Documentaire over een radicaal veranderingsproces Johan Toet

“Hoe zou Jezus reageren op bepaalde situaties? En hoe reageer ik zelf in de praktijk?” Dat is een vraag die Johan Toet zich stelt. En wel wanneer deze voormalige XTC-producent uit Den Haag scenes bekijkt uit de documentaire die over zijn leven is gemaakt en die onlangs in een bioscoop in Utrecht in première ging.
Toet groeide op in de Haagse Schilderswijk. Altijd probeerde hij om goed genoeg te zijn, in de ogen van zijn vrienden en kennissen maar vooral in de ogen van zijn vader. Toen hij die waardering niet kreeg startte hij in de drugswereld en groeide uit tot een van de grootste drugsbaronnen van Nederland, met een miljoen verkochte XTC-pillen per week.
Totdat hij in de gevangenis terechtkwam en daar een radicale koerswijziging van zijn leven plaatsvond. Nu is hij zendeling in Brazilië. Het nieuwe documentairehuis REVEAL uit Utrecht maakte een documentaire over zijn leven. De charismatische Toet wordt samen met zijn vrouw gevolgd, zowel in Nederland maar vooral in Brazilië. Soms zit zijn oude persoonlijkheid hem in de weg, zo blijkt.
Confronterend
In een aantal situaties komt een charismatische, licht ontvlambare en soms manipulatieve Toet naar boven. De documentaire is zo dicht op de huid gefilmd dat je als kijker een knoop krijgt in je maag. Totdat Ruben de gemaakte beelden aan Toet zelf voorlegt.
“Dat is nog steeds mijn oude persoon”, zegt Toet na het zien van een scene waarin hij boos wordt. “Dan reageer ik bot terwijl ik dat helemaal niet wil. Dat is confronterend. In plaats daarvan wil ik me afvragen: wat zou Jezus doen? Wat is de beste en meest liefdevolle manier om dit op te lossen?”
Met die zelfreflectie komt Toet al pratend tot de kern van de documentaire: wat is je identiteit als christen? Wat is het verschil tussen je persoonlijkheid voor en na een bekering? Moeten we inderdaad proberen onszelf voortdurend te verbeteren? Of zijn we als christen goed zoals we zijn? Hoe noodzakelijk is een voortdurende kritische houding, ook nadat je christen bent geworden?
Goed genoeg
“Ik wilde een film maken die voor de kijker herkenbaar is”, aldus regisseur Juch. “Dit verhaal gaat ten diepste over identiteit en de vraag ‘ben ik goed genoeg?’. Moet je een goede versie van jezelf laten zien? En is het belangrijk wat anderen van je vinden? Toet worstelt daar mee, ook nadat hij christen is geworden. Hij schreef er een boek over. De titel ervan zegt veel: Goed Genoeg”.
‘Less of Me’ is de eerste documentaire van het nieuwe documentairehuis REVEAL. “Het verhaal van Johan Toet is de eerste van een serie van documentaires die we willen maken om mensen op een dieper niveau te raken”, aldus Felix Govers, mede-initiator van REVEAL.
“Onze documentaires zijn niet alleen om te bekijken, maar vooral om er in kleine kring over door te praten, in bijvoorbeeld kerken of op scholen”, vertelt Govers. “De documentaire over het leven van Johan Toet laat precies zien wat we met REVEAL willen realiseren: documentaires maken die je op een dieper niveau raken.”
Bekijk het in 2017 gehouden CIP-video-interview met Johan Toet:
Praatmee