Moeilijke Bijbelteksten: Waarom werd KanaƤn het beloofde Land?

God 17 juni 2020
Marco van Putten

In deze serie behandelt Bijbelleraar Marco van Putten in korte artikelen onderwerpen uit de Bijbel die moeilijk worden gevonden. Dit artikel gaat over de vraag waarom Abram door God naar het land KanaƤn werd gezonden.

God gaf Abram de opdracht zijn land en familie te verlaten en naar een Land te gaan dat Hij hem zou wijzen (Gn 12:1). Dat Land was niet onbewoond. Er leefden KanaƤnieten. Toen Abram er aankwam maakte God hem bekend dat zijn nageslacht dat Land in bezit zou nemen (Gn 12:7). God wilde Abram dus blijkbaar een eigen thuisland geven. Waarom koos God specifiek dat Land?

Het land KanaƤn
Deze benaming doet vermoeden dat het tot een volk, de KanaƤnieten, behoorde. In werkelijkheid bleken er vele stammen en volken te wonen onder de benaming ā€˜KanaƤnieten’. Onder hen waren nakomelingen van KanaƤn, de zoon van Cham, Noachs zoon (Gn 10:1, 6, 15-18).

Het was sinds de dagen van Noach gebruikelijk om een landstreek de naam te geven van diegene die het in bezit namen. In de Bijbel worden meerdere soorten KanaƤnieten en (aanverwante) buurvolken genoemd: Kenieten, Kenizieten, Kadmonieten, Hethieten, Hevieten, Ferezieten, Refaieten, Amorieten, KanaƤnieten, Girgazieten, Jebusieten (Ex 3:8), Gibeonieten, Filistijnen (Gn 21:34), Amaleqieten (Nm 13:29) en Midjanieten (Nm 25:17).

Het feit dat er ook KanaƤnieten in dit rijtje staan kan erop wijzen dat niet al de genoemde groepen afstammelingen van KanaƤn waren. Voor wat betreft sommigen, zoals de Filistijnen is dat zeker. Inwoners van het land KanaƤn blijken KanaƤnieten genoemd te worden zolang ze gevestigd waren in het land KanaƤn.

Waarom naar KanaƤn?
De vader van Abram, Terah, had de plaats Ur verlaten en was op weg gegaan naar het land KanaƤn. Hij koos er echter voor dat doel los te laten en vestigde zich in Haran. Hij stierf er (Gn 11:31-32). God riep ook Abram en hij maakte zijn vaders reis naar dat land af. God zou hem de weg wijzen. Deze Bijbeltekst suggereert dat Abram niet precies wist waar dat land lag. Misschien had hij gehoord over een land KanaƤn, maar hij was er schijnbaar nog nooit geweest.

Wat was er zo bijzonder aan het land KanaƤn dat het vrome nageslacht van Noach door God daarheen gestuurd wordt? Had het misschien een gunstige ligging? Had het toen een goed klimaat? Sommige vermoeden zelfs dat het op de oorspronkelijke plaats van de omsloten tuin van EdƩn lag.

Ultieme boosaardigheid
Het land bleek helemaal niet goed. Korte tijd na Abrams aankomst wordt het getroffen door een hongersnood (Gn 12:10) en later nogmaals (Gn 26:1). Het land blijkt ook kaal en dor te zijn, waardoor Abrams neef Lot ervoor koos om naar de streek van de Jordaan te trekken (Gn 13:10). Abram ging bij Mamre, vlakbij de plaats Hebron, tussen de bomen daar wonen (Gn 13:18). Waarschijnlijk een van de weinige plaatsen waar schaduw en wat water was. Er schijnt ook allerlei onvruchtbaarheid te zijn geweest (Ex 23:26). Blijkbaar zegende God dat land niet.

Het wordt duidelijk waarom. De bevolking in de streek van de Jordaan bijvoorbeeld, waar Lot was gaan wonen, bleek ernstig boosaardig (Gn 13:13). De koningen van de steden droegen de namen Bera (In kwaad), Birsa (In boosaardigheid), Sinab (Vader namens de maangodin Sin) en Semeber (Slaander van weerspannigheid). In het contact met hen neemt Abram afstand van hen (Gn 14:23).

Ook bevestigde God aan Abram dat vooral de Amorieten niet deugden (Gn 15:16). Het Hebreeuwse woord ’awon in dit vers wordt meestal vertaald als ongerechtigheid, zonden of schuld. Deze vertalingen kunnen niet juist zijn, want die betekenissen worden in Bijbelse zin alleen gemeten aan de geboden van God. Heidense volken kende die niet en het zou onrechtvaardig zijn om hen op basis daarvan te bestraffen. Het woord ’awon moet dus een meer algemene betekenis hebben, maar niet minder ernstig. In sommige vertalingen, zoals de Bijbelvertaling van Luther, wordt ā€˜misdaad’ gebruikt wat juister is.

Kanaän, de stamvader van de Kanaänieten was door Noach vervloekt tot een slavenbestaan (Gn 9:25). Net als de vervloekte Kaïn had hij een egoïstische en boosaardige gerichtheid (Hos 12:8). Uit archeologische onderzoek blijkt dat in het land Kanaän aan allerlei extreem boosaardige afgoderij werd gedaan, zoals ook de in de Bijbel wordt genoemd. Bijvoorbeeld het offeren van kinderen aan de afgod Baal, zijn gemalin Asjera en alle sterren aan de hemel, hoererij, zoals verkrachting van mannen (Gn 19:5) en vrouwen (Gn 34:2), en (broeder)moord. Vandaar dat de aartsvaderen geen familiebanden met hen wilde aangaan (Gn 24:3; 27:46) en God verbood het ook (Ex 34:12).

Israƫls oordeelsopdracht
God maakte aan Abram bekend dat de vierde generatie van zijn fysieke nageslacht die buiten het land KanaƤn zou verblijven het land in bezit zou nemen. Maar niet met zachte hand. De inwoners zouden van Godswege door hen met de ban geslagen worden (Ex 23:23; Lv 18:25; Dt 20:17).

God maakte Abram daarmee bekend wat de achterliggende, diepere en het werkelijke doel was van de opdracht om naar KanaƤn te gaan. God zou Abrams nageslacht gebruiken om Zijn oordeel over de KanaƤnieten en de buurvolken te voltrekken, omdat Hij de ernstige misdaad van deze stammen en volken niet langer tolereerde. Het voltrekken van Zijn oordeel zou een roeping worden van Zijn volk.

Andere redenen van de Landsbelofte
Gods volk was sinds Noach niet tot een natie gevormd met een eigen land. Met de roeping van Abram om naar het land KanaƤn te gaan, toonde God dat gelovigen van toen af aan de opdracht hadden om van invloed te zijn voor hun wereld (1 Kor 6:2). In ongunstige zin: om namens God Zijn oordeel bekend te maken en die uiteindelijk te voltrekken (1 Kor 1:28). Maar ook in gunstige zin. Uiteindelijk zou in het Land van het volk Israƫl ook Gods centrale heiligdom worden gevestigd. Daarom beschouwde God het van toen aan als Zijn Eigendom. Daarheen werden ook alle stammen en volken uitgenodigd om Hem er te aanbidden en te dienen (Js 2:3).

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

John MacArthur
Nieuws

Predikant en Bijbelleraar John MacArthur op 86-jarige leeftijd overleden

De bekende Amerikaanse predikant en Bijbelleraar John MacArthur is gisteren op 86-jarige leeftijd overleden. Zijn kerk, Grace Community Church in Los Angeles, maakte zijn overlijden bekend. Een week geleden werd MacArthur vanwege een longontsteking o

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant trekt vergelijking met Donald Trump: "Ook wij willen groot zijn"

"Trump zegt: 'Make America great again', maar ten diepste wil hij vooral zichzelf groot maken. We zijn wat dat betreft allemaal een beetje Donald Trump. We willen allemaal groot worden", aldus ds. P. den Ouden. In een recente preek waarschuwde de HHK

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit wat het betekent om te leven met de Heilige Geest

Wat betekent het om te leven met de Heilige Geest – niet alleen in ons, maar ook op ons? In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' werpt spreker Wilkin van de Kamp een inspirerend licht op dit onderscheid. In deze video maakt hij d

Henk-Willem Laan
Interview

Henk-Willem Laan ontving een gehandicapte zoon: "God is te vertrouwen"

"Bel 112", zei de verloskundige tegen Henk-Willem Laan toen zijn zoon Joas net geboren was. Terwijl zij Joas reanimeerde belde Henk-Willem de ambulance. De directeur van stichting Het Gehandicapte Kind vertelde afgelopen zondag bij Hour of Power over

katholieke priester
Nieuws

Amerikaanse bisdommen springen in de bres voor ongedocumenteerde migranten

Twee katholieke bisdommen in de Verenigde Staten hebben ongedocumenteerde migranten vrijstelling gegeven van hun zondagse kerkplicht, uit angst voor immigratierazzia's. De maatregel komt te midden van een toegenomen immigratiehandhaving onder het bel

Kandidaat H. J. Ymker
Nieuws

CGK Soest verwelkomt nieuwe dominee: kandidaat H. J. Ymker

De CGK te Soest beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Kandidaat H. J. Ymker uit Meppen heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Soest volgt Ymker ds. J. L. de Jong op die in 2023 vertrok. De kandidaat gaat in het Utrechtse dor

Soedan
Nieuws

Drie Soedanese kerken gebombardeerd: 5 doden

In het noorden van Soedan zijn begin juni drie kerken getroffen door luchtaanvallen van de Rapid Support Forces (RSF). De bombardementen, tussen 9 en 11 juni in El Fasher, kostten minstens vijf mensen het leven, onder wie priester Luka Jumu. Tientall

Upgrade Festival 2025
Persbericht

Upgrade Festival keert terug: Groeien, aanbidden en verbinden in Kapelle

Op 5, 6 en 7 september 2025 is het weer zover: Upgrade Festival 2025 gaat van start! Na het succes van de vorige edities keert het festival voor de derde keer terug, wederom op de prachtige locatie in Kapelle, Zeeland. Het driedaagse festival present

