Twee vaders vertellen over rauwe rouw: "De dood heeft niet het laatste woord"

Het is een van de pijnlijkste vormen van verlies: je kind moeten afstaan. Bjorn Visser verloor zijn tweelingdochters Anna en Lynn kort na de geboorte. Timon van Dam moest zijn zoontje Levi van zeven maanden loslaten na wiegendood. Op Vaderdag vertelden ze hoe ze in de donkerste dagen hun geloof niet verloren, maar juist God opnieuw leerden kennen. Niet als theorie, maar als Iemand die meehuilt, de Trooster. "Zelfs Jezus huilde. Waarom zouden wij onze tranen dan wegstoppen?”
Het was november 2018. Bjorn en zijn vrouw Inge gingen voor een standaard controle naar het ziekenhuis. Hun tweeling was dertig weken onderweg. Plots sloeg de sfeer om. "Lynn had geen vruchtwater meer, Anna juist alles. Hun hartslag was onregelmatig. We moesten direct met spoed een keizersnede laten uitvoeren", vertelt Bjorn. "Om 13:30 uur kwamen we aan, om 16:15 waren ze geboren."
De eerste uren gaven hoop, maar al op de derde nacht kwam het moment dat hun wereld instortte. “We werden wakker gemaakt: ‘Jullie moeten nu komen, want jullie moeten afscheid nemen van Anna.’ Alles wat je dan nog ooit tegen je kind zou willen zeggen, komt er op dat moment uit. Alles.”
Bjorn herinnert zich hoe verscheurd hij zich voelde. Zijn vrouw Inge was herstellende van de keizersnede, Lynn vocht voor haar leven, en nu moest hij ook nog afscheid nemen van hun pasgeboren dochter. “Voor wie van mijn drie meiden moest ik er op dat moment zijn?”, zegt hij. Toch ging hij door, want Lynn leefde nog. Maar de volgende dag volgde een nieuwe klap: ook zij bleek een ernstige hersenbloeding te hebben gehad. “Toen kregen we te horen dat ook zij het niet zou overleven. Ze had een ernstige hersenbloeding. We moesten ook van haar afscheid nemen."
'Waar was U, God?'
Bjorn is theoloog. Hij kent de antwoorden over lijden. Maar theorie is iets anders dan leven. "We hadden zó gebeden. Kerken stonden voor ons in gebed. God had kunnen ingrijpen. Maar dat gebeurde niet. Dus ja, de vraag 'Waar was U?' kwam heel rauw op mij af."
Hij kreeg tijdens een gebed een beeld: "Ik zag de NICU, de couveuses. En daar tussenin stond God. Huilend. Ik dacht: Als iemand weet wat het is om een kind te verliezen, dan is het God zelf. Hij gaf zijn eigen Zoon." Timon vult aan: "Zelfs Jezus huilde. Waarom zouden wij onze tranen dan wegstoppen?"
Levi, de kleine evangelist
Ook Timon weet wat het is om je kind te verliezen. "Levi was kerngezond. Er was niets aan de hand, tot die ene dag bij de oppas. We kregen ineens dat telefoontje: het ging helemaal mis." Levi had vermoedelijk een ademstilstand gekregen tijdens zijn slaap. Hij werd nog gereanimeerd en met spoed naar het Sofia Kinderziekenhuis in Rotterdam gebracht.
"Vijf dagen lang leefden we tussen hoop en vrees. Toen moesten we hem toch uit onze handen in Gods handen leggen." Ze zongen over hoop terwijl het leven uit Levi wegliep. "Het lied ‘Een toekomst vol van hoop’ is sindsdien nooit meer hetzelfde. Ik krijg nog steeds een brok in mijn keel als ik het hoor."
Boosheid volgde. "Ik heb het uitgeschreeuwd tegen de arts," vertelt hij. Ook Bjorn vertelde hoe woede hem uiteen scheurde. "Als God op dat moment tegenover me had gestaan, had ik Hem misschien wel neergeslagen. Zo boos en teleurgesteld was ik."
Toch veranderde er iets voor beide mannen. Juist in hun wanhoop en boosheid ontdekten ze dat God niet wegbleef. Timon zegt: "Achteraf zie ik: God was er wel. Levi heeft Caroline en mij dichter bij elkaar gebracht. Zijn naam betekent ‘verbinder’. En dat is hij echt geweest." Bjorn verwoordt het zo: "Wat mij gaande heeft gehouden, is dat ene beeld tijdens het gebed: God die daar stond tussen de couveuses. Niet afwezig, maar huilend. Dat beeld heeft mij nooit meer losgelaten."
Rouw als labyrint
Bjorn begon later Stichting Rouwkost, om ouders te ondersteunen die een kind verloren, van conceptie tot achttien jaar. Hij schreef ook twee boeken: Papa’s rouwen ook en Vier handen op een lege buik. "Wat rouw zo intens maakt, is dat je niet alleen je kind verliest, maar ook de lelijke kanten van jezelf tegenkomt", zegt hij.
"Ik zie rouw niet als een doolhof waarin je verdwaalt, maar als een labyrint: er is een weg naar binnen, maar ook weer naar buiten." Hij moedigt ouders aan om de eenzaamheid te doorbreken. "Je moet het zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Laat mensen toe. Laat God toe. Er zijn zoveel anderen die je willen helpen."
Een Vader die zelf verloor
Timon vertelt hoe geloof in zijn traditionele kerkelijke omgeving vaak beleefd, maar niet uitgesproken wordt. "Levi werd bij ons in het dorp de ‘kleine evangelist’ genoemd. Zijn verhaal heeft miljoenen mensen bereikt, ook via video’s. En zo konden we iets vertellen over onze Schepper."
Hij heeft zijn dagboekje van toen nog altijd. Met moeite leest hij een fragment voor:
"Lieve Levi, het laatste gebed heeft niet geholpen. Je bent er over een uurtje niet meer. We gaan je zo missen. Papa en mama houden zielsveel van jou. Zeg maar tegen de Heer dat we eraan komen."
Tot ziens
"De pijn blijft," zegt Bjorn. "Maar het leven krijgt eromheen meer ruimte. Het gemis verdwijnt niet, maar ik weet zeker dat ik Anna en Lynn terugzie. Voor ons is het geen vaarwel, maar een tot ziens. Tot straks, bij God." Timon knikt: "Psalm 42: ‘Maar de HEERE zal uitkomst geven.’ Dat is voor mij een levensmotto geworden. Want wat er ook gebeurt, de dood heeft niet het laatste woord."
Bekijk hieronder het interview met Bjorn en Timon terug in Hour of Power.
Praatmee