau en Kaduna zeker zeventien christenen om het leven gekomen bij aanvallen van vermoedelijk islamitische Fulani-milities. De aanslagen vonden plaats slechts e

Indiase christen
Nieuws

Indiase christenen vrijgesproken van valse aanklachten maar 'schade is al geleden'

Het Indiase Hooggerechtshof heeft alle strafzaken tegen een groep christenen in de deelstaat Uttar Pradesh nietig verklaard. De rechters spraken harde woorden over de manier waarop lokale autoriteiten de wet gebruikten als “middel om onschuldige mens

Pakistan
Nieuws

Christenen Pakistan teleurgesteld: geen onderzoek naar Jaranwala-aanvallen

In Pakistan lijkt de hoop op gerechtigheid voor de slachtoffers van het geweld tegen christenen in de stad Jaranwala definitief vervlogen. Het Hooggerechtshof in Lahore verwierp op 22 oktober alle verzoeken van burgers en christelijke organisaties om

Ceder
Nieuws

Nummer drie populairder dan nummer twee bij ChristenUnie en SGP

Zowel bij de ChristenUnie als de SGP heeft de nummer drie van de kandidatenlijst meer stemmen behaald dan de nummer twee. Dat blijkt uit een analyse van Omied Chalebyani, die zijn bevindingen in een sheet deelt op social media. De officiële en totale