Studiedag over ‘Theologie in tijden van crisis en conflict’

'Theologie in tijden van crisis en conflict': dat is het thema van de studiedag die het Baptisten Seminarium en het International Baptist Theological Study Centre (IBTS) samen organiseren op donderdag 25 januari. De dag wordt gehouden op de Vrije Universiteit en is bedoeld voor voorgangers, studenten theologie en andere belangstellenden. Deelname is gratis, aanmelding is vereist.
Theologische bezinning nodig
“De huidige crises en conflicten veroorzaken grote uitdagingen voor hele regio's en bevolkingsgroepen in de wereld, en bepalen in grote mate ons perspectief op de wereld. Dat vraagt om theologische bezinning”, licht Hans Riphagen, rector van het Baptisten Seminarium, toe. “Tijdens de studiedag zetten we in op het gesprek daarover, met theologen en studenten uit de bredere Euro-Aziatische regio. Enkelen van hen komen uit de conflicthaarden zelf. Zij zijn hier vanwege de doctoraatsweek van het IBTS, die dit jaar 75 jaar bestaat.”
Tegengif tegen haat en uitsluiting
De theologie moet durven nadenken over de crises en conflicten van vandaag de dag, is de overtuiging van de organisatoren. “Ze raken ons in Nederland, maar raken in het bijzonder ook de christenen en kerken waar we internationaal mee verbonden zijn in landen als Oekraïne, Armenië en het Midden-Oosten. Voor hen is theologie in tijden van conflict geen abstracte denkoefening, maar een bittere noodzaak: Hoe moet je dan als christen leven en wat betekent de weg van Jezus dan?”
Wat theologisch nadenken over conflicten ingewikkeld maakt, is dat religieuze identiteiten en ideologieën er vaak een rol in spelen. “Daarover moet nagedacht worden, vanuit historische en sociologische perspectieven, maar ook de theologie is nodig, om de situatie te begrijpen, maar ook om te helpen onderscheiden wat goed en kwaad is. Om vanuit haar bronnen met tegengif te komen tegen haat en uitsluiting, en het licht van Jezus Christus over de situatie te doen schijnen.”
Het programma
VU-hoogleraar Katja Tolstoj zal de openingslezing van de dag verzorgen, en ingaan op wat zij ziet als de (publieke) rol van theologie in deze roerige tijd. Zij bekleedt de leerstoel 'Theologie en religie in post-traumatische samenlevingen’ aan de Vrije Universiteit en was in 2022/2023 de Theoloog des Vaderlands. Daarnaast komen theologen aan het woord die in of rondom conflictgebieden werken en dagelijks met ‘theologie in tijden van conflict’ bezig zijn. Er is ruimte om eigen ervaringen te delen, over hoe conflicten en crises onze levens raken – dichtbij of ver weg.
Het doel van de dag is om in gesprek te gaan over een agenda voor de theologie in de komende jaren: een theologie die kritisch en hoopvol durft te zijn in de huidige geopolitieke werkelijkheid. Dit wordt gedaan vanuit een vrijkerkelijk (baptistisch en doopsgezind) perspectief, met ’s middags bijdragen van (vrijkerkelijke) hoogleraren prof. Henk Bakker, prof. Fernando Enns en prof. David Gushee, allen verbonden aan de Vrije Universiteit. De dag zal worden afgesloten met een moment van viering. De studiedag betreft een nieuwe bijeenkomst in de reeks van McClendon Lectures vanuit de McClendon leerstoel voor evangelische en baptistische theologie.
IBTS