Is het echt zo erg gesteld met jongeren?

Nieuws 14 mei 2024 A.W. van Vugt
bel-angst

Als je je oor te luisteren legt, dan hoor je nogal eens dat het niet zo goed gaat met onze jongeren. Op scholen lijkt het aantal ‘probleemgevallen’ toe te nemen en in christelijke gemeenten kan ook nog wel eens de schrik om het hart slaan als er naar de jeugd wordt gekeken. Maar is het echt zo erg gesteld met jongeren?

We kennen in onze omgeving waarschijnlijk – én hopelijk – ook genoeg jongeren met wie het heel goed gaat. Tieners die geen problemen hebben, het uitstekend doen op school en actief meedoen in de christelijke gemeente. Toch is er iets aan de hand.

Gezondheidsmonitor
Om een beeld te geven eerst enkele onderzoeksresultaten. Uit onderzoek dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) eind november 2023 publiceerde (als onderdeel van de Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19), blijkt dat jongeren van 12 tot en met 25 jaar denken dat ze een belangrijk deel van hun leven hebben gemist. Ze misten bijvoorbeeld de musical van groep 8, de diploma-uitreiking of de start van hun studentenleven. Ook hebben ze het gevoel dat ze leerachterstanden hebben opgelopen; dit kan stress geven.

Verder geven jongeren aan dat het contact met vrienden tijdens de coronatijd is verwaterd en dat ze nog erg moeten wennen aan grote groepen. Ze vinden het lastig om met onbekenden te praten.

In het onderzoek geven de respondenten ook aan dat ze nog altijd mentale gevolgen ervaren, zoals blijvende negatieve gevoelens, smetvrees en angst voor nieuwe coronamaatregelen.

In het onderzoek geven de respondenten ook aan dat ze nog altijd mentale gevolgen ervaren, zoals blijvende negatieve gevoelens, smetvrees en angst voor nieuwe coronamaatregelen. Van de jongeren voelde 49 procent zich in de periode van het onderzoek (september; meetronde 9) enigszins tot sterk eenzaam. Dit zijn slechts enkele resultaten van het onderzoek. Meer informatie is hier te vinden.

Motivatie 
Deze onderzoeksdata komen tot leven in gesprekken die ik voer met docenten in het voortgezet onderwijs en het hoger beroepsonderwijs. In hun dagelijkse omgang met leerlingen en studenten merken ze dat de psychische problematiek toeneemt. Een voorbeeld is dat ze merken dat meer leerlingen door psychische problemen fulltime thuis onderwijs volgen. Opvallend is ook dat docenten vinden dat sociale 
vaardigheden afnemen. Leerlingen en studenten hebben bijvoorbeeld moeite om een vraag te stellen in de groep. Docenten moeten ook uitkijken om in de klas aan een student een vraag te stellen, want men kan zich dan onveilig voelen. 

Veel leerlingen hebben moeite met plannen en structuur aanbrengen. Zelfstandig thuis huiswerk doen, komt onder druk te staan. Bovendien hebben ze steeds meer moeite om zich langere tijd te concentreren. De spanningsboog lijkt alsmaar korter te worden.

Docenten geven ook aan dat ze merken dat de (hoge)school in het leven van leerlingen en studenten steeds minder centraal staat. De motivatie voor school neemt af. De sportschool en bijbaantjes vragen meer en meer aandacht. En dat begint al vroeg op de middelbare school.

De kwaliteit van het contact met anderen staat onder druk. Dit heeft gevoelens van eenzaamheid tot gevolg.

Bel-angst
Om deze ontwikkeling nu een-op-een te verbinden aan de coronapandemie gaat te ver. In het onderwijs werden ook vóór de pandemie deze ontwikkelingen al gesignaleerd, maar corona heeft deze versterkt. 

Het ligt voor de hand om de link te leggen met wat er bekend is van de zogenoemde Generatie Z. Met deze generatie worden de jongeren tussen 8 en 23 jaar bedoeld, geboren in de periode van 2000 tot 2015, en daarmee volledig opgegroeid met internet en sociale media. Dit betekent bijvoorbeeld dat ze vergeleken met eerdere generaties meer binnen zitten en dat hun sociale leven zich voor een belangrijk deel online afspeelt. Internationale grenzen zijn er amper, want ze kunnen zich met iedereen overal ter wereld verbinden.

Overigens zijn de contacten via sociale media toch vaak anders dan echte ontmoetingen met anderen. Het gaat er vluchtiger, soms ook resultaatgerichter 
en harder aan toe. De kwaliteit van het contact met anderen staat onder druk. Dit heeft gevoelens van eenzaamheid tot gevolg. Voor hen is het nog niet zo eenvoudig om echte ontmoetingen te organiseren. In het onderwijs wordt gemerkt dat het soms lastig voor hen is om contact te maken met mensen die ze niet kennen of dat ze niet goed weten hoe ze onderdeel van een groep kunnen worden. In het hoger onderwijs is bijvoorbeeld bel-angst een issue. Studenten appen liever dan dat ze even telefonisch contact leggen met bijvoorbeeld een mogelijke stageplaats.

A.W. van Vugt is directeur Zakelijke Opleidingen bij Christelijke Hogeschool Ede. Dit artikel verder lezen? Word abonnee van De Waarheidsvriend! Maak gebruik van deze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

Europees Parlement roept op tot betere bescherming christenen in Syrië

Het Europees Parlement heeft donderdag met grote meerderheid ingestemd met een gezamenlijke resolutie van vijf fracties waarmee de overgangsregering van Syrië wordt opgeroepen christenen en andere (religieuze) minderheden beter te beschermen. SGP-Eur

Pakistan
Nieuws

Ter dood veroordeelde christen in Pakistan na 23 jaar vrijgesproken

Na meer dan twee decennia gevangenschap is de Pakistaanse katholiek Anwar Kenneth onlangs vrijgesproken van blasfemie door het Hooggerechtshof van Pakistan. De man, die kampt met mentale problemen, zat sinds 2001 vast op beschuldiging van godslasteri

Kerk
Nieuws

Grote Duitse kerken verliezen enorme aantallen leden

Het aantal Duitsers dat lid is van de twee grote kerken in het land daalt drastisch. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die dinsdag door de Duitse nieuwsdienst Idea werden gepubliceerd. Vooral in het oosten daalt het aantal mensen dat lid is van een kerk

Israe
Nieuws

SGP Staphorst spreekt steun uit aan Israël: "Woord 'genocide' is misplaatst en ongepast"

De SGP in Staphorst heeft in de gemeenteraad een statement afgegeven waarin men morele steun uitspreekt aan Israël, de inwoners van Israël en Joodse Nederlanders. “Het gebruik van het woord genocide en de eenzijdige veroordeling van Israël door Neder

Regenboogzebrapad
Nieuws

Engelse christen spant rechtszaak tegen gemeente aan vanwege regenboogzebrapad

Een christelijke vrouw uit het Engelse Camden, Blessing Olubanjo, spant een rechtszaak aan tegen haar gemeente. Aanleiding daarvoor is een zebrapad in de kleuren van de regenboogvlag. Volgens Olubanjo is het zebrapad een politiek statement dat haar r

Ds. D. Breure
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. D. Breure

De hervormde gemeente te Kesteren heeft een beroep uitgebracht op ds. D. Breure. De predikant moet in het Gelderse dorp de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok. Ds. Breure is sinds november 2020 verbonden aan d

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant over mensen die zelfmoord plegen: "Laat het oordeel aan God over"

Als iemand zelfmoord pleegt, hebben we als christenen soms al heel snel ons oordeel klaar. Maar volgens ds. K. Hoefnagel is het helemaal niet aan ons om in zo'n geval te oordelen, dat stelde hij onlangs in een preek. De christelijke gereformeerde eme

Amir Tsarfati
Column

Israël tart elke logica: God is geen mythe

Er is ‘iets’ met Israël wat politici en opiniemakers ongemakkelijk maakt. En het is niet wat ze zeggen dat het is. Zij wijzen naar politiek, nederzettingen, grenzen en oorlogen. Maar graaf onder die uitgesproken verontwaardiging en je zult iets diepe

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe de discipelen werden vervuld met Gods Geest

Pinksteren ligt inmiddels alweer even achter ons, maar in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' staat spreker en schrijver Wilkin van de Kamp nog een keer stil bij dit bijzondere heilsfeit. In onderstaande aflevering vertelt Van d

PKN-dominees
Nieuws

PKN-predikanten doorbreken met statement stilzwijgen over Gaza

Een groeiende groep predikanten binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) wil niet langer zwijgen over het geweld in Gaza. In een statement roepen zij hun kerk op tot een heldere, morele stellingname tegen het Israëlische optreden in de Palestij

Jan Schreuder
Interview

Jan Schreuder kwam niet in een rolstoel terecht: “God heeft mij genezen”

“Het maakt mij niet uit of iemand wel of niet naar de kerk gaat. Ik vertel aan iedereen dat God mij heeft genezen.” Jan Schreuder, gepensioneerd magazijnmedewerker, ontving zo’n tien jaar geleden een bovennatuurlijk wonder dat zijn leven voorgoed ver

Oude kerk zwaar beschadigd
Nieuws

Joodse kolonisten vallen christelijk dorp op Westelijke Jordaanoever aan

De kerkleiders van Taybeh, het laatste christelijke dorp op de Westelijke Jordaanoever, luiden de noodklok na herhaalde aanvallen die door Joodse kolonisten zouden zijn uitgevoerd. Afgelopen maandag werden een eeuwenoude kerk en een christelijke begr

PVV-leider Geert Wilders
Interview

Grote onrust in Zwolle door komst azc: christenen uit de wijk reageren

Vanaf 2027 krijgt de Zwolse wijk Stadshagen een azc. Maandag stemde de gemeenteraad met ruime meerderheid voor. Niet iedereen is blij met de komst van het azc dat aan 400 mensen plek moet bieden. Honderden Zwollenaren protesteerden - in aanwezigheid

pakistan
Nieuws

Pakistaanse rechter weigert voogdij over christelijk meisje aan moslimontvoerder

Een Pakistaanse rechter heeft de voogdij over een 14-jarig christelijk meisje geweigerd aan de volwassen moslimman die haar ontvoerde, dwong zich te bekeren tot de islam en met haar trouwde. De rechtbank concludeerde dat ze minderjarig was en verklaa

Tom
Nieuws

Zeeuwse politieke partij tegen komst Frontrunners: "We komen toch lekker naar Zeeland"

Frontrunners Ministries breidt uit. De kerk maakte afgelopen periode bekend in zowel Zeeland als Eindhoven een nieuwe kerk te starten. In Zeeland is daar de nodige commotie over ontstaan. De Zeeuwse afdeling van GroenLinks/PvdA wil dat de provincie z

syrie
Nieuws

VS schrapt terreurstatus HTS in Syrië; grote zorgen christenen

De Verenigde Staten hebben de terreurstatus van de islamistische militie Hayat Tahrir al-Sham (HTS) ingetrokken. Die beslissing komt zeven maanden nadat de groep het Syrische regime van Bashar al-Assad omverwierp en de macht greep in Damascus. Christ

prof. dr. Wim Verboom
Nieuws

Prof. dr. Wim Verboom (82) overleden

Op maandag 7 juli 2025 is prof. dr. Wim Verboom op 82-jarige leeftijd overleden. Met zijn heengaan verliest de kerk in Nederland een theoloog die decennialang stem gaf aan het hart van de gereformeerde traditie: de troost van het evangelie in de Heid

Eucharistie
Nieuws

Episcopaalse priester in gelijk gesteld na communievasten uit protest tegen racisme

Een kerkelijke rechtbank van de Episcopaalse Kerk in de Verenigde Staten heeft priester B. Cayce Ramey in het gelijkgesteld. Hij werd eerder door zijn bisdom in Virginia berispt omdat hij bewust geen heilige communie meer uitdeelde — uit protest tege

Baylor University
Nieuws

Christelijke universiteit ontvangt ruim vijf ton om LHBTI-acceptatie in kerken te bevorderen

De christelijke Baylor University in Texas ligt onder vuur nadat de school bekendmaakte een subsidie van bijna 650.000 dollar (circa 554.500 euro) heeft ontvangen van de progressieve Baugh Foundation. Het geld is bedoeld voor een onderzoek dat moet b

Archeoloog
Nieuws

Nieuwe vondsten versterken bewijs voor Bijbelse locatie van Kana

Een team van archeologen heeft nieuwe bewijzen gevonden die erop wijzen dat Jezus Zijn eerste wonder verrichtte in het dorp Khirbet Qana, en niet op de traditionele plek Kafr Kanna. Het gaat om de bekende gebeurtenis waarbij Jezus water in wijn veran