Psalm 74 is hoogst actueel: ‘Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’

Verdieping 28 november 2023 7 minuten Piet Vergunst
Piet Vergunst

Een oorlog die we ook kunnen volgen via de opiniepeilingen in eigen land: hoe vaak lazen we al niet waar de sympathie van Nederlanders ligt in de oorlog die woedt in Israël en Gaza. Daarbij komen hiermee samenhangende uitbarstingen van geweld in heel de wereld. Dat gebeurt niet als er al acht jaar in Jemen een burgeroorlog is.

Israël is Gods oogappel. Hoe mooi zou het zijn als de betekenis hiervan in deze tijd uitgelegd wordt in de prediking, in de catechese. Als je dit ziet, dan begrijp je veel van wat er in het Midden-Oosten speelt, van wat er wereldwijd gebeurt. Al jaren is het antisemitisme, de haat tegen mensen met een Joodse achtergrond, aan een gestage opmars bezig. En nu, na de verraderlijke aanval van de terreurorganisatie Hamas, barst de Jodenhaat naar buiten.

‘Vergas de Joden’
Ongekend is dat! Aangrijpend is tegelijk dat die haat niet alleen uit islamitische landen komt, maar ook uit landen die zich tot de vrienden van Israël rekenen. Zomaar één situatie – terwijl we een heel nummer van De Waarheidsvriend met voorbeelden als dit kunnen vullen: Een docent aan de universiteit van Californië riep op om ‘de zionistische journalisten die desinformatie verspreiden en propaganda’ thuis op te zoeken, waarbij hij sprak over hun huizen en hun schoolgaande kinderen, waarbij hij een mes toonde en bloed.

Dat is dan een enkeling. Op Sky News waren echter beelden te zien van een grote groep mensen die buiten het Opera House in het Australische Sydney fakkels aanstaken en scandeerden ‘Vergas de Joden’. Wat maakt nu dat het conflict in het Midden-Oosten wereldwijd mensen raakt en tot agressie brengt?

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel.

Alleen wonen
Ik wijs erop dat op diverse plaatsen in de Bijbel klinkt dat Israël als volk ‘alleen zal wonen’. Dit betekent meer dan dat vermenging met de heidense volkeren en hun afgoden verboden was, het houdt ook in dat Israël anders was dan alle andere volken. Heel de aarde is van de HEERE, maar uit alle volken koos Hij Israël als Zijn persoonlijk eigendom (Ex.19:5). Ook in Numeri 23 komen we de eigen positie van Israël tegen: ‘Zie, dat volk woont afgezonderd, onder de heidenvolken rekent het zich niet.’

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel. Niet zomaar een beeld is dat. De eerste keer, in Deuteronomium 32:10, is dat hoopvol voor alle Joden: ‘Hij omringde hem, Hij onderwees hem, Hij beschermde hem als Zijn oogappel.’ De oogappel is hier iets kwetsbaars, iets waardevols in het oog van de ander. Om die reden bidt David in Psalm 17: ‘Bewaar mij als Uw oogappel.’ Een stofje in je oog kan je al raken, zo kwetsbaar is dit lichaamsdeel. Zó raakt het de Heere als Zijn volk in moeite is. Kom je aan Israël, dan kom je aan God Zelf, leren we uit Zacharia 2:8. ‘Raak Mijn gezalfden niet aan,’ zegt Psalm 105. Dat is houvast voor de gelovige Israëliet, ook vandaag.

Om heidenen te verlichten
Tegelijk - en dat aspect heeft onder ons veelal wat minder aandacht - is je oogappel toegangspoort tot het licht. Via oogappel Israël wil God heel de wereld verlichten met Zijn Evangelie. Simeon zong ervan in de tempel, over ‘zaligheid die God bereid heeft voor de ogen van alle volken, een licht om de heidenen te verlichten en om Uw volk Israël te verheerlijken’ (Luk.2:32). De zaligheid is uit de Joden en onze redding ontvangen we door het geloof in de Messias van Israël.

Laten we er in de kerk onomwonden over spreken, ook naar onze jongeren: vijandschap tegen Israël is vijandschap tegen de God van Israël. Verkiezing door Hem van wat in zichzelf geen kracht heeft, roept weerstand op, ergernis, haat.

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding.