Meerartikelen

azc
Nieuws

Kamervragen SGP na flinke toename discriminatie Syrische christenen in azc's

SGP-Kamerlid Diederik van Dijk stelt Kamervragen over de situatie van Syrische christenen in asielzoekerscentra in Nederland. Stichting Gave stelde eerder deze week dat discriminatie van Syrische christenen in Nederlandse azc’s flink is toegenomen. S

Afina
Nieuws

Nigeria: Boko Haram ontvoert katholieke priester tijdens hulpactie voor vervolgde christenen

De Nigeriaanse katholieke priester Daniel Alphonsus Afina (41) is op 1 juni ontvoerd door de islamitische terreurgroep Boko Haram. De ontvoering vond plaats tijdens een gewelddadige aanval op een konvooi nabij Maiduguri, in het noordoosten van Nigeri

China
Nieuws

China intensiveert christenvervolging: 'Gezichtsherkenning in kerken, predikanten opgepakt'

De Chinese overheid voert opnieuw de druk op christenen op. In een poging de groei van het christelijk geloof te stoppen, grijpt het regime van president Xi Jinping naar vergaande maatregelen. Onder meer gezichtsherkenningscamera’s in kerken, arresta

Kees van Helden
Opinie

Hoe het ongemakkelijker is een ongeboren haan te doden dan een ongeboren kind

Wanneer er in een podcast gesproken wordt over het doden van een ongeboren haantje, merkt Kees van Helden dat er een bepaald ongemak heerst. Maar datzelfde ongemak is nergens te bekennen wanneer het over abortus gaat, zo merkt hij op. In onderstaande

Farshid Seyed Mehdi
Podcast

Farshid Seyed Mehdi: ā€œWat ik in de Bijbel las, was een enorme schokā€

Farshid Seyed Mehdi ontdekte dat fundamentele Bijbelse waarheden in de islamitische leer zijn verdraaid. ā€œEr zijn veel waarheden in de Koranā€ zegt hij, ā€œmaar ze zijn dan ook grotendeels overgenomen uit de Thora. Tegelijkertijd zijn er ernstige onjuis

Fred de Vries
Opinie

Twee rel-evangelisten vallen refogezindte aan: terecht?

Er is op het topje van de Bijbelbelt een rel gaande op straat. Evangelisten richtten hun pijlen eerst op de Gereformeerde Gemeente van Werkendam. Kennelijk is dat bolwerk nogal gesloten en slaan de pijlen erop stuk. Dus dan maar een andere kerk als d

gevangenen
Getuigenis

Honderden gevangenen geven leven aan Jezus in Amerikaanse gevangenis

In de Amerikaanse staat Oklahoma werkt God op bijzondere wijze tijdens een grootschalige gevangenis-outreach van Victory Christian Center uit Tulsa. Meer dan zevenhonderd gedetineerden kwamen samen voor aanbidding, gebed en onderwijs over het evangel

Mirjam Cappon
Interview

Mirjams dochter werd geboren met genetische aandoening: "Abortus was voor ons geen optie"

Toen Mirjam Cappon op haar veertigste zwanger raakte, was de vreugde groot. Maar al snel bleek er medisch iets aan de hand met haar kindje. Artsen noemden haar dochter "niet levensvatbaar", maar Rachel werd geboren Ʃn leefde. Haar korte leven liet di

Ds. P. D. Teeuw
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormde gemeente Arnemuiden: ds. P. D. Teeuw

De hervormde gemeente Arnemuiden verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. P. D. Teeuw uit Sliedrecht heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In het Zeeuwse stadje volgt hij ds. M. Klaassen op die in 2022 vertrok en sinds juni 2024 ver

Regenboogvlag
Nieuws

Duitsers verdeeld over regenboogvlag op kerken: slechts 2 op de 10 zijn voor

Slechts twintig procent van de Duitsers vindt het gepast om de regenboogvlag te hijsen. Deze vlag is een symbool van de LHBTI-beweging en wordt op sommige overheidsgebouwen en kerken geplaatst. Een opiniepeiling van Insa-Consulere, uitgevoerd in opdr

Politieagent Amerikaanse immigratiedienst
Nieuws

Christelijke asielzoekers opgepakt tijdens bezoek aan Amerikaans immigratiekantoor

Pastor Ara Torosian van de Cornerstone Church in West-Los Angeles is diep geschokt na de arrestatie van een Iraans christelijk gezin uit zijn gemeente. De ouders en hun 3-jarig kind werden vorige maand opgepakt tijdens een afspraak bij een immigratie

Benjamin Netanyahu
Nieuws

Onderzoek: Ben-Gurion verwees vaker naar Bijbel dan Netanyahu

Uit een nieuwe studie blijkt dat David Ben-Gurion, IsraĆ«ls eerste premier, in zijn toespraken tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog (1948–1949) vaak verwees naar de Bijbel en Joodse geschiedenis. De huidige premier Benjamin Netanyahu (foto) doet dat mi