Leven met God vraagt om een ultieme prijs: levensoffers

Preekverslag 13 juni 2024 5 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

U heeft vast wel eens uitspraken gehoord als “de kost gaat voor de baat uit”. Dat soort woorden zijn een beetje cliché, maar zoals alle clichés zijn ze dat om dat er iets vanzelfsprekends onder woorden wordt gebracht. Als er iets belangrijks moet gebeuren - dan moet daar ook wat aan voorafgaan, dan moet daar een prijs voor worden betaald.

Dat is zo in het kleine, en dat is zo voor het grote. Als u een liefhebberij heeft. Voetbal misschien. Dan geeft u dat prioriteit. Daar legt u dan geld voor opzij, en als bijvoorbeeld het EK er aan komt dan kijkt u alvast van tevoren wanneer de belangrijke speeldagen zijn en die blokt u dan uit, zodat er ruimte is om samen met vrienden en familie te kijken. Die tijd offert u er graag aan op. Zo graag dat het misschien niet eens opvalt dat het een offer is, maar dat is het wel. Want elke keer als je er voor kiest het éne te doen, kies je er ook voor het andere te laten. Dat offer je op.

Soms zijn offers lastiger, bijvoorbeeld als we op korte termijn iets zouden willen maar we weten dat dat op lange termijn bijvoorbeeld slecht is voor onze gezondheid. Dan moet je de korte termijn opofferen aan de lange termijn. En als we in een relatie met iemand leven dan kunnen we ook niet altijd doen wat we zelf willen. We offeren onze eigen voorkeuren dan op voor het welzijn van ons huishouden, ons gezin, onze familie, onze gemeenschap.  

En we voelen aan, hoe groter, belangrijker de gemeenschap waar we ons voor inzetten, des te hoger het offer dat van ons gevraagd wordt. Probeer je dan ons voor te stellen: wat vraagt het om een relatie met God te onderhouden? Als we ongefilterd voor God zouden staan, dan zouden we gelijk opbranden. (“Niemand kan mij zien en leven” Exodus 33:20). In het Oude Testament geeft God ons een offer-filter, om Hem toch te kunnen benaderen, en ons te leren wat het vraagt om in gemeenschap met God te leven.

Bloed is leven, en leven is heilig want alle leven komt van God.

Nu hoor ik mensen wel eens zeggen, dat Oude Testament dan, met al die offers, dat is toch onhygiënisch en onvriendelijk en niet naar onze cultuurnormen. Het is bloederig (bah!) en niet diervriendelijk! We vinden het vies, dat bloed van bokken en schapen. Sowieso zijn we afkerig geworden van bloed. We leven in een klinische samenleving waarin veel ongemak en pijn weggestopt worden. We kunnen er ook niet zo goed meer tegen. Uit het oog, uit het hart. Zo werkt dat vaak.

Maar daarmee zijn we ook vervreemd van een aantal waarheden. Namelijk dat leven met God levensoffers vraagt, omdat niks hoger is dan de gemeenschap met God.

Bloed, in de Bijbel, nooit zomaar een vloeistof. Voor de mensen uit de Bijbel is het bloed het leven zelf. Het is meer dan een symbool. Bloed is de vloeibare levenskracht die door ons lichaam gaat. En omdat alle leven van God komt is het bloed heilig. Je mag niet zomaar bloed vergieten, en er zijn ook allemaal rituele verboden rond bloed. Volgens de Joodse voedselwetten mag je bloed niet eten en niet drinken. Dat komt niet omdat men een hekel heeft aan bloedworst maar omdat men eindeloos ontzag heeft voor waar bloed voor staat. Bloed is leven, en leven is heilig want alle leven komt van God. Enkel leven opent de weg naar het leven met God. Elke keer als er een vrucht van de aarde, of een levend dier, een duif, bok, schaap of stier wordt geofferd wordt die les ons ingeprent.

Alleen God kan de deur naar zichzelf ontsluiten. Enkel een mens kan een offer brengen dat die deur open maakt.

Enkel door het offer van het leven – waarmee we Gods geschenk aan Hem teruggeven – opent de weg naar boven zich. Die gave ligt niet vanzelfsprekend in ons bereik. Mensen die hun leven offeren voor het grotere goed zijn zeer zeldzaam, en je kan het ook maar één maal doen. En mensenoffers brengen is een gruwel voor God, iets afschuwelijks dat hij nooit onbestraft laat. Want zoals het leven heilig is, zo is het mensenleven – de mens is immers beeld van God – en enkel wat de mens uit liefde doet heeft waarde (1 Korinthen 13)

We zitten dus gevangen in een paradox, en we moeten dwars door die paradox heen om de enige weg te leren zien. Alleen het offer van het leven opent de weg naar God. De tempeloffers leren ons die les, maar zijn niet zelf de opening naar God. We kunnen geen mensenoffers brengen om die deur open te breken, en wij mensen kunnen onszelf niet blijvend opofferen voor anderen. Niks wat wij doen kan die deur duurzaam open houden. Wij kunnen geen oplossing forceren.