Juist omdat dit de eeuwen door realiteit geweest is, van Bijbelse tijden af, herkennen we ook vandaag zoveel in de psalmen, in de profetische boeken van het Oude Testament. ‘U maakt ons tot smaad voor onze buren, tot spot en schimp voor wie ons omringen. (…) Maar om U worden wij de hele dag gedood; wij worden beschouwd als slachtschapen.’ (Ps.44) Of neem Psalm 79: ‘O God, heidenvolken zijn in Uw tempel gekomen (…), zij hebben Jeruzalem tot een puinhoop gemaakt. (…) Zij hebben hun bloed rondom Jeruzalem als water vergoten en er was niemand die hen begroef. (…) Waarom zouden de heidenvolken zeggen: Waar is hun God?’

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding. ‘Hoelang, o God, zal de tegenstander U smaden? Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’ – woorden die Psalm 74 de gelovige Israëliet in de mond legt.

Hopen op blijvende oorlog
Vijf weken na de inval van Hamas hebben de leiders van deze terreurgroep hun demonische motieven aan The New York Times bekendgemaakt. Gehoopt wordt op een blijvend conflict dat een einde maakt aan vreedzaam samenleven tussen Joden en Palestijnen, gehoopt wordt op een permanente staat van oorlog. Israëls voortbestaan en zijn veiligheid zijn in het geding, dat begrijpt het land als geen ander, beproefd in eeuwen van vervolging en onderdrukking. Om die reden reageert het in zijn vergelding stevig.

In zijn antwoord op de laffe Hamas-aanval ligt Israël onder een vergrootglas – en daarmee kantelt zomaar de publieke opinie. Dat is al jaren zo. Twee jaar terug besloten de Verenigde Naties tot de oprichting van een permanente commissie voor mensenrechtenonderzoek die heel Israël beslaat en waar 125 landen mee instemden!

Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op?

Media in Nederland
In Nederland zijn ondertussen de meeste seculiere media ook gekleurd. In De Telegraaf heeft oud-minister Ronald Plasterk erop gewezen: ‘De NOS kopte dat angst en onrust onder Nederlandse moslims toenemen door de oorlog. De omgekeerde wereld. In alle grote steden waren massale demonstraties met luidkeelse oproepen om de staat Israël te vernietigen, en volgens de NOS zijn het de moslims die onveiligheid ervaren.’

Freek Vergeer, werkzaam bij het centrum voor informatie en documentatie Israël (CIDI), sloot hierbij aan in dagblad Trouw: ‘Israël wordt sinds het begin van de oorlog beschuldigd van het schenden van internationaal recht, zelfs van genocide. De gruweldaden en oorlogsmisdrijven van Hamas worden vaak slechts in de marge genoemd. Deze zeer eenzijdige en onjuiste interpretatie, veelvuldig vertoond in de Nederlandse media, past in het beeld dat Israël de Gazastrook willekeurig zou bombarderen. De oorlog die Israël moet voeren, is zeer ingewikkeld. In een zeer dichtbevolkt gebied, met militaire infrastructuur tussen en in ziekenhuizen, gebedshuizen en woningen.’

Onze gebeden
Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op? Voor dat laatste, ook in de eredienst, reikt het Oude Testament ons zoveel aan. Dan zijn onze gebeden geen uitingen van balancerend beleid, niet voortkomend uit politieke analyses, niet flets geformuleerd omdat er diversiteit in denken in de kerk is.

Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt.

Als oudere Israëli’s opmerken dat ze in alle jaren in het land én in het leger niet eerder zo’n verschrikkelijk scenario meemaakten waarin honderden onschuldige burgers de frontlinie vormden, waarbij vrouwen, kinderen en baby’s vermoord en ontvoerd werden, dan bidden we om bewaring en bescherming voor Zijn volk.

Herdenk de trouw, aan ons voorheen betoond;
denk aan Uw volk, door U van ouds verkregen;
denk aan Uw erf, het voorwerp van Uw zegen;
aan Sions berg waar G’ eertijds hebt gewoond.

Geestelijke strijd
‘Om wille van Uw Naam, denk aan Uw bedreigde volk’, dat gebed heeft niets van doen met kanttekeningen bij het beleid van de regering-Netanyahu. Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt. Die ziet dat Gods tegenstander, als altijd, sluw is en doortrapt, door als Hamas zijn commandocentra in te richten bij en onder ziekenhuizen en moskeeën. Gewone burgers van Gaza zijn op immense wijze slachtoffer van eigen leiders, zoals de Russen leden onder Stalin, zoals de Syriërs met hun burgeroorlog al tien jaar lijden onder het regime van Assad. Ons mededogen gaat uit naar alle ontheemden in Gaza, die lijden onder hun eigen leiders, nu de ontreddering immens is.

