Psalm 74 is hoogst actueel: ‘Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’

Verdieping 28 november 2023 7 minuten Piet Vergunst
Piet Vergunst

Een oorlog die we ook kunnen volgen via de opiniepeilingen in eigen land: hoe vaak lazen we al niet waar de sympathie van Nederlanders ligt in de oorlog die woedt in Israël en Gaza. Daarbij komen hiermee samenhangende uitbarstingen van geweld in heel de wereld. Dat gebeurt niet als er al acht jaar in Jemen een burgeroorlog is.

Israël is Gods oogappel. Hoe mooi zou het zijn als de betekenis hiervan in deze tijd uitgelegd wordt in de prediking, in de catechese. Als je dit ziet, dan begrijp je veel van wat er in het Midden-Oosten speelt, van wat er wereldwijd gebeurt. Al jaren is het antisemitisme, de haat tegen mensen met een Joodse achtergrond, aan een gestage opmars bezig. En nu, na de verraderlijke aanval van de terreurorganisatie Hamas, barst de Jodenhaat naar buiten.

‘Vergas de Joden’
Ongekend is dat! Aangrijpend is tegelijk dat die haat niet alleen uit islamitische landen komt, maar ook uit landen die zich tot de vrienden van Israël rekenen. Zomaar één situatie – terwijl we een heel nummer van De Waarheidsvriend met voorbeelden als dit kunnen vullen: Een docent aan de universiteit van Californië riep op om ‘de zionistische journalisten die desinformatie verspreiden en propaganda’ thuis op te zoeken, waarbij hij sprak over hun huizen en hun schoolgaande kinderen, waarbij hij een mes toonde en bloed.

Dat is dan een enkeling. Op Sky News waren echter beelden te zien van een grote groep mensen die buiten het Opera House in het Australische Sydney fakkels aanstaken en scandeerden ‘Vergas de Joden’. Wat maakt nu dat het conflict in het Midden-Oosten wereldwijd mensen raakt en tot agressie brengt?

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel.

Alleen wonen
Ik wijs erop dat op diverse plaatsen in de Bijbel klinkt dat Israël als volk ‘alleen zal wonen’. Dit betekent meer dan dat vermenging met de heidense volkeren en hun afgoden verboden was, het houdt ook in dat Israël anders was dan alle andere volken. Heel de aarde is van de HEERE, maar uit alle volken koos Hij Israël als Zijn persoonlijk eigendom (Ex.19:5). Ook in Numeri 23 komen we de eigen positie van Israël tegen: ‘Zie, dat volk woont afgezonderd, onder de heidenvolken rekent het zich niet.’

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel. Niet zomaar een beeld is dat. De eerste keer, in Deuteronomium 32:10, is dat hoopvol voor alle Joden: ‘Hij omringde hem, Hij onderwees hem, Hij beschermde hem als Zijn oogappel.’ De oogappel is hier iets kwetsbaars, iets waardevols in het oog van de ander. Om die reden bidt David in Psalm 17: ‘Bewaar mij als Uw oogappel.’ Een stofje in je oog kan je al raken, zo kwetsbaar is dit lichaamsdeel. Zó raakt het de Heere als Zijn volk in moeite is. Kom je aan Israël, dan kom je aan God Zelf, leren we uit Zacharia 2:8. ‘Raak Mijn gezalfden niet aan,’ zegt Psalm 105. Dat is houvast voor de gelovige Israëliet, ook vandaag.

Om heidenen te verlichten
Tegelijk - en dat aspect heeft onder ons veelal wat minder aandacht - is je oogappel toegangspoort tot het licht. Via oogappel Israël wil God heel de wereld verlichten met Zijn Evangelie. Simeon zong ervan in de tempel, over ‘zaligheid die God bereid heeft voor de ogen van alle volken, een licht om de heidenen te verlichten en om Uw volk Israël te verheerlijken’ (Luk.2:32). De zaligheid is uit de Joden en onze redding ontvangen we door het geloof in de Messias van Israël.

Laten we er in de kerk onomwonden over spreken, ook naar onze jongeren: vijandschap tegen Israël is vijandschap tegen de God van Israël. Verkiezing door Hem van wat in zichzelf geen kracht heeft, roept weerstand op, ergernis, haat.

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding.

