Theoloog wijst op vergeestelijking heilig avondmaal: "Het is een individueel gebeuren geworden"

Verdieping 25 november 2024 5 minuten Jeffrey Schipper
Maarten Wisse
PThU

“Binnen de bevindelijk-gereformeerde traditie is de avondmaalspraktijk vergeestelijkt. Dit alles zet het avondmaal als uiterlijk ritueel maximaal onder spanning”, merkt Maarten Wisse op. De hoogleraar dogmatiek aan Protestantse Theologische Universiteit (PThU) sprak afgelopen zaterdag tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst van Dutch Biblebelt Network. De spreker duidde de bevindelijk-gereformeerde avondmaalstraditie vanuit theologisch perspectief. “Het heilig avondmaal is een individueel gebeuren geworden.”

In het begin van zijn lezing staat Wisse kort stil bij de gevoeligheid omtrent het heilig avondmaal. “Wie bekend is met de reformatorische traditie weet dat de prediking een teer onderwerp, maar dat geldt zeker voor het avondmaal. Ik leerde dat je moest spreken over het ‘heilig avondmaal’. Het heeft mij moeite gekost om te spreken over ‘maaltijd van de Heer’”, geeft de theoloog, opgegroeid in de rechterflank van de reformatorische gezindte, toe. “We kunnen respect tonen voor de heiligheid die aan het avondmaal wordt toegekend.” Dat neemt volgens Wisse niet weg dat het belangrijk is om ieder theologisch thema bespreekbaar te maken. Dat geldt dus ook voor het heilig avondmaal. “Als theoloog ben ik gewend dat je over alles praat wat je op theologisch gebied kunt bedenken.”

Hij voegt toe dat het belangrijk is om te erkennen dat ook praktijken die heilig worden gevonden menselijke elementen bevatten. “Het heilig avondmaal is ook een menselijk ritueel dat blootstaat aan menselijke invloeden of zelfs scheefgroei. Er was nooit kritiek op de paapse mis gekomen als de reformatoren niet het lef hadden gehad om over de paapse mis te spreken. Reken maar dat het sacrament van de eucharistie ook als heel heilig werd gezien. Zelfs nog heiliger dan het protestantse avondmaal. In de zestiende eeuw was men bang voor natuurrampen omdat de Franse reformatoren erover durfden te zeggen dat het ‘gewoon’ om brood en wijn ging. Je had dus veel lef nodig om zoiets te durven zeggen.”

Praatmee

Beluister onze podcast

#386 Daniël van Deutekom & Elmar Hofstee discussiëren over genezingsdiensten
Of beluister op:

Meerartikelen

Biddende moslims
Nieuws

Straatevangelist in VS veroorzaakt ophef na confrontatie met biddende moslimjongeren

In de Amerikaanse staat Texas is een video van een straatevangelist viraal gegaan nadat hij een groep moslimjongeren aansprak tijdens hun gebed, zo laat de Christian Post weten. Voor veel mensen was het een botsing van culturen, maar voor evangelist

Iznik
Nieuws

Turkse basiliek komt door dalend waterpeil na eeuwen boven water

In het Turkse Iznik is een eeuwenoude basiliek opnieuw zichtbaar geworden. De kerk uit de vierde eeuw lag jarenlang volledig onder water, maar door een dalend waterpeil is zij nu weer op het droge gekomen. Archeoloog Mustafa Sahin spreekt van een zee

Trump
Nieuws

President Trump verhoogt druk op Nigeria wegens geweld tegen christenen

De Amerikaanse president Donald Trump heeft opnieuw fel uitgehaald naar de regering van Nigeria vanwege het aanhoudende geweld tegen christenen. In een interview met Fox News Radio zei hij dat hij “echt boos” is over de situatie. Hij stelde dat de Ni

Shaun O’Sullivan
Nieuws

Britse straatprediker vrijgesproken na beschuldigingen van islamofobie

De Britse straatevangelist Shaun O’Sullivan is volledig vrijgesproken. Hij werd ervan beschuldigd een islamitische familie te hebben lastiggevallen tijdens het evangeliseren in het centrum van Swindon. De familie beweerde dat hij uitspraken deed als

Wilkin van de Kamp
Video

Hoe kan een christen vrucht dragen? Wilkin van de Kamp legt het je uit

'Vrucht dragen', het is een term die de meeste christenen wel kennen. Maar hoe draag je eigenlijk vrucht en wat is daarvoor nodig? Spreker en schrijver Wilkin van de Kamp legt het je uit in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. "

Ds. A. I. Kazen
Dagelijks leven

HHK-predikant via Refoweb: 'Oudere stellen horen óók te trouwen'

Op Refoweb heeft een vraag van een smoorverliefd ouder stel tot opvallende reacties geleid. Het echtpaar, beiden op leeftijd en met kinderen uit eerdere relaties, overwoog om te trouwen. Maar een predikant had hun afgeraden te huwen: op latere leefti

Herfst
Video

Indrukwekkende natuurvideo: de wonderlijke logica achter de herfst

De herfst is weer in volle gang: gouden bladeren, vurige roodtinten en bomen die langzaam hun bladerdek verliezen. Maar waarom gebeurt dit eigenlijk? Wat is het nut van vallende bladeren. En waar komen die schitterende kleuren vandaan? In een nieuwe

