Psalm 74 is hoogst actueel: ‘Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’

Verdieping 28 november 2023 7 minuten Piet Vergunst
Piet Vergunst

Een oorlog die we ook kunnen volgen via de opiniepeilingen in eigen land: hoe vaak lazen we al niet waar de sympathie van Nederlanders ligt in de oorlog die woedt in Israël en Gaza. Daarbij komen hiermee samenhangende uitbarstingen van geweld in heel de wereld. Dat gebeurt niet als er al acht jaar in Jemen een burgeroorlog is.

Israël is Gods oogappel. Hoe mooi zou het zijn als de betekenis hiervan in deze tijd uitgelegd wordt in de prediking, in de catechese. Als je dit ziet, dan begrijp je veel van wat er in het Midden-Oosten speelt, van wat er wereldwijd gebeurt. Al jaren is het antisemitisme, de haat tegen mensen met een Joodse achtergrond, aan een gestage opmars bezig. En nu, na de verraderlijke aanval van de terreurorganisatie Hamas, barst de Jodenhaat naar buiten.

‘Vergas de Joden’
Ongekend is dat! Aangrijpend is tegelijk dat die haat niet alleen uit islamitische landen komt, maar ook uit landen die zich tot de vrienden van Israël rekenen. Zomaar één situatie – terwijl we een heel nummer van De Waarheidsvriend met voorbeelden als dit kunnen vullen: Een docent aan de universiteit van Californië riep op om ‘de zionistische journalisten die desinformatie verspreiden en propaganda’ thuis op te zoeken, waarbij hij sprak over hun huizen en hun schoolgaande kinderen, waarbij hij een mes toonde en bloed.

Dat is dan een enkeling. Op Sky News waren echter beelden te zien van een grote groep mensen die buiten het Opera House in het Australische Sydney fakkels aanstaken en scandeerden ‘Vergas de Joden’. Wat maakt nu dat het conflict in het Midden-Oosten wereldwijd mensen raakt en tot agressie brengt?

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel.

Alleen wonen
Ik wijs erop dat op diverse plaatsen in de Bijbel klinkt dat Israël als volk ‘alleen zal wonen’. Dit betekent meer dan dat vermenging met de heidense volkeren en hun afgoden verboden was, het houdt ook in dat Israël anders was dan alle andere volken. Heel de aarde is van de HEERE, maar uit alle volken koos Hij Israël als Zijn persoonlijk eigendom (Ex.19:5). Ook in Numeri 23 komen we de eigen positie van Israël tegen: ‘Zie, dat volk woont afgezonderd, onder de heidenvolken rekent het zich niet.’

In het Woord komen we niet alleen Israël als eigendom van de Heere tegen, ook als Gods oogappel. Niet zomaar een beeld is dat. De eerste keer, in Deuteronomium 32:10, is dat hoopvol voor alle Joden: ‘Hij omringde hem, Hij onderwees hem, Hij beschermde hem als Zijn oogappel.’ De oogappel is hier iets kwetsbaars, iets waardevols in het oog van de ander. Om die reden bidt David in Psalm 17: ‘Bewaar mij als Uw oogappel.’ Een stofje in je oog kan je al raken, zo kwetsbaar is dit lichaamsdeel. Zó raakt het de Heere als Zijn volk in moeite is. Kom je aan Israël, dan kom je aan God Zelf, leren we uit Zacharia 2:8. ‘Raak Mijn gezalfden niet aan,’ zegt Psalm 105. Dat is houvast voor de gelovige Israëliet, ook vandaag.

Om heidenen te verlichten
Tegelijk - en dat aspect heeft onder ons veelal wat minder aandacht - is je oogappel toegangspoort tot het licht. Via oogappel Israël wil God heel de wereld verlichten met Zijn Evangelie. Simeon zong ervan in de tempel, over ‘zaligheid die God bereid heeft voor de ogen van alle volken, een licht om de heidenen te verlichten en om Uw volk Israël te verheerlijken’ (Luk.2:32). De zaligheid is uit de Joden en onze redding ontvangen we door het geloof in de Messias van Israël.

Laten we er in de kerk onomwonden over spreken, ook naar onze jongeren: vijandschap tegen Israël is vijandschap tegen de God van Israël. Verkiezing door Hem van wat in zichzelf geen kracht heeft, roept weerstand op, ergernis, haat.

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding.

