Waarom Psalmen mij meer doen dan Opwekkingsliederen

God 3 oktober 2016 Ronald Koops
Er is een hernieuwde belangstelling voor de psalmen. Sommige traditionele vormen en berijmingen mogen misschien onder druk staan, nieuwe vormen van psalmen schieten als paddenstoelen uit de grond. En dat is goed, want de psalmen vormen het gebedenboek van de kerk van alle tijden, met liederen van verdriet, troost, hoop en aanbidding.

Hoewel ik erg van Opwekkingsmuziek houd en nieuwe lofprijzingsliederen, hebben de psalmen een speciale plek in mijn hart. Sterker: door de psalmen ben ik gegroeid in mijn gebedsleven en aanbidding voor God. Ik heb ze m’n leven lang gezongen (berijmd met orgel) en daarnaast de laatste jaren ook gebeden, in stilte gelezen of juist hardop geproclameerd.

Een paar jaar geleden begon ik aan een creatief project om een aantal psalmen van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) letterlijk op muziek te zetten. Ik kreeg het verlangen de eeuwenoude psalmen van verdriet, troost, hoop en verwachting in de letterlijke vorm op muziek te zetten, zodat deze psalmen op een nieuwe en frisse manier tot ons zouden spreken. Het resulteerde in de het studio-album ‘Herademen met de Psalmen’ met onder meer liederen van lofprijzing (Psalm 117), verdriet (Psalm 13), berouw (Psalm 51) en hoop (Psalm 121). Maar wat maakt de psalmen nu zo krachtig? Er zijn meerdere aspecten, ik zal er twee uitlichten.

Eerlijke liederen
Allereerst zijn de psalmen eerlijke liederen die ook de rauwe kanten van het leven etaleren. De psalmen spreken over eerlijke en herkenbare gevoelens zoals verdriet, pijn of eenzaamheid (naast hoop en blijdschap). Wat dat betreft vind ik de psalmen een oase van eerlijkheid en heerlijkheid in onze oppervlakkige Facebookgeneratie waarin iedereen vooral de succesvolle kanten van zichzelf etaleert met sprankelende succesberichten en prachtige foto’s van topmomenten. Het gaat goed met ons en dat mag iedereen weten! Maar hoe gaat het met ons als we offline zijn? Durven we ook open te zijn over de momenten dat het niét goed met ons gaat in de kerk of gemeente? De psalmen etaleren ons wel die rauwheid en eerlijkheid. Ze spreken over momenten van verlatenheid (Psalm 22, 13), gevoelens van ongelukkigheid en doodsangst (Psalm 116) of momenten van diep verdriet en tranen (Psalm 6). 
Wat dat betreft vind ik de psalmen een oase van eerlijkheid en heerlijkheid in onze oppervlakkige Facebookgeneratie waarin iedereen vooral de succesvolle kanten van zichzelf etaleert met sprankelende succesberichten en prachtige foto’s van topmomenten.

Maar daar blijft het niet bij. Naast de vraagtekens die we in de psalmen tegenkomen, vinden we ook het uitroepteken van hoop dat wijst naar Jezus en zijn macht, het uitroepteken dat God onze hulp is en dat hij onze voeten niet zal laten wankelen (Psalm 121), dat zijn liefde overstelpend is en zijn trouw eeuwig (Psalm 117), dat de hemel vertelt over zijn majesteit (Psalm 19) en nog veel meer. Allemaal uitroeptekens die wijzen op God en op de Here Jezus. Niet als goedkope oplossing bij verdriet, maar wel als blikrichting: omhoog naar Jezus, de Almachtige. 

Het gaat om Jezus
En daarmee kom ik bij het tweede aspect dat de psalmen zo krachtig maakt: in veel psalmen draait (profetisch) het om Jezus, de Zoon van God, Verlosser en eeuwige Koning. In veel psalmen wordt over de macht en het Koningschap van de Here Jezus gesproken, zoals in Psalm 8:7: U hebt Hem toevertrouwd het werk van uw handen en alles aan zijn voeten gelegd’. Dit gaat over Jezus! Dat lezen we in Hebreeën 2:7, waar over Jezus staat: ‘U hebt Hem voor korte tijd lager dan de engelen geplaatst; U hebt Hem met eer en luister gekroond, alles hebt U aan Hem onderworpen.’
Dwars door de vraagtekens van het leven heen, roepen de psalmen ons op om God te aanbidden, te eren en te prijzen om wie Hij is. Dat kan je helaas niet van alle aanbiddingsliederen zeggen.

Dwars door de vraagtekens van het leven heen, roepen de psalmen ons op om God te aanbidden, te eren en te prijzen om wie Hij is. Dat kan je helaas niet van alle aanbiddingsliederen zeggen. Er zijn (opwekkings)liederen waarin het brandpunt niet bij Jezus ligt, maar bij ons, zoals Opwekking 616, waarin staan: ‘Houd me dicht bij U. Laat me nooit meer gaan. Voor U leg ik mijn leven neer, verlangend naar uw vriendschap, Heer. U alleen begrijpt, wat ik nodig heb. Uw liefde die mij warmte geeft, als U mij in Uw armen neemt. Leid mij naar Uw hart, breng me terug bij U.’ Zie je, het gaat over mij, niet over Hem. Mijn verlangen en mijn wil staat centraal, in plaats van Zijn verlangen en Zijn wil.

Dezelfde toon zien we ook in het zeer populaire lied ‘Lopen op het water’ (Opwekking 789, een vertaling van ‘Oceans’ van Hillsong). De tekst luidt: ‘Geest van God, leer mij te gaan over de golven, in vertrouwen U te volgen te gaan waar U mij heen leidt. Leid me verder dan mijn voeten kunnen dragen. Ik vertrouw op uw genade, want ik ben in uw nabijheid.’ Het is best een mooi lied, maar het gaat weer over mij. Over mijn vertrouwen, over mijn weg over de golven over de status dat ik in Zijn nabijheid ben. 

En dat is toch opmerkelijk. Want in de Bijbel gaat het vaak het niet zozeer over mijn geloof, mijn liefde of mijn keuze voor Hem, maar om Gods liefde, zijn redding, zijn hulp. ‘Jullie hebben niet Mij uitgekozen, maar Ik jullie, en Ik heb jullie opgedragen om op weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht’ (Johannes 15:16a). Onze opdracht is niet om hoger te klimmen, meer te vertrouwen of beter te leven, maar om in Zijn liefde te blijven. Dán dragen we vrucht, omdat we verbonden zijn met Jezus. Hij moet groter worden, zegt Paulus, en wij kleiner. Wij moeten niet schitteren, maar onze schitterende Koning navolgen.

Dat is aanbidding: eer geven wie ere toekomt. Veel psalmen gaan ons op die manier voor in aanbidding van Jezus, want het gaat om Hem. Van Jezus wordt gezegd dat in Hem alles geschapen is, dat Hij de oorsprong is van alles en dat in Hem de volheid heeft willen wonen. Als je dat beseft, dan kan je alleen maar jezelf als mens vernederen, je handen naar Hem opheffen, om Hem werkelijk te aanbidden met bijvoorbeeld de woorden van Psalm 145, waar staat: ‘U, mijn God en Koning, wil ik roemen, uw naam prijzen tot in eeuwigheid. Elke dag opnieuw wil ik U prijzen, uw naam loven tot in eeuwigheid: “Groot is de Heer, Hem komt alle lof toe, zijn grootheid is niet te doorgronden”.’ 

