Mag de stotteraar leiding geven binnen christelijk Nederland?

Dagelijks leven 17 juli 2018 Katie Vlaardingerbroek
Katie Vlaardingerbroek

Binnen christelijk Nederland zijn er heel veel verhalen waar we ons niet bewust van zijn. Dingen die we indirect onszelf en anderen vertellen over gelovig zijn, goed of slecht zijn en überhaupt mens zijn. Dit is wat er vaak gebeurt rondom de rol van mensen met een beperking binnen geloven en de kerk. Dit soort overtuigingen of verhalen ontstaan echter niet alleen door wat we (niet) zeggen. Ze ontstaan ook door wat we zien. Wat zien we van mensen met een beperking binnen christelijk Nederland? Waar zien we onze christelijke broers en zussen in rolstoelen, met een verstandelijke beperking, of met blindengeleidehond?

Het antwoord is voor mij nog te vaak: tijdens gebedsgenezingsdiensten. Dit zeg ik niet omdat ik denk dat genezingsdiensten altijd slecht zijn. Het probleem ontstaat pas als genezingsdiensten dé plek zijn binnen christelijk Nederland waar mensen met een beperking het podium krijgen. Het is problematisch als mensen met een beperking alleen zichtbaar worden binnen een verhaal waarbij ze genezen moeten worden. Dan lijkt het ‘gebroken vaas verhaal’ namelijk de enige waarheid te zijn. Te vaak krijgen mensen met een (ernstige) beperking alleen het woord en de spotlight om ofwel te vertellen over hun ziekteproces, te vragen voor genezing of te vertellen over hun genezing. Dit geldt niet alleen voor genezingsdiensten, maar ook voor christelijke sprekers die zichtbaar een handicap hebben.

Het problematische verhaal
Gelukkig gebeurt dit niet overal. Binnen allerlei kerken en organisaties zijn mensen met een beperking actief in verschillende rollen. Dit wil ik absoluut niet ontkennen. Noch wil ik per se zeggen dat minder mensen met een beperking naar gebedsgenezingsdiensten zouden moeten gaan. Wat ik duidelijk probeer te maken is dat het problematische verhaal van beperking niet alleen uit de gebedsgenezingswereld komt. Het is niet hun probleem, het is ons probleem. Wat doen wij binnen onze kerk en jeugdgroepen om meer ruimte te geven aan mensen met een beperking? Op welke manieren proberen we actief deze mensen niet als medelijden-verdiende “patiënten” te zien, maar als mensen die net als wij ons dingen kunnen leren en ons kunnen leiden?

"Wat doen wij binnen onze kerk en jeugdgroepen om meer ruimte te geven aan mensen met een beperking?"

In de Bijbel vinden we namelijk een God die niet alleen gehandicapte mensen geneest, maar ze ook uitkiest om belangrijke rollen in te nemen binnen Zijn plannen. Paulus, de grote apostel, reist en bekeert mensen gebukt onder fysieke klachten, waaronder een ‘doorn in het vlees’ – of het een ziekte was of niet, een echte beperking voor hem. Jacob kreeg zelfs van God een beperking voordat hij ook de naam ‘Israël’ kreeg. En neem dan Mozes, de man die het hele volk uit Egypte leidt. Ondanks het feit dat alle grote Mozes-films dit op tactische wijze over het hoofd zien, had hij een ernstig spraakprobleem. Een smoesje uit lafheid? Nee, het feit dat Aäron uiteindelijk voor Mozes blijft spreken, laat zien dat het meer was dan dat. Wat een beperking om te hebben in een cultuur waar retoriek zo belangrijk was. Ik kan me ergens heel goed voorstellen waarom Mozes dacht dat hij het niet kon. Een beperking hebben, maakt heel onzeker.

Toch vinden we in Exodus een God die onze fysieke en mentale handicaps helemaal niet als beperkingen ziet. Sterker nog, als Mozes tegen God zegt: “Neemt u mij niet kwalijk, Heer, maar ik ben geen goede spreker. Dat is altijd zo geweest, en daar is geen verandering in gekomen nu u tegen mij, uw dienaar, gesproken hebt,” antwoordt Hij: “Wie heeft de mens een mond gegeven? Wie maakt iemand stom of doof, ziende of blind? Wie anders dan ik, de Heer? Ga nu.”

Identiteit in de beperking
Een deel binnen in mij vindt deze tekst moeilijk, omdat ik zo gewend ben te denken dat als mijn beperking van God komt dat betekent dat ik slechter ben dan andere christenen en dat mijn gehele identiteit in die beperking ligt. Toch zien we hier iets heel anders. God geneest, interessant genoeg, Mozes niet. Zijn onvermogen tot praten blijft onveranderd nu hij met God praat en Mozes ziet dit als een grote beperking. Zo kan hij God toch niet dienen? En wat zegt God vervolgens: “Ik heb jou gemaakt, precies zoals je bent met alles wat je wel kan en alles wat je niet kan en Ik zeg: Ga. Ik ben bij je.”

"In de Bijbel vinden we  een God die niet alleen gehandicapten geneest, maar ze ook uitkiest om belangrijke rollen in te nemen binnen Zijn plannen"

In deze tekst zien we een God die Zich openbaart als de Schepper van al onze fysieke en mentale handicaps, groot en klein, en weigert deze als beperkingen te zien. Hij kiest Mozes voor wie Mozes is. Niet ondanks of vanwege zijn spraakprobleem. God behandelt mensen met een beperking helemaal niet anders. Hij ziet het niet als beperkingen op dezelfde manier als wij doen. Als Zijn kerk zouden wij dat voorbeeld moeten volgen. Stel je voor dat in meer en meer kerken mensen met een fysieke of mentale beperking ook actief in de oudstenraad, op de preekstoel en in de aanbiddingsband zouden mogen zitten. In Schotland heb ik met blinde, dove en autistische muzikanten gewerkt en hoewel het misschien een “extra investering” kost, klinkt het super!

Mensen met beperkingen, hoe ernstig ze ook lijken, kunnen veel meer dan we denken. Hiermee bedoel ik niet dat ze veel meer op “ons” kunnen lijken, maar dat ze juist in hun verschillende beperkingen ons zoveel te bieden hebben. Wij moeten dit als kerk beter leren zien. We moeten ons durven laten verrassen en durven laten confronteren. We zijn allemaal beperkt, allemaal imperfect en kunnen allemaal op verschillende vlakken dringend genezing gebruiken. Dit betekent echter niet dat we pas waardevol zijn, in het beeld van God gemaakt zijn en belangrijke taken hebben binnen de kerk en het koninkrijk van God als we genezen en perfect zijn. Waarom zou het voor mensen met een meer zichtbare beperking anders moeten zijn?

"We zijn allemaal beperkt, allemaal imperfect"

Stel dat we...
Stel dat we een kerk zijn waarin het de gewoonste zaak van de wereld is dat mensen met een spraakmachine de wekelijkse Bijbeltekst voorlezen. Dat een persoon met autisme op haar eigen manier de aanbidding leidt, ook al is dat niet zo “gestroomlijnd”, “gepland” of “flitsend”. Dat we met z’n allen de tijd zouden leren nemen om te luisteren naar de preken en inzichten van een persoon die door vergevorderde MS niet zo goed meer kan praten. Dat we theologische opleidingen toegankelijker zouden maken voor mensen met ADD, doofheid of blindheid. Dat alle kerken en christelijke conferenties helemaal rolstoel-vriendelijk zouden zijn. Dat we theologie zouden schrijven en preken waarbij we bewust nadenken over hoe het overkomt op mensen met een beperking.

In zo’n wereld zouden gebedsgenezingsdiensten al veel van haar problematischere kanten kwijtraken. In zo’n wereld zou een verlangen naar genezing namelijk niet betekenen dat dit het toneel is waarop de persoon met een beperking zichtbaar is en waardoor hij of zij bepaald wordt. Het is dus goed om als kritische vriend te kijken naar wat er binnen de evangelisch-charismatische gebedsgenezingswereld gebeurt. Maar de impact van deze beweging op de ervaring van christen-zijn met een beperking is een heel klein deel van het verhaal.

Blinde vlekken
Het is gemakkelijk om de blinde vlekken en problemen aan te wijzen bij de gebedsgenezingswereld. Maar heel christelijk Nederland, ook bijvoorbeeld de reformatorische en progressieve hoek, speelt een rol en heeft verantwoordelijkheid.

Ik zou je willen uitdagen om net als ik na te denken over de vragen: Wat is de balk in het oog van mijn kritiek richting de gebedsgenezingsdiensten? Welke blinde vlekken houd ik in stand door naar iemand anders te wijzen? En wat kan ik doen om mezelf en mijn kerk bewuster te maken van de onbedoelde afwijzing van mensen met (ernstigere) beperkingen?

Foto: @EmmaMarieChang

Praatmee

Beluister onze podcast

#369 Ds. Bram Hofland & ds. John de Groot over de hel, eeuwige straf en het laatste oordeel
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

 Proponent L. Schouten
Nieuws

Preekbevoegdheid verleend aan PKN-proponent door Hersteld Hervormde Kerk

Het breed moderamen van de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heeft proponent L. Schouten uit Elspeet per dinsdag preekbevoegdheid toegekend. Dat meldt het kerkverband op haar website. Schouten is al zo’n 35 jaar als proponent actief binnen de voormalige

Willem Lingeman
Video

Echtpaar noemt huwelijk "één groot drama": Willem Lingeman reageert

Bijbelleraar Willem Lingeman reageert in een videoboodschap op een pijnlijke huwelijksgeschiedenis van een echtpaar. Volgens het stel was hun huwelijk “zeker niet Gods wil” en noemt men het “één groot drama”. Inmiddels zijn ze gescheiden en beiden he

Apollinaris Darmawan
Nieuws

Indonesische christen op leeftijd vrijgelaten na jarenlange gevangenisstraf

Na meer dan vier jaar gevangenschap is de christelijke bekeerling Apollinaris Darmawan vrijgelaten uit de Kebon Waru-gevangenis in Indonesië. De man werd in november 2024 vervroegd vrijgelaten, nadat hij meerdere strafverminderingen kreeg. Darmawan z

Indonesische vlag
Nieuws

Honderden moslims protesteren tegen bouw Indonesische kerk

In het Indonesische Kalibaru, een dorp in de stad Depok (West-Java), protesteerden op 5 juli honderden moslims tegen de bouw van een christelijke kerk. Dit gebeurde ondanks dat de kerk alle benodigde vergunningen bezit. Op videobeelden is te zien hoe

Ds. P. den Ouden
Video

Waaraan kun je genade in je hart herkennen? HHK-predikant antwoordt

Waaraan kun je herkennen dat er genade in je hart gekomen is? Op die vraag gaf ds. P. den Ouden in een recente preek antwoord. De HHK-predikant uit Katwijk aan Zee gebruikte in zijn antwoord een citaat van Augustinus. De kerkvader had ooit een briefw

Ann Michelle Lee
Video

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee is aanstaande zondag te gast bij Hour of Power. Ze vertelt daar hoe ze God echt leerde kennen. Ook deelt ze haar droom en boodschap voor de jongere generatie. "Ik wil zoveel mogelijk mensen brengen naar het hart v

Mexico
Nieuws

Mexico: een jaar ontheemd en geen zicht op terugkeer

De maand juli markeert de trieste ‘verjaardag’ van de vlucht van honderden christenen uit hun gemeenschappen in de Mexicaanse deelstaat Chiapas. Ze moesten vrijwel alles achterlaten: hun land, huizen en dieren. Meer dan honderd christenen - van piepj

Arthur Alderliesten
Nieuws

Dolle Mina’s verstoren bijeenkomst Schreeuw om leven: directeur reageert

Afgelopen maandag verstoorden pro-abortus demonstranten een bijeenkomst van Schreeuw om leven in Gouda. De avond was bedoeld om mensen uit de achterban te informeren over het waken bij abortusklinieken. De circa 25 demonstranten - die zich presenteer

Meerartikelen

Syrie
Interview

Syrische christenen houden stand in vijandige omgeving: "God gebruikt de kerk"

"Voor veel mensen wordt de droom van een islamitische staat in Syrië steeds meer werkelijkheid. En daarin is geen plaats voor ongelovigen, zoals christenen." Aan het woord is Ibrahim Lahdo, tot voor kort woonachtig in Syrië. Cvandaag sprak met hem ov

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

De wereld kijkt niet naar je preek, maar naar je daden

Tijdens een zendingsreis in Zuid-Afrika kreeg ik onverwacht de gelegenheid om een van de meest gevaarlijke townships in Kaapstad te bezoeken. Kolonel Bazil Vellai, lid van de kerk waar ik te gast was, had ons persoonlijk uitgenodigd om Manenberg - de

Ds. M. van Reenen
Column

Overvolle huizen: spullen verzamelen of schatten in de hemel?

