Goed idee om ongevaccineerden buiten te sluiten met 2G-beleid? Stefan Paas antwoordt

Nieuws 19 november 2021 Redactie
Stefan Paas

“Als 2G werkelijkheid wordt en de QR-code op steeds meer plekken vereist wordt (mogelijk ook werk en onderwijs), zullen ongevaccineerden minstens over een bepaalde periode buitengesloten worden”, merkt Stefan Paas op via Twitter. De theoloog deelt een paar mijmeringen over vaccinaties, QR-codes en een ‘tweedeling’ in de samenleving.

“Vooropgesteld: ik ben gevaccineerd, en als ik zoiets lees, voel ik dezelfde boosheid tegenover ongevaccineerden die velen in mijn timeline de afgelopen tijd lieten horen. De buikreflex is: (a) laat ze het dan ook maar zelf uitzoeken als ze echt ziek worden, of (b) sluit ze allemaal maar op, zoals in Oostenrijk. Nu is (a) onethisch en inhumaan, dat gaan we nooit doen. Maar het is wel mogelijk dat ongevaccineerden voorlopig grotendeels worden uitgesloten van het openbare leven, om te voorkomen dat nog meer operaties uitgesteld moeten worden. Maar ik vind dat nogal wat."

'Toevallige' tweedeling
"Allereerst: de pandemie en het daaropvolgende vaccinatiebeleid hebben geleid tot deze ‘toevallige’ tweedeling tussen gevaccineerden en ongevaccineerden. Mensen worden nu als het ware door de situatie ‘vastgelegd’ op deze keuzes, alsof het identiteiten zijn en bronnen van burgerschap. Maar gevaccineerden en ongevaccineerden hebben natuurlijk ook veel gemeen met elkaar. Mogelijk heb ik met sommige ongevaccineerden meer gemeen dan met veel gevaccineerden. En op andere dossiers (zeg rechtsstaat of theologie) kom ik gevaccineerde mensen tegen die zich hier gedragen als regelrechte wappies. Anders gezegd: er zijn maar weinig mensen die op geen enkel onderwerp domme taal uitslaan, of zich altijd bescheiden op de vlakte houden.

"Ik wil m'n uiterste best doen om in de ander het beeld van God te blijven zien, juist in die ander die ik vaak niet snap en die me soms enorm irriteert."

Dat is voor mij al een reden om niet te snel mee te gaan in het tweedelingsscenario. Ik wil me geen doodlopende straat in laten duwen door deze rare omstandigheden waarin we nu leven. Het is al erg genoeg, zonder dat burgers tegen elkaar worden opgezet. Christelijke noot: ik wil m'n uiterste best doen om in de ander het beeld van God te blijven zien, juist in die ander die ik vaak niet snap en die me soms enorm irriteert. Christus komt me niet alleen tegemoet in mensen die ik leuk vind en goed kan snappen.

Maar je kunt tegenwerpen dat de ongevaccineerden moreel fout zitten, omdat ze bijdragen aan een zorginfarct en dus doden op hun geweten hebben. Criminelen sluiten we toch ook op? Soms zijn tweedelingen gerechtvaardigd, als de samenleving beschermd moet worden. Dat is zo, maar weten ongevaccineerden echt beter? Persoonlijk ken ik vijf bewust ongevaccineerden, vier van hen academisch opgeleid. Geen van hen ziet zichzelf als medeveroorzaker van een zorginfarct, en allemaal hebben ze volgens zichzelf goede redenen om zich niet te laten vaccineren. Allemaal kunnen ze me omstandig uitleggen dat het niet aan hen ligt, maar aan het systeem (bezuinigingen), aan de leefpatronen van anderen (zij sporten veel, zijn gezond, etc.), enz enz. Zij vinden het oneerlijk dat het probleem bij hen wordt neergelegd."

Onwetendheid
"En dan kom je op een epistemologisch probleem", gaat de hoogleraar missiologie aan de Theologische Universiteit Kampen verder. "Als je iets niet gelooft, ‘weet’ je het niet. Voorbeeld: als je niet gelooft dat het vaccin veilig is, ‘weet’ je dus niet dat het veilig is. Geloven dat p is een minimale voorwaarde voor weten dat p. En als je iets onwaars gelooft (bijvoorbeeld Madrid = hoofdstad van Nederland), ‘weet’ je het ook niet. Idem met overtuigingen met betrekking tot het vaccin: als die niet waar zijn, ‘weet’ je het dus niet. Als ongevaccineerden onware overtuigingen hebben over het vaccin, ‘weten’ ze dus NIET beter. Maar is dit geen schuldige onwetendheid? Is het niet verwijtbaar dat men allerlei onbetrouwbare informatie gelooft? Dat vereist een genuanceerd antwoord: ik denk bijvoorbeeld dat de verantwoordelijkheid van medisch getrainde mensen hier zwaarder weegt dan van de burger in het algemeen.

In die zin is het wellicht verdedigbaar dat zorgpersoneel (zoals in België) verplicht gevaccineerd wordt. Zulke mensen zouden moeten weten hoe het werkt, moeten vaak ook al voor andere ziekten verplicht gevaccineerd zijn, en zijn beter in staat om kaf van koren te scheiden. Maar de meesten van ons zwemmen in een informatiesoep. Zelfs voor getrainde onderzoekers valt het niet mee om kaf van koren te scheiden. En zelfs dan geldt nog dat veel informatie die op zich betrouwbaar is tegelijk ook meerduidig kan zijn, onzekerheidsmarges heeft. Ik denk dus dat je veel mensen niet kunt verwijten dat ze op bepaalde technische en veelzijdige dossiers zoals dit vitale dingen niet 'weten'. Dat maakt het extra bezwaarlijk om hen te 'straffen' met uitsluiting."

"De vergelijking met dronken rijden vind ik bijvoorbeeld ongepast. Het gaat in het algemeen om prima functionerende burgers."

Vertrouwensprobleem
"Bottom-line is dat we het overgrote deel van onze overtuigingen en handelingen (bijvoorbeeld over een brug rijden of in een vliegtuig stappen) baseren op vertrouwen. En vertrouwen is een lastig ding. Niet af te dwingen, makkelijk te verliezen. Kun je het iemand kwalijk nemen die zo bang is door alles wat-ie op het internet heeft gelezen, dat-ie niet in een vliegtuig stapt? Of iemand die het vertrouwen in de overheid heeft verloren? Komt bij: een groot deel van de ongevaccineerden zijn tieners en twintigers. Ik vind dat je mensen eigenlijk niet verantwoordelijk moet houden voor opvattingen die ze voor hun 30e hebben. Laten we niet te hard zijn voor jongeren, ze moeten nog zoveel leren, en hun wereld is zoveel gecompliceerder en overweldigender dan die waarin ik opgroeide.

Dus met zo’n tweedeling gaan we mensen afsnijden van het publieke leven die toch al een vertrouwensprobleem hebben of die gewoon nog te weinig kennis en ervaring hebben om informatie goed af te wegen. Het risico dat dit alleen leidt tot verdere verharding lijkt me groot: je krijgt dan jarenlang een pandemiekloof in de samenleving, waar volksmenners garen bij spinnen. Ook bij toekomstig beleid (denk aan klimaat) hebben we een groot draagvlak nodig. Het helpt dan niet als we juist die pakweg 15% van de samenleving afkoppelen die toch al vatbaar is voor wantrouwen en afhaakgedrag.

Maar moeten we ongeïnformeerde en wantrouwige mensen dan niet beschermen tegen de gevolgen van hun eigen keuzes? Ik aarzel: de vergelijking met dronken rijden vind ik bijvoorbeeld ongepast. Het gaat in het algemeen om prima functionerende burgers. En ook dan geldt: zo'n forse ingreep in fundamentele grondrechten, dat doen we ook niet zo snel in andere dossiers (ik kom weleens in de verleiding, maar da's wat anders)”, stelt Paas met een knipoog. “Het is echt het laatste dat je moet willen. Is er echt geen alternatief? Geen keuze?"

We gaan dit samen doen
"Er zou, denk ik, een heel goed signaal van uitgaan als Nederlanders nu nog een keer tegen elkaar zouden zeggen: we gaan dit samen doen, gevaccineerd en ongevaccineerd. Later praten we het wel uit, maar nu gaan we de lasten samen delen. Een 1G-beleid zou daarbij passen, of wellicht toch maar weer een algemene lockdown (met uitzondering van onderwijs). Met ruime steun voor ondernemers uiteraard. Intussen tegen iedereen die nu wijst op de systeemfouten in de zorg (klopt: een zorginfarct ligt niet alleen aan de toestroom van ongevaccineerde coronapatiënten, maar ook aan bezuinigingen etc.): voor alles is een tijd, en nu is het niet de tijd voor dit soort teksten.

Dat is net zoiets als iemand zien verdrinken en dan roepen dat dit ervan komt als je bezuinigt op schoolzwemmen. Eerst die persoon uit het water halen en dan later evalueren en beleidskeuzes maken voor de langere termijn. Laten we hiervan leren. En tot slot: mocht u nog twijfelen, laat u alstublieft vaccineren. Alle kleine beetjes helpen en ook u bent belangrijk voor het grote geheel. Voor sommigen is zo'n keus moeilijker dan voor anderen, dat snap ik heel goed. Dus chapeau en grote dank als u het toch gaat doen”, aldus Paas.

Praatmee

Beluister onze podcast

#342 Jeffrey & dr. Wim Dekker over eindtijdprofetieën, ds. A. Moerkerken en draagmoederschap
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Bijbel
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers lanceert derde serie 'BijbelBoost': geef jouw geloofsleven een boost

Wycliffe Bijbelvertalers lanceert de derde serie van ‘BijbelBoost’. In deze zesdelige online videoserie staat het thema ‘vol van Jezus’ centraal. Op Hervormingsdag, 31 oktober, ontvangen de deelnemers de eerste boost in hun mailbox. Ruim 2250 mensen

YouVersion Bijbel-app
Nieuws

Bijbelapp bereikt liefst 727 miljoen downloads wereldwijd

De YouVersion Bijbelapp, in 2008 opgericht door Life.Church, is inmiddels wereldwijd meer dan 727 miljoen keer gedownload. Dat meldt The Christian Post. De app biedt meer dan 2.000 vertalingen van de Bijbel en blijkt vooral buiten de Verenigde Staten

Argentijnse vicepresident Victoria Vilarruel
Nieuws

Argentinië viert voor het eerst nationale feestdag voor protestantse kerken

Deze week vierde Argentinië voor het eerst in zijn geschiedenis de nationale feestdag voor protestantse en evangelische kerken. Deze feestdag viel samen met de 507e verjaardag van de Reformatie. Op deze dag wordt herdacht hoe de Duitse monnik Maarten

Levine
Nieuws

NBG geeft Joods commentaar op Nieuw Testament uit

"Deze studiebijbel laat zien hoe Joods het Nieuwe Testament is. Ook wil dit boek onjuiste, schadelijke stereotyperingen over Joden tegengaan – opvattingen die zijn ontstaan op grond van passages uit het Nieuwe Testament." Dat zegt Cor Hoogerwerf over

Donald Trump
Nieuws

Donald Trump noemt christenen de 'belangrijkste mensen' van de Verenigde Staten

Presidentskandidaat Donald Trump heeft tijdens de National Faith Summit in Powder Springs (Atlanta) Amerikaanse christenen de 'belangrijkste mensen' van Amerika genoemd. Dat meldt The Christian Post. Trump zei dit, enkele dagen voor de verkiezingen,

Ds. H. J. van Marle
Nieuws

Hersteld hervormd Nieuwaal en Zuilichem-Brakel hoopt op de komst van ds. H. J. van Marle

De hersteld hervormde gemeente te Nieuwaal en Zuilichem-Brakel hoopt ds. H. J. van Marle als nieuwe dominee te verwelkomen. De predikant, die sinds 2017 verbonden is aan de hersteld hervormde gemeente van Staphorst, moet de opvolger worden van de eer

Michael W. Smith en CeCe Winan
Nieuws

Cece Winans en Michael W. Smith geven gezamenlijk het concert van het jaar

Dit jaar werd CeCe Winans in Amerika uitgeroepen tot Artiest van het Jaar bij de Dove Awards. Meer dan verdiend; de zangeres is een geweldige zangeres die de afgelopen periode worship en gospel deed versmelten tot een unieke ervaring. Bovendien weet

Ds. G. van Zanden
Video

Volgens ds. Van Zanden zijn onheilsprofetieën bedoeld om mensen tot bekering te brengen

"Als de Heere het onheil aanzegt, dan is het altijd de bedoeling dat u zich bekeert. Dat u zich wendt tot God en behouden zal worden", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee merkte onlangs in een preek op dat onheilsprofe

Meerartikelen

Mars voor het leven 2024
Nieuws

Mars voor het leven 2024: Hoop voor moeder, kind én vader!

De Mars voor het leven vindt plaats op D.V. 16 november in Den Haag. Duizenden deelnemers dragen dan uit dat ze staan voor een hoopvolle toekomst voor moeder en kind waarin abortus onnodig en ondenkbaar is. Voor de 32e keer organiseert Schreeuw om le

Vrouw in problemen
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller ervaart druk bij geloofsbelijdenis: 'Ik word ellendig bij dat idee'

'Inmiddels ben ik 27 en heb ik nog geen belijdenis gedaan. Ik heb met geloof, denk ik, nooit veel gehad. Op mijn elfde begon de twijfel al en is nooit meer weggegaan. Er is zoveel wat tegen me ingaat. Ik heb denk ik nooit echte liefde voor God gevoel

Dominee Paul Visser
Video

Staan bij God genade en recht tegenover elkaar? Ds. Paul Visser legt uit

Staan bij God genade en recht tegenover elkaar? Kan het twee kanten op, in de zin dat God het recht aan je voltrekt of genade aan je bewijst? Zo wordt er vaak gedacht. Maar klopt dat? Dominee Paul Visser legde tijdens een thema-avond van Geloofstoeru

woningen
Dagelijks leven

Woningnood: Nederland is niet van ons

‘In het huis van Mijn Vader zijn vele woningen. Ik ga heen om voor u plaats te bereiden.’ (Joh.14:2) Wat een troostrijke, kostbare woorden! Ze vragen overdenking. De Heere Jezus verzekert ons dat er in het Koninkrijk van God geen wooncrisis bestaat.

Vluchtelingen in Libanon
Video

Kerken delen noodkreet: situatie in Libanon escaleert

In het Midden-Oosten is een enorme crisis aan de gang. Na een jaar van toenemend geweld is nu ook de situatie in Libanon ernstig geëscaleerd. Tearfund heeft een noodkreet van lokale kerken ontvangen die er willen zijn voor mensen in nood. Kerken die

Nathan Bouscher
Video

Wil je Israël en Palestijnse gebieden begrijpen? Dan moet je deze tien termen kennen

Zionisme, de Nakba, de Oslo-akkoorden of de grenzen van 1967. In de berichtgeving over Israël worden allerlei termen genoemd die je eigenlijk moet kennen om het nieuws over Israël goed te begrijpen. In deze uitzending van Christenen voor Israël bespr

oudere vrouw
Nieuws

Zorgen voor elkaar is een taak voor iedereen

Bijna driekwart van de NPV-leden tussen de 50 en 75 jaar spreekt over de toekomst en/of wensen voor later. Zorg voor hulpbehoevende ouders vinden zij meer een taak voor de familie (75 procent) dan voor de overheid (24 procent). Ze vinden dat familiel

Harris
Nieuws

Gebedsoproep voormalig EO-directeur voor winst Kamala Harris: 'Trump is het veel grotere kwaad'

‘Ik ben het oneens met Harris’ kijk op abortus en gender, maar Trump is het veel grotere kwaad.’ Dat stelt Ad de Boer, voormalig directeur van de Evangelische Omroep op X. Hij roept christenen en voorgangers op om te bidden voor een overwinning van K

pakistan
Nieuws

Pakistan: Christen op borgtocht vrij na maandenlange opsluiting wegens godslastering

In Pakistan is een christelijke man, die maandenlang in de gevangenis zat en beschuldigd werd van godslastering en terrorisme, op borgtocht vrijgelaten. Chand Shamaun kwam op 23 oktober op vrije voeten nadat de Hoge Raad concludeerde dat er veel onre

Mali
Nieuws

Mali: Jihadisten eisen religieuze belasting van christenen

Een islamistische groepering in Mali is onlangs begonnen belasting op te leggen aan alle christenen boven de 18 jaar in Douna-Pen. Volgens informatie ontvangen door de katholieke hulporganisatie Kerk in Nood (ACN), is het grootste christelijke dorp i

PKN
Nieuws

PKN start podcastserie én concerten met hardstyle-dj Sefa

Hardstyle-dj Sefa komt in samenwerking met de Protestantse Kerk in Nederland met een podcastserie over het geloof en zijn leven in de hardstylewereld. Met vijf predikanten gaat hij in gesprek over grote levensvragen en zijn levensstijl. Sefa Jeroen V

pakistan
Nieuws

VN spreekt Pakistan aan op schenden van mensenrechten

In Pakistan blijft de mensenrechtensituatie alarmerend, concludeerde het VN-Mensenrechtencomité vorige week tijdens een bijeenkomst in Genève. Blasfemiewetten, gedwongen bekeringen en ontvoeringen zijn enkele van de zorgwekkende kwesties die het comi