De oorlog in het Midden-Oosten lijkt heel de wereld te beroeren, naast de vele oorlogshaarden die er vandaag zijn. Een van de tekenen is het waarin we de voetstappen horen van Jezus, de Zoon van God, de Koning van de Joden, de Heiland van de wereld, de Heilige bij Wie geen onrecht past. In ons bidden en zuchten verlangen we naar Zijn vrede. Hij zal over Zijn volk rechtspreken met gerechtigheid, over de ellendigen met recht. De bergen, zegt Psalm 72, zullen voor het volk vrede dragen en de heuvels zullen vol zijn met gerechtigheid. Deze psalm nemen we vandaag met Israël op de lippen, uitziende naar een gezegende en rechtvaardige heerschappij.

Die komt, als Jezus komt.

Piet Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend. Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#389 Martin Koornstra & Jan Pool over geloven in tijden van ziekte en een God van wonderen
Of beluister op:

Meerartikelen

Hervormde kerk
Analyse

Kerkscheuring HHK en CGK: wat zijn de verschillen tussen 2004 en nu?

Momenteel voltrekt zich binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) een scheuring. Door sommigen wordt verwezen naar het jaar 2004, toen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) ontstond en de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) werd gevormd. Maar hoe

David Epema
Interview

Lijken we nog op de kerk uit Handelingen? De droom van voorganger David Epema

David Epema is voorganger van Wavemakers in Maassluis. Hij hoopt dat zijn kerk impact zal hebben in de omgeving. "Ik droom dat we niet naar de kerk gaan, maar dat we de kerk zijn. Dat daar een getuigenis van uitgaat van wie God is en wat Hij doet." "

Marije van den Berg
Interview

Marije van den Berg over het taboe op menstruatie: "Hier mag meer openheid over zijn"

Al jaren hoort Marije van den Berg dezelfde verhalen van zowel tienermeiden als volwassen vrouwen: niemand heeft hen ooit écht uitgelegd wat er in hun lichaam gebeurt. In veel gezinnen blijft het gesprek over menstruatie, hormonen en zelfzorg stil. Z

Joël Boertjens
Column

#Hoedan? Waarom kerken vastlopen en hoe het anders kan

Twee jaar geleden reikte ik het eerste exemplaar van #Hoedan? uit aan Danielle Braun. Met deze gids voor een veilig gesprek over kerk, geloof en LHBTI+ wilde ik een goede poging doen om mensen, kerken en organisaties te ondersteunen bij het op gang b

embryokweek
Nieuws

Tienduizenden Nederlanders roepen CDA op om ‘embryokweekwet’ tegen te houden

Een dringende petitie roept het CDA en partijleider Henri Bontenbal op om tegen een omstreden wetsvoorstel te stemmen dat het mogelijk maakt om menselijke embryo’s speciaal te creëren voor wetenschappelijk onderzoek. Initiatiefnemer Karst Schaafsma w

Harun Ibrahim
Getuigenis

Ex-moslim Harun Ibrahim ziet grote honger naar Jezus' boodschap in Arabische wereld

De in Israël geboren Harun Ibrahim groeide op als kind van Arabisch-islamitische ouders. Hij bezocht een Joodse school en trouwde later met een christelijke vrouw. Jarenlang bestudeerde hij de drie religies van dichtbij. Uiteindelijk moest hij een ke

Opperrabbijn Jacobs
Nieuws

Opperrabbijn Jacobs na aanslag: "Antisemitisme verspreidt zich als een virus"

Na de dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering in het Australische Sydney zijn in Nederland geen aparte herdenkingen aangekondigd vanuit de Joodse gemeenschap. Wel wordt tijdens Chanoeka in synagogen en bijeenkomsten gebeden voor de slachtoffers en

Bondi Beach
Nieuws

Christenen geschokt na antisemitische aanslag: ‘Feest van licht werd daad van duisternis’

De dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering op Bondi Beach in Sydney heeft ook in Nederland diepe verontwaardiging en afschuw losgemaakt. Politici en theologen spreken hun steun uit aan de Joodse gemeenschap en waarschuwen voor het toenemende antise

Meerartikelen

Bijbels
Nieuws

Nicaragua verbiedt invoer van Bijbels voor toeristen

Toeristen die Nicaragua binnenkomen, mogen geen Bijbel meer meenemen. Ook andere boeken, kranten en tijdschriften zijn voortaan verboden bij de grens. Dat blijkt uit informatie van de Britse organisatie Christian Solidarity Worldwide (CSW). Religieuz

