Bart Jan Spruyt over Forum voor Democratie: "Liever cultuurchristendom dan links christendom"

Hoewel de Tweede Kamer met zomerreces is, blijven we op CIP.nl graag aandacht besteden aan politiek in combinatie met het christendom. Daarom maakten we met historicus en publicist Bart Jan Spruyt een driedelige serie over politieke partijen in Nederland. Spruyt geeft daarin antwoorden op door ons gestelde vragen over een politieke partij. Vandaag deel 1: Forum voor Democratie. 

Dit artikel is je cadeau gedaan door cvandaag Premium lid Geerten van Breugel.

Word ook lid

Forum voor Democratie is voor veel christenen een aantrekkelijke partij. Hoe komt dat volgens u?
Ik weet niet zeker of ‘veel’ christenen Forum een aantrekkelijke partij zijn gaan vinden. Voor CU’ers geldt dat in ieder geval niet. En heb je meer dan de vingers van één of twee handen nodig om het aantal SGP’ers te tellen dat openlijk sympathie betuigt aan Forum? Dat Forum de SGP heeft geholpen aan een tweede zetel in de Eerste Kamer, was taktiek: liever een SGP’er dan een D66’er moeten ze (terecht) hebben gedacht. Dat Forum een wig tussen CU en SGP heeft gedreven in het Europees Parlement heeft gedreven, lijkt me een incident. Dat uiteengaan was vroeg of laat toch wel gebeurd, ook zonder Forum.

Áls er sprake is van sympathie van christenen voor Forum kan ik dat overigens wel begrijpen. Baudet spreekt zich uit tegen massa-immigratie en de ‘verdunning’ van onze cultuur die daarvan het gevolg is, tegen het verlies van nationale soevereiniteit, tegen de klimaatgekte dat een nieuw, seculier evangelie lijkt te zijn geworden. En belangrijker nog: Baudet is interessanter dan Fortuyn en Wilders. Fortuyn en Wilders hadden het over de joods-christelijke cultuur en bedoel(d)en dan eigenlijk niet veel meer dan de waarden van de Verlichting en van ‘1968’. Baudet stelt ook díe waarden ter discussie, bijvoorbeeld in zijn essay over Houellebecq. Dat maakt hem belangrijk en interessant, ook wat mij betreft.

Waar komt volgens u de bovengemiddelde interesse van Baudet in het christendom vandaan? Werkelijk alleen in cultuurchristendom? Hij spreekt er bijvoorbeeld veel vaker over dan Geert Wilders.
Baudet heeft geen christelijke achtergrond, naar mijn beste weten. Hij heeft het bestudeerd, kijkt er van buitenaf tegen aan, en ziet dat de christelijke cultuur niet alleen een probleem, of hét probleem, is, maar juist antwoorden heeft op de nieuwe vragen. Dan gaat het over instituties als huwelijk en gezin, over een samenleving die meer is dan een verzameling ontwortelde schapen, over een metafysische oriëntatie zelfs, over traditie en cultuur. Liever cultuurchristendom dan links christendom, zou ik zeggen. Iemand die de waarden van de christelijke traditie inziet, ook al kan hij zelf niet in de waarheid van het christelijk geloof geloven, is mij dierbaar. Baudet lijkt mij een romantisch zoekende ziel, een romantisch-conservatieve provo en zoeker. Hij wil debat binnen zijn partij, ook over deze zaken, zoals hij in zijn Zomermanifest heeft aangekondigd.

Zijn er ook kritische punten vanuit het christelijk geloof richting Fvd?
Natuurlijk kun je heel kritisch zijn over de medisch-ethische standpunten van Forum. Dat ben ik ook. Maar naast de officiële standpunten over deze onderwerpen, is er blijkbaar ook de twijfel aan de juistheid van die standpunten, en de behoefte ze te bediscussiëren en misschien wel te heroverwegen. Ik vind dat heel spannend. Ik was zelf al helemaal ondergedoken in het klooster van het onderwijs, in navolging van de optie van Benedictus zeg maar, maar vind dit zo spannend en belangrijk dat ik mijzelf op de behoefte betrap om het politieke debat weer nauwgezet te gaan volgen.

Een ander punt dat in dit verband misschien moet worden genoemd, is de zekere mate van openheid richting altright-achtige mensen en groepen. Dat begrijp ik niet en verdraag ik niet, zeker als er een geur van antisemitisme omheen hangt want dat is volgens mij een van de grootste zonden die je kunt begaan. Haat ook de rok die van het vlees besmet is, zou ik in dit verband zeggen.

Een belangrijk onderwerp op de politieke agenda van Fvd is het terugdringen van immigratie en het bevorderen van opvang in de eigen regio. Volgens sommige christenen botst de zienswijze van Fvd met de boodschap van naastenliefde in de Bijbel. Hoe kijkt u daar tegenaan?
Dat lijkt mij nu flauwekul. Je moet ook kijken naar de opvangcapaciteit en het draagvlak van je eigen samenleving. De integratie van nieuwkomers is een groot probleem, en zoals Fortuyn al zei: je moet niet dweilen met de kraan open. Voor alle duidelijkheid: ik ben ook van mening dat mensen die vanwege hun geloof, politieke overtuiging of geaardheid zijn gevlucht, opvang moeten krijgen. Maar dat is wat anders dan je grenzen openstellen voor ongekwalificeerde massa-immigratie. Hoeveel asielzoekers hebben de mensen die zo op dat argument van de naastenliefde tamboereren, zelf in huis genomen?

Tijdens een symposium in Gouda vertelde u over een vergelijking die Baudet ooit maakte tussen Johannes de Doper en Jezus en uzelf en hij. U noemde daar ook het woord messias. Ziet u Baudet als een soort messias? En waarom wel/niet?
Natuurlijk niet. Waar ik aan refereerde was dat Baudet mij ooit met Johannes de Doper had vergeleken, met een soort voorloper, en zichzelf daarmee, zeker impliciet, als een soort messias had neergezet. Als dat zo is, dan heb ik wel mijn vragen, zoals ook Johannes op zeker moment twijfels had. Die vragen heb ik in Gouda gesteld, en op in ieder geval één vraag heb ik een duidelijk antwoord gekregen: Baudet sprak zich nadrukkelijk uit voor de vrijheid van christelijk onderwijs – voor mij een zeer aangelegen punt.

Dit is deel 1 in een serie van 3. Komende weken worden de partijen SGP en ChristenUnie met Bart Jan Spruyt besproken. 

Christenen die meer diepgang willen kiezen voor cvandaag Premium

Je las net een gratis cvandaag Premium artikel. Meld je aan en start je gratis maand.

Start je gratis maand