De kerk heeft niet méér seks nodig, maar minder

God 23 november 2022 Herman van Wijngaarden
Herman van Wijngaarden

Bladerend door de dikke pil die het boek ‘Verbonden voor het leven’ van Ad de Bruijne is, kom ik onder de indruk van de grondigheid en eerlijkheid waarmee hij te werk is gegaan. Al gauw wordt duidelijk: dit is geen boek dat theologen die geen ruimte zien voor de homoseksuele relatie zomaar naast zich neer kunnen leggen. Het verdient serieuze lezing en bespreking – iets waar ik op deze termijn niet aan toekom. Gevraagd om een eerste reactie beperk ik me daarom (grotendeels) tot het interview met De Bruijne in het Nederlands Dagblad van 7 oktober (het Cvandaag-interview met De Bruijne verscheen op 21 november).

Het valt niet te ontkennen wat De Bruijne meerdere keren zegt: we denken anders over homoseksualiteit dan in de tijd van de Bijbel. Dat geldt zelfs voor ‘de meest behoudende christenen’, bijvoorbeeld: ‘We zijn homoseksualiteit als een zwaarwegend en onlosmakelijk onderdeel van onze individuele identiteit gaan zien’.

Dat herken en erken ik. Voor de Bruijne is dat een belangrijke reden om het traditionele onderwijs over homoseksualiteit opnieuw te doordenken. Bij mijzelf riep het de gedachten op die ik in mijn boek ‘Om het hart van homo’s’ heb omschreven als redenen waarom ik me, als homoseksuele christen, wél thuis blijf voelen bij dat onderwijs. Bijbelteksten over homoseksualiteit spelen daarbij een rol, maar de context waarbinnen ik die lees is misschien nog wel belangrijker. In het kort:

  • God is mijn Schepper – Hij heeft me geschapen om volgens Zijn bedoelingen te leven. Daarbij past gehoorzaamheid, zelfs als ik die bedoelingen niet helemaal snap.
  • Jezus is genoeg – Ik ken verschillende onvervulde wensen, maar ik hou ervan om te geloven dat als het erop aankomt, Jezus voor mij genoeg is.
  • Kruisdragen hoort bij het christenleven – Jezus heeft nooit beloofd dat Hem volgen makkelijk en leuk zou zijn. Kruisdragen hoort erbij.
  • Seks is geen recht – Ik meen dat ik Jezus en Paulus aan mijn zijde heb als ik beweer dat we ons niet te veel door onze behoefte aan seks moeten laten leiden. Seks is een gave, geen recht.
  • Het beste komt nog – Ik zie het leven niet als een sinaasappel die ik tot de laatste druppel moet uitpersen. Want hoe dan ook, het beste komt nog.
Het is waar dat voortplanting in het Nieuwe Testament minder nadruk krijgt, maar in dat verlengde ligt volgens mij niet ruimte voor seks buiten de man-vrouwrelatie, maar een positievere waardering van het ongetrouwd zijn.

Navolging
Terecht kan De Bruijne hierbij wijzen op wat hij in het voorwoord schrijft: ‘Een gemeente die haar homo’s houdt aan de weg van onthouding, moet in hun richting de onderlinge gastvrijheid beoefenen en ook zelf een radicale weg van navolging gaan. Maar aan geen van deze noodzakelijke voorwaarden werd en wordt in de kerken voldaan.’ Ik vrees dat hij daarin gelijk heeft. Bovenstaande geloofsovertuigingen, die mij zijn aangereikt door de traditie waarbinnen ik ben opgegroeid, zijn tegenwoordig zó miniem aanwezig dat ik het homoseksuele jongeren nauwelijks kan kwalijk nemen dat ze kiezen voor hun eigen genot en geluk, het hier en nu, en een homoseksuele relatie.

Mijn vraag blijft of het daarmee goed wordt. Spannend vind ik in dit verband dat De Bruijne zo nadrukkelijk wil aansluiten bij de moderne beleving van seksualiteit. Hij zegt weliswaar dat er te veel nadruk ligt op de vraag ‘mogen homo’s seks hebben?’, maar ik krijg de indruk dat zijn eigen verhaal toch ook om deze vraag cirkelt. Punt in geding is immers dat er volgens hem voor homo’s ruimte is voor ‘seks als vleug van genot en geluk’. In hoeverre sluit dat nog aan bij het bijbelse onderwijs over seksualiteit? Het is waar dat voortplanting in het Nieuwe Testament minder nadruk krijgt, maar in dat verlengde ligt volgens mij niet ruimte voor seks buiten de man-vrouwrelatie, maar een positievere waardering van het ongetrouwd zijn. Dát is het nieuwe van het Nieuwe Testament als het gaat om seksualiteit. De kerk zou hierin méér een tegencultuur moeten vormen. Anno 2022 heeft ze niet méér seks nodig, maar minder!

Toekomst
Met ‘het op een rijtje zetten van Bijbelteksten’ kom je er volgens De Bruijne niet uit. Als we iets met de Bijbel willen in het verband met Gods bedoeling met onze (homo-)seksualiteit, zo zegt hij, moeten we ‘proberen in het spoor van de Bijbel vérder te denken’.

Het is begrijpelijk dat De Bruijne’s verhaal vragen oproept bij christenen die staan voor het traditionele denken over homoseksualiteit. Gaan hier niet té grote wissels om?

Zo’n exercitie heeft de Canadese theoloog William J. Webb twintig jaar geleden gedaan in zijn boek ‘Slaves, women & homosexuals – Exploring the hermeneutics of cultural analysis’. Aan de hand van de redemptive movement hermeneutic onderzoekt hij of de Bijbel bij de genoemde onderwerpen een ‘bevrijdende beweging’ laat zien richting de toekomst. Die beweging ziet hij inderdaad als het gaat om de positie van slaven en vrouwen. De afschaffing van de slavernij en het toelaten van de vrouw tot het ambt zijn daarom volgens hem mede het resultaat van een beweging die de Bijbel zelf al inzet. Ten aanzien van homoseksualiteit ziet hij die beweging niet! Integendeel, als het gaat over seksualiteit ziet hij juist een beweging richting ‘a newly restored heterosexuality’, niet richting vormen van seksualiteit buiten de man-vrouwrelatie. Dergelijke vormen ziet de Bijbel niet als bevrijdend.

Het valt me op dat De Bruijne in zijn boek Webb niet noemt, maar het lijkt me wel een relevantie publicatie. Net als De Bruijne zoekt Webb in de Bijbelteksten, onder andere die over de nieuwe schepping, naar aanwijzingen voor een beweging richting een bredere opvatting over seksualiteit, maar in tegenstelling tot De Bruijne vindt hij die niet.

Vragen
Kortom, het is begrijpelijk dat De Bruijne’s verhaal vragen oproept bij christenen die staan voor het traditionele denken over homoseksualiteit. Gaan hier niet té grote wissels om, die ons verder afleiden van het Bijbelse getuigenis? Maar De Bruijne stelt op zijn beurt ook serieuze vragen aan deze christenen, inclusief mijzelf. Beseffen we voldoende hoe moeilijk ‘ons verhaal’ is voor homo’s in deze tijd? En brengen we zelf in praktijk wat we preken?

Herman van Wijngaarden is mede-oprichter van stichting Hart van Homo's. Dit artikel is eerder geplaatst in het Nederlands Dagblad van 21 oktober 2022. Bovenstaand artikel is met toestemming van de auteur overgenomen door Cvandaag naar aanleiding van het artikel: Ad de Bruijne erkent dat Bijbel homorelaties afwijst: "Maar daarmee is niet alles gezegd".

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israël-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Raouf Leeraar
Video

Christenen voor Israël genoemd in VN-rapport over verdrijving Palestijnen, Raouf Leeraar reageert

Volgens VN-rapporteur Francesca Albanese zouden bijna 50 organisaties zich schuldig maken aan de verdrijving van Palestijnen. Dat schrijft zij in een nieuw rapport. In het rapport staat onder meer dat de bezetting van de Westelijke Jordaanoever blijf

Urkers
Video

Prachtig: honderden Urkers zingen uit volle borst 'Een toekomst vol van hoop'

'U geeft een toekomst vol van hoop. Dat heeft U aan ons beloofd. Niemand anders U alleen, leidt ons door dit leven heen', deze woorden komen uit het voor veel christenen bekende lied 'Een toekomst vol van hoop'. Het lied - afkomstig van de christelij

Ds. G. van Zanden
Video

Hervormde predikant vraagt toehoorders of hij hun internetgeschiedenis mag zien

"Mag ik jullie internetgeschiedenis eens zien? Nee hé? Dat dacht ik wel", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee stelde deze vraag in een recente preek aan zijn luisteraars. De predikant wees hen erop dat ze een streep mo

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel behandelt Psalm 80 in nieuwe gebedsvlog

Het gebed is onlosmakelijk verbonden aan het christelijk geloof, maar hoe bid je nu precies? In de Gebedsvlogs van IZB deelt PKN-predikant Ron van der Spoel waardevolle inzichten en praktische handvatten om gebed en stilte een plek te geven in je dag

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe de discipelen tijdens Pinksteren met Gods Geest vervuld werden

Pinksteren ligt inmiddels alweer even achter ons, maar in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' staat spreker en schrijver Wilkin van de Kamp nog een keer stil bij dit bijzondere heilsfeit. In onderstaande aflevering vertelt Van d

Drs. Piet Guijt
Column

Christenen moeten zich wapenen tegen dubieus piramideverhaal

Sinds maart 2025 gaat er een opmerkelijke theorie rond over verborgen structuren onder de Egyptische piramide van Chefren. De hype verspreidt zich razendsnel online, maar wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt volledig. Sterker nog: betrokken onder

Rafael en Remilyn
Getuigenis

Rafael: van gangster tot Gods dienaar

Rafael, uit Cavite op de Filipijnen was gevreesd, gewelddadig en verslaafd. Maar toen Gods Woord hun gezin bereikte via het Project Filippus van Bible League, begon er iets te veranderen. Vandaag leidt hij zijn gezin in gebed en verspreidt hij het Ev

Ds. Kees van Velzen
Video

Christenen vertellen wat de kerk volgens hen meer dan ooit nodig heeft

Wat heeft de kerk meer dan ooit nodig? Deze vraag legden wij onlangs aan diverse christenen voor. Onder andere ds. Kees van Velzen, CU-Tweede Kamerlid Don Ceder, EO-presentator Jurjen ten Brinke, presentator Jan van den Bosch en theoloog Willem Ouwen

Meerartikelen

Willem Lingeman
Opinie

Hebben gelovigen de wet der tien geboden nodig?

Elke zondagmorgen buigen veel christenen zich onder het voorlezen van de Wet des Heeren, zoals die te vinden is in Exodus 20:1-17 en Deuteronomium 5:6-21. In veel kerken, met name van reformatorische signatuur, is dit zoals men zegt: ‘een goede gewoo

Zwitsers parlementsgebouw
Nieuws

Zwitserse overheid wil eiceldonatie voor vrouwen legaliseren

De Zwitserse Evangelische Alliantie (SEA) heeft zich uitgesproken tegen plannen van de overheid om eiceldonatie voor vrouwen te legaliseren. Volgens de christelijke koepelorganisatie brengt het wetsvoorstel ernstige ethische risico’s met zich mee en

Michal Canina Geske
Nieuws

Dochter van vermoorde christelijke uitgever dreigt Turkije te worden uitgezet

De Duitse Michal Canina Geske, de dochter van een in 2007 vermoorde christelijke uitgever in Turkije, dreigt na bijna dertig jaar Turkije te moeten verlaten. Dat meldt de Deutsche Welle. Michal was pas drie jaar oud toen ze met haar ouders naar Turki

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant: Israël heeft het recht om zichzelf te verdedigen

Al ruim anderhalf jaar zijn Israël en Hamas met elkaar in oorlog. In het begin van de oorlog kozen veel mensen Israëls kant. Vandaag de dag scharen steeds meer mensen zich achter de Palestijnen. Ds. J. Koppelaar - hersteld hervormd emerituspredikant

 Wilkin van de Kamp
Video

Volgens Wilkin van de Kamp verwaarloosde de kerk eeuwenlang het werk van de Heilige Geest

"In de vierde eeuw na Christus beschreef een theoloog de Heilige Geest al als de 'onbeschreven God', de God over wie niemand schrijft", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' vertelt de spreker en schri

Elvis E
Video

Elvis E. is aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Zondag in Hour of Power het verhaal van de veelzijdige en muzikale Elvis E. De musicus groeide op in Nigeria en werd geboren als prins. Hij kende daar rijkdom en armoede. God betekent alles in zijn leven. "Waar ik tekort kom, vult God het voor mij in

HSV
Nieuws

Hersteld Hervormde Kerk versoepelt koers rond Herziene Statenvertaling

De Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heeft haar standpunt ten aanzien van het gebruik van de Herziene Statenvertaling (HSV) versoepeld. Tijdens de synodevergadering van juni besloot het landelijke kerkverband dat het gebruik van de HSV niet langer wordt

Bart Bolhuis
Nieuws

Prominent ChristenUnie-lid stapt over naar Partij voor de Dieren

Bart Bolhuis, tot voor kort actief binnen de ChristenUnie, heeft bekendgemaakt dat hij per 1 augustus in dienst treedt als beleidsmedewerker bij de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren. De overstap markeert een duidelijke breuk met zijn v

Gids bij de Bijbel
Nieuws

NBG helpt jongeren met 'Gids bij de Bijbel'

Wat staat er allemaal in de Bijbel? Spreekt God echt door de Bijbel? Bijbellezen, hoe doe je dat eigenlijk? Voor jongeren met dit soort vragen is er nu de Gids bij de Bijbel. "Deze Gids is een mega-handige, laagdrempelige, frisse en tegelijk verdiepe

Diederik van Dijk
Nieuws

SGP stelt Kamervragen over christenvervolging in Indonesië

SGP-Kamerlid Diederik van Dijk heeft minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken schriftelijke vragen gesteld over christenvervolging in Indonesië. Aanleiding daarvoor is de recente, zorgelijke berichtgeving die onder andere op deze website verscheen. H

Tweede Kamer
Nieuws

Kamer stemt na chaotische dag voor strenger asielbeleid: dit was de rol van de christelijke partijen

Na een lange dag vol onduidelijkheid en twijfel stemde de Tweede Kamer donderdag uiteindelijk in met de Asielnoodmaatregelenwet. In die wet staat onder meer dat illegaal in Nederland verblijven strafbaar wordt. SGP en ChristenUnie speelden gedurende

Sebastiaan van Wessem
Opinie

Oude Testament als gewelddadig afschrijven is riskant

'Voor veel christenen (ook voor mij) bestaat er een stilzwijgend conflict tussen deze twee gezichten van God', stelde Olaf ten Napel eerder deze week in dit Cvandaag-artikel. Veel christenen zullen het dilemma herkennen dat Olaf beschrijft als we kij