Moeilijke Bijbelteksten: hoe verliep de inname van het Beloofde land?

God 28 september 2021 Marco van Putten
Marco van Putten

In de serie Moeilijke Bijbelteksten behandelt Bijbelleraar Marco van Putten in korte artikelen onderwerpen uit de Bijbel die moeilijk worden gevonden. Dit artikel gaat over de vraag of de Israƫlieten het Beloofde land naar Gods wil innamen.

Na de rouwperiode om de dood van Mozes spoorde God Jozua aan het land KanaƤn in te nemen. Daarmee werd de uittocht uit Egypte officieel beƫindigd en de draad weer opgepakt bij de aartsvaderen, Abraham, Izak en Jakob. God ging Zijn belofte aan die aartsvaderen inlossen. Maar deze belofte was voorwaardelijk en aan regels gebonden. Hebben de Israƫlieten daaraan voldaan?

God geeft Israƫl volmacht
God had beloofd de Israƫlieten alles te geven wat ze zouden innemen binnen ruim aangegeven grenzen (Jz 1:2-9; verg. Gn 15:18; Nm 34:2-12; Dt 7:24; 11:24; 31:7).

De KanaƤnieten waren bang voor hen. Ze hadden over de wonderlijke uittocht uit Egypte en van de succesvolle oorlog tegen de Amorieten aan de oostkant van de Jordaan gehoord

De KanaƤnieten waren bang voor hen. Ze hadden over de wonderlijke uittocht uit Egypte en van de succesvolle oorlog tegen de Amorieten aan de oostkant van de Jordaan gehoord (Jz 2:9-11). Ook de wonderlijke doortocht van de Israƫlieten door de Jordaan werd gezien door KanaƤnitische spionnen (3:15-17). Dat laatste vergrootte de angst voor de Israƫlieten (5:1). Maar onder de Israƫlieten groeide hierdoor het vertrouwen in Jozua als hun door God aangestelde leider (4:14).

Besnijdenis van de Israƫlieten
De Israƫlieten bouwden hun kamp op een heuvel aan de oever van de Jordaan oostelijk van Jericho (4:19). Daar beval God opnieuw (Gn 17:10) dat alle mannelijke Israƫlieten besneden zouden worden (Jz 5:2). Waarom was dit nodig? Tijdens hun bijna 39 jaar durende omzwerving in de woestijn waren er geen besnijdenissen voltrokken (vers 5). Waarschijnlijk was er geen goede gelegenheid geweest tijdens hun voortdurende trektocht. Maar het typeert hun woestijnballingschap.

God wilde de smaad van Egypte van de Israƫlieten afwentelen (Hebr. Gilgal; vers 9), zodat Israƫl het Land als aan Hem gewijdenen zouden innemen. Daarmee onderscheidde ze zich gunstig van de KanaƤnieten die goddeloos leefden (Gn 15:16). Ze vierde daar ook het PƩsach (Paasfeest) met de opbrengst van het Land. Gilgal bleef lange tijd het basiskamp van de Israƫlieten (Jz 9:6; 10:6; 14:6).

Wat overkwam Jericho?
Jericho was een belangrijke versterkte plaats vlakbij Gilgal. Logischerwijs het eerste doel van IsraĆ«ls leger. De engel die Gods engelenleger aanvoerde – in zekere zin de evenknie van Jozua – verscheen aan Jozua (5:14). Hij zei dat God Jericho aan IsraĆ«l zou geven door diens stadsmuur te verwoesten. Het leger moest alleen Gods specifieke instructies volgen, maar het niet belegeren. Pas nadat de muren zouden zijn gevallen moest IsraĆ«l alles met de ban slaan (uitgezonderd de hoer Rachab en haar huis).

Het leger moest alleen Gods specifieke instructies volgen, maar het niet belegeren.

Toen dit was gebeurd (Hb 11:30) vervloekte Jozua de ruĆÆne die overbleef. Het mocht niet herbouwd worden (Jz 6:26). Uit archeologische vondsten blijkt dat de stad inderdaad gewelddadig was verwoest, maar ook dat het toch weer werd herbouw (2 Sam 10:5; 1 Kon 16:34).

Vanwaar Gods ban?
Veel gelovigen hebben moeite met de gewelddadige ban van God over KanaƤn; het moest volkomen met de scherpte van het zwaard verwoest worden (Dt 7:1-2; Jz 6:21; 10:28; 11:12). Maar niet alles werd verwoest. In sommige gevallen werden buit en vee genomen, zoals bij de inname van de steden Ai en Beth-El (Jz 8:2; 11:14). Ook staat er dat de Israƫlieten de steden van de KanaƤnieten gingen bewonen en aten van wat in hun velden en gaarden groeide (24:13).

Daarnaast staat er herhaaldelijk in de Bijbel dat God en de Israƫlieten de KanaƤnieten voor hen uit zouden verdrijven en uit het Land zouden verjagen (Bijvoorbeeld: Ex 33:2; Nm 33:52; Dt 4:38). Het ging dus niet om een verplichte uitroeiing, maar om het Land van KanaƤnieten te ontdoen. Hetzij door hen te doden of te verjagen. Wie de Israƫlieten aanviel kon een tegenaanval verwachten. God had ook gesteld dat de inname geleidelijk zou gebeuren (Ex 23:30; Dt 7:22).

De ban was om Israƫl te beschermen tegen de boosaardigheid van de KanaƤnieten, waarin ze volhardde. Hun afgoderij, occultisme en hoererij. Hun op diefstal gerichte leven van verraad en verachting van de menselijke waardigheid. Hun moord en doodslag.

Zouden de Israƫlieten hen in leven laten dan voorzag God dat ze hun boosaardigheid over zouden nemen

Zouden de Israƫlieten hen in leven laten dan voorzag God dat ze hun boosaardigheid over zouden nemen (Nm 33:55; Dt 7:16; Jz 23:13). De ban zou ook buurvolken tonen dat Israƫls God boosaardigheid afwees en veroordeelde. Israƫl zou zich onderscheiden.

Het zuiden en noorden ingenomen
Jozua trok vanuit Gilgal op tegen koningen van het centrale bergland en dat bracht hem in het zuiden van KanaƤn. Hij sloeg er alles met de ban (10:29-43). De KanaƤnitische koningen van het noorden spande toen samen (11:1-5), maar God gaf Jozua ook hun plaatsen in zijn hand. Jozua’s oorlogen tegen de KanaƤnitische koningen duurde enkele jaren (vers 18). Toen dit was volbracht gaf Jozua het Beloofde land over aan de IsraĆ«lieten om het te verdelen over de stammen (vers 23).

Niet alle KanaƤnieten verdreven
Ruim vijf jaar na het binnengaan van KanaƤn (14:10) bleek Jozua oud en bejaard. De KanaƤnieten waren toen nog steeds niet helemaal overwonnen (13:13; 15:63; 16:10; 17:12-13). Ze konden sommige KanaƤnieten wel slavendienst opleggen. Jozua spoorde hen toen opnieuw aan de KanaƤnieten te verslaan en verdrijven uit hun Land (17:17-18) en het Land onder de stammen te verdelen (18:2-3).

Evaluatie Inname
Volgens de Bijbel gaf God IsraĆ«l ā€˜rust’ van hun vijanden (21:44; 22:4; 23:1) tijdens het leven van Jozua en de oudsten (Richterentijd) die hem overleefden (24:31). Ook vervulde God alle beloften aan IsraĆ«l (21:43, 45). Dat betekent dat de IsraĆ«lieten de inname naar Gods wil hadden verricht en vasthielden aan de Bijbelse godsdienst (24:16).

Toch was niet alles smetteloos. Zo hielden enkele Israƫlieten aan God gewijde buit uit Jericho achter (7:11). Toen de Gibeonieten hen bedrogen met een list raadpleegde ze God niet (9:14). De priester Pinechas stelde dat de Israƫlieten nog leden onder de gevolgen van hun zonde bij Peor (22:17; Nm 25). Tot aan de dood van Jozua waren nog steeds niet alle KanaƤnieten overwonnen (Jz 23:4-5) en was er nog steeds afgoderij onder Israƫl (24:14, 23).