Juist omdat dit de eeuwen door realiteit geweest is, van Bijbelse tijden af, herkennen we ook vandaag zoveel in de psalmen, in de profetische boeken van het Oude Testament. ‘U maakt ons tot smaad voor onze buren, tot spot en schimp voor wie ons omringen. (…) Maar om U worden wij de hele dag gedood; wij worden beschouwd als slachtschapen.’ (Ps.44) Of neem Psalm 79: ‘O God, heidenvolken zijn in Uw tempel gekomen (…), zij hebben Jeruzalem tot een puinhoop gemaakt. (…) Zij hebben hun bloed rondom Jeruzalem als water vergoten en er was niemand die hen begroef. (…) Waarom zouden de heidenvolken zeggen: Waar is hun God?’

In de oorlog tussen Israël en de terreur van Hamas is Gods Naam in het geding. ‘Hoelang, o God, zal de tegenstander U smaden? Zal de vijand Uw Naam voor altijd lasteren?’ – woorden die Psalm 74 de gelovige Israëliet in de mond legt.

Hopen op blijvende oorlog
Vijf weken na de inval van Hamas hebben de leiders van deze terreurgroep hun demonische motieven aan The New York Times bekendgemaakt. Gehoopt wordt op een blijvend conflict dat een einde maakt aan vreedzaam samenleven tussen Joden en Palestijnen, gehoopt wordt op een permanente staat van oorlog. Israëls voortbestaan en zijn veiligheid zijn in het geding, dat begrijpt het land als geen ander, beproefd in eeuwen van vervolging en onderdrukking. Om die reden reageert het in zijn vergelding stevig.

In zijn antwoord op de laffe Hamas-aanval ligt Israël onder een vergrootglas – en daarmee kantelt zomaar de publieke opinie. Dat is al jaren zo. Twee jaar terug besloten de Verenigde Naties tot de oprichting van een permanente commissie voor mensenrechtenonderzoek die heel Israël beslaat en waar 125 landen mee instemden!

Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op?

Media in Nederland
In Nederland zijn ondertussen de meeste seculiere media ook gekleurd. In De Telegraaf heeft oud-minister Ronald Plasterk erop gewezen: ‘De NOS kopte dat angst en onrust onder Nederlandse moslims toenemen door de oorlog. De omgekeerde wereld. In alle grote steden waren massale demonstraties met luidkeelse oproepen om de staat Israël te vernietigen, en volgens de NOS zijn het de moslims die onveiligheid ervaren.’

Freek Vergeer, werkzaam bij het centrum voor informatie en documentatie Israël (CIDI), sloot hierbij aan in dagblad Trouw: ‘Israël wordt sinds het begin van de oorlog beschuldigd van het schenden van internationaal recht, zelfs van genocide. De gruweldaden en oorlogsmisdrijven van Hamas worden vaak slechts in de marge genoemd. Deze zeer eenzijdige en onjuiste interpretatie, veelvuldig vertoond in de Nederlandse media, past in het beeld dat Israël de Gazastrook willekeurig zou bombarderen. De oorlog die Israël moet voeren, is zeer ingewikkeld. In een zeer dichtbevolkt gebied, met militaire infrastructuur tussen en in ziekenhuizen, gebedshuizen en woningen.’

Onze gebeden
Wat moet er nu gezegd geworden, als de oorlog voortduurt? Met welke woorden zenden we onze gebeden tot God op? Voor dat laatste, ook in de eredienst, reikt het Oude Testament ons zoveel aan. Dan zijn onze gebeden geen uitingen van balancerend beleid, niet voortkomend uit politieke analyses, niet flets geformuleerd omdat er diversiteit in denken in de kerk is.

Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt.

Als oudere Israëli’s opmerken dat ze in alle jaren in het land én in het leger niet eerder zo’n verschrikkelijk scenario meemaakten waarin honderden onschuldige burgers de frontlinie vormden, waarbij vrouwen, kinderen en baby’s vermoord en ontvoerd werden, dan bidden we om bewaring en bescherming voor Zijn volk.

Herdenk de trouw, aan ons voorheen betoond;
denk aan Uw volk, door U van ouds verkregen;
denk aan Uw erf, het voorwerp van Uw zegen;
aan Sions berg waar G’ eertijds hebt gewoond.

Geestelijke strijd
‘Om wille van Uw Naam, denk aan Uw bedreigde volk’, dat gebed heeft niets van doen met kanttekeningen bij het beleid van de regering-Netanyahu. Die bidder ziet wel de geestelijke strijd die woedt achter wat ons elke dag via Journaal of krant aangereikt wordt. Die ziet dat Gods tegenstander, als altijd, sluw is en doortrapt, door als Hamas zijn commandocentra in te richten bij en onder ziekenhuizen en moskeeën. Gewone burgers van Gaza zijn op immense wijze slachtoffer van eigen leiders, zoals de Russen leden onder Stalin, zoals de Syriërs met hun burgeroorlog al tien jaar lijden onder het regime van Assad. Ons mededogen gaat uit naar alle ontheemden in Gaza, die lijden onder hun eigen leiders, nu de ontreddering immens is.