Alleen God kan de deur naar zichzelf ontsluiten. Enkel een mens kan een offer brengen dat die deur open maakt. Enkel iemand die God én mens is kan dat levensoffer brengen.

Elke keer als wij eucharistie vieren zijn wij werkelijk bij dat offer van Jezus Christus, nemen wij werkelijk deel aan dat offer. 

Zoals de oude offerdienst een les was die ons moest voorbereiden op de werkelijkheid, zo is de eucharistie een gedachtenis (“memorial”). De offerdienst is een klaslokaal, het kijkt vooruit naar wat komen gaat, de eucharistie is een gedachtenis, het kijkt terug naar Goede Vrijdag en Pasen en stelt het zo tegenwoordig. In de Bijbel is tijd geen stroom die maar voorbijgaat, een opeenvolging van jaren, dagen, uren. Tijd is altijd verbonden aan een concreet moment, een concrete gebeurtenis. Een gedachtenis is dus nooit een vervagende herinnering aan iets van ver weg. Als de eucharistie alleen zou gaan om wat wij herinnering (“remembrance”) noemden, dan was er geen hoop. Geen enkele herdenking is bestand tegen de vergeetachtigheid van mensen en samenlevingen. Zelfs de herinnering aan dat grote nationale trauma van ’40-’45 slijt makkelijk weg, nu dat beter uitkomt. Nee, de zuiver historische herinnering aan een groot offer, gaat ons niet redden. Als het daarom draaide zou de deur naar God langzaam maar zeker weer dichtvallen.    

Nee, de Bijbel laat ons wat anders zien: Elke keer als wij eucharistie vieren zijn wij werkelijk bij dat offer van Jezus Christus, nemen wij werkelijk deel aan dat offer. Zijn wij bij het Laatste Avondmaal, en is Jezus is in het Laatste Avondmaal werkelijk bij ons. Zoals Hij zich meedeelde aan de leerlingen, zo deelt Hij zich mee aan ons. Zoals Hij zich aan hen gaf, zo geeft Hij zich aan ons. Het volledige, eenmalige offer aan het Kruis, de unieke onherhaalbare Verrijzenis wordt zo telkens weer tegenwoordig gesteld, in het hier-en-nu-geplaatst: elke keer als wij samen eucharistie vieren, samen komen rond de tafel van de Heer, is hij bij ons, is Hij in ons.

Eerst en eenmalig door het Bloed, daarna, tot aan de jongste dag, bloedeloos hernomen, vandaag en alle dagen, in Brood en Wijn, zijn Lichaam en Bloed, ons Heilig Sacrament, onze sleutel tot het leven.

Amen.

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#374 Jeffrey & Patrick over ds. Paul Visser en vermeend grensoverschrijdend gedrag
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Duitsland vlag
Nieuws

Bijna één op de drie Duitsers gelooft dat God het universum schiep

Een nieuwe peiling van onderzoeksinstituut INSA-Consulere laat zien dat bijna een derde van de Duitsers (31 procent) gelooft dat God de schepper van het universum is. Daar tegenover staat dat 41 procent dit niet gelooft, een kwart (25 procent) weet h

Israël-Palestijnen
Nieuws

Amerikaanse christelijke leiders spreken zich uit tegen oorlog in Gaza

Meer dan zeventig Amerikaanse christelijke leiders en organisaties hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin zij zich uitspreken tegen de oorlog in Gaza. Zij beschuldigen westerse christenen die Israël steunen ervan dat zij het zionisme g

Bijbelverhalen in LEGO
Positief nieuws

Bijbelverhalen in LEGO: nieuw project bereikt duizenden jongeren

Een bijzonder evangelisatieproject uit Engeland bereikt steeds meer jongeren met de boodschap van de Bijbel door middel van LEGO-animaties. Sinds kort worden ook Spaanssprekenden aangesproken door dit creatieve initiatief, meldt Christian Daily Inter

Ds. K. Hak
Video

Ds. Hak legt uit waarom hij pas na veertien jaar voor het eerst uit Ruth preekte

Er zijn weinig dominees die uit het Bijbelboek Ruth preken, zo maakte ds. K. Hak in een recente preek duidelijk. Dat geldt overigens ook voor de hervormde predikant zelf. In de veertien jaar dat Hak als predikant actief is, preekte hij nooit eerder u

Donald Trump
Nieuws

Trump roept Amerikanen op tot gezamenlijk gebed voor het land

De Amerikaanse president Donald Trump wil dat gelovigen in het hele land samen gaan bidden. Vorige week kondigde hij tijdens een toespraak in het Museum of the Bible in Washington het programma “America Prays” aan. Volgens Trump is het de bedoeling d

Nmecha
Nieuws

Duitse voetbalclub roept christelijke speler op het matje na steunbetuiging aan Charlie Kirk

De Duitse christelijke voetballer Felix Nmecha (24), middenvelder van Borussia Dortmund, ligt onder vuur na uitlatingen op Instagram over de moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk. Zijn berichten, waarin hij zijn medeleven uitsprak en verwijzi