Mozambique
Nieuws

Minstens vier christenen vermoord bij nieuwe aanvallen Mozambique: "Een van hen is onthoofd"

De afgelopen dagen zijn er in het noorden van Mozambique zeker vier christenen door jihadisten vermoord. Kerk in Nood spreekt over ‘een golf aanvallen’ op verschillende dorpen. Vele christenen sloegen op de vlucht en enkele van hen werden om het leve

Meerartikelen

Duk
Nieuws

Wierd Duk beschuldigt EO van liegen in statement over incident bij talkshow

Er is online ophef ontstaan over het incident met journalist en opiniemaker Wierd Duk in het EO-programma Dit is de week. Duk besloot zaterdagavond het liveprogramma te verlaten na een persoonlijke tirade van tafelgenoot Ronit Palache. Volgens de red

Team NEM
Nieuws

De zegen is in het gaan: terugblik Jesaja 19-conferentie naar Jeruzalem

Het NEM-team kijkt dankbaar terug op de dagen dat ze in Jeruzalem de Jesaja 19-conferentie mochten meemaken. Het waren waardevolle dagen van ontmoeting, gebed, aanbidding en onderwijs. Ruim 35 NEM’ers vanuit het Midden-Oosten en het kantoor in Nederl

India
Nieuws

Zendelingen in Indiase deelstaat aangeklaagd onder nieuwe anti-bekeringswet

In de Indiase deelstaat Rajasthan zijn twee christelijke zendelingen als eersten aangeklaagd onder de onlangs ingevoerde anti-bekeringswet. De zaak kreeg landelijke aandacht nadat lokale hindoe-nationalistische groepen melding hadden gemaakt van verm

Reenen
Opinie

Zondag vervangen als rustdag: een domme stap voor een christen

Christenen denken verschillend. Soms is dat gewoon prima. Soms is dat gewoon verkeerd. En soms is dat gewoon onverstandig. Dat laatste geldt wat mij betreft in elk geval voor christenen die de zondag niet meer als rustdag houde Er zijn heel wat dorpe

Go Africa
Getuigenis

Youth With A Mission: Nigeriaanse ex-terroristen komen tot geloof in Jezus

In Nigeria gebeuren bijzondere dingen. Youth With A Mission meldt dat voormalige terroristen tot geloof in Jezus komen en dat christelijke weduwen diepe genezing ervaren. Dit gebeurt in een land dat al jaren zwaar wordt getroffen door aanvallen op ch

Israëlcentrum
Nieuws

Rechter legt demonstranten boetes op voor bekladden gebouw Christenen voor Israël

Vier activisten die betrokken waren bij het bekladden van het Israëlcentrum in Nijkerk, zijn door de rechtbank Arnhem veroordeeld tot voorwaardelijke geldboetes. De demonstranten gebruikten verf en lijm om teksten en posters op het gebouw van Christe

Jac de Gooijer
Opinie

Het debat over kerkklokken onthult meer dan we durven toegeven

De discussie rond godsdienstvrijheid, identiteit en de plaats van christelijke symbolen in de publieke ruimte raakt steeds vaker aan diepere vragen over onze cultuur en overtuigingen. Naar aanleiding van een recent gesprek tussen Wierd Duk en Gert-Ja

india
Nieuws

Spanningen lopen op in India na weigering christelijke begrafenissen

Twee christelijke families in de Indiase deelstaat Chhattisgarh kregen begin november te horen dat zij hun overleden dierbaren niet mochten begraven in hun eigen dorp. Dorpsbewoners blokkeerden de toegang tot de begraafplaatsen en gaven alleen toeste

Nigeria
Nieuws

Honderden christelijke schoolkinderen ontvoerd in Nigeria, tientallen weten te ontsnappen

In Nigeria zijn in enkele dagen tijd honderden kinderen en meerdere volwassenen ontvoerd bij aanvallen op een katholieke kostschool en een christelijke gemeente. Het gaat vooral om christelijke leerlingen en kerkgangers. Een deel van de kinderen kon

Dit is de week
Nieuws

Discussie over christelijke cultuur, kerkklokken en Jezus in EO-programma krijgt bizar einde

"Ik vind het apart dat er mensen zijn die niet zoveel met Christus hebben, maar wel een christelijke cultuur verdedigen. We kunnen het christendom niet verdedigen zonder Christus." Dat zei voormalig CU-leider Gert-Jan Segers zaterdagavond tijdens een

KPop Demon Hunters
Nieuws

Christelijke school vraagt ouders om terughoudendheid rond 'anti-christelijke' Netflix-film

Een Anglicaanse basisschool in het Engelse Poole heeft ouders gevraagd hun kinderen te ontmoedigen om op school liedjes te zingen uit de nieuwe Netflix-film KPop Demon Hunters. Volgens de school botst de nadruk op demonen in de film met de christelij

Ds. C.G. Vreugdenhil
Video

Ds. C.G. Vreugdenhil: “Jezus redt en Hij maakt echt gelukkig”

De Gereformeerde Gemeente van Bodegraven vierde dit najaar haar 100-jarig bestaan. Dit is een bijzondere mijlpaal in de geschiedenis van de plaatselijke kerk. Ter gelegenheid van dit jubileum werd een reeks ontmoetingen georganiseerd waarin gemeentel