Pakistan
Nieuws

Nieuwe Pakistaanse wet moet christenen beter beschermen

Het Pakistaanse parlement heeft begin deze maand ingestemd met wetgeving voor de oprichting van een Nationale Commissie voor Minderheidsrechten. Daarmee wordt gehoor gegeven aan een al jaren bestaande oproep om de positie van religieuze minderheden,

LEEF! Deventer
Video

Feest bij doopdienst in Deventer: bekijk de beelden

In Deventer was het feest tijdens een doopdienst waarin vijf mensen zich lieten dopen en nog eens acht zich meldden voor een volgende doop. Veel van hen groeiden niet op met het christelijk geloof, maar kozen nu bewust voor een leven met Christus. Da

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vertelt over vrouw die tot geloof kwam na kapitale blunder op het werk

"Ze werd stilgezet, afgebogen en kwam in de kerk terecht. Uiteindelijk vond ze dezelfde God als haar manager, de God van Mozes", aldus ds. G. van Zanden. In een recente preek over de brandende braambos uit Exodus 3, deelde de hervormde predikant uit

Generatie Z
Nieuws

IFES-rapport laat zien hoe Generatie Z christelijk studentenwerk verandert

Een nieuw rapport van de International Fellowship of Evangelical Students (IFES) laat zien dat Generatie Z het christelijk studentenwerk wereldwijd ingrijpend beïnvloedt. De organisatie roept kerken en studentenbewegingen op om verder te kijken dan h

Christelijk Urker Visserskoor
Video

Krachtige samenzang uit Urk: Visserskoor ontroert met Psalm 1

Het Christelijk Urker Visserskoor brengt opnieuw een geliefde psalm tot leven. In deze muziekvideo zingen de mannen Psalm 1, een psalm die oproept om dicht bij Gods weg te blijven en te vertrouwen op Zijn zegen. De krachtige samenzang, de herkenbare

Tijs van den Brink
Persbericht

Tijs van den Brink sluit 'Adieu God?' af met speciaal slotakkoord

Na dertien jaar en bijna 200 gesprekken met bekende Nederlanders neemt Tijs van den Brink afscheid van Adieu God?. Het programma groeide uit tot een vaste plek voor openhartige gesprekken over geloof, ongeloof en alles daartussenin. In twee speciale

Ds. A. L. Molenaar
Interview

Ds. Molenaar ziet de kerk als een olijfboom: “Soms dor en droog, maar het blijft Gods planting”

Ds. A. L. Molenaar had zichzelf als jongen nooit op de kansel zien staan. Toch liet God hem niet los. Via een innerlijke worsteling, een ommekeer in zijn werk en een lange weg van studeren, groeide een roeping die steeds concreter werd. “Het is een b

moraal
Verdieping

Waar komt ons besef van goed en kwaad eigenlijk vandaan?

Kwaad kent gradaties. Een bloedbad aanrichten onder scholieren is erger dan het stelen van een fiets. Daar is de mensheid het gelukkig over eens. Maar hoe komt het dat die afschuw zo wereldwijd in mensenhoofden zit ingebakken? Evolutionisten en creat

Johan Vink
Opinie

Christenen hebben geen cultuurstrijd nodig, maar Koninkrijksdenken

Steeds vaker wordt bepleit dat we als christenen uitdrukkelijker moeten opkomen voor christelijke waarden die in onze samenleving bij het grof vuil zijn gezet. Hoe vaak zeggen medechristenen niet dat wij te bang zijn om onze nek uit te steken, dat we

Lydia en Gerard de Groot
Boekfragment

Geestelijke autoriteit: Mozes laat zien wat dit werkelijk betekent

In ons boek staan we stil bij de betekenis van het Griekse woord ‘exousia’, het woord dat we in dit boek veelal vertalen met ‘geestelijke autoriteit’. Aan de hand van het inspirerende verhaal van de doortocht door de Schelfzee wordt de betekenis van

Bijbel in Tokelau
Positief nieuws

Afgelegen eilandengroep ontvangt voor het eerst complete Bijbel in eigen taal

Op de afgelegen eilandengroep Tokelau is voor het eerst een volledige Bijbel verschenen in de eigen taal van de bevolking. De United Bible Societies (UBS) noemden dit eerder deze maand een “historische mijlpaal voor een van de meest afgelegen eilande