De kerk heeft niet méér seks nodig, maar minder

God 23 november 2022 Herman van Wijngaarden
Herman van Wijngaarden

Bladerend door de dikke pil die het boek ‘Verbonden voor het leven’ van Ad de Bruijne is, kom ik onder de indruk van de grondigheid en eerlijkheid waarmee hij te werk is gegaan. Al gauw wordt duidelijk: dit is geen boek dat theologen die geen ruimte zien voor de homoseksuele relatie zomaar naast zich neer kunnen leggen. Het verdient serieuze lezing en bespreking – iets waar ik op deze termijn niet aan toekom. Gevraagd om een eerste reactie beperk ik me daarom (grotendeels) tot het interview met De Bruijne in het Nederlands Dagblad van 7 oktober (het Cvandaag-interview met De Bruijne verscheen op 21 november).

Het valt niet te ontkennen wat De Bruijne meerdere keren zegt: we denken anders over homoseksualiteit dan in de tijd van de Bijbel. Dat geldt zelfs voor ‘de meest behoudende christenen’, bijvoorbeeld: ‘We zijn homoseksualiteit als een zwaarwegend en onlosmakelijk onderdeel van onze individuele identiteit gaan zien’.

Dat herken en erken ik. Voor de Bruijne is dat een belangrijke reden om het traditionele onderwijs over homoseksualiteit opnieuw te doordenken. Bij mijzelf riep het de gedachten op die ik in mijn boek ‘Om het hart van homo’s’ heb omschreven als redenen waarom ik me, als homoseksuele christen, wél thuis blijf voelen bij dat onderwijs. Bijbelteksten over homoseksualiteit spelen daarbij een rol, maar de context waarbinnen ik die lees is misschien nog wel belangrijker. In het kort:

  • God is mijn Schepper – Hij heeft me geschapen om volgens Zijn bedoelingen te leven. Daarbij past gehoorzaamheid, zelfs als ik die bedoelingen niet helemaal snap.
  • Jezus is genoeg – Ik ken verschillende onvervulde wensen, maar ik hou ervan om te geloven dat als het erop aankomt, Jezus voor mij genoeg is.
  • Kruisdragen hoort bij het christenleven – Jezus heeft nooit beloofd dat Hem volgen makkelijk en leuk zou zijn. Kruisdragen hoort erbij.
  • Seks is geen recht – Ik meen dat ik Jezus en Paulus aan mijn zijde heb als ik beweer dat we ons niet te veel door onze behoefte aan seks moeten laten leiden. Seks is een gave, geen recht.
  • Het beste komt nog – Ik zie het leven niet als een sinaasappel die ik tot de laatste druppel moet uitpersen. Want hoe dan ook, het beste komt nog.
Het is waar dat voortplanting in het Nieuwe Testament minder nadruk krijgt, maar in dat verlengde ligt volgens mij niet ruimte voor seks buiten de man-vrouwrelatie, maar een positievere waardering van het ongetrouwd zijn.

Navolging
Terecht kan De Bruijne hierbij wijzen op wat hij in het voorwoord schrijft: ‘Een gemeente die haar homo’s houdt aan de weg van onthouding, moet in hun richting de onderlinge gastvrijheid beoefenen en ook zelf een radicale weg van navolging gaan. Maar aan geen van deze noodzakelijke voorwaarden werd en wordt in de kerken voldaan.’ Ik vrees dat hij daarin gelijk heeft. Bovenstaande geloofsovertuigingen, die mij zijn aangereikt door de traditie waarbinnen ik ben opgegroeid, zijn tegenwoordig zó miniem aanwezig dat ik het homoseksuele jongeren nauwelijks kan kwalijk nemen dat ze kiezen voor hun eigen genot en geluk, het hier en nu, en een homoseksuele relatie.

