Psalm 74 is hoogst actueel: ‘Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’

Verdieping 28 november 2023 7 minuten Piet Vergunst
Piet Vergunst

Een oorlog die we ook kunnen volgen via de opiniepeilingen in eigen land: hoe vaak lazen we al niet waar de sympathie van Nederlanders ligt in de oorlog die woedt in Israël en Gaza. Daarbij komen hiermee samenhangende uitbarstingen van geweld in heel de wereld. Dat gebeurt niet als er al acht jaar in Jemen een burgeroorlog is.

Israël is Gods oogappel. Hoe mooi zou het zijn als de betekenis hiervan in deze tijd uitgelegd wordt in de prediking, in de catechese. Als je dit ziet, dan begrijp je veel van wat er in het Midden-Oosten speelt, van wat er wereldwijd gebeurt. Al jaren is het antisemitisme, de haat tegen mensen met een Joodse achtergrond, aan een gestage opmars bezig. En nu, na de verraderlijke aanval van de terreurorganisatie Hamas, barst de Jodenhaat naar buiten.

‘Vergas de Joden’
Ongekend is dat! Aangrijpend is tegelijk dat die haat niet alleen uit islamitische landen komt, maar ook uit landen die zich tot de vrienden van Israël rekenen. Zomaar één situatie – terwijl we een heel nummer van De Waarheidsvriend met voorbeelden als dit kunnen vullen: Een docent aan de universiteit van Californië riep op om ‘de zionistische journalisten die desinformatie verspreiden en propaganda’ thuis op te zoeken, waarbij hij sprak over hun huizen en hun schoolgaande kinderen, waarbij hij een mes toonde en bloed.

Dat is dan een enkeling. Op Sky News waren echter beelden te zien van een grote groep mensen die buiten het Opera House in het Australische Sydney fakkels aanstaken en scandeerden ‘Vergas de Joden’. Wat maakt nu dat het conflict in het Midden-Oosten wereldwijd mensen raakt en tot agressie brengt?

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel.

Alleen wonen
Ik wijs erop dat op diverse plaatsen in de Bijbel klinkt dat Israël als volk ‘alleen zal wonen’. Dit betekent meer dan dat vermenging met de heidense volkeren en hun afgoden verboden was, het houdt ook in dat Israël anders was dan alle andere volken. Heel de aarde is van de HEERE, maar uit alle volken koos Hij Israël als Zijn persoonlijk eigendom (Ex.19:5). Ook in Numeri 23 komen we de eigen positie van Israël tegen: ‘Zie, dat volk woont afgezonderd, onder de heidenvolken rekent het zich niet.’

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel. Niet zomaar een beeld is dat. De eerste keer, in Deuteronomium 32:10, is dat hoopvol voor alle Joden: ‘Hij omringde hem, Hij onderwees hem, Hij beschermde hem als Zijn oogappel.’ De oogappel is hier iets kwetsbaars, iets waardevols in het oog van de ander. Om die reden bidt David in Psalm 17: ‘Bewaar mij als Uw oogappel.’ Een stofje in je oog kan je al raken, zo kwetsbaar is dit lichaamsdeel. Zó raakt het de Heere als Zijn volk in moeite is. Kom je aan Israël, dan kom je aan God Zelf, leren we uit Zacharia 2:8. ‘Raak Mijn gezalfden niet aan,’ zegt Psalm 105. Dat is houvast voor de gelovige Israëliet, ook vandaag.

Om heidenen te verlichten
Tegelijk - en dat aspect heeft onder ons veelal wat minder aandacht - is je oogappel toegangspoort tot het licht. Via oogappel Israël wil God heel de wereld verlichten met Zijn Evangelie. Simeon zong ervan in de tempel, over ‘zaligheid die God bereid heeft voor de ogen van alle volken, een licht om de heidenen te verlichten en om Uw volk Israël te verheerlijken’ (Luk.2:32). De zaligheid is uit de Joden en onze redding ontvangen we door het geloof in de Messias van Israël.

Laten we er in de kerk onomwonden over spreken, ook naar onze jongeren: vijandschap tegen Israël is vijandschap tegen de God van Israël. Verkiezing door Hem van wat in zichzelf geen kracht heeft, roept weerstand op, ergernis, haat.

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding.

