Oorlog Oekraïne: Moldavische jongeren blijven God bidden om vrede

Door de armoede, werkloosheid en corruptie en de oorlog in Oekraïne zien Moldavische jongeren de toekomst somber in. Toch gaan ze niet bij de pakken neerzitten. Ze bidden om vrede én helpen ouderen in hun buurt met klusjes, maaltijden en een praatje. "Samen ben je minder alleen."

Ouderen helpen
Op uitnodiging van Kerk in Actie waren Pavel (18), Adrian (22), Monica (20), Sergio (20), Stefanida (20) en Alexandra (20) uit Moldavië eind juni op bezoek in Nederland en verbleven bij gastgezinnen in de Protestantse Gemeente Leusden. Alle jongeren zijn betrokken bij het project 'Kerk helpt kwetsbare mensen' van Moldovan Christian Aid (MCA), partner van Kerk in Actie in Moldavië. Met hun jeugdgroepen trekken ze er een of meerdere keren per week op uit om ouderen in hun buurt te helpen bij klusjes, voedsel, water en hout voor de kachel te brengen, de was te doen en een praatje te maken. "Wat we normaal in 20 minuten kunnen doen, duurt vaak wel 2 uur", lacht Sergio. "Mensen zijn heel dankbaar dat ze aan iemand hun verhaal kwijt kunnen. Ze zijn erg eenzaam, vooral als hun familie in het buitenland werkt."

In de kou
De situatie in Moldavië is niet hoopvol: de economische crisis zorgt voor armoede en grote werkloosheid, de inflatie is met 30 procent torenhoog en de corruptie is enorm. Een groot deel van de beroepsbevolking werkt daardoor noodgedwongen in het buitenland. In de coronatijd kon dat niet, waardoor de armoede nog meer toenam. Hoge energieprijzen maken de problemen nog groter. De gemiddelde maandelijkse kosten voor brandstof liggen op 200 euro per huishouden, een Moldavische oudere heeft een schamel pensioentje van omgerekend 50 euro per maand. "Ouderen zitten dus letterlijk en figuurlijk in de kou, want daardoor laten ze de kachel uit", vertelt Sergio.

De jongeren zien veel leeftijdsgenoten uit hun dorpen wegtrekken, naar het buitenland of de hoofdstad Chisinau. Ook Alexandra vertrekt het liefst naar het buitenland. "Daar heb je veel meer kansen op de arbeidsmarkt, in Moldavië heb ik geen toekomstperspectief," vertelt ze zichtbaar emotioneel. Ook Monica is somber: "Ik heb weinig hoop dat het goed komt. Het liefst ga ik ook weg, want ik wil dat mijn eventuele kinderen het beter hebben dan ikzelf."

Opdracht van God
Omdat jongeren en ouderen er vaak alleen voor staan in Moldavië, heeft Kerk in Actie samen met MCA en de kerken een groot diaconaal programma voor hen opgezet in het arme noorden van Moldavië. In dorpen rondom Edinet helpen jeugdgroepen van de kerken de ouderen in hun woonplaats met klusjes. Zo zijn jong en oud een beetje minder alleen. Pavel (18) doet mee in zijn dorp Parkova. "We helpen ouderen met het werk in huis, brengen ze water en hout voor de kachel, en maaltijden. Ook nemen we de was mee. Die wordt gewassen in de wasruimte van onze kerk, en we brengen de week erop de schone weer mee terug." Iedere jongere wordt aan een oudere gekoppeld. Zelf komt Pavel iedere week bij 3 dezelfde ouderen. Waarom hij dat doet? "Ik wil graag iets goeds doen voor mijn naasten. Dat zie ik als een opdracht van God, en het helpt me bij mijn persoonlijke ontwikkeling."

Het dorpje van Pavel ligt niet ver van de grens met Oekraïne. De oorlogsdreiging laat hem niet koud. "We waren allemaal in shock toen de oorlog uitbrak, de angst was groot. Er kwamen ook vluchtelingen onze kant op die we hielpen met voedsel en onderdak. De meesten trekken vervolgens weer door, bijvoorbeeld naar Roemenië. Bij ons konden ze even tot rust komen."

Mijn vader missen
In Pociumbauti, het dorp van Monica, wonen maar 400 mensen. "Er zijn veel jongeren vertrokken, naar de hoofdstad Chisinau of naar het buitenland. Daardoor ontstaat er wel een crisis in het dorp, vertelt Monica. "Er blijven maar weinig jongeren over. Ook gezinnen trekken weg, want we hebben geen school in ons dorp. Ouders moeten hun kinderen dan steeds brengen en halen in een dorp of stad verderop." Met de jongeren die er nog wel zijn helpen ze de ouderen. "Vorig jaar zijn we via MCA begonnen met dit werk. We helpen de ouderen met voedsel en water, maar zamelen ook kleding in voor gezinnen die het niet breed hebben." Zelf moet Monica ook haar vader missen, hij werkt al in het buitenland sinds ze een kind was. "Mijn vader heeft me niet zien opgroeien. Hij komt maar 1 keer per 4 maanden een week thuis, de rest van het jaar werkt hij in Tsjechië. Ik woon in het dorp met mijn moeder en broer."

Een praatje maken
Sergio's kerk helpt al 10 jaar de ouderen in zijn dorp Varatic. "We zorgen nu voor 15 families, maar proberen oog voor iedereen te hebben. Twee keer per maand koken we in de kerk en delen maaltijden uit." Ook hij merkt een leegloop van jongeren in zijn dorp. "We waren eerst met een groep van 50 jongeren, nu zijn er nog maar 25 die meedoen in het programma. Veel jongeren zijn naar de hoofdstad vertrokken voor studie of werk." De jeugdgroep van Sergio gaat altijd in tweetallen op pad, een meisje en een jongen. "Tijdens ons bezoek ruimen we ook veel tijd in voor een praatje. Ouderen hebben daar echt behoefte aan, merken we. Voor ons is het leuk, omdat ouderen vaak veel weten van de geschiedenis van ons dorp."

Bidden om vrede
De jongeren zijn allemaal bang voor de oorlog: Pavel bidt iedere dag om vrede, Sergio vraagt God of de oorlog snel mag stoppen. Ook in zijn dorp Varatic kwamen vluchtelingen uit Oekraïne, de meesten omdat ze er familie hebben. "We hebben spullen voor ze ingezameld. Die brachten we naar de kloosters in de buurt, waar veel vluchtelingen nu een onderkomen hebben." Alles wat de jongeren hopen, is dat de oorlog stopt en het leven in Moldavië beter wordt. Hoewel ze moeilijk kunnen geloven dat dat snel gebeurt, blijven ze hoop houden. "Alles wat we kunnen doen is God blijven bidden om vrede."

Bovenstaand verhaal verscheen eerder op de site van het Petrus Magazine van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Het verhaal is met toestemming van de PKN overgenomen door Cvandaag.

Deel dit artikel op: