Terugkijken: Oud-hoofdredacteur RD over monsterzege BBB

Nieuws 20 maart 2023 Redactie
Chris Janse

Met liefst 17 zetels is de BBB (BoerBurgerBeweging) de grote winnaar van de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen geworden. De partij van fractievoorzitter Caroline van der Plas kon met name rekenen op de stem van veel mensen uit het oosten van het land. De uitslag betekent een harde klap in het gezicht van de coalitiepartijen: VVD, D66, CDA en ChristenUnie leverden allen zetels in. Volgens de oud-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad, Chris Janse, heeft de zwevende kiezer de doorslag gegeven. Dat vertelt hij in het Family7-actualiteitenprogramma Uitgelicht!.

Janse verklaart het enorme succes van de BBB mede tegen de achtergrond van “een bepaalde onrust en onvrede” die hij in de samenleving opmerkt. “Dat is begonnen met de coronapandemie. Vervolgens kregen we de Oekraïne-oorlog die zorgde voor de forse stijging van de energieprijzen en leidde tot een algehele inflatie zoals we die al in jaren niet meer gezien hebben. Daarnaast hebben we de toeslagenaffaire en de Groningse gasboringen gehad. En dan speelt er in de agrarische wereld natuurlijk nog de stikstofdiscussie. Al die dingen hebben ervoor gezorgd dat gevoelens van onvrede in de samenleving heel duidelijk toegenomen zijn”, stelt Janse.

"We moeten ons wel realiseren dat je tegenwoordig makkelijker de grootste kunt worden dan pakweg 50 of 60 jaar geleden. Toen hadden de grootste partijen een derde van de kiezers achter zich, nu kan je al met een vijfde van de stemmen de grootste worden"

Janse diende liefst dertig jaar als hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad. In die hoedanigheid heeft hij al veel verkiezingen meegemaakt. Is de winst van de BBB historisch te noemen? “De eerste die ik in die omvang meemaakte, was natuurlijk Pim Fortuyn aan het begin van de 21e eeuw. Hij werd weliswaar niet in een klap de grootste, maar won evengoed fors. Vier jaar geleden zagen we dat ook bij Baudet. Hij had een enkele zetel in de Tweede Kamer, maar werd ook in een klap de grootste in de Eerste Kamer. We moeten ons wel realiseren dat je tegenwoordig makkelijker de grootste kunt worden dan pakweg 50 of 60 jaar geleden. Toen hadden de grootste partijen een derde van de kiezers achter zich, nu kan je al met een vijfde van de stemmen de grootste worden.”

De oud-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad constateert dat het politieke landschap enorm veranderd is en de zwevende kiezer inmiddels de doorslag geeft. “Vroeger was de zwevende kiezer toch wel een beetje ‘bijzonder’. Als katholiek stemde je KVP. Was je gereformeerd, dan stemde je ARP. De onkerkelijke arbeider stemde op de PvdA. Dat ging in veel gevallen van generatie op generatie zo. Nu is dat beeld volstrekt doorbroken. De kiezer met de vaste voorkeur is nu eigenlijk een ‘bijzonder geval’ geworden. Een minderheid. Het grootste deel van de kiezers switcht bij elke verkiezing regelmatig en makkelijk.”

"In ons kiesstelsel kun je al met tweederde procent van de stemmen een Kamerzetel bemachtigen"

Is dit iets wat we de komende jaren vaker gaan zien? “De toekomst voorspellen is natuurlijk altijd moeilijk, maar het is helemaal niet onwaarschijnlijk dat het voorlopig zo blijft gaan. Dat heeft ook te maken met het Nederlandse kiesstelsel. Bij een districtenstelsel, zoals bijvoorbeeld in Amerika of Groot-Brittannië, is het veel moeilijker om bestaande patronen te doorbreken. In ons kiesstelsel kun je al met tweederde procent van de stemmen een Kamerzetel bemachtigen. Dat is vriendelijk voor zowel kleine als nieuwe partijen. Wat dat betreft zijn we nog niet ‘uitgezweefd’”, zegt Janse.

Benieuwd naar de volledige bijdrage van Chris Janse? Bekijk dan hieronder de volledige uitzending van Uitgelicht! terug.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

Europees Parlement roept op tot betere bescherming christenen in Syrië

Het Europees Parlement heeft donderdag met grote meerderheid ingestemd met een gezamenlijke resolutie van vijf fracties waarmee de overgangsregering van Syrië wordt opgeroepen christenen en andere (religieuze) minderheden beter te beschermen. SGP-Eur

Pakistan
Nieuws

Ter dood veroordeelde christen in Pakistan na 23 jaar vrijgesproken

Na meer dan twee decennia gevangenschap is de Pakistaanse katholiek Anwar Kenneth onlangs vrijgesproken van blasfemie door het Hooggerechtshof van Pakistan. De man, die kampt met mentale problemen, zat sinds 2001 vast op beschuldiging van godslasteri

Kerk
Nieuws

Grote Duitse kerken verliezen enorme aantallen leden

Het aantal Duitsers dat lid is van de twee grote kerken in het land daalt drastisch. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die dinsdag door de Duitse nieuwsdienst Idea werden gepubliceerd. Vooral in het oosten daalt het aantal mensen dat lid is van een kerk

Israe
Nieuws

SGP Staphorst spreekt steun uit aan Israël: "Woord 'genocide' is misplaatst en ongepast"

De SGP in Staphorst heeft in de gemeenteraad een statement afgegeven waarin men morele steun uitspreekt aan Israël, de inwoners van Israël en Joodse Nederlanders. “Het gebruik van het woord genocide en de eenzijdige veroordeling van Israël door Neder

Regenboogzebrapad
Nieuws

Engelse christen spant rechtszaak tegen gemeente aan vanwege regenboogzebrapad

Een christelijke vrouw uit het Engelse Camden, Blessing Olubanjo, spant een rechtszaak aan tegen haar gemeente. Aanleiding daarvoor is een zebrapad in de kleuren van de regenboogvlag. Volgens Olubanjo is het zebrapad een politiek statement dat haar r

Ds. D. Breure
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. D. Breure

De hervormde gemeente te Kesteren heeft een beroep uitgebracht op ds. D. Breure. De predikant moet in het Gelderse dorp de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok. Ds. Breure is sinds november 2020 verbonden aan d

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant over mensen die zelfmoord plegen: "Laat het oordeel aan God over"

Als iemand zelfmoord pleegt, hebben we als christenen soms al heel snel ons oordeel klaar. Maar volgens ds. K. Hoefnagel is het helemaal niet aan ons om in zo'n geval te oordelen, dat stelde hij onlangs in een preek. De christelijke gereformeerde eme

Amir Tsarfati
Column

Israël tart elke logica: God is geen mythe

Er is ‘iets’ met Israël wat politici en opiniemakers ongemakkelijk maakt. En het is niet wat ze zeggen dat het is. Zij wijzen naar politiek, nederzettingen, grenzen en oorlogen. Maar graaf onder die uitgesproken verontwaardiging en je zult iets diepe

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe de discipelen werden vervuld met Gods Geest

Pinksteren ligt inmiddels alweer even achter ons, maar in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' staat spreker en schrijver Wilkin van de Kamp nog een keer stil bij dit bijzondere heilsfeit. In onderstaande aflevering vertelt Van d

PKN-dominees
Nieuws

PKN-predikanten doorbreken met statement stilzwijgen over Gaza

Een groeiende groep predikanten binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) wil niet langer zwijgen over het geweld in Gaza. In een statement roepen zij hun kerk op tot een heldere, morele stellingname tegen het Israëlische optreden in de Palestij

Jan Schreuder
Interview

Jan Schreuder kwam niet in een rolstoel terecht: “God heeft mij genezen”

