Sonneveld zag hoe 'hel-en-verdoemenispreken' mensen de stuipen op het lijf jagen, maar nog veel meer zag hij er een aanleiding tot kerkverlating in. Vooral dat eerste was aanleiding tot het schrijven van het boek Het einde van de hel. We hebben het o
Toen ik bij de verdachte voorzichtig informeerde naar zijn bevoegdheid, verzekerde hij mij onmiddellijk ten volle bevoegd te zijn. Hij had zijn recht tot preken gekregen van de hoogste Instantie en Autoriteit. Deze stond ver boven welke synode dan oo
Met het kerkbezoek is het al weinig anders. Ooit hadden we in de Nederlandse Hervormde Kerk een poosje telzondagen. Eénmaal per jaar werden in alle gemeenten de kerkgangers geteld. Ik hoor er nu niet meer van. Dat tellen was nattevingerwerk. Tellers
Kennelijk maakte ik geen al te wakkere indruk. “Moet jij de preekvoorziening van de gemeente regelen?” Dat moest ik, ja. De kerkenraad had deze taak uitbesteed en toevertrouwd aan mij. “Dan zou ik maar eens als de wiedeweerga aan de slag gaan voordat
Geluidsboxen braken muziek op zeurderige wijs uit. “Vrede op aarde”. Een dame op leeftijd staat zich mateloos op te winden bij een evangelisatiestand. “Vrede, vrede…?! Moet je vandaag om komen!” Ik vang flarden boosheid op. God moet het ontgelden. “B
Onlangs klonk opnieuw een appel, geadresseerd aan voorgangers om zich verre te houden van politieke uitspraken. Aanleiding was een verklaring van Micha Nederland, ondertekend door meer dan 800 voorgangers uit christelijke hoek die waarschuwden tegen
De kerk in Nederland -ik neem het zo breed mogelijk- verkeert in zwaar weer. De secularisatie liet ook ons niet onberoerd. Buigen we nog voor het gezag van de Schrift? Of hebben we dat kerkbreed in meer of mindere mate naar onze hand gezet…? Toonaang
Vier op de tien Nederlanders hebben naar eigen zeggen nog een band met een geloofsgemeenschap. Dat kan een kerk zijn, maar ook de moskee. Zo meldde het CBS onlangs. Vooral het christendom heeft het zwaar te verduren. Na de strenge coronamaatregelen i
Begraven we onze ouders in hún stijl of in die van ons? Vervullen we hún of ónze wensen…? En -niet onbelangrijk- wie staat centraal? Begrafenissen worden steeds ingewikkelder, niet alleen voor uitvaartondernemers, meer nog voor dominees, pastoors en
Dat in de Bijbel niet over vakantie gesproken wordt, zal waar zijn. Je zoekt het woord tevergeefs. Hadden de mensen van toen wel de mogelijkheden en behoefte om er op uit te trekken …? Dat laatste misschien wel, maar het eerste niet, een enkeling uit
Allereerst is het belangrijk te onderscheiden tussen genderverwarring en genderdysforie. Het eerste speelt meestal in de puberteit waarin veel tieners ontevreden zijn over hun geslacht en identiteit. Meestal verdwijnt dit onbehagen na enkele jaren. B
Sinds zwarte sabbat 7 oktober ligt Israël onafgebroken onder vuur en onder het vergrootglas. De Palestijnse slachtpartij die op die dag niet minder dan 1200 Israëli’s het leven kostte, schokte de wereld. Overigens was dat ten dele en niet lang. In is
In mijn jeugd zaten kerken nog vol. Er werden zelfs nieuwe pleisterplaatsen gebouwd in de uitleg van dorp en stad. We waren een christelijk land. Hoe diep dat christendom zat, laat ik nu maar even rusten. Achteruitkijkspiegels kunnen nuttig zijn, maa
Het lijkt erop dat Jezus de Paasmaaltijd onderbreekt. Of vierde Hij reeds het Avondmaal met Zijn discipelen? Laten deze vragen ons nou niet afleiden van dat waar het hier om gaat. De discipelen waren zo-even nog druk met de vraag wie van hen na Jezus
Qua opzet is dit bescheiden boekje geïnspireerd door de bekende vraag en antwoordmethode uit Heidelberg (1563), ooit een beproefde didactische manier om kennis op systematische wijze je eigen te maken. Deze aanpak was niet slechts voorbehouden aan th
Dat het niet goed gaat met de aarde weten we al decennialang. Sommigen plakken zich uit frustratie vast aan een schilderij of smijten er blikken soep tegenaan. Het is nog net geen geweld tegen personen, maar wel tegen objecten. Sinds wanneer zijn mus
Zijn rede baarde het nodige opzien. Het stond weldra in de spotlights. Het werd bediscussieerd, omarmd of verworpen, soms zelfs zonder kennis genomen te hebben van de inhoud. Al met al is het is een gedurfde onderneming om in een postchristelijke tij
Recent publiceerde een platform van bijna een dubbel dozijn spraakmakende theologen een verklaring waarin zij pleiten voor herstel van de breuk tussen Rome en Reformatie. Na vijfhonderd jaar gescheiden optrekken en een wereld waarin de orkaan Secular
Vraag een doorsnee Nederlander wat het belangrijkste feest voor christenen is en de kans is groot dat het antwoord luidt: kerstfeest. Eigenlijk heel merkwaardig. Twee van de vier evangeliën hebben het helemaal niet over de geboorte van de Heere Jezus
In boven weergegeven trant redeneert de giftige, ‘progressieve’ woke-ideologie. Onderwijsinstellingen worden geprest hun steun uit te spreken voor de Palestijnen. Anti-Joodse sentimenten groeien nog harder dan Jona’s wonderboom. Palestijnse vlaggen v
Vandaag is het 31 oktober. De meerderheid van de mensen om ons heen denkt eerder aan spoken, heksen en andere griezelige Halloweenattributen, dan aan de drie bekende reformatoren: Luther, Calvijn, Zwingli. De kernen van de Reformatie zijn samengevat
Vandaag is het Werelddierendag. Graag grijp ik deze gelegenheid met beide handen aan om als medeschepsel mijn gedachten te laten gaan over onze omgang met Gods andere schepselen en dan vooral de dieren. Gelukkig dringt het besef steeds dieper door da
De negentiende eeuw was het tijdperk waarin de nationale trots bloeide en geurde. Aan helden en heldendaden geen gebrek. Nationalistische gevoelens werkten als gist in onze schoenen. Dat ging zo nog even door in de twintigste eeuw. Inmiddels beleven
Loopt de Tweede Kamer van onze Staten Generaal leeg? Het lijkt erop nu de ene na de andere politicus zijn koffer pakt en de handdoek in de ring werpt. Velen besloten om na de verkiezingen van 22 november de deur van het Parlementsgebouw achter zich d
Het Kabinet Rutte-IV is gevallen. Niet onverwacht en onvoorzien. Het hete hangijzer van de migratie was de olifant in de Kamer. Stikstof, klimaat, koopkracht, Groningen … De regering overleefde ieder hoofdpijndossier, maar migratie bleek een politiek
Enkele weken geleden publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de meest recente cijfers over zelfdodingen in 2022. Niet minder dan 1916 mensen maakten een einde aan hun leven. De zelfgewilde dood door euthanasie is hierin niet meegerek
Heeft Nederland te maken met aflandige wind van de Heilige Geest? Heeft de Geest het zuidelijke halfrond verkozen? Waait de wind hier uit de verkeerde hoek? We zien in onze omgeving gemeenten vergrijzen en krimpen. Kerkgebouwen worden afgestoten. De
Met enige regelmaat vernemen we de laatste tijd van een predikantentekort in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). 'Onderbezetting' speelt ook in andere kerkverbanden, maar in de PKN groeit het aantal predikantsvacatures op dit moment erg hard. Bi
Over hete hangijzers gesproken… We hebben er genoeg van in kerk en wereld. Ik noem ‘slechts’ gender en homoseksualiteit. Altijd goed voor pittige discussies. Zo’n gedachtewisseling zette mede-columnist Robert Plomp recent in gang op Cvandaag. Hij wer
'Ben jij dat mannetje van die stukkies in de maandagkrant', informeerde een lezer van het Reformatorisch Dagblad. Ik antwoordde bevestigend, waarop hij reageerde: 'Je bent een trawant van de satan.' Gelijk brak hij af. Voor wie denkt dat alleen abonn
De excuses voor het Nederlandse aandeel in de slavernij en slavenhandel zorgen voor verdeelde en hoog oplopende emoties. Dat ondervond ik ook zelf toen ik elders schreef dat ik mij niet verantwoordelijk weet voor deze zwarte bladzijde in onze geschie
De kogel is door de kerk, maar het schot deed ondertussen het nodige stof opwaaien. Opluchting en boosheid, teleurstelling, begrip en onbegrip omgeven het vertrek van dr. M. Klaassen uit de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Desgevraagd reageer ik
“Vindt u het bezwaarlijk wanneer men u refodominee noemt?” Die vraag werd mij onlangs in alle oprechtheid gesteld. Mijn antwoord was “als ik er zelf geen moeite mee zou hebben, dan hebben anderen dat wel”. Ik ben predikant binnen de Protestantse Kerk
Inmiddels zijn we wel ruim vierhonderd jaar verder en al die tijd stond ook de theologische wetenschap niet stil. Weten wij niet meer, veel meer, dan Luther en Calvijn? Europa is door de Verlichting van de 18de eeuw gegaan, een optimistische episode
Er zijn positieve en negatieve spanningsvelden. Gezonde en ongezonde. Wat gezond is geeft energie, is een uitdaging, voedt je zelfvertrouwen. Negatieve spanning die lang voortduurt, nekt je op den duur. Je raakt mentaal en emotioneel uitgeput. Storin
De Nederlandse samenleving verhardt, verruwt en verhuftert. Het is een ontwikkeling die al jaren gaande is, maar die sinds de corona-epidemie kwam, alleen maar is geïntensiveerd. Op televisie is Johan Derksen de held van veel kijkers. Een breed publi
Europa is een grenzeloos stukje van de wereld. Grotendeels en in principe. De Europese eenwording heeft de binnengrenzen eerst doen vervagen, uiteindelijk in bijna alle 27 lidstaten afgeschaft. Wie verlangt nog terug naar tijdrovende grenscontroles?
‘Gebed voor de overheid …? Je overvraagt me’, zei onlangs iemand geprikkeld. ‘Voor een goddeloze overheid kan ik niet bidden’. Een ander deed er een schepje bovenop. ‘Onze overheid lijkt op de antichristelijke overheid uit het laatste bijbelboek. Daa
Wordt het vandaag chaos in midden-Nederland? Leidt het boerenprotest tot een omvangrijk verkeersinfarct? Boeren, vissers en veel burgers zijn geschrokken van de Haagse stikstofplannen. Vooral de veehouders. Het raakt uiteindelijk heel de agrosector.
Wat is er toch aan de hand met de Evangelische Omroep? Is de EO haar koers kwijtgeraakt? Om die vraag met ‘ja’ of ‘nee’ te kunnen beantwoorden moet je wel eerst weten wat de ooit uitgezette koers was. Op die vraag geven de statuten van het begin een
Op weg naar Pinksteren speelde de vraag door mijn hoofd of de Kerk misschien een geestloos gebeuren is geworden …? Als men alle getob, geklaag, gemopper en gelamenteer aanhoort, is het verleidelijk om die vraag met “ja” te beantwoorden. Het is krimp
Is een synode niet een blok aan het been? Een rem op het kerkelijk leven en bron van frustratie en ergernis? Zijn gemeenten niet beter af zonder zo’n tijd-, energie- en geldverslindend medium dat in een aantal kerken al lang aan gezag en geloofwaardi
Hoe gereformeerd zijn gereformeerden nog? En hoe evangelisch zijn evangelischen nog? Twee prangende vragen die bij mij opborrelden toen ik onlangs voor een gemeenteavond een praatje voorbereidde over “onze liturgie”. Zit er nog orde in onze samenkoms
Donald Trump – voormalig president van de VS - noemde Poetin na de inval in Oekraïne, geniaal. Hij heeft de wereldleiders - met Joe Biden voorop - op een geweldige manier te grazen genomen. Wat een naïevelingen, schamperde Trump. Hij voegde er nog fi
Zijn mannen roofridders, erop uit om vrouwen te schaken of te versieren? Zijn mannen vieze daders en vrouwen eerbare slachtoffers? Valt er nog wel iemand te vertrouwen? Wie de berichtgeving volgt, neigt ertoe de laatste vraag ontkennend te beantwoord
Er jaagt een gure wind door de wereld. Overal lopen spanningen tot een verontrustend niveau op. Zal Rusland het wagen Oekraïne binnen te vallen? Zal China Taiwan annexeren? Zijn de Verenigde Staten van Noord-Amerika op weg naar een burgeroorlog? Ook
Het gist en borrelt overal. Gemoederen koken over. Wie houdt hart en ogen daar vrolijk bij? Vuisten ballen zich, voeten stampen. Gebral en geraaskal davert door de wereld. We zijn meer dan een samenleving in beweging. We zijn van onze ankers losgesla
Het is een vraag die de gemoederen bezighoudt: ‘Ben jij (al) gevaccineerd of (nog) ongevaccineerd? Laat ik me vaccineren? Waarom wel, waarom niet?’ De groep die vaccinatie afwijst is minstens zo divers als zij die zich laten enten, enthousiast of met
Wie gelooft er Anno Domini 2021 nog in het bestaan van een hel …? Enkele jaren geleden gold dat voor nog slechts vier procent van de bevolking. Dit percentage zal intussen niet zijn toegenomen. In 1967 antwoordde zevenendertig procent van de ondervra
‘Ik ben een varken’, zei ik tegen mijn vrouw, terwijl ik de ochtendkrant las. Mijn echtgenote voegde zich al spoedig ontevreden knorrend aan mijn zijde. Wat hebben wij dan gemeen met varkens? Dit: zo’n beest heeft de merkwaardige eigenschap om wannee
Honderden Afghanen stromen Nederland binnen deze dagen. Niet voor een vakantieverblijf van twee of drie weken. Voor hoelang weet niemand. Vermoedelijk permanent. Vluchtelingen. Mensen die het vege lijf proberen te redden nu de Taliban zijn teruggekee