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israƫl-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Donald Trump
Nieuws

Amerikaanse kerkleiders spreken zich fel uit tegen wetsvoorstel Trump: ā€œOnmenselijkā€

Een groep katholieke bisschoppen en evangelische Latino-leiders spreekt zich fel uit tegen het wetsvoorstel van president Donald Trump, bekend als de 'One Big Beautiful Bill'. Zij waarschuwen dat het plan - dat asiel in Amerika flink moet terugdringe

Ds. M. H. Bil
Nieuws

Ds. M. H. Bil aanvaardt beroep uit Veenendaal en verlaat Dodewaard

De hervormde gemeente te Veenendaal mag een nieuwe dominee verwelkomen. Ds. M. H. Bil heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Sionskerk volgt Bil ds. P. Hoogendam op die vorig jaar vanwege gezondheidsredenen vervroegd met emeritaat gin

Ds. A. A. Egas
Video

Ds. Egas ontving van de koster een bijzonder verzoek: "Kan het een plekje in de kerk krijgen?"

Onlangs ontving ds. A. A. Egas een bijzonder verzoek van de koster van de gemeente waaraan hij verbonden is. De koster toonde de CGK-predikant uit Damwoude een mooie ingelijste plaat waarop de brede en de smalle weg te zien is. Egas werd gevraagd of

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Gods Geest: "Hij wil dat we op Jezus gaan lijken"

Als we Jezus als onze Zaligmaker kennen, mogen we ook weten dat de Geest in ons wil werken. Op het moment dat de Geest in ons werkt, zal Hij ons van binnenuit veranderen zodat we steeds meer op Jezus gaan lijken. Dat vertelde spreker Wilkin van de Ka

Samen Geloven
Interview

Deze kerk in Waddinxveen ziet interculturele contacten als verrijking

Nederland verbubbelt, blijkt uit onderzoek van het CBS. "Dat is ƩƩn van onze redenen om het verkenningstraject van Samen Geloven aan te gaan", vertelt Jeroen van Gent, pastoraal ouderling van wijkgemeente De Rank in Waddinxveen. "We dachten: laten we

kerk
Nieuws

Christelijke gezinnen aangevallen in India: ā€œKeer terug naar het hindoeĆÆsmeā€

Een lunchbijeenkomst van twintig christelijke gezinnen in het oosten van India is op brute wijze verstoord door een gewelddadige aanval van honderden hindoe-nationalisten. De aanval vond plaats op 21 juni in de afgelegen regio Malkangiri, in de deels

GroenGelovig
Persbericht

GroenGelovig 2025 op zaterdag 18 oktober in De Basiliek in Veenendaal

Op zaterdag 18 oktober vindt in De Basiliek in Veenendaal GroenGelovig 2025 plaats. Het evenement is een initiatief van Tearfund en wil mensen motiveren en handelingsperspectief geven om hun leven en hun omgeving eerlijker en rechtvaardiger te maken.

Syrie
Nieuws

Kerkleider haalt uit naar Syrische president tijdens begrafenis slachtoffers bomaanslag

De Grieks-orthodoxe patriarch van Antiochiƫ, Johannes (X) Yazigi, heeft zich fel uitgesproken tegen de Syrische regering na de dodelijke aanslag op een kerk in Damascus. Tijdens een emotionele uitvaartdienst in de Kerk van het Heilig Kruis legde hij

Meerartikelen

Jacobs
Column

Hoe steeds meer Joodse activiteiten geen doorgang meer vinden in Nederland

Opperrabbijn Jacobs verbaasde zich tijdens zijn bezoek aan Belgrado over de vrijheid voor Joden. De synagoge aldaar hoefde niet beveiligd te worden. Dat is in Nederland weer anders. Sterker nog, hij vertelt in zijn nieuwe dagboek hoe steeds meer Jood

Dr. Steven Paas
Opinie

Theologische verheffing van Israƫl is en blijft riskant

In tegenstelling tot wat Bjorn Lous beweert, bevatten mijn artikelen (zie o.a. mijn eerdere reactie op Bjorn) geen persoonlijke aanvallen, geen verdediging van een superieure ā€˜religie’, geen karikaturale of onredelijke eisen aan Joden en geen uitwerk

Tyler Blevins
Getuigenis

Bekende Amerikaanse gamer: "Mijn band met Jezus wordt steeds sterker"

