Leven met het einde in zicht, hoe praat je daarover?

Gesponsord 11 november 2024 3 minuten NPV - Zorg voor het Leven
Echtpaar in gesprek
Beeld: Cees van de Wal, NPV

Het sterven komt dichterbij voor meneer Den Hartog: hij heeft longkanker en de ziekte breidt zich uit. Hij wil zijn vrouw en kinderen geen verdriet doen en vindt het moeilijk om over zijn levenseinde te praten. Den Hartog belt de NPV-advieslijn: hoe kan hij hierover in gesprek gaan?

De arts heeft aangegeven dat het belangrijk is om over zijn wensen rond het levenseinde na te denken en te spreken met zijn vrouw en kinderen. Bijvoorbeeld zijn wensen over doorgaan of stoppen met behandelen, reanimatie en pijnbestrijding. Meneer Den Hartog belt de NPV-Advieslijn, omdat hij het moeilijk vindt om hierover in gesprek te gaan.

De NPV-consulent reageert: 'Het is begrijpelijk dat meneer Den Hartog bang is voor wat er komen gaat. Als je niet weet hoe de laatste levensfase zal gaan, hoe weet je dan waarover je na moet denken? Het onbekende kan ons bang maken. Die angst bespreken met de arts kan daarbij helpen. Waar zie je tegenop? Bijvoorbeeld als je bang bent voor pijn of benauwdheid. De arts weet welke behandelingen er zijn om dat lijden te verzachten. Het geeft rust als je weet wat er mogelijk is om de klachten zo goed mogelijk te bestrijden.

Nadenken over eindigheid en sterven, betekent ook nadenken over het loslaten van die verbinding

Op dit moment kan meneer Den Hartog het gesprek met de arts nog zelf voeren, maar hij is zich ervan bewust dat dit straks misschien niet meer mogelijk is. Zijn vrouw zal dit dan namens hem moeten doen. Hij realiseert zich dat het juist daarom belangrijk is om er met zijn vrouw over te spreken. Maar meneer Den Hartog wil haar er niet mee belasten. Ook dat is begrijpelijk. De huwelijksband die door God gegeven is, zal straks verbroken worden. Nadenken over eindigheid en sterven, betekent ook nadenken over het loslaten van die verbinding. Dat is een verdrietige gedachte die je niet graag uitspreekt naar degene van wie je houdt.

Meneer en mevrouw Den Hartog hebben ook een hechte band met hun kinderen. Ik vraag meneer Den Hartog hoe hij die band in deze levensfase wil vormgeven en aan welke aspecten hij aandacht wil geven. Ook vraag ik hem waar hij zijn laatste levensdagen zou willen doorbrengen en of er nog dingen zijn die hij tegen hen wil zeggen. Door nú te praten over wat je zelf nodig hebt, bied je de ander ook de mogelijkheid om jou straks tot steun te kunnen zijn. Straks als het moment komt dat het gesprek niet meer mogelijk is, kan de familie terugvallen op wat er eerder besproken is.

De wetenschap dat het leven eindig is, maakt ook dat er een moment komt dat we als mens een stap terug mogen doen om ruimte te geven aan het sterven

De NPV-Levenswensverklaring kan voor meneer Den Hartog een hulpmiddel zijn voor het gesprek over zijn wensen met de arts én zijn familie. De verklaring geeft Bijbelse handvatten voor de zorg rond ziekte en sterven. Die zorg is gericht op het leven en het welzijn omdat het leven waardevol is, beschrijft de Levenswensverklaring. De verklaring geeft aan de ene kant aan dat levensbeëindiging zoals euthanasie niet mag worden toegepast. En dat je aan de andere kant ook wilt voorkomen dat er eindeloos doorbehandeld wordt. De wetenschap dat het leven eindig is, maakt ook dat er een moment komt dat we als mens een stap terug mogen doen om ruimte te geven aan het sterven. De NPV-Levenswensverklaring is een kapstok voor het gesprek.

Door over nu met elkaar over deze onderwerpen in gesprek te gaan, komt er ook ruimte voor de zaken die in deze levensfase voor meneer Den Hartog werkelijk belangrijk zijn.

Ook een waarde(n)vol gesprek voeren met uw naasten?
De NPV-Levenswensverklaring kan een hulpmiddel zijn bij het gesprek over uw wensen rond het levenseinde. De verklaring is gebaseerd op de Bijbelse levensovertuiging dat het leven waardevol is en bescherming verdient. De Levenswensverklaring helpt uw naasten om vanuit een christelijke levensovertuiging uw zorg rond ziekte en sterven vorm te geven, samen met de zorgverleners. 

Meer informatie? 
Kijk op npvzorg.nl/levenswensverklaring of bel de NPV-Advieslijn (0318) 54 78 88 op werkdagen tussen 9.00 en 12.30 uur.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Richard Toes, rechts
Column

Vrede in kleine stappen

Advent herinnert ons eraan dat hoop overal ter wereld dezelfde vorm heeft: een klein begin dat tegen de duisternis in durft te groeien. Neem nou Colombia, waar ik in oktober 2025 namens Woord en Daad een bezoek bracht aan diverse projecten, samen met

Jeruzalem
Nieuws

Kerkleiders publiceren zorgwekkend rapport: druk op christenen in Israël neemt toe

Christelijke kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen dat het leven voor christenen in het Heilig Land steeds moeilijker wordt. In een nieuw rapport spreken zij onder meer over oorlogsschade, geweld, beperkingen van godsdienstvrijheid en financiële druk.

Erika Kirk en Nicki Minaj
Nieuws

Amerikaanse popster spreekt zich uit over terugvinden geloof én christenvervolging Nigeria

De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zegt dat haar relatie met God opnieuw is opgebloeid. Dat vertelde zij tijdens een gesprek met Erika Kirk, de weduwe van de in september vermoorde Charlie Kirk. Het gesprek vond plaats tijdens AmericaFest, een groot e

Christen uit India
Nieuws

Indonesische moslims blokkeren christenen toegang tot gebedspost, politie kijkt toe

In Indonesië hebben moslims met geweld ervoor gezorgd dat een christelijke kerstviering geen doorgang kon vinden. Groepen moslims vormden een menselijke ketting om de toegang te blokkeren, terwijl de politie toekeek én niet ingreep. Het incident vond

Bram Hofland
Podcast

Ds. Bram Hofland: “Doop is geen visitekaartje, maar Gods hand die jou vastpakt”

De doop wordt in kerken vaak besproken alsof het een identiteitsmarker is: ben je kinderdoop of geloofsdoop? Maar predikant Bram Hofland waarschuwt dat die benadering de kern van het sacrament verduistert. In de Cvandaag podcast benadrukt hij dat de

Kerstfestival
Nieuws

Christen in Arizona door politie bedreigd met arrestatie tijdens kerstfestival

Een christelijke inwoner van Arizona is door politieagenten bedreigd met arrestatie nadat hij zijn geloof wilde delen tijdens een kerstfestival. Dat stelt de christelijke juristenorganisatie First Liberty Institute. Het gaat om David Hoffman uit Tucs

Kerstwensen
Verdieping

"Kerstgedachten: wat raakt deze mensen tijdens de feestdagen?"

In aanloop naar Kerst sprak Cvandaag met mensen over geloof, hoop en wat hen bezighoudt. Sommige verhalen zijn al te lezen, andere volgen binnenkort. Hun kerstwensen komen voort uit die gesprekken en laten zien waar Kerst voor hen raakt. “Dat Christu

Ds. K. den Boer
Video

HHK-predikant pleit voor sobere kerstviering: "Gevolg van onze val in Adam"

"Het kerstfeest is het gevolg van onze val in Adam. Daarom zou de adventstijd dus ook een tijd van grote verootmoediging, inkeer en berouw moeten zijn", aldus ds. K. den Boer. De hersteld hervormde predikant uit Goedereede pleitte onlangs in een pree

Meerartikelen

Peter van der Weerd
Video

'Moet ik mijn verstand uitschakelen om de Bijbel te geloven?' Bekijk de Upstream-podcast

In de podcast Waarom zou ik in GodsNaam geloven? worden de meest complexe levensvragen vanuit Bijbels perspectief onder de loep genomen. In elke aflevering stelt presentator Guido Roorda enkele prikkelende vragen die bij veel mensen leven: waarom bes

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden komen uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken. Teg

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel: "Je wordt niet minder Gods kind als je een zondig kind bent"

Als christenen geloven we dat God liefdevol en trouw is, maar wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Predikant Ron van der Spoel legt het je aan de hand van Psalm 89 uit in een nieuwe gebedsvlog van IZB. Van der Spoel: "God accepteert het niet als we be

Nigeriaanse christen vrijgelaten
Nieuws

Ter dood veroordeelde christelijke boer na tien jaar gevangenschap vrijgelaten

Een christelijke boer uit Nigeria is na ruim tien jaar gevangenschap vrijgelaten. Dat meldt The Christian Post. De man, die zelfs door de Nigeriaanse rechtbank in 2021 zelfs ter dood veroordeeld werd, kwam na internationale druk vrij. Onder meer poli

Armane
Video

Van afwijzing naar genezing: Armanes verhaal met Mercy Ships

In deze indringende video van Mercy Ships staat het verhaal van Armane centraal. Hij werd geboren met een gespleten lip en werd afgewezen in zijn dorp. Zijn moeder Roseline leefde met angst en eenzaamheid. Aan boord van de Africa Mercy veranderde één

Klassiek Eigentijdse Psalmberijming
Persbericht

IKC publiceert eerste deeluitgave Klassiek Eigentijdse Psalmberijming

Het IKC-project Zingen uit de Bron bereikt een belangrijke mijlpaal in het streven om de inhoud van de psalmen te bewaren voor een nieuwe generatie. Begin december verscheen de eerste fysieke deeluitgave met daarin 30 psalmen in de Klassiek Eigentijd

Studiedag klimaat
Persbericht

Studiedag wil voorgangers helpen spreken over klimaat zonder te vervreemden

Hoe preek je over klimaat en zorg voor Gods schepping zonder moralistisch te klinken of gemeenteleden van je te vervreemden? Met die vraag organiseert de Theologische Universiteit Utrecht samen met GroeneKerken een studiedag voor predikanten, voorgan

Jac de Gooijer
Interview

Messiasbelijdende Jood roept kerk op tot inkeer: "We hebben de stam verlaten"

Hij groeide op in een gereformeerd gezin waar God vooral werd gevreesd. Pas veel later ontdekte Jac de Gooijer dat hij Joodse wortels had. Tegenwoordig woont hij op een afgelegen eiland in Indonesië, waar hij christelijke voorgangers lesgeeft in het

Handy en Mirjam Tims
Video

Speciale kerstuitzendingen van Hour of Power: Handy en Mirjam Tims zijn te gast op eerste kerstdag

Het is bijna kerst! Op 25 december hoor je bij Hour of Power het aangrijpende verhaal van Handy en Mirjam Tims. Ooit vierden zij Kerst gescheiden van elkaar: Handy op straat, Mirjam alleen met de kinderen. Nu vertellen ze openhartig wat er veranderde

Jacobs
Column

Chanoeka heeft ons geleerd dat er wonderen kunnen plaatsvinden

Chanoeka is achter de rug. In zijn meest recente dagboek blikt opperrabbijn Jacobs terug op de afgelopen periode. Daarbij vertelt hij onder meer dat hij kampt met een schuldcomplex dat hij probeert van zich af te schrijven. Ook vertelt de opperrabbij

SGP
Nieuws

Besluit over vrouwen op SGP-kieslijsten wordt overgelaten aan volgend kabinet

Het demissionaire kabinet neemt geen definitief standpunt in over het wettelijk verplichten van vrouwen op de kieslijsten van de SGP. Die beslissing wordt overgelaten aan een volgend kabinet. Dat blijkt uit een brief van minister Rijkaart van Binnenl

Kerst
Analyse

Kerst vieren voor miljoenen christenen levensgevaarlijk: hoe zit dat in het Westen?

De geboorte van Christus openlijk vieren met familie en vrienden is voor veel mensen vanzelfsprekend. Maar heel veel christenen wereldwijd hebben die luxe niet. Sommige vieren kerst in het geheim omdat openlijk christen-zijn in hun land of omgeving l