Het ging in een niet te stuiten tempo, de herovering van Afghanistan door de Taliban. Eerst werd het platteland ingenomen, vervolgens wandelden de krijgers stad na stad binnen. Dat ging na terugtrekking van de internationale troepenmacht met vaart en
Ons werelddeel staat niet meer vóór het evangelie, maar heeft dat achter de rug en rekende er bovendien mee af. Daardoor ontstaat eerder kortsluiting dan verbinding. Volgens Peter Masters is het gemakkelijker om iemand atheïst te maken, evenzo hem er
Deze week deed de Protestantse Kerk in Nederland een handreiking aan de plaatselijke gemeenten. Een speciale projectgroep binnen de Kerk geeft kerkenraden in overweging diensten te organiseren voor ‘mensen die logischerwijs gevaccineerd kunnen zijn’.
“Twijfel er niet aan, dat je geen bitterder, giftiger en feller vijand hebt dan een echte christen, die serieus een christen wil zijn. (..) Wat moeten wij nu doen met dat verdoemde volk? Ten eerste: steek hun kerken en scholen in de fik. Doe dat ter
Wat was er nou eigenlijk fout aan de brief die ds. A. Kort aan de burgemeester van Krimpen stuurde? Inmiddels al weer maanden geleden. Naar ik begreep stak de dominee de burgervader een hart onder de riem in een moeilijke tijd. Tegelijkertijd sprak h
Weeksluiting in een zorginstelling voor ouderen. Vroeger “gewoon” bejaardenhuis geheten. Eerder “oude-liedengasthuis”. What’s in a name? Een mevrouw klaagt over kou. De thermometer geeft 23 graden aan. Mevrouw blijft klagen. Vooral luidruchtig. Een a
Maken wij seksualiteit belangrijker dan die is? Een prangende vraag. Ik kwam hem tegen in het vuistdikke boek van de Leidse rechtsfilosoof Andres Kinneging, ‘De onzichtbare Maat. Archeologie van goed en kwaad’. Zijn antwoord? Ja. Zijn Opus Magnum las
Wat ben ik eigenlijk, vroeg ik me dezer dagen vertwijfeld af. Populist, nationalist, globalist, fascist, theocraat? Hoe ik daar zo bij kwam? Het waren de ineenstorting van Forum voor Democratie en een recent artikel in de ‘Frankfurter Allgemeine Zeit
Paus Johannes Paulus II bezocht in 2000 Israël, knielde bij de Klaagmuur en bad om vergeving. In gesprek met Elie Wiesel vroeg hij wat de Kerk moet doen om nog iets goed te maken? Wiesel antwoordde: ‘Misschien zou Uwe Heiligheid de komende tweeduizen
Ondergaat de Staphorster hersteld hervormde gemeente het lot van Daniël, die het verboden werd trouw te zijn aan zijn God? Hem te dienen en te gehoorzamen? Daniël had vijanden die hem naar het leven stonden en hem verlinkten bij de overheid. De Staph
Kan minister Grapperhaus vergeleken worden met een farizeeër? En hoe moeten we als christenen omgaan met een minister die op zijn bruiloft struikelt over zijn eigen regels? Dit vraagt ds. J. Belder in zijn nieuwste column voor CIP.nl. Goede startIs m
Mag je in een werelddeel dat prat gaat op tolerantie nog ongestraft klassieke standpunten huldigen? Overtuigingen hebben die eeuwenlang gemeengoed waren en die ook nu nog uitdragen? Dat laatste staat te bezien. Hadden de ondertekenaars van het Nashvi
“Bij sommige vergoedingen in de christelijke wereld frons ik mijn wenkbrauwen. Ooit heb ik na een spreekbeurt een vergoeding van 15 euro ontvangen,” zegt ds. J. Belder. De hervormde emeritus-predikant uit Harskamp schreef een veelgelezen column over