Ronald Koops is hoofdredacteur van De Oogst, het magazine van Tot Heil des Volks (THDV) en pianist en zanger. In oktober organiseert THDV de ‘Levensecht-tour’: drie avonden in de Broederkerk in Kampen (7/10), de Oude Kerk in Ede (22/10) en de grote kerk in Sliedrecht (29/10). De avonden staan in het teken van de rauwheid en de hoop van de psalmen en de rauwheid en de hoop in het missionaire werk van THDV. Op de avond werken onder meer mee: Ronald Koops & band, Peter van Essen (viool), Elise Mannah (zang), Bastiaan Stolk (Winnaar ‘Beste organist van NL’) en Gert Hutten (directeur THDV). Gratis kaarten zijn te bestellen via www.totheildesvolks.nl

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

Europees Parlement roept op tot betere bescherming christenen in Syrië

Het Europees Parlement heeft donderdag met grote meerderheid ingestemd met een gezamenlijke resolutie van vijf fracties waarmee de overgangsregering van Syrië wordt opgeroepen christenen en andere (religieuze) minderheden beter te beschermen. SGP-Eur

Pakistan
Nieuws

Ter dood veroordeelde christen in Pakistan na 23 jaar vrijgesproken

Na meer dan twee decennia gevangenschap is de Pakistaanse katholiek Anwar Kenneth onlangs vrijgesproken van blasfemie door het Hooggerechtshof van Pakistan. De man, die kampt met mentale problemen, zat sinds 2001 vast op beschuldiging van godslasteri

Kerk
Nieuws

Grote Duitse kerken verliezen enorme aantallen leden

Het aantal Duitsers dat lid is van de twee grote kerken in het land daalt drastisch. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die dinsdag door de Duitse nieuwsdienst Idea werden gepubliceerd. Vooral in het oosten daalt het aantal mensen dat lid is van een kerk

Israe
Nieuws

SGP Staphorst spreekt steun uit aan Israël: "Woord 'genocide' is misplaatst en ongepast"

De SGP in Staphorst heeft in de gemeenteraad een statement afgegeven waarin men morele steun uitspreekt aan Israël, de inwoners van Israël en Joodse Nederlanders. “Het gebruik van het woord genocide en de eenzijdige veroordeling van Israël door Neder

Regenboogzebrapad
Nieuws

Engelse christen spant rechtszaak tegen gemeente aan vanwege regenboogzebrapad

Een christelijke vrouw uit het Engelse Camden, Blessing Olubanjo, spant een rechtszaak aan tegen haar gemeente. Aanleiding daarvoor is een zebrapad in de kleuren van de regenboogvlag. Volgens Olubanjo is het zebrapad een politiek statement dat haar r

Ds. D. Breure
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. D. Breure

De hervormde gemeente te Kesteren heeft een beroep uitgebracht op ds. D. Breure. De predikant moet in het Gelderse dorp de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok. Ds. Breure is sinds november 2020 verbonden aan d

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant over mensen die zelfmoord plegen: "Laat het oordeel aan God over"

Als iemand zelfmoord pleegt, hebben we als christenen soms al heel snel ons oordeel klaar. Maar volgens ds. K. Hoefnagel is het helemaal niet aan ons om in zo'n geval te oordelen, dat stelde hij onlangs in een preek. De christelijke gereformeerde eme

Amir Tsarfati
Column

Israël tart elke logica: God is geen mythe

Er is ‘iets’ met Israël wat politici en opiniemakers ongemakkelijk maakt. En het is niet wat ze zeggen dat het is. Zij wijzen naar politiek, nederzettingen, grenzen en oorlogen. Maar graaf onder die uitgesproken verontwaardiging en je zult iets diepe

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe de discipelen werden vervuld met Gods Geest

Pinksteren ligt inmiddels alweer even achter ons, maar in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' staat spreker en schrijver Wilkin van de Kamp nog een keer stil bij dit bijzondere heilsfeit. In onderstaande aflevering vertelt Van d

PKN-dominees
Nieuws

PKN-predikanten doorbreken met statement stilzwijgen over Gaza

Een groeiende groep predikanten binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) wil niet langer zwijgen over het geweld in Gaza. In een statement roepen zij hun kerk op tot een heldere, morele stellingname tegen het Israëlische optreden in de Palestij

Jan Schreuder
Interview

Jan Schreuder kwam niet in een rolstoel terecht: “God heeft mij genezen”

