Zorgen in Frankrijk: toename geweld en vandalisme tegen kerken en christenen

In Frankrijk groeit de bezorgdheid over een toename van geweld en vandalisme tegen kerken en geestelijken. De recente aanvallen worden door diverse waarnemers beschreven als een symptoom van toenemende "christenfobie" – vijandigheid tegenover het christelijk geloof.
Op 10 mei werd priester Laurent Milan, kort na de avondmis, geconfronteerd met een groep van tien jongeren bij de kerk Notre-Dame-de-Bon-Repos in Montfavet, nabij Avignon. De jongeren, deels met capuchons op, vroegen om toegang tot de kerk en deden alsof ze interesse hadden in het geloof. Eenmaal binnen riepen zij beledigingen tegen het christendom en scandeerden "Allahu Akbar", Allah is groot. Volgens priester Milan dreigden zij ook de kerk in brand te steken.
“Het ging hen niet om mij persoonlijk", aldus Milan in de Franse krant La Provence. “Hun woede was gericht tegen het geloof.” De priester deed aangifte, waarop de politie extra beveiliging regelde voor de zondagse eucharistieviering.
Golf van ontheiligingen en geweld
Deze gebeurtenis staat niet op zichzelf. Begin mei werd in Saint-Aygulf een kerk geschonden. Het tabernakel werd opengebroken en de hosties – het heiligste binnen de katholieke eredienst – werden verwijderd. Bisschop François Touvet noemde het een “doelbewuste ontheiliging van het Allerheiligste”.
Ook elders werden kerken en parochiegebouwen beklad of vernield, onder andere in Maurepas, Rennes, Parijs en Normandië. In Cambrai werd in maart een 96-jarige priester mishandeld en vastgebonden door inbrekers. Hij werd beroofd van onder andere kelken, een schilderij en cheques.
Op Goede Vrijdag werden twee priesters in Lisieux en Tarascon aangevallen. In beide gevallen ging het om mannen die met geweld de kerkorde verstoorden.
Mediazwijgen en politieke stilte
Ondanks de ernst van de incidenten, blijft aandacht in de landelijke Franse media schaars. Ook vanuit de Franse regering bleef het opvallend stil. Minister Bruno Retailleau, verantwoordelijk voor religieuze zaken, gaf geen reactie.
Dit stilzwijgen wekt wrevel bij christelijke organisaties. “Zodra een moskee of synagoge wordt aangevallen, volgt er breed protest. Waarom niet als het een kerk betreft?” vraagt een woordvoerder van OIDAC Europe zich af. Deze waakhond meldt dat in 2024 bijna 1.000 anti-christelijke incidenten plaatsvonden in Frankrijk – het hoogste aantal in Europa.
‘Christenfobie’ in opmars
De term christenfobie verwijst naar haat of vijandigheid tegenover christenen of hun overtuigingen. Het gaat om minachting, bespotting en maatschappelijke uitsluiting, vaak vanuit een seculiere of anti-religieuze houding.
Volgens een recent Frans inlichtingenrapport waren in 2024 31 procent van alle religieus gemotiveerde delicten anti-christelijk van aard. Ter vergelijking: antisemitische incidenten vormden 62 procent, en anti-islamitische 7 procent.
Het aantal brandstichtingen in kerken steeg bovendien met 30 procent ten opzichte van 2023.
In maart werden in een dorp in Zuidwest-Frankrijk 58 graven, een kerkdeur en een oorlogsmonument beklad met islamistische leuzen zoals “Onderwerp u aan Allah” en “Ramadan Mubarak, ongelovigen”.
Roep om erkenning
Aartsbisschop François Fonlupt van Avignon wees na het incident in Montfavet op sociale spanningen en armoede. Hij waarschuwde voor “een mediaretoriek die olie op het vuur kan gooien”. Tegelijkertijd benadrukken critici dat armoede geen excuus is voor geweld of heiligschennis.
De Franse president Macron reageerde vorige maand wél na een moordaanslag op een moskee bij Nîmes. Hij stelde dat “racisme en haat op basis van religie geen plaats hebben in Frankrijk” en dat “vrijheid van godsdienst onaantastbaar is”.
Praatmee