“Het maakt mij niet uit of iemand wel of niet naar de kerk gaat. Ik vertel aan iedereen dat God mij heeft genezen.” Jan Schreuder, gepensioneerd magazijnmedewerker, ontving zo’n tien jaar geleden een bovennatuurlijk wonder dat zijn leven voorgoed ver

Oude kerk zwaar beschadigd
Nieuws

Joodse kolonisten vallen christelijk dorp op Westelijke Jordaanoever aan

De kerkleiders van Taybeh, het laatste christelijke dorp op de Westelijke Jordaanoever, luiden de noodklok na herhaalde aanvallen die door Joodse kolonisten zouden zijn uitgevoerd. Afgelopen maandag werden een eeuwenoude kerk en een christelijke begr

PVV-leider Geert Wilders
Interview

Grote onrust in Zwolle door komst azc: christenen uit de wijk reageren

Vanaf 2027 krijgt de Zwolse wijk Stadshagen een azc. Maandag stemde de gemeenteraad met ruime meerderheid voor. Niet iedereen is blij met de komst van het azc dat aan 400 mensen plek moet bieden. Honderden Zwollenaren protesteerden - in aanwezigheid

pakistan
Nieuws

Pakistaanse rechter weigert voogdij over christelijk meisje aan moslimontvoerder

Een Pakistaanse rechter heeft de voogdij over een 14-jarig christelijk meisje geweigerd aan de volwassen moslimman die haar ontvoerde, dwong zich te bekeren tot de islam en met haar trouwde. De rechtbank concludeerde dat ze minderjarig was en verklaa

Tom
Nieuws

Zeeuwse politieke partij tegen komst Frontrunners: "We komen toch lekker naar Zeeland"

Frontrunners Ministries breidt uit. De kerk maakte afgelopen periode bekend in zowel Zeeland als Eindhoven een nieuwe kerk te starten. In Zeeland is daar de nodige commotie over ontstaan. De Zeeuwse afdeling van GroenLinks/PvdA wil dat de provincie z

syrie
Nieuws

VS schrapt terreurstatus HTS in Syrië; grote zorgen christenen

De Verenigde Staten hebben de terreurstatus van de islamistische militie Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ingetrokken. Die beslissing komt zeven maanden nadat de groep het Syrische regime van Bashar al-Assad omverwierp en de macht greep in Damascus. Christ

prof. dr. Wim Verboom
Nieuws

Prof. dr. Wim Verboom (82) overleden

Op maandag 7 juli 2025 is prof. dr. Wim Verboom op 82-jarige leeftijd overleden. Met zijn heengaan verliest de kerk in Nederland een theoloog die decennialang stem gaf aan het hart van de gereformeerde traditie: de troost van het evangelie in de Heid

Eucharistie
Nieuws

Episcopaalse priester in gelijk gesteld na communievasten uit protest tegen racisme

Een kerkelijke rechtbank van de Episcopaalse Kerk in de Verenigde Staten heeft priester B. Cayce Ramey in het gelijkgesteld. Hij werd eerder door zijn bisdom in Virginia berispt omdat hij bewust geen heilige communie meer uitdeelde — uit protest tege

Baylor University
Nieuws

Christelijke universiteit ontvangt ruim vijf ton om LHBTI-acceptatie in kerken te bevorderen

De christelijke Baylor University in Texas ligt onder vuur nadat de school bekendmaakte een subsidie van bijna 650.000 dollar (circa 554.500 euro) heeft ontvangen van de progressieve Baugh Foundation. Het geld is bedoeld voor een onderzoek dat moet b

Archeoloog
Nieuws

Nieuwe vondsten versterken bewijs voor Bijbelse locatie van Kana

Een team van archeologen heeft nieuwe bewijzen gevonden die erop wijzen dat Jezus Zijn eerste wonder verrichtte in het dorp Khirbet Qana, en niet op de traditionele plek Kafr Kanna. Het gaat om de bekende gebeurtenis waarbij Jezus water in wijn veran