De bekende Amerikaanse gamer en livestreamer Tyler Blevins, wereldwijd bekend onder zijn online naam Ninja, laat zich steeds openlijker uit over zijn christelijk geloof. Tijdens een recente livestream op Twitch vertelde hij dat hij en zijn vrouw Jess

Babette van Drunen
Interview

Babette verloor haar vader, maar vond de Vader terug: ā€œIk geloof dat ik lang heimwee hadā€

We leerden haar kennen als de vrije geest uit B&B Vol Liefde, een jonge vrouw op zoek naar heling en liefde. Maar achter die ogenschijnlijke vrijheid ging diepe gebrokenheid schuil. Babette van Drunen zocht haar herstel jarenlang in de New Age, tot z

Mordechai Klimer
Interview

Joodse Messiasbelijder over grenzen aan naastenliefde: "Bidden we soms ook voor de duivel?"

Mordechai Klimer is een Messiasbelijdende Jood, geboren in Israƫl als zoon van Holocaustoverlevenden. Hij draagt een boodschap met zich mee die even ongemakkelijk als hoopvol is: over herstel, over verzoening, en over de rol van Israƫl in Gods plan.

Jurjen ten Brinke
Video

God voelt ver weg: hoe nu verder? Bekende christenen reageren

Het is een vraag die we misschien allemaal wel eens stellen: hoe kom ik dichter bij God als ik mij ver bij Hem vandaan voel? Die vraag legden we onlangs onder meer voor aan SDOK-woordvoerder Richard Groenenboom, ds. Kees van Velzen, EO-presentator Ju

priester
Nieuws

Zorgen in Nicaraguaanse kerk: priester verdwijnt na arrestatie

De Nicaraguaanse priester Pedro Abelardo MƩndez PƩrez is sinds 19 juni spoorloos, nadat hij samen met zijn chauffeur werd gearresteerd door de politie. MƩndez verdween na het leiden van een eucharistieviering in Granada. Dit roept ernstige zorgen op

Noord-Korea
Nieuws

Christenen aangehouden na poging om Bijbels naar Noord-Korea te sturen

Zes Amerikaanse christenen zijn door de Zuid-Koreaanse autoriteiten gearresteerd nadat ze probeerden 1.600 plastic flessen gevuld met Bijbels naar Noord-Korea te sturen via zee. De flessen bevatten miniatuur-Bijbeltjes, USB-sticks, geld en rijst. Dat

Christelijk zomerkamp
Nieuws

Christelijk zomerkamp in Colorado mag blijven bestaan: ā€˜Overheid mag geloof niet straffen’

Het christelijk zomerkamp IdRaHaJe uit Colorado mag blijven bestaan. Vanwege een nieuwe genderwet van de staat riskeerde het zomerkamp namelijk haar deuren te moeten sluiten. Dit werd echter via een rechtszaak voorkomen. Het zomerkamp blijft de ruimt

Ds. V. S. van der Meer
Video

HHK-predikant wijst op grote verschillen tussen rivaliserende voetbalclubs en de kerk

"De kerk is geen clubje, zoals bij het voetbal waar de ƩƩn zegt: 'Ik ben voor Feyenoord' en de ander: 'Ik ben voor Ajax of PSV'. De kerk is het lichaam van Christus", aldus ds. V. S. van der Meer. De hersteld hervormde predikant wees in een recente p

U.S. Customs and Border Protection
Nieuws

Iraanse christenen gearresteerd door immigratiediensten in Los Angeles

Pastor Ara Torosian van Cornerstone Church in West Los Angeles slaat alarm nadat vijf leden van zijn Iraanse gemeente zijn gearresteerd door Amerikaanse immigratiediensten. Onder de arrestanten zijn een gezin met een 3-jarig kind en een echtpaar dat

china
Nieuws

Chinese huiskerk maakt bijzonder statement na veroordeling drie kerkleiders

De Linfen Covenant Home Church, een ongeregistreerde huiskerk in de Chinese provincie Shanxi, heeft een krachtig statement afgegeven na de veroordeling van drie van haar leiders. De autoriteiten arresteerden de voorgangers op 19 augustus 2022. Dit ge