Juist omdat dit de eeuwen door realiteit geweest is, van Bijbelse tijden af, herkennen we ook vandaag zoveel in de psalmen, in de profetische boeken van het Oude Testament. ‘U maakt ons tot smaad voor onze buren, tot spot en schimp voor wie ons omringen. (…) Maar om U worden wij de hele dag gedood; wij worden beschouwd als slachtschapen.’ (Ps.44) Of neem Psalm 79: ‘O God, heidenvolken zijn in Uw tempel gekomen (…), zij hebben Jeruzalem tot een puinhoop gemaakt. (…) Zij hebben hun bloed rondom Jeruzalem als water vergoten en er was niemand die hen begroef. (…) Waarom zouden de heidenvolken zeggen: Waar is hun God?’

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding. ‘Hoelang, o God, zal de tegenstander U smaden? Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’ – woorden die Psalm 74 de gelovige Israëliet in de mond legt.

Hopen op blijvende oorlog
Vijf weken na de inval van Hamas hebben de leiders van deze terreurgroep hun demonische motieven aan The New York Times bekendgemaakt. Gehoopt wordt op een blijvend conflict dat een einde maakt aan vreedzaam samenleven tussen Joden en Palestijnen, gehoopt wordt op een permanente staat van oorlog. Israëls voortbestaan en zijn veiligheid zijn in het geding, dat begrijpt het land als geen ander, beproefd in eeuwen van vervolging en onderdrukking. Om die reden reageert het in zijn vergelding stevig.

In zijn antwoord op de laffe Hamas-aanval ligt Israël onder een vergrootglas – en daarmee kantelt zomaar de publieke opinie. Dat is al jaren zo. Twee jaar terug besloten de Verenigde Naties tot de oprichting van een permanente commissie voor mensenrechtenonderzoek die heel Israël beslaat en waar 125 landen mee instemden!

Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op?

Media in Nederland
In Nederland zijn ondertussen de meeste seculiere media ook gekleurd. In De Telegraaf heeft oud-minister Ronald Plasterk erop gewezen: ‘De NOS kopte dat angst en onrust onder Nederlandse moslims toenemen door de oorlog. De omgekeerde wereld. In alle grote steden waren massale demonstraties met luidkeelse oproepen om de staat Israël te vernietigen, en volgens de NOS zijn het de moslims die onveiligheid ervaren.’

Freek Vergeer, werkzaam bij het centrum voor informatie en documentatie Israël (CIDI), sloot hierbij aan in dagblad Trouw: ‘Israël wordt sinds het begin van de oorlog beschuldigd van het schenden van internationaal recht, zelfs van genocide. De gruweldaden en oorlogsmisdrijven van Hamas worden vaak slechts in de marge genoemd. Deze zeer eenzijdige en onjuiste interpretatie, veelvuldig vertoond in de Nederlandse media, past in het beeld dat Israël de Gazastrook willekeurig zou bombarderen. De oorlog die Israël moet voeren, is zeer ingewikkeld. In een zeer dichtbevolkt gebied, met militaire infrastructuur tussen en in ziekenhuizen, gebedshuizen en woningen.’

Onze gebeden
Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op? Voor dat laatste, ook in de eredienst, reikt het Oude Testament ons zoveel aan. Dan zijn onze gebeden geen uitingen van balancerend beleid, niet voortkomend uit politieke analyses, niet flets geformuleerd omdat er diversiteit in denken in de kerk is.

Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt.

Als oudere Israëli’s opmerken dat ze in alle jaren in het land én in het leger niet eerder zo’n verschrikkelijk scenario meemaakten waarin honderden onschuldige burgers de frontlinie vormden, waarbij vrouwen, kinderen en baby’s vermoord en ontvoerd werden, dan bidden we om bewaring en bescherming voor Zijn volk.

Herdenk de trouw, aan ons voorheen betoond;
denk aan Uw volk, door U van ouds verkregen;
denk aan Uw erf, het voorwerp van Uw zegen;
aan Sions berg waar G’ eertijds hebt gewoond.

Geestelijke strijd
‘Om wille van Uw Naam, denk aan Uw bedreigde volk’, dat gebed heeft niets van doen met kanttekeningen bij het beleid van de regering-Netanyahu. Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt. Die ziet dat Gods tegenstander, als altijd, sluw is en doortrapt, door als Hamas zijn commandocentra in te richten bij en onder ziekenhuizen en moskeeën. Gewone burgers van Gaza zijn op immense wijze slachtoffer van eigen leiders, zoals de Russen leden onder Stalin, zoals de Syriërs met hun burgeroorlog al tien jaar lijden onder het regime van Assad. Ons mededogen gaat uit naar alle ontheemden in Gaza, die lijden onder hun eigen leiders, nu de ontreddering immens is.

De oorlog in het Midden-Oosten lijkt heel de wereld te beroeren, naast de vele oorlogshaarden die er vandaag zijn. Een van de tekenen is het waarin we de voetstappen horen van Jezus, de Zoon van God, de Koning van de Joden, de Heiland van de wereld, de Heilige bij Wie geen onrecht past. In ons bidden en zuchten verlangen we naar Zijn vrede. Hij zal over Zijn volk rechtspreken met gerechtigheid, over de ellendigen met recht. De bergen, zegt Psalm 72, zullen voor het volk vrede dragen en de heuvels zullen vol zijn met gerechtigheid. Deze psalm nemen we vandaag met Israël op de lippen, uitziende naar een gezegende en rechtvaardige heerschappij.

Die komt, als Jezus komt.

Piet Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend. Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Sharon Kips
Interview

De kerstboodschap van zangeres Sharon Kips: “Love came down”

“Love came down”; woorden die voor Sharon Kips (42) de kern van kerst raken. De zangeres beleeft december als een intensieve, maar betekenisvolle periode. Naast optreden, moeder-zijn en lesgeven wilt ze Gods liefde, Die met kerst naar de aarde kwam,

Baby Lieke
Interview

Rond kerst koos Lieke voor het leven: “Mijn dochter is het licht dat bleef”

Vijf jaar geleden stond Lieke, toen negentien jaar, voor de deur van een abortuscentrum. Het was vlak voor kerst. Onder zware druk van haar toenmalige partner was ze gekomen om haar zwangerschap af te breken. Maar juist op dat beslissende moment werd

Richard Toes, rechts
Column

Vrede in kleine stappen

Advent herinnert ons eraan dat hoop overal ter wereld dezelfde vorm heeft: een klein begin dat tegen de duisternis in durft te groeien. Neem nou Colombia, waar ik in oktober 2025 namens Woord en Daad een bezoek bracht aan diverse projecten, samen met

Jeruzalem
Nieuws

Kerkleiders publiceren zorgwekkend rapport: druk op christenen in Israël neemt toe

Christelijke kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen dat het leven voor christenen in het Heilig Land steeds moeilijker wordt. In een nieuw rapport spreken zij onder meer over oorlogsschade, geweld, beperkingen van godsdienstvrijheid en financiële druk.

Erika Kirk en Nicki Minaj
Nieuws

Amerikaanse popster spreekt zich uit over terugvinden geloof én christenvervolging Nigeria

De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zegt dat haar relatie met God opnieuw is opgebloeid. Dat vertelde zij tijdens een gesprek met Erika Kirk, de weduwe van de in september vermoorde Charlie Kirk. Het gesprek vond plaats tijdens AmericaFest, een groot e

Christen uit India
Nieuws

Indonesische moslims blokkeren christenen toegang tot gebedspost, politie kijkt toe

In Indonesië hebben moslims met geweld ervoor gezorgd dat een christelijke kerstviering geen doorgang kon vinden. Groepen moslims vormden een menselijke ketting om de toegang te blokkeren, terwijl de politie toekeek én niet ingreep. Het incident vond

Bram Hofland
Podcast

Ds. Bram Hofland: “Doop is geen visitekaartje, maar Gods hand die jou vastpakt”

De doop wordt in kerken vaak besproken alsof het een identiteitsmarker is: ben je kinderdoop of geloofsdoop? Maar predikant Bram Hofland waarschuwt dat die benadering de kern van het sacrament verduistert. In de Cvandaag podcast benadrukt hij dat de

Kerstfestival
Nieuws

Christen in Arizona door politie bedreigd met arrestatie tijdens kerstfestival

Een christelijke inwoner van Arizona is door politieagenten bedreigd met arrestatie nadat hij zijn geloof wilde delen tijdens een kerstfestival. Dat stelt de christelijke juristenorganisatie First Liberty Institute. Het gaat om David Hoffman uit Tucs

Meerartikelen

Kerstwensen
Verdieping

"Kerstgedachten: wat raakt deze mensen tijdens de feestdagen?"

In aanloop naar Kerst sprak Cvandaag met mensen over geloof, hoop en wat hen bezighoudt. Sommige verhalen zijn al te lezen, andere volgen binnenkort. Hun kerstwensen komen voort uit die gesprekken en laten zien waar Kerst voor hen raakt. “Dat Christu

Ds. K. den Boer
Video

HHK-predikant pleit voor sobere kerstviering: "Gevolg van onze val in Adam"

"Het kerstfeest is het gevolg van onze val in Adam. Daarom zou de adventstijd dus ook een tijd van grote verootmoediging, inkeer en berouw moeten zijn", aldus ds. K. den Boer. De hersteld hervormde predikant uit Goedereede pleitte onlangs in een pree

Peter van der Weerd
Video

'Moet ik mijn verstand uitschakelen om de Bijbel te geloven?' Bekijk de Upstream-podcast

In de podcast Waarom zou ik in GodsNaam geloven? worden de meest complexe levensvragen vanuit Bijbels perspectief onder de loep genomen. In elke aflevering stelt presentator Guido Roorda enkele prikkelende vragen die bij veel mensen leven: waarom bes

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden komen uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken. Teg

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel: "Je wordt niet minder Gods kind als je een zondig kind bent"

Als christenen geloven we dat God liefdevol en trouw is, maar wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Predikant Ron van der Spoel legt het je aan de hand van Psalm 89 uit in een nieuwe gebedsvlog van IZB. Van der Spoel: "God accepteert het niet als we be

Nigeriaanse christen vrijgelaten
Nieuws

Ter dood veroordeelde christelijke boer na tien jaar gevangenschap vrijgelaten

Een christelijke boer uit Nigeria is na ruim tien jaar gevangenschap vrijgelaten. Dat meldt The Christian Post. De man, die zelfs door de Nigeriaanse rechtbank in 2021 zelfs ter dood veroordeeld werd, kwam na internationale druk vrij. Onder meer poli

Armane
Video

Van afwijzing naar genezing: Armanes verhaal met Mercy Ships

In deze indringende video van Mercy Ships staat het verhaal van Armane centraal. Hij werd geboren met een gespleten lip en werd afgewezen in zijn dorp. Zijn moeder Roseline leefde met angst en eenzaamheid. Aan boord van de Africa Mercy veranderde één

Klassiek Eigentijdse Psalmberijming
Persbericht

IKC publiceert eerste deeluitgave Klassiek Eigentijdse Psalmberijming

Het IKC-project Zingen uit de Bron bereikt een belangrijke mijlpaal in het streven om de inhoud van de psalmen te bewaren voor een nieuwe generatie. Begin december verscheen de eerste fysieke deeluitgave met daarin 30 psalmen in de Klassiek Eigentijd

Studiedag klimaat
Persbericht

Studiedag wil voorgangers helpen spreken over klimaat zonder te vervreemden

Hoe preek je over klimaat en zorg voor Gods schepping zonder moralistisch te klinken of gemeenteleden van je te vervreemden? Met die vraag organiseert de Theologische Universiteit Utrecht samen met GroeneKerken een studiedag voor predikanten, voorgan

Kerst
Boekfragment

Kerst begint bij een bewogen God: liefde die alles kost

Ik hoorde eens iemand zeggen dat je kunt sterven aan een gebroken hart. Ooit dacht ik dat dat slechts beeldspraak was, maar het blijkt echt te bestaan: het gebrokenhartsyndroom. Een tijdelijke, maar serieuze aandoening die kan ontstaan door extreme e

Jac de Gooijer
Interview

Messiasbelijdende Jood roept kerk op tot inkeer: "We hebben de stam verlaten"

Hij groeide op in een gereformeerd gezin waar God vooral werd gevreesd. Pas veel later ontdekte Jac de Gooijer dat hij Joodse wortels had. Tegenwoordig woont hij op een afgelegen eiland in Indonesië, waar hij christelijke voorgangers lesgeeft in het

Hans Reinders
Column

Jezus eist de nacht op: Kerst als overwinning op de duisternis

De nacht roept angst op, onveiligheid en duisternis. In onze tijd eisen we de nacht op in naam van vrijheid, maar de Bijbel spreekt opvallend realistisch over wat de nacht betekent. Van Job tot Judas, van Jakob tot de herders in Efrata: de nacht is h