De kerk heeft niet méér seks nodig, maar minder

God23 november 2022 Herman van Wijngaarden
Herman van Wijngaarden

Bladerend door de dikke pil die het boek ‘Verbonden voor het leven’ van Ad de Bruijne is, kom ik onder de indruk van de grondigheid en eerlijkheid waarmee hij te werk is gegaan. Al gauw wordt duidelijk: dit is geen boek dat theologen die geen ruimte zien voor de homoseksuele relatie zomaar naast zich neer kunnen leggen. Het verdient serieuze lezing en bespreking – iets waar ik op deze termijn niet aan toekom. Gevraagd om een eerste reactie beperk ik me daarom (grotendeels) tot het interview met De Bruijne in het Nederlands Dagblad van 7 oktober (het Cvandaag-interview met De Bruijne verscheen op 21 november).

Het valt niet te ontkennen wat De Bruijne meerdere keren zegt: we denken anders over homoseksualiteit dan in de tijd van de Bijbel. Dat geldt zelfs voor ‘de meest behoudende christenen’, bijvoorbeeld: ‘We zijn homoseksualiteit als een zwaarwegend en onlosmakelijk onderdeel van onze individuele identiteit gaan zien’.

Dat herken en erken ik. Voor de Bruijne is dat een belangrijke reden om het traditionele onderwijs over homoseksualiteit opnieuw te doordenken. Bij mijzelf riep het de gedachten op die ik in mijn boek ‘Om het hart van homo’s’ heb omschreven als redenen waarom ik me, als homoseksuele christen, wél thuis blijf voelen bij dat onderwijs. Bijbelteksten over homoseksualiteit spelen daarbij een rol, maar de context waarbinnen ik die lees is misschien nog wel belangrijker. In het kort:

  • God is mijn Schepper – Hij heeft me geschapen om volgens Zijn bedoelingen te leven. Daarbij past gehoorzaamheid, zelfs als ik die bedoelingen niet helemaal snap.
  • Jezus is genoeg – Ik ken verschillende onvervulde wensen, maar ik hou ervan om te geloven dat als het erop aankomt, Jezus voor mij genoeg is.
  • Kruisdragen hoort bij het christenleven – Jezus heeft nooit beloofd dat Hem volgen makkelijk en leuk zou zijn. Kruisdragen hoort erbij.
  • Seks is geen recht – Ik meen dat ik Jezus en Paulus aan mijn zijde heb als ik beweer dat we ons niet te veel door onze behoefte aan seks moeten laten leiden. Seks is een gave, geen recht.
  • Het beste komt nog – Ik zie het leven niet als een sinaasappel die ik tot de laatste druppel moet uitpersen. Want hoe dan ook, het beste komt nog.
Het is waar dat voortplanting in het Nieuwe Testament minder nadruk krijgt, maar in dat verlengde ligt volgens mij niet ruimte voor seks buiten de man-vrouwrelatie, maar een positievere waardering van het ongetrouwd zijn.

Navolging
Terecht kan De Bruijne hierbij wijzen op wat hij in het voorwoord schrijft: ‘Een gemeente die haar homo’s houdt aan de weg van onthouding, moet in hun richting de onderlinge gastvrijheid beoefenen en ook zelf een radicale weg van navolging gaan. Maar aan geen van deze noodzakelijke voorwaarden werd en wordt in de kerken voldaan.’ Ik vrees dat hij daarin gelijk heeft. Bovenstaande geloofsovertuigingen, die mij zijn aangereikt door de traditie waarbinnen ik ben opgegroeid, zijn tegenwoordig zó miniem aanwezig dat ik het homoseksuele jongeren nauwelijks kan kwalijk nemen dat ze kiezen voor hun eigen genot en geluk, het hier en nu, en een homoseksuele relatie.