Juist omdat dit de eeuwen door realiteit geweest is, van Bijbelse tijden af, herkennen we ook vandaag zoveel in de psalmen, in de profetische boeken van het Oude Testament. ‘U maakt ons tot smaad voor onze buren, tot spot en schimp voor wie ons omringen. (…) Maar om U worden wij de hele dag gedood; wij worden beschouwd als slachtschapen.’ (Ps.44) Of neem Psalm 79: ‘O God, heidenvolken zijn in Uw tempel gekomen (…), zij hebben Jeruzalem tot een puinhoop gemaakt. (…) Zij hebben hun bloed rondom Jeruzalem als water vergoten en er was niemand die hen begroef. (…) Waarom zouden de heidenvolken zeggen: Waar is hun God?’

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding. ‘Hoelang, o God, zal de tegenstander U smaden? Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’ – woorden die Psalm 74 de gelovige Israëliet in de mond legt.

Hopen op blijvende oorlog
Vijf weken na de inval van Hamas hebben de leiders van deze terreurgroep hun demonische motieven aan The New York Times bekendgemaakt. Gehoopt wordt op een blijvend conflict dat een einde maakt aan vreedzaam samenleven tussen Joden en Palestijnen, gehoopt wordt op een permanente staat van oorlog. Israëls voortbestaan en zijn veiligheid zijn in het geding, dat begrijpt het land als geen ander, beproefd in eeuwen van vervolging en onderdrukking. Om die reden reageert het in zijn vergelding stevig.

In zijn antwoord op de laffe Hamas-aanval ligt Israël onder een vergrootglas – en daarmee kantelt zomaar de publieke opinie. Dat is al jaren zo. Twee jaar terug besloten de Verenigde Naties tot de oprichting van een permanente commissie voor mensenrechtenonderzoek die heel Israël beslaat en waar 125 landen mee instemden!

Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op?

Media in Nederland
In Nederland zijn ondertussen de meeste seculiere media ook gekleurd. In De Telegraaf heeft oud-minister Ronald Plasterk erop gewezen: ‘De NOS kopte dat angst en onrust onder Nederlandse moslims toenemen door de oorlog. De omgekeerde wereld. In alle grote steden waren massale demonstraties met luidkeelse oproepen om de staat Israël te vernietigen, en volgens de NOS zijn het de moslims die onveiligheid ervaren.’

Freek Vergeer, werkzaam bij het centrum voor informatie en documentatie Israël (CIDI), sloot hierbij aan in dagblad Trouw: ‘Israël wordt sinds het begin van de oorlog beschuldigd van het schenden van internationaal recht, zelfs van genocide. De gruweldaden en oorlogsmisdrijven van Hamas worden vaak slechts in de marge genoemd. Deze zeer eenzijdige en onjuiste interpretatie, veelvuldig vertoond in de Nederlandse media, past in het beeld dat Israël de Gazastrook willekeurig zou bombarderen. De oorlog die Israël moet voeren, is zeer ingewikkeld. In een zeer dichtbevolkt gebied, met militaire infrastructuur tussen en in ziekenhuizen, gebedshuizen en woningen.’

Onze gebeden
Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op? Voor dat laatste, ook in de eredienst, reikt het Oude Testament ons zoveel aan. Dan zijn onze gebeden geen uitingen van balancerend beleid, niet voortkomend uit politieke analyses, niet flets geformuleerd omdat er diversiteit in denken in de kerk is.

Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt.

Als oudere Israëli’s opmerken dat ze in alle jaren in het land én in het leger niet eerder zo’n verschrikkelijk scenario meemaakten waarin honderden onschuldige burgers de frontlinie vormden, waarbij vrouwen, kinderen en baby’s vermoord en ontvoerd werden, dan bidden we om bewaring en bescherming voor Zijn volk.

Herdenk de trouw, aan ons voorheen betoond;
denk aan Uw volk, door U van ouds verkregen;
denk aan Uw erf, het voorwerp van Uw zegen;
aan Sions berg waar G’ eertijds hebt gewoond.

Geestelijke strijd
‘Om wille van Uw Naam, denk aan Uw bedreigde volk’, dat gebed heeft niets van doen met kanttekeningen bij het beleid van de regering-Netanyahu. Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt. Die ziet dat Gods tegenstander, als altijd, sluw is en doortrapt, door als Hamas zijn commandocentra in te richten bij en onder ziekenhuizen en moskeeën. Gewone burgers van Gaza zijn op immense wijze slachtoffer van eigen leiders, zoals de Russen leden onder Stalin, zoals de Syriërs met hun burgeroorlog al tien jaar lijden onder het regime van Assad. Ons mededogen gaat uit naar alle ontheemden in Gaza, die lijden onder hun eigen leiders, nu de ontreddering immens is.