Mijn vraag blijft of het daarmee goed wordt. Spannend vind ik in dit verband dat De Bruijne zo nadrukkelijk wil aansluiten bij de moderne beleving van seksualiteit. Hij zegt weliswaar dat er te veel nadruk ligt op de vraag ‘mogen homo’s seks hebben?’, maar ik krijg de indruk dat zijn eigen verhaal toch ook om deze vraag cirkelt. Punt in geding is immers dat er volgens hem voor homo’s ruimte is voor ‘seks als vleug van genot en geluk’. In hoeverre sluit dat nog aan bij het bijbelse onderwijs over seksualiteit? Het is waar dat voortplanting in het Nieuwe Testament minder nadruk krijgt, maar in dat verlengde ligt volgens mij niet ruimte voor seks buiten de man-vrouwrelatie, maar een positievere waardering van het ongetrouwd zijn. Dát is het nieuwe van het Nieuwe Testament als het gaat om seksualiteit. De kerk zou hierin méér een tegencultuur moeten vormen. Anno 2022 heeft ze niet méér seks nodig, maar minder!

Toekomst
Met ‘het op een rijtje zetten van Bijbelteksten’ kom je er volgens De Bruijne niet uit. Als we iets met de Bijbel willen in het verband met Gods bedoeling met onze (homo-)seksualiteit, zo zegt hij, moeten we ‘proberen in het spoor van de Bijbel vérder te denken’.

Het is begrijpelijk dat De Bruijne’s verhaal vragen oproept bij christenen die staan voor het traditionele denken over homoseksualiteit. Gaan hier niet té grote wissels om?

Zo’n exercitie heeft de Canadese theoloog William J. Webb twintig jaar geleden gedaan in zijn boek ‘Slaves, women & homosexuals – Exploring the hermeneutics of cultural analysis’. Aan de hand van de redemptive movement hermeneutic onderzoekt hij of de Bijbel bij de genoemde onderwerpen een ‘bevrijdende beweging’ laat zien richting de toekomst. Die beweging ziet hij inderdaad als het gaat om de positie van slaven en vrouwen. De afschaffing van de slavernij en het toelaten van de vrouw tot het ambt zijn daarom volgens hem mede het resultaat van een beweging die de Bijbel zelf al inzet. Ten aanzien van homoseksualiteit ziet hij die beweging niet! Integendeel, als het gaat over seksualiteit ziet hij juist een beweging richting ‘a newly restored heterosexuality’, niet richting vormen van seksualiteit buiten de man-vrouwrelatie. Dergelijke vormen ziet de Bijbel niet als bevrijdend.

Het valt me op dat De Bruijne in zijn boek Webb niet noemt, maar het lijkt me wel een relevantie publicatie. Net als De Bruijne zoekt Webb in de Bijbelteksten, onder andere die over de nieuwe schepping, naar aanwijzingen voor een beweging richting een bredere opvatting over seksualiteit, maar in tegenstelling tot De Bruijne vindt hij die niet.

Vragen
Kortom, het is begrijpelijk dat De Bruijne’s verhaal vragen oproept bij christenen die staan voor het traditionele denken over homoseksualiteit. Gaan hier niet té grote wissels om, die ons verder afleiden van het Bijbelse getuigenis? Maar De Bruijne stelt op zijn beurt ook serieuze vragen aan deze christenen, inclusief mijzelf. Beseffen we voldoende hoe moeilijk ‘ons verhaal’ is voor homo’s in deze tijd? En brengen we zelf in praktijk wat we preken?

Herman van Wijngaarden is mede-oprichter van stichting Hart van Homo's. Dit artikel is eerder geplaatst in het Nederlands Dagblad van 21 oktober 2022. Bovenstaand artikel is met toestemming van de auteur overgenomen door Cvandaag naar aanleiding van het artikel: Ad de Bruijne erkent dat Bijbel homorelaties afwijst: "Maar daarmee is niet alles gezegd".