De oorlog in het Midden-Oosten lijkt heel de wereld te beroeren, naast de vele oorlogshaarden die er vandaag zijn. Een van de tekenen is het waarin we de voetstappen horen van Jezus, de Zoon van God, de Koning van de Joden, de Heiland van de wereld, de Heilige bij Wie geen onrecht past. In ons bidden en zuchten verlangen we naar Zijn vrede. Hij zal over Zijn volk rechtspreken met gerechtigheid, over de ellendigen met recht. De bergen, zegt Psalm 72, zullen voor het volk vrede dragen en de heuvels zullen vol zijn met gerechtigheid. Deze psalm nemen we vandaag met Israël op de lippen, uitziende naar een gezegende en rechtvaardige heerschappij.

Die komt, als Jezus komt.

Piet Vergunst is hoofdredacteur van De Waarheidsvriend. Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Oeganda
Nieuws

Evangelist (42) vermoord na dialoog tussen moslims en christenen

Moslimextremisten in Oeganda hebben op 12 december een evangelist (42) vermoord nadat hij deelnam een een dialoog tussen moslims en christenen. Volgens kerkleiders werd de sfeer vijandig toen verschillende moslims zich in het openbaar tot het christe

Levensreddende hulpdienst
Positief nieuws

Levensreddende hulpdienst: christenen en Joden slaan de handen ineen

In een tijd waarin Israël te maken heeft met terreur en het verlies van vele militairen, groeit de verbondenheid tussen christenen en Joden. Dat wordt zichtbaar in de steun aan Magen David Adom, de nationale hulpdienst van Israël. Deze organisatie ve

Nico van der Voet
Podcast

Theoloog heeft boodschap voor evangelischen én gereformeerden: “Erken dat de ander een punt heeft”

Theoloog Nico van der Voet pleit in de Cvandaag podcast voor een veel eerlijker én vrijmoediger gesprek over de doop. Niet door muren te bouwen tussen baptisten, evangelischen en gereformeerden, maar door te erkennen dat iedere traditie sterke kanten

Daniël en Mirjam Krol
Interview

Ouders van de vermiste Yoran Krol hielden vast aan God: “We laten elkaar en God niet los”

“Yorans fiets staat midden op de brug en diep van binnen voelde ik dat ons leven vanaf dat moment veranderd was.” In de laatste uitzending van dit jaar van Hour of Power vertelden Daniël en Mirjam Krol afgelopen zondag hoe de vermissing van hun zoon

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vraagt luisteraars wat ze zullen zeggen als ze God ontmoeten

'Wat zul je zeggen als je voor God komt te staan?', die vraag stelde ds. G. van Zanden onlangs in een preek. De hervormde predikant preekte over Amos 4 waar de profeet zegt: 'Zo schik u, o Israël! om uw God te ontmoeten.' De predikant wees zijn toeho

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom snelle geestelijke groei niet Gods werkwijze is

Als mensen willen we graag snelle groei en snelle oplossingen. Of dit nu onze carrière betreft, onze relaties met mensen of onze wens om in korte tijd veel overgewicht te verliezen. Geestelijk gezien is het niet anders, constateert Wilkin van de Kamp

De mikwe uit Jeruzalem
Nieuws

Vondst in Jeruzalem: ritueel bad uit tijd van laatste jaar van tweede tempel

Tijdens opgravingen in Jeruzalem hebben archeologen een bijzondere vondst gedaan: een in rotsen gehouwen mikwe die nog bestond in de laatste dagen van de tweede tempel. De opgraving van het rituele bad werpt meer licht op de vernietiging van Jeruzale

Inloophuis Rotterdam Delfshaven
Persbericht

Inloophuis opent deuren op nieuwe locatie in hart van Rotterdam Delfshaven

Een vertrouwde plek in Rotterdam Delfshaven krijgt een nieuw hoofdstuk: deze maand verhuisde Inloophuis De Brug naar de Spanjaardstraat. Na 34 jaar van groei, ontmoeting en ondersteuning kiest het inloophuis voor een locatie die nog beter aansluit bi

Meerartikelen

Jan Braal
Dagelijks leven

Als je eenmaal op straat leeft, verandert er iets fundamenteels

Soms komt er iemand binnenlopen bij onze inloop in Rotterdam en weet je meteen: dit wordt een ontmoeting die je bijblijft. Zo was het met Evan, schrijft Jan Braal, veldwerker bij Stichting Ontmoeting. Een man met een verleden vol geweld, misbruik en