De oorlog in het Midden-Oosten lijkt heel de wereld te beroeren, naast de vele oorlogshaarden die er vandaag zijn. Een van de tekenen is het waarin we de voetstappen horen van Jezus, de Zoon van God, de Koning van de Joden, de Heiland van de wereld, de Heilige bij Wie geen onrecht past. In ons bidden en zuchten verlangen we naar Zijn vrede. Hij zal over Zijn volk rechtspreken met gerechtigheid, over de ellendigen met recht. De bergen, zegt Psalm 72, zullen voor het volk vrede dragen en de heuvels zullen vol zijn met gerechtigheid. Deze psalm nemen we vandaag met Israël op de lippen, uitziende naar een gezegende en rechtvaardige heerschappij.

Die komt, als Jezus komt.

Piet Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend. Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#389 Martin Koornstra & Jan Pool over geloven in tijden van ziekte en een God van wonderen
Of beluister op:

Meerartikelen

Sarah Floor
Nieuws

Sarah Floor brengt nieuwe single uit in aanloop naar Kerst: 'Immanuel'

'Immanuel', zo heet de nieuwste single van de christelijke zangeres Sarah Floor. De single is een vrolijk nummer die bij uitstek geschikt is voor samenzang. De zangeres laat aan Cvandaag weten dat samen zingen en samen verbinden juist in deze tijd en

Ds. A. T. Vergunst
Video

GerGem-predikant verbindt strijd met zelfbeeld aan geloof in Christus

In een recente preek deelde ds. A. T. Vergunst (GerGem) een pastorale ontmoeting waarin een vrouw jarenlang worstelde met minderwaardigheid, terwijl haar man haar steeds opnieuw wees op zijn onvoorwaardelijke liefde. Het voor veel mensen herkenbare t

Het Omega Project
Verdieping

Gods Koninkrijk is gekomen maar moet nog doorbreken: hoe zit dat? Bekijk de tutorial

In tijden van polarisatie en populisme is het belangrijk om te begrijpen dat het christelijk geloof vol paradoxen zit. Een spannende vraag is hoe we voorkomen dat we teveel of juist te weinig van Gods kracht verwachten. Hoewel Gods Koninkrijk gekomen

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel behandelt Psalm 88: 'Een klaaglied van mensen die een afwezige God ervaren'

In een nieuwe video van IZB behandelt predikant Ron van der Spoel Psalm 88. In deze Psalm klinkt een gezamenlijk klaaglied waarin mensen samen hun nood uitspreken. Gedeelde smart wordt zo werkelijk halve smart. De psalm verwoordt het gevoel van Gods

Leander Janse
Video

Gods wake-up call midden op zee: een Bijbelstudie over Jona

Jona probeert weg te komen van God, maar op zee wordt hij ingehaald door een storm die God zelf laat opkomen. Niet als straf, maar als een liefdevolle wake-up call. Leander Janse laat in deze Bijbelstudie dat God soeverein is en dat zelfs de stormen

Dahlia Shaham
Video

Psalm 122: roep om vrede van rabbi uit Israël

Rabbi Dahlia Shaham zingt Psalm 122 over vrede in Gods huis. Ze zingt zowel ‘shalom’ als ‘salam’ als gebed voor vrede tussen Israëliërs en Palestijnen. Zij is betrokken bij de organisatie Rabbi's voor mensenrechten, partner van Kerk in Actie. Dat is

Sisters Vocal Group
Persbericht

Sisters Vocal Group brengt licht aan huis én op de Wallen

In de weken voor kerst worden de dagen korter en valt de duisternis snel in. Juist dan trekt Sisters Vocal Group, bekend om hun warme stemmen en lichtsnoeren om de nek, eropuit om hoop en troost te brengen waar dat het hardst nodig is. Wat begon met

Ds. M. Maas
Preekverslag

Ds. Maas wijst in preek over Openbaring op het Lam: "Daar ben je echt veilig"

"Veiligheid kun je op verschillende plekken en bij allerlei mensen zoeken, maar al die mensen en plekken hebben één ding gemeen: ze kunnen je niet voor honderd procent veiligheid garanderen. Echte veiligheid is alleen te vinden bij het Lam", aldus ds

Meerartikelen

Willem Lingeman
Opinie

Strijden christenen voor een stapel stenen of de eenheid van de gemeente?