Praatmee

Beluister onze podcast

#381 Theologen Jan Hoek en Michael Mulder beschouwen Israël door een theologische bril
Of beluister op:

Meerartikelen

Kirsten Alting
Video

Komende zondag is zangeres Kirsten Alting te gast in Hour of Power

Zondag is zangeres Kirsten Alting te gast bij Hour of Power. Alting kende een tijd dat de ambulance wekelijks drie keer voor de deur stond. Ook raakte ze haar stem kwijt. Ondanks haar fragiele gezondheid, is Alting positief gestemd. Hoe dat kan, vert

Ds. J. W. Verboom
Video

Ds. Verboom over besluit Hogeschool Utrecht om christelijke feestdagen te schrappen

Onlangs werd bekend dat de Hogeschool Utrecht de christelijke feestdagen van de agenda schrapt. De onderwijsinstelling wil ‘inclusiever taalgebruik’ hanteren en daarom worden de christelijke feestdagen Kerst, Pasen en Hemelvaart voortaan als 'feestda

Bikker
Nieuws

Verkiezingsposter CU-leider Bikker in Katwijk beklad met hakenkruis

In Katwijk is een verkiezingsposter van CU-leider Mirjam Bikker beklad met verwijzingen naar nazi-Duitsland. Bikker is op de poster voorzien van een Hitlersnor en op haar voorhoofd is een hakenkruis getekend. Dat meldt het lokale medium Alles over Ka

stille tocht
Nieuws

Honderden mensen doen mee aan stille tocht tegen christenvervolging in Amsterdam

Ook storm Benjamin hield ze donderdagavond niet tegen: in Amsterdam liepen honderden mensen een stille tocht om aandacht te vragen voor christenvervolging wereldwijd. Daarbij waren onder meer CU-Kamerlid Don Ceder en zijn SGP-collega Diederik van Dij

ds. R. W. Mulder
Dagelijks leven

Hoogbegaafd in de kerk? HHK-predikant beantwoordt Refoweb-vraag

In de vragenrubriek van Refoweb reageert ds. R. W. Mulder (foto), predikant binnen de Hersteld Hervormde Kerk, op een jonge volwassene die zich herkent in de kenmerken van hoogbegaafdheid en daardoor moeite ervaart binnen de kerk. De vraagsteller bes

Ds. P.W.J. (Willem Jan) van der Toorn
Video

Ben je ontevreden over je geloofsleven? CGK-predikant geeft advies

Wil je zo graag groeien in je geloof, maar mislukt dat regelmatig? Slaag je er maar niet in om een super-christen te worden? Ds. P. W. J. (Willem Jan) van der Toorn hield er onlangs een lezing over op een thema-avond van Geloofstoerusting. Hij wil je

Zwanger
Nieuws

Aantal abortussen stijgt opnieuw, maar niet zo hard als de jaren ervoor

Opnieuw is het aantal abortussen in Nederland gestegen. In 2024 vonden er meer abortussen plaats dan het jaar ervoor. De stijging is echter minder groot dan de jaren daarvoor. Dat blijkt uit cijfers die de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd donderdag

'Teun op de Biblebelt'
Persbericht

Onverwachte ontmoetingen vol liefde en humor in nieuwe EO-serie 'Teun op de Biblebelt'

Realityster en kapper Teun Kapitein, beter bekend als Teun Föhn, reist in de nieuwe EO-serie Teun op de Biblebelt samen met vriendin Lisa Lefever door het hart van de Biblebelt. Met nieuwsgierigheid, humor en oprechte interesse ontdekken ze in zes af

Meerartikelen

Jan Pieter
Opinie

Een aanval op onderwijsvrijheid is een aanval op de christelijke gemeenschap

Onderwijsvrijheid was deze week na een optreden van CDA-leider Henri Bontenbal plotseling een belangrijk thema in aanloop naar de verkiezingen. Politici buitelen over elkaar heen om reformatorische scholen te beschuldigen van discriminatie vanwege hu

Charles
Nieuws

Voor het eerst sinds reformatie: Britse koning Charles bidt samen met de paus

Voor het eerst sinds de Reformatie bad een Britse koning samen met een paus. Koning Charles III ontmoette deze week paus Leo XIV in Vaticaanstad, een gebeurtenis die door Britse en Italiaanse media als “historisch” wordt omschreven.  Volgens Reuters

syrie
Nieuws

Syrische aartsbisschop die ontvoering door IS overleefde ontvangt pauselijke onderscheiding

De Syrische aartsbisschop Jacques Mourad, die in 2015 door de islamitische terreurgroep IS werd ontvoerd en gemarteld, heeft in het Vaticaan de Sint-Johannes Paulus II-prijs ontvangen. De onderscheiding eert zijn inzet voor vrede, geloofsgetuigenis e

De familie Samson
Nieuws

Christelijke ouders slepen Zweden voor Europees Hof om gedwongen scheiding van dochters

Een christelijk echtpaar uit Roemenië heeft Zweden voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens gedaagd. Dat melden diverse media. Daniel en Bianca Samson zeggen dat de Zweedse kinderbescherming hun twee oudste dochters ten onrechte uit huis hee

Ds. G. Lubbersen
Nieuws

Nieuwe predikant voor protestantse gemeente Wannerperveen/Belt-Schutsloot: ds. G. Lubbersen

De protestantse gemeente te Wannerperveen/Belt-Schutsloot mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. G. Lubbersen (foto) heeft het op haar uitgebrachte beroep aangenomen. In de Overijsselse dorpen volgt zij ds. J. Menkveld op. Laatstgenoemd

Ds. W. Pieters
Video

HHK-predikant: "Bevel en eis tot bekering is tegelijkertijd een uitnodiging van God"

"Als de Heere u uitnodigt, dan mag u ervan verzekerd zijn dat Hij het goed vindt dat u komt. Gods bevel en eis tot bekering is ook een uitnodiging", aldus ds. W. Pieters. De hersteld hervormde emerituspredikant merkte in een recente preek op dat God

Ds. Oscar Lohuis
Video

Ds. Oscar Lohuis pleit voor grote gezinnen: "Het geboortecijfer ligt veel te laag"

"Ik hoop dat er in onze gezindte meer ouders zullen zijn die bereid zullen zijn om veel kinderen op te voeden. Grote gezinnen zijn een zegen", aldus ds. Oscar Lohuis. De baptistenpredikant pleitte in een recente preek voor grote christelijke gezinnen

 Chris Verhagen
Video

Heeft de mens een vrije wil? Christelijke apologeet geeft uitleg

Desiderius Erasmus en Maarten Luther gingen eeuwen geleden al fel met elkaar in debat over deze vraag - en nog steeds houdt ze gelovigen bezig. Wat bedoelen we eigenlijk met “vrije wil”? En wat zegt de Bijbel daarover, zeker in relatie tot onze mense

Wilkin van de Kamp
Video

Vrucht of gave van geloof? Wilkin van de Kamp legt het verschil uit

Wat bedoelde Jakobus precies toen hij schreef: “Het gelovige gebed zal de lijder gezond maken”? In zijn nieuwste video legt Wilkin van de Kamp uit dat het hier niet gaat om de vrucht van geloof, maar om de gave van geloof. Ziekenzalving is geen ritue

Wim Grandia
Podcast

Wat Openbaring ons vandaag te zeggen heeft: in gesprek met Wim Grandia

We leven in een fascinerende, maar ook donkere tijd. Juist nu is het belangrijk dat het licht van het profetisch woord helder blijft schijnen. In de nieuwe podcast van Uitgeverij Gideon spreekt Wim Grandia over zijn boek Zie, Ik kom spoedig. Op toega

Avi Mizrachi
Persbericht

Israël Ontmoetingsdag op Urk: ‘Kiezen voor Jezus, kiezen voor Israël?’

Op zaterdag 1 november houdt Comité Gemeentehulp Israël weer een Israël Ontmoetingsdag. Dit jaar is de ontmoetingsdag in centrum de Koningshof op Urk. Ook dit jaar komen Joods-messiaanse voorgangers uit Israël naar Nederland toe. Zo spreken Avi (foto

De Kronieken van Narnia
Persbericht

75 jaar Narnia: tijdloze verhalen blijven jong en oud betoveren

In 2025 is het precies 75 jaar geleden dat The Lion, the Witch and the Wardrobe verscheen - het begin van de geliefde reeks De Kronieken van Narnia van C.S. Lewis. Al driekwart eeuw spreekt deze serie tot de verbeelding van miljoenen lezers wereldwij