Wilkin van de Kamp
Video

Videoboodschap Wilkin van de Kamp over geloof dat bergen verzet

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit wat Jezus bedoelt met geloof dat bergen kan verplaatsen. Aan de hand van Mattheüs 17:20 maakt hij duidelijk dat Jezus hier niet spreekt over geloofsvertrouwen dat langzaam groeit, maar over de bovennatu

PKN
Nieuws

Nieuwe app versterkt pionierende kerken

Sinds deze maand is de interkerkelijke app Lerenpionieren beschikbaar in de appstores. De app is ontwikkeld door Donkey Mobile, op initiatief van de Protestantse Kerk en met brede steun van het Landelijk Team Pionieren. Daarbij zijn onder meer de IZB

Meerartikelen

Jafeth en Sifra Bekx
Nieuws

Aanbidden doe je niet alleen op zondag: "Het is een levenshouding"

Ga je zondag naar de kerk en begint het 'gewone' leven weer op maandag? Jafeth en Sifra Bekx organiseerden afgelopen maand het eerste ZERA worship festival, om de kerk in Nederland te zegenen. “Aanbidding is niet iets wat je erbij doet. Het is een le

Jan Pool
Column

God groter is dan mijn ernstige ziekte

De afgelopen zeven maanden ben ik door verschillende fasen gegaan. Eerst de klap van de diagnose. Daarna een soort overlevingsmodus: ik wil leven! Vervolgens diepe dankbaarheid dat ik nog leef. Toen kwam er een golf van inspiratie en heb ik mijn boek

Christian Stier
Boekfragment

Israëls terugkeer: de vergeten sleutel in het begrijpen van profetieën

Welke plaats speelt de moderne staat Israël en de terugkeer van het Joodse volk in het plan van God? Christian Stier is ervan overtuigd dat de stichting van de staat Israël in 1948 vervulling is van profetie, maar ziet ook dat veel Israël-beloften vo

Jan Martijn Abrahamse
Nieuws

Theoloog waarschuwt voor eenzijdige duiding van moord op Charlie Kirk

De moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk heeft wereldwijd voor opschudding gezorgd. Ook in Nederland wordt erover gesproken. Jan Martijn Abrahamse, lector Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, reageerde via LinkedIn op de gebeurteniss

Johan Schep
Video

Johan Schep legt uit waarom God Kaïns offer niet maar Abels offer wél aannam

In de vierde aflevering van de serie ‘Jezus in het Oude Testament’ behandelt evangelist Johan Schep Genesis 4. Hij legt uit hoe het leven van Abel vooruitwijst naar de Heere Jezus en laat zien dat Kaïns houding veel zegt over onze huidige maatschappi

Ds. A. C. Uitslag
Video

CGK-predikant wijst op enorm verdriet van ouders die hun kinderen zien afhaken

Kerkverlating trekt diepe sporen in kerken en gezinnen. Wellicht dat je er uit eigen ervaring over mee kan praten. Misschien heb je een kind dat voorheen met grote vreugde God diende, maar inmiddels het geloof verlaten heeft. Ds. A. C. Uitslag stond

Wilkin van de Kamp
Video

Twijfel niet: Wilkin van de Kamp over de kracht van de gave van geloof

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit hoe de gave van geloof werkt in een specifiek moment of situatie. Aan de hand van Marcus 11:23 benadrukt hij dat twijfel vaak opkomt, maar dat Jezus ons uitnodigt om te vertrouwen op wat God heeft geope

Lennard Elenbaas
Video

Welvaart in verdrukking: evangelist deelt lessen uit Ecuador

In deze themalezing van Daniël Online neemt Lennard Elenbaas ons mee naar Ecuador, waar hij jarenlang als evangelist werkte. Hij laat zien hoe christenen, zelfs in moeilijke omstandigheden en onder druk, toch diepe welvaart en geestelijke rijkdom kun

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker Annette Waagemans deelt ervaringen in podcast

In deze aflevering van De Wereld Rond is Annette Waagemans te gast. Zij kwam op een bijzondere manier in aanraking met het gevangeniswerk. Tijdens haar zendingsopleiding werd ze gevraagd een preek te houden in de gevangenis, waar ze sprak over het Va

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 75

Symfonie van het hart is de Psalmen Challenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken

Ring geven/Nicole Bolweg
Column

12,5 jaar getrouwd, 12,5 jaar gescheiden: dit jaar zou ik mijn huwelijksjubileum vieren

Op het moment dat ik dit schrijf, vieren collega’s hun 25-jarig huwelijk. Zelf zou ik dat ook vieren dit jaar. Maar mijn leven liep anders. Ik was 12,5 jaar getrouwd en ben nu 12,5 jaar gescheiden. Wat begon als een liefdevolle relatie, eindigde in o

Hilde Dral
Interview

Hilde rouwt om iets wat mogelijk nooit zal komen: "Ik hoop nog steeds moeder te worden"

Ze is nog nooit moeder geworden. Maar de moederliefde zit al jaren in haar. Hilde Dral (32) leeft met een diep verlangen dat telkens opnieuw wordt uitgesteld. En toch spreekt ze over hoop. Over overgave. En over de kracht van verbinding, zelfs als je