Rechtszaken binnen de kerk zijn geen nieuw verschijnsel, maar telkens opnieuw schuren ze pijnlijk langs Paulus’ oproep om geschillen niet voor de wereldlijke rechter uit te vechten. Willem Lingeman reflecteert op de huidige situatie waarin broeders t

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

SGP wil opheldering stopzetting EU-subsidies aan christelijke organisaties

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen wil opheldering over de stopzetting van EU-subsidies aan christelijke organisaties. Dit vraagt Ruissen in een brief die hij met collega-Europarlementariërs stuurt aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. D

Kerkscheuring CGK
Nieuws

Deputaten zien scheuring CGK steeds meer zichtbaar worden: 'We ervaren verdriet en verwarring'

Deputaten vertegenwoordiging van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) reageren op het convent dat op 29 november in Veenendaal werd gehouden. Tijdens dat convent besloten tientallen gemeenten, verbonden rond Rijnsburg, dat zij op 21 maart 2026

Poster
Nieuws

Grootse posteractie in Duitsland moet mensen weer naar de kerk brengen

Door heel Duitsland hangen sinds kort 30.000 grote posters die mensen willen aanmoedigen om opnieuw na te denken over God en geloof. Dat meldt Evangelical Focus. De campagne, ‘Die Erinnerung 2026’, is een initiatief van de christelijke omroep Bibel T

Mark en Ellen Hoefnagel
Video

Komende zondag zijn Mark en Ellen Hoefnagel te gast in Hour of Power

In Hour of Power zijn Mark Hoefnagel en zijn moeder Ellen Hoefnagel te gast. Tijdens een vakantie in Duitsland gebeurde iets wat je alleen in films ziet: het hotel stortte in. Mark lag dertien uur lang onder het puin, zonder te weten of iemand hem no

Jan Dirk
Video

Terugkijken: directeur Stichting Hulp Vervolgde Christenen vertelt over bezoek aan Nigeria

Nigeria wordt op dit moment geteisterd door conflicten en toenemend geweld, waardoor het land in grote chaos verkeert. Ontvoeringen en gewelddaden zijn aan de orde van de dag. Ook christenen zijn regelmatig doelwit en worden getroffen door ernstig ge

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt over begin predikantschap: "Wat een vreugde om de Heere te dienen"

"Wat een vreugde om voluit in de dienst des Heeren te mogen staan, voltijds Hem te mogen dienen en vooral een eigen gemeente te hebben die je op de preekstoel bedienen mag", aldus ds. M. Messemaker. De hervormde predikant vertelde onlangs in de serie

President Donald Trump
Nieuws

Trump staat open voor gesprek met paus na stevige kritiek op immigratiebeleid

De Amerikaanse president Donald Trump zegt bereid te zijn om paus Leo XIV te ontmoeten. Dat vertelde hij in een interview met Politico. Trump stelde in datzelfde interview dat hij niet wist van de kritiek die de paus eerder op zijn immigratiebeleid u

Harimalala
Video

Mercy Ships biedt hoop: hoe één operatie Harimalala weer liet ademen

Harimalala uit Madagaskar leefde jarenlang met een snel groeiend gezwel in haar nek. De zwelling maakte tillen moeilijk, later zelfs slikken en ademen. Hulp was nergens te vinden, totdat de Africa Mercy aanmeerde. Aan boord van het ziekenhuisschip va

Jongerenkoor Chenánja
Video

Lied vol verwachting: Chenánja brengt krachtige kerstboodschap ten gehore

Het Reformatorisch Jongerenkoor Chenánja brengt een krachtige en sfeervolle uitvoering van Het volk dat in duisternis wandelt, opgenomen tijdens het kerstconcert in de Oude Kerk in Ede. De woorden uit Jesaja 9 klinken hoopvol en wijzen vooruit naar h

Advent
Video

Wat houdt Advent precies in? Bekijk de video

We leven in de Adventsperiode. Voor veel christenen is dit een tijd van verwachting en voorbereiding. Maar wat houdt Advent precies in en welke gebruiken horen daarbij? Credo maakte een duidelijke en toegankelijke video die laat zien hoe katholieken

Leander Janse
Video

Leander Janse legt uit waarom christenen soms net Jona zijn

Spreker Leander Janse laat zien hoe Jona niet alleen vlucht voor zijn opdracht, maar ook voor God: een herkenbare beweging voor veel gelovigen. Wat drijft ons om weg te lopen wanneer Gods weg moeilijk lijkt? En hoe openbaart God juist in onze vlucht