“Het maakt mij niet uit of iemand wel of niet naar de kerk gaat. Ik vertel aan iedereen dat God mij heeft genezen.” Jan Schreuder, gepensioneerd magazijnmedewerker, ontving zo’n tien jaar geleden een bovennatuurlijk wonder dat zijn leven voorgoed ver

Oude kerk zwaar beschadigd
Nieuws

Joodse kolonisten vallen christelijk dorp op Westelijke Jordaanoever aan

De kerkleiders van Taybeh, het laatste christelijke dorp op de Westelijke Jordaanoever, luiden de noodklok na herhaalde aanvallen die door Joodse kolonisten zouden zijn uitgevoerd. Afgelopen maandag werden een eeuwenoude kerk en een christelijke begr

PVV-leider Geert Wilders
Interview

Grote onrust in Zwolle door komst azc: christenen uit de wijk reageren

Vanaf 2027 krijgt de Zwolse wijk Stadshagen een azc. Maandag stemde de gemeenteraad met ruime meerderheid voor. Niet iedereen is blij met de komst van het azc dat aan 400 mensen plek moet bieden. Honderden Zwollenaren protesteerden - in aanwezigheid

pakistan
Nieuws

Pakistaanse rechter weigert voogdij over christelijk meisje aan moslimontvoerder

Een Pakistaanse rechter heeft de voogdij over een 14-jarig christelijk meisje geweigerd aan de volwassen moslimman die haar ontvoerde, dwong zich te bekeren tot de islam en met haar trouwde. De rechtbank concludeerde dat ze minderjarig was en verklaa

Tom
Nieuws

Zeeuwse politieke partij tegen komst Frontrunners: "We komen toch lekker naar Zeeland"

Frontrunners Ministries breidt uit. De kerk maakte afgelopen periode bekend in zowel Zeeland als Eindhoven een nieuwe kerk te starten. In Zeeland is daar de nodige commotie over ontstaan. De Zeeuwse afdeling van GroenLinks/PvdA wil dat de provincie z

syrie
Nieuws

VS schrapt terreurstatus HTS in Syrië; grote zorgen christenen

De Verenigde Staten hebben de terreurstatus van de islamistische militie Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ingetrokken. Die beslissing komt zeven maanden nadat de groep het Syrische regime van Bashar al-Assad omverwierp en de macht greep in Damascus. Christ

prof. dr. Wim Verboom
Nieuws

Prof. dr. Wim Verboom (82) overleden

Op maandag 7 juli 2025 is prof. dr. Wim Verboom op 82-jarige leeftijd overleden. Met zijn heengaan verliest de kerk in Nederland een theoloog die decennialang stem gaf aan het hart van de gereformeerde traditie: de troost van het evangelie in de Heid

Eucharistie
Nieuws

Episcopaalse priester in gelijk gesteld na communievasten uit protest tegen racisme

Een kerkelijke rechtbank van de Episcopaalse Kerk in de Verenigde Staten heeft priester B. Cayce Ramey in het gelijkgesteld. Hij werd eerder door zijn bisdom in Virginia berispt omdat hij bewust geen heilige communie meer uitdeelde — uit protest tege

Baylor University
Nieuws

Christelijke universiteit ontvangt ruim vijf ton om LHBTI-acceptatie in kerken te bevorderen

De christelijke Baylor University in Texas ligt onder vuur nadat de school bekendmaakte een subsidie van bijna 650.000 dollar (circa 554.500 euro) heeft ontvangen van de progressieve Baugh Foundation. Het geld is bedoeld voor een onderzoek dat moet b

Archeoloog
Nieuws

Nieuwe vondsten versterken bewijs voor Bijbelse locatie van Kana

Een team van archeologen heeft nieuwe bewijzen gevonden die erop wijzen dat Jezus Zijn eerste wonder verrichtte in het dorp Khirbet Qana, en niet op de traditionele plek Kafr Kanna. Het gaat om de bekende gebeurtenis waarbij Jezus water in wijn veran