Mijn vraag blijft of het daarmee goed wordt. Spannend vind ik in dit verband dat De Bruijne zo nadrukkelijk wil aansluiten bij de moderne beleving van seksualiteit. Hij zegt weliswaar dat er te veel nadruk ligt op de vraag ‘mogen homo’s seks hebben?’, maar ik krijg de indruk dat zijn eigen verhaal toch ook om deze vraag cirkelt. Punt in geding is immers dat er volgens hem voor homo’s ruimte is voor ‘seks als vleug van genot en geluk’. In hoeverre sluit dat nog aan bij het bijbelse onderwijs over seksualiteit? Het is waar dat voortplanting in het Nieuwe Testament minder nadruk krijgt, maar in dat verlengde ligt volgens mij niet ruimte voor seks buiten de man-vrouwrelatie, maar een positievere waardering van het ongetrouwd zijn. Dát is het nieuwe van het Nieuwe Testament als het gaat om seksualiteit. De kerk zou hierin méér een tegencultuur moeten vormen. Anno 2022 heeft ze niet méér seks nodig, maar minder!

Toekomst
Met ‘het op een rijtje zetten van Bijbelteksten’ kom je er volgens De Bruijne niet uit. Als we iets met de Bijbel willen in het verband met Gods bedoeling met onze (homo-)seksualiteit, zo zegt hij, moeten we ‘proberen in het spoor van de Bijbel vérder te denken’.

Het is begrijpelijk dat De Bruijne’s verhaal vragen oproept bij christenen die staan voor het traditionele denken over homoseksualiteit. Gaan hier niet té grote wissels om?

Zo’n exercitie heeft de Canadese theoloog William J. Webb twintig jaar geleden gedaan in zijn boek ‘Slaves, women & homosexuals – Exploring the hermeneutics of cultural analysis’. Aan de hand van de redemptive movement hermeneutic onderzoekt hij of de Bijbel bij de genoemde onderwerpen een ‘bevrijdende beweging’ laat zien richting de toekomst. Die beweging ziet hij inderdaad als het gaat om de positie van slaven en vrouwen. De afschaffing van de slavernij en het toelaten van de vrouw tot het ambt zijn daarom volgens hem mede het resultaat van een beweging die de Bijbel zelf al inzet. Ten aanzien van homoseksualiteit ziet hij die beweging niet! Integendeel, als het gaat over seksualiteit ziet hij juist een beweging richting ‘a newly restored heterosexuality’, niet richting vormen van seksualiteit buiten de man-vrouwrelatie. Dergelijke vormen ziet de Bijbel niet als bevrijdend.

Het valt me op dat De Bruijne in zijn boek Webb niet noemt, maar het lijkt me wel een relevantie publicatie. Net als De Bruijne zoekt Webb in de Bijbelteksten, onder andere die over de nieuwe schepping, naar aanwijzingen voor een beweging richting een bredere opvatting over seksualiteit, maar in tegenstelling tot De Bruijne vindt hij die niet.

Vragen
Kortom, het is begrijpelijk dat De Bruijne’s verhaal vragen oproept bij christenen die staan voor het traditionele denken over homoseksualiteit. Gaan hier niet té grote wissels om, die ons verder afleiden van het Bijbelse getuigenis? Maar De Bruijne stelt op zijn beurt ook serieuze vragen aan deze christenen, inclusief mijzelf. Beseffen we voldoende hoe moeilijk ‘ons verhaal’ is voor homo’s in deze tijd? En brengen we zelf in praktijk wat we preken?

Herman van Wijngaarden is mede-oprichter van stichting Hart van Homo's. Dit artikel is eerder geplaatst in het Nederlands Dagblad van 21 oktober 2022. Bovenstaand artikel is met toestemming van de auteur overgenomen door Cvandaag naar aanleiding van het artikel: Ad de Bruijne erkent dat Bijbel homorelaties afwijst: "Maar daarmee is niet alles gezegd".

Praatmee

Beluister onze podcast

#319 Jeffrey & dr. Wim Dekker over welvaartsevangelist Tom de Wal, anti-Joodse protesten en de NGK
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Christelijk Koor Jigdaljahu
Video

Christelijk koor Jigdaljahu zingt Psalm 136: 'Looft de Heer, want Hij is goed'

'Looft de Heer’ want Hij is goed, trouw in alles wat Hij doet. Want Zijn goedertierenheid, Zal bestaan in eeuwigheid.' Dit zijn de woorden van het eerste vers van de bekende Psalm 136. De Psalm werd vorige maand door Christelijk koor Jigdaljahu op sc

Dr. C. A. van der Sluijs
Opinie

Waar is ons kerkelijk besef gebleven in deze tijd?!

Behoudende predikanten zien de huidige afbrokkeling van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) met pijn, verdriet en grote zorg aan. Zo laten de mannenbroeders van de stichting Bewaar het Pand weten. Deze ontwikkeling mag ons allen met zorg vervu

Wim Grandia
Interview

Wim Grandia: “Wederkomst verdient prominente plek in leven van iedere christen”

“Als God het nodig vindt om ons in het laatste Bijbelboek profetieën tot in detail te geven, vind ik het bijna arrogant om dat aan de kant te schuiven.” Deze houding kenmerkt Bijbelleraar en schrijver Wim Grandia. Al tientallen jaren bestudeert hij h

drs. Marianne Visser
Verdieping

In het begin van Exodus lijkt God afwezig, totdat je beter kijkt

De naam van God wordt in de eerste twaalf verzen van Exodus niet genoemd en lijkt daarmee afwezig, schrijft docent Oude Testament Marianne Visser. Totdat we beter gaan kijken: Hij is wel degelijk aanwezig. In de 50 dagen tussen Pasen en Pinksteren bi

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha en Tenira Sturm zingen het schitterende 'Hard geslagen, vastgenageld'

'Hier vindt ons geloof een bedding, onze hoop een vaste grond. Christus rots van onze redding die verloren zondaars vond. Alle lof, eer en aanbidding voor zijn nooit volprezen naam. Wie zijn hoop op Jezus vestigt leeft in hoop die nooit beschaamt', d

Mirjam Bikker
Nieuws

CU-leider Bikker buigt niet voor 'wokisme' en rechtspopulisme: 'Christelijke idealen niet onderhandelbaar'

'Ik wil hier met nadruk zeggen dat christelijk-sociale politiek niet buigt voor links-elitair ‘wokisme’ en ook niet buigt voor rechts-populisme waar telkens maar weer de meerderheid alles zou moeten bepalen', zo stelde ChristenUnie-leider Mirjam Bikk

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: ware essentie verloren gegaan
Nieuws

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: "Ware essentie verloren gegaan"

17 maart was het St. Patrick’s Day in Ierland. Op deze feestdag wordt de komst van het christendom naar het land herdacht. Auteur Aaron Burns verdiepte zich in het onbekende verhaal van de heilige Saint Patrick. "De ware essentie van Patricius is ver

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt waarom het beter is om in een hospice te zijn dan op een feest

"We komen niet heel graag in een sterfhuis of op een sterfkamer. Het is zo'n ruimte waar je de dood bijna voelt. Maar tegelijkertijd is het ook zo slecht nog niet om in een sterfkamer te zijn. De Bijbel zegt zelfs dat je daar beter kunt zijn dan op e

Meerartikelen

Seyi Omooba
Nieuws

Christelijke actrice moet 350.000 dollar betalen na ontslag om ‘homofobe opmerkingen’

De christelijke actrice Seyi Omooba dacht een prominente rol te vervullen in de toneelbewerking van 'The Color Purple', maar zover zou het niet komen. Omooba werd in 2019 vanwege 'homofobe opmerkingen' die zij vijf jaar eerder op Facebook geuit zou h

Ds. A. van Lingen
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormd Bodegraven: ds. A. van Lingen

De hervormde gemeente (PKN) in Bodegraven verwelkomt een nieuwe predikant. Ds. A. van Lingen (foto) heeft het beroep aanvaard en neemt afscheid van Kinderdijk. Bodegraven was sinds vorig jaar vacant in verband met het emeritaat van ds. A. Baas. Van L

Woorden van leven
Column

Zaaien en oogsten: de kracht van bemoedigende woorden

‘Elk woord dat wij spreken kan een baksteen zijn om mee te bouwen, maar ook een bulldozer om mee te slopen.’ Dit is een uitspraak van Joyce Meyer die mij aanspoort om te gaan onderzoeken wat de kracht van woorden kunnen zijn. OntdekkenIn deze reis me

Rik Op den Brouw
Verdieping

Hoe ontdekken we de waarheid in een wereld vol leugens?

Het lijkt steeds moeilijker te worden om vast te stellen wat waar is. Hoe weet je of iets echt is of ‘fake’ (nep)? De voortdurende stroom aan informatie maakt het onmogelijk om vast te stellen of iets objectief, wat dat ook precies mag betekenen, of

Jeremia
Verdieping

Jeremia: de profeet die werd genegeerd maar niet kon zwijgen

De profeet Jeremia leefde in een tijd die in zekere zin op de onze leek. Het was de achtste eeuw vóór Christus en de ene grote crisis volgde op de andere. Jeremia maakte mee hoe Israël zich losmaakte uit de macht van Assyrië, daarna hoe het slachtoff

Het verhaal van Amadou: “Ik kan niet iemand zien lijden en hem niet helpen, maar ik kan mijzelf niet behandelen.”
Video

Dokter Amadou deelt in videoboodschap heftig en inspirerend verhaal

Dokter Amadou zet zich vol passie in voor zijn patiënten. Zelf heeft hij een goedaardige tumor in zijn hals die niet in het ziekenhuis geopereerd kan worden. Dankzij de schepen van Mercy Ships is de tumor alsnog verwijderd. Twintig jaar lang werkte A

Alexander Noordijk en Joël Boertjens
Video

Terugkijken: een goed gesprek over LHBTI en geloof met Alexander Noordijk

Onlangs vond de derde ochtend plaats van de serie van vijf in de jonge Amsterdamse kerk Mozaiek020. In een volle zaal met belangstellenden ging voorganger Joël Boertjens in gesprek met dominee Alexander Noordijk over het actuele thema 'LHBTI en geloo

Evangelische Hogeschool
Nieuws

Studenten Evangelische Hogeschool aan de slag met hulpvragen

Studenten van het Basisjaar van de Evangelische Hogeschool zetten zich donderdag 21 maart 2024 in voor de kwetsbare naasten in de samenleving. Dit doen ze door met diverse hulpvragen aan de slag te gaan: opruimen, schilderen, tuinieren, ontmoetingsac

Dringende oproep uit Granada, Spanje
Video

Video: Oproep van Nederlands voorgangersechtpaar vanuit Spanje

Maarten en Nelleke zijn voorgangers van een kerk in Granada, in het zuiden van Spanje. Zij hebben de opdracht gekregen om het pand te kopen of te verlaten, maar beschikken niet over voldoende geld. Daarom doen zij een oproep tot investeren in het twi

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

De doornenkroon van Jezus: een verwijzing naar de gevolgen van de zonde

De doornenkroon was waarschijnlijk vervaardigd uit gedroogde takken van de Zizyphus spina, een boom die vlijmscherpe dorens heeft van wel 2,5 centimeter lang, die gemakkelijk de schedelhuid kunnen doorboren. Door op de doornenkroon te slaan drongen d

Dineke van Kooten
Column

Relatieproblemen? Als coach zeg ik: 'de fik erin'

Nog niet zolang geleden verscheen mijn tweede boek, met de uitdagende titel: ‘De fik erin. Op weg naar een vurige relatie’, bedoeld voor mannen en vrouwen in een liefdesrelatie. Noem het ordinair of ongepast taalgebruik, maar de fik erin is precies w

Ds. D.J. Diepenbroek
Video

HHK-predikant over roken: "Dat is jezelf moedwillig in gevaar brengen"

We mogen onszelf niet moedwillig in gevaar begeven, zo zegt zondag 40 van de Heidelbergse Catechismus. Wanneer we roken, grote hoeveelheden drank drinken of veelvuldig ongezond eten, doen we dat wél. Zo betuigde ds. D.J. Diepenbroek onlangs in een pr