Opperrabbijn Binyomin Jacobs
Nieuws

Hoe ik door Chanoeka herinnerd werd aan de man die mijn moeder redde

Hoewel Chanoeka al weer even geleden is, blijft de gebeurtenis in het hoofd van opperrabbijn Binyomin Jacobs terugkomen. Het herinnerde hem aan de man die het leven van mijn moeder, haar twee broers en haar beide ouders redde. Nadat we in Leeuwarden

Rose Docherty
Nieuws

Schotse vrouw (75) aangeklaagd: nodigde met bord bij abortuskliniek mensen uit te praten

In Glasgow is de 75-jarige Rose Docherty aangeklaagd omdat ze bij een ziekenhuis mensen uitnodigde om met haar te praten. Ze hield daarvoor een bord omhoog en schond volgens de aanklager de wet die een bufferzone in stand moet houden bij abortusklini

Handy en Mirjam Tims
Interview

Hun huwelijk viel uiteen, maar kerst bracht een nieuw begin: “God liet ons niet los”

De echtscheiding van Handy en Mirjam Tims maakte meer kapot dan lief was. Handy raakte dakloos en verslaafd, Mirjam bleef achter met de kinderen. Op eerste kerstdag vertelden zij in de kerstuitzending van Hour of Power hoe hun huwelijk vastliep en ho

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker: "Jezus zoekt geen bekeerde of vrome mensen maar zondaren"

"Wij denken wel eens dat Hij bekeerde mensen zoekt of mensen die heel vroom zijn en zich heel strak aan de wet houden. Maar wat denkt uzelf? Hij zoekt zondaren, want zo is mijn Jezus", aldus ds. M. Messemaker. De hervormde dominee preekte onlangs uit

Bijbel in het Komba
Nieuws

Ghana's Komba-volk heeft voor het eerst volledige Bijbel in handen

Na zestien jaar vertalen aan een volledige Bijbel is deze afgelopen maand in het noordoosten van Ghana gepresenteerd. Nadat in de jaren 50 zendelingen de eerste gemeente stichtten bij het Komba-volk, is er nu ook de volledige Bijbel beschikbaar. De B

Annelies Martijn
Video

Van topsport naar theologie: Annelies raakte gefascineerd door de Bijbel

Wat heeft topsport te maken met theologie en bezieling? In deze video van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) vertelt Annelies Martijn haar bijzondere verhaal. Hoewel ze zichzelf niet religieus noemt, raakte ze via filosofie en bijbeluit

Dahlia Shaham
Video

Psalm 122: roep om vrede van rabbi uit Israël

Rabbi Dahlia Shaham zingt Psalm 122 over vrede in Gods huis. Ze zingt zowel ‘shalom’ als ‘salam’ als gebed voor vrede tussen Israëliërs en Palestijnen. Zij is betrokken bij de organisatie Rabbi's voor mensenrechten, partner van Kerk in Actie. Dat is

3xM
Persbericht

45 jaar 3xM: stichting bereikt miljoenen in het moeilijkste zendingsgebied

Zo’n 85 miljoen views in een jaar tijd. De stichting 3xM, die dit jaar 45 jaar bestaat, bereikt via sociale media vele miljoenen mensen in landen als Pakistan, Somalië, Bangladesh en Japan met het Evangelie. “Deze moderne media maken het mogelijk om

Ds. Jaap van der Windt
Interview

Ds. Van der Windt verloor zijn geloof tijdens zijn studie: “Mensen zeiden: stop er maar mee”

“Mensen zeiden: ‘Stop er maar mee. Maar het was m’n dominee in Soest die zei: ‘Als jij niet kan zingen, laat ons maar zingen. Als jij niet kan bidden, laat ons maar bidden’, vertelt ds. Jaap van der Windt. De predikant is sinds juli dit jaar actief i

Gavin Ortlund
Boekfragment

Jezus en de kunst van standvastigheid: vriendelijkheid is niet genoeg

Mijn favoriete karaktertrek van Christus is misschien wel dat Hij niet terugdeinst voor de farizeeën. Zelfs wanneer de temperatuur zo hoog oploopt dat ze Hem willen kruisigen, geeft Hij niet toe, zelfs niet het kleinste beetje. Hij spreekt voortduren

Donald Trump
Nieuws

Trump regeert met militaire aanval op geweld tegen Nigeriaanse christenen

De Verenigde Staten hebben op Eerste Kerstdag een militaire aanval uitgevoerd op islamitische extremisten in het noordwesten van Nigeria. De aanval was gericht op terroristen die gelieerd zijn aan Islamitische Staat en kwam tot stand in nauwe samenwe