Leven met het einde in zicht, hoe praat je daarover?

Gesponsord 11 november 2024 3 minuten NPV - Zorg voor het Leven
Echtpaar in gesprek
Beeld: Cees van de Wal, NPV

Het sterven komt dichterbij voor meneer Den Hartog: hij heeft longkanker en de ziekte breidt zich uit. Hij wil zijn vrouw en kinderen geen verdriet doen en vindt het moeilijk om over zijn levenseinde te praten. Den Hartog belt de NPV-advieslijn: hoe kan hij hierover in gesprek gaan?

De arts heeft aangegeven dat het belangrijk is om over zijn wensen rond het levenseinde na te denken en te spreken met zijn vrouw en kinderen. Bijvoorbeeld zijn wensen over doorgaan of stoppen met behandelen, reanimatie en pijnbestrijding. Meneer Den Hartog belt de NPV-Advieslijn, omdat hij het moeilijk vindt om hierover in gesprek te gaan.

De NPV-consulent reageert: 'Het is begrijpelijk dat meneer Den Hartog bang is voor wat er komen gaat. Als je niet weet hoe de laatste levensfase zal gaan, hoe weet je dan waarover je na moet denken? Het onbekende kan ons bang maken. Die angst bespreken met de arts kan daarbij helpen. Waar zie je tegenop? Bijvoorbeeld als je bang bent voor pijn of benauwdheid. De arts weet welke behandelingen er zijn om dat lijden te verzachten. Het geeft rust als je weet wat er mogelijk is om de klachten zo goed mogelijk te bestrijden.

Nadenken over eindigheid en sterven, betekent ook nadenken over het loslaten van die verbinding

Op dit moment kan meneer Den Hartog het gesprek met de arts nog zelf voeren, maar hij is zich ervan bewust dat dit straks misschien niet meer mogelijk is. Zijn vrouw zal dit dan namens hem moeten doen. Hij realiseert zich dat het juist daarom belangrijk is om er met zijn vrouw over te spreken. Maar meneer Den Hartog wil haar er niet mee belasten. Ook dat is begrijpelijk. De huwelijksband die door God gegeven is, zal straks verbroken worden. Nadenken over eindigheid en sterven, betekent ook nadenken over het loslaten van die verbinding. Dat is een verdrietige gedachte die je niet graag uitspreekt naar degene van wie je houdt.

Meneer en mevrouw Den Hartog hebben ook een hechte band met hun kinderen. Ik vraag meneer Den Hartog hoe hij die band in deze levensfase wil vormgeven en aan welke aspecten hij aandacht wil geven. Ook vraag ik hem waar hij zijn laatste levensdagen zou willen doorbrengen en of er nog dingen zijn die hij tegen hen wil zeggen. Door nú te praten over wat je zelf nodig hebt, bied je de ander ook de mogelijkheid om jou straks tot steun te kunnen zijn. Straks als het moment komt dat het gesprek niet meer mogelijk is, kan de familie terugvallen op wat er eerder besproken is.

De wetenschap dat het leven eindig is, maakt ook dat er een moment komt dat we als mens een stap terug mogen doen om ruimte te geven aan het sterven

De NPV-Levenswensverklaring kan voor meneer Den Hartog een hulpmiddel zijn voor het gesprek over zijn wensen met de arts én zijn familie. De verklaring geeft Bijbelse handvatten voor de zorg rond ziekte en sterven. Die zorg is gericht op het leven en het welzijn omdat het leven waardevol is, beschrijft de Levenswensverklaring. De verklaring geeft aan de ene kant aan dat levensbeëindiging zoals euthanasie niet mag worden toegepast. En dat je aan de andere kant ook wilt voorkomen dat er eindeloos doorbehandeld wordt. De wetenschap dat het leven eindig is, maakt ook dat er een moment komt dat we als mens een stap terug mogen doen om ruimte te geven aan het sterven. De NPV-Levenswensverklaring is een kapstok voor het gesprek.

Door over nu met elkaar over deze onderwerpen in gesprek te gaan, komt er ook ruimte voor de zaken die in deze levensfase voor meneer Den Hartog werkelijk belangrijk zijn.

Ook een waarde(n)vol gesprek voeren met uw naasten?
De NPV-Levenswensverklaring kan een hulpmiddel zijn bij het gesprek over uw wensen rond het levenseinde. De verklaring is gebaseerd op de Bijbelse levensovertuiging dat het leven waardevol is en bescherming verdient. De Levenswensverklaring helpt uw naasten om vanuit een christelijke levensovertuiging uw zorg rond ziekte en sterven vorm te geven, samen met de zorgverleners. 

Meer informatie? 
Kijk op npvzorg.nl/levenswensverklaring of bel de NPV-Advieslijn (0318) 54 78 88 op werkdagen tussen 9.00 en 12.30 uur.

Praatmee

Beluister onze podcast

#389 Martin Koornstra & Jan Pool over geloven in tijden van ziekte en een God van wonderen
Of beluister op:

Meerartikelen

David Epema
Interview

Lijken we nog op de kerk uit Handelingen? De droom van voorganger David Epema

David Epema is voorganger van Wavemakers in Maassluis. Hij hoopt dat zijn kerk impact zal hebben in de omgeving. "Ik droom dat we niet naar de kerk gaan, maar dat we de kerk zijn. Dat daar een getuigenis van uitgaat van wie God is en wat Hij doet." "

Joël Boertjens
Column

#Hoedan? Waarom kerken vastlopen en hoe het anders kan

Twee jaar geleden reikte ik het eerste exemplaar van #Hoedan? uit aan Danielle Braun. Met deze gids voor een veilig gesprek over kerk, geloof en LHBTI+ wilde ik een goede poging doen om mensen, kerken en organisaties te ondersteunen bij het op gang b

embryokweek
Nieuws

Tienduizenden Nederlanders roepen CDA op om ‘embryokweekwet’ tegen te houden

Een dringende petitie roept het CDA en partijleider Henri Bontenbal op om tegen een omstreden wetsvoorstel te stemmen dat het mogelijk maakt om menselijke embryo’s speciaal te creëren voor wetenschappelijk onderzoek. Initiatiefnemer Karst Schaafsma w

Harun Ibrahim
Getuigenis

Ex-moslim Harun Ibrahim ziet grote honger naar Jezus' boodschap in Arabische wereld

De in Israël geboren Harun Ibrahim groeide op als kind van Arabisch-islamitische ouders. Hij bezocht een Joodse school en trouwde later met een christelijke vrouw. Jarenlang bestudeerde hij de drie religies van dichtbij. Uiteindelijk moest hij een ke

Opperrabbijn Jacobs
Nieuws

Opperrabbijn Jacobs na aanslag: "Antisemitisme verspreidt zich als een virus"

Na de dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering in het Australische Sydney zijn in Nederland geen aparte herdenkingen aangekondigd vanuit de Joodse gemeenschap. Wel wordt tijdens Chanoeka in synagogen en bijeenkomsten gebeden voor de slachtoffers en

Bondi Beach
Nieuws

Christenen geschokt na antisemitische aanslag: ‘Feest van licht werd daad van duisternis’

De dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering op Bondi Beach in Sydney heeft ook in Nederland diepe verontwaardiging en afschuw losgemaakt. Politici en theologen spreken hun steun uit aan de Joodse gemeenschap en waarschuwen voor het toenemende antise

Bijbels
Nieuws

Nicaragua verbiedt invoer van Bijbels voor toeristen

Toeristen die Nicaragua binnenkomen, mogen geen Bijbel meer meenemen. Ook andere boeken, kranten en tijdschriften zijn voortaan verboden bij de grens. Dat blijkt uit informatie van de Britse organisatie Christian Solidarity Worldwide (CSW). Religieuz

Pakistan
Nieuws

Nieuwe Pakistaanse wet moet christenen beter beschermen

Het Pakistaanse parlement heeft begin deze maand ingestemd met wetgeving voor de oprichting van een Nationale Commissie voor Minderheidsrechten. Daarmee wordt gehoor gegeven aan een al jaren bestaande oproep om de positie van religieuze minderheden,

Meerartikelen

LEEF! Deventer
Video

Feest bij doopdienst in Deventer: bekijk de beelden

In Deventer was het feest tijdens een doopdienst waarin vijf mensen zich lieten dopen en nog eens acht zich meldden voor een volgende doop. Veel van hen groeiden niet op met het christelijk geloof, maar kozen nu bewust voor een leven met Christus. Da

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vertelt over vrouw die tot geloof kwam na kapitale blunder op het werk

"Ze werd stilgezet, afgebogen en kwam in de kerk terecht. Uiteindelijk vond ze dezelfde God als haar manager, de God van Mozes", aldus ds. G. van Zanden. In een recente preek over de brandende braambos uit Exodus 3, deelde de hervormde predikant uit

Generatie Z
Nieuws

IFES-rapport laat zien hoe Generatie Z christelijk studentenwerk verandert

Een nieuw rapport van de International Fellowship of Evangelical Students (IFES) laat zien dat Generatie Z het christelijk studentenwerk wereldwijd ingrijpend beïnvloedt. De organisatie roept kerken en studentenbewegingen op om verder te kijken dan h

Christelijk Urker Visserskoor
Video

Krachtige samenzang uit Urk: Visserskoor ontroert met Psalm 1

Het Christelijk Urker Visserskoor brengt opnieuw een geliefde psalm tot leven. In deze muziekvideo zingen de mannen Psalm 1, een psalm die oproept om dicht bij Gods weg te blijven en te vertrouwen op Zijn zegen. De krachtige samenzang, de herkenbare

Tijs van den Brink
Persbericht

Tijs van den Brink sluit 'Adieu God?' af met speciaal slotakkoord

Na dertien jaar en bijna 200 gesprekken met bekende Nederlanders neemt Tijs van den Brink afscheid van Adieu God?. Het programma groeide uit tot een vaste plek voor openhartige gesprekken over geloof, ongeloof en alles daartussenin. In twee speciale

Ds. A. L. Molenaar
Interview

Ds. Molenaar ziet de kerk als een olijfboom: “Soms dor en droog, maar het blijft Gods planting”

Ds. A. L. Molenaar had zichzelf als jongen nooit op de kansel zien staan. Toch liet God hem niet los. Via een innerlijke worsteling, een ommekeer in zijn werk en een lange weg van studeren, groeide een roeping die steeds concreter werd. “Het is een b

moraal
Verdieping

Waar komt ons besef van goed en kwaad eigenlijk vandaan?

Kwaad kent gradaties. Een bloedbad aanrichten onder scholieren is erger dan het stelen van een fiets. Daar is de mensheid het gelukkig over eens. Maar hoe komt het dat die afschuw zo wereldwijd in mensenhoofden zit ingebakken? Evolutionisten en creat

Johan Vink
Opinie

Christenen hebben geen cultuurstrijd nodig, maar Koninkrijksdenken

Steeds vaker wordt bepleit dat we als christenen uitdrukkelijker moeten opkomen voor christelijke waarden die in onze samenleving bij het grof vuil zijn gezet. Hoe vaak zeggen medechristenen niet dat wij te bang zijn om onze nek uit te steken, dat we

Lydia en Gerard de Groot
Boekfragment

Geestelijke autoriteit: Mozes laat zien wat dit werkelijk betekent

In ons boek staan we stil bij de betekenis van het Griekse woord ‘exousia’, het woord dat we in dit boek veelal vertalen met ‘geestelijke autoriteit’. Aan de hand van het inspirerende verhaal van de doortocht door de Schelfzee wordt de betekenis van

Bijbel in Tokelau
Positief nieuws

Afgelegen eilandengroep ontvangt voor het eerst complete Bijbel in eigen taal

Op de afgelegen eilandengroep Tokelau is voor het eerst een volledige Bijbel verschenen in de eigen taal van de bevolking. De United Bible Societies (UBS) noemden dit eerder deze maand een “historische mijlpaal voor een van de meest afgelegen eilande

Sarah Floor
Nieuws

Sarah Floor brengt nieuwe single uit in aanloop naar Kerst: 'Immanuel'

'Immanuel', zo heet de nieuwste single van de christelijke zangeres Sarah Floor. De single is een vrolijk nummer die bij uitstek geschikt is voor samenzang. De zangeres laat aan Cvandaag weten dat samen zingen en samen verbinden juist in deze tijd en

Het Omega Project
Verdieping

Gods Koninkrijk is gekomen maar moet nog doorbreken: hoe zit dat? Bekijk de tutorial

In tijden van polarisatie en populisme is het belangrijk om te begrijpen dat het christelijk geloof vol paradoxen zit. Een spannende vraag is hoe we voorkomen dat we teveel of juist te weinig van Gods kracht verwachten. Hoewel Gods Koninkrijk gekomen