Een verhuizing levert veel op: stress, chaos, drukte, dozen, helpers, een verhuiswagen die de bocht niet kan halen... Maar ook: bezinning. Al die spullen die je uit het ene huis haalt en in het andere weer neerzet, waar komt het vandaan, waar moet he

Kerk van de Heilige Familie
Nieuws

Drie doden bij aanval op katholieke kerk in Gaza: Israël start onderzoek

Bij een aanval op de Kerk van de Heilige Familie in Gaza-stad zijn donderdag drie mensen omgekomen en raakten er meerdere gewond, onder wie de priester van de parochie. De kerk, waar sinds het uitbreken van de oorlog honderden christenen schuilen, we

Jan Pool
Column

Dankbaarheid is geen luxe; het is een manier van leven

Het leven kent zowel prachtige als pijnlijke momenten. Onlangs kreeg ik de sleutel van een prachtige auto, een cadeau van een dierbare vriend voor wie ik al vijftien jaar een mentor mag zijn. Ik ontving hem met tranen van ontroering in mijn ogen. Wat

Josephat Gwajima
Nieuws

Tanzania sluit grote pinksterkerk na kritiek op mensenrechtenschendingen

De Tanzaniaanse overheid heeft de grote protestantse kerk Glory of Christ Tanzania Church gesloten. Reden: een preek waarin voorganger Josephat Gwajima sprak over mensenrechtenschendingen in het land. Zes weken na de sluiting is de kerk nog altijd di

Ds. D. J. Budding
Video

Hervormde predikant wijst op kerken waar het evangelie niet ten volle klinkt

Als je op het volmaakte offer van de Heere Jezus ziet, dan mag je weten dat je zalig wordt. Toch zijn er, met name aan de rechterflank van de reformatorische gezindte, christenen die zich afvragen of zij wel zalig kunnen worden. Die worsteling leidt

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Wilkin van de Kamp nodigt je uit om de Plaatsvervanger van Jezus beter te leren kennen

"De Heilige Geest is de Geest van Jezus in jou Die het leven van Jezus in en door jou wil leiden", aldus Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. De spreker en schrijver nodigt je in deze aflevering - en in de

Päivi Räsänen
Nieuws

Finse politica overweegt om haar kerk te verlaten na jarenlange LHBTI-strijd

De Finse politica Päivi Räsänen overweegt een definitief afscheid van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland. De aanleiding: de groeiende acceptatie van homorelaties binnen de kerk en het recente besluit van een bisschop om kerken open te stellen v

Naomi Oosterhof
Podcast

Wat houdt ware vriendschap in? Beluister deze podcast

In deze podcastaflevering staat Naomi Oosterhof (foto) stil bij een thema dat ons allemaal raakt: vriendschap. Wat onderscheidt een gewone vriend van een broeder of zuster voor het leven? En hoe kijkt God eigenlijk naar vriendschappen? Naomi neemt je

Groot Letter-uitgave
Persbericht

Bijbelvereniging introduceert Groot Letter Nieuwe Testament (HSV)

Sinds vorige maand is bij de Bijbelvereniging het Nieuwe Testament in Groot Letter-uitgave verkrijgbaar. Deze speciale editie is gedrukt in de Herziene Statenvertaling (HSV) en bedoeld voor mensen die gebaat zijn bij grotere letters, zoals ouderen en

Serhii Burlaka met Oekraïense militairen
Interview

Serhii werkt voor ZOA én is legerpredikant: "Er is een wonder nodig voor Oekraïne"

Als ZOA-medewerker voorziet Serhii Burlaka mensen in de ‘bevrijde gebieden’ rond Cherson (Oekraïne) van voedsel. Maar één week in de maand werkt hij als legerpredikant aan het front. “Ik preek in zo’n week soms maar twee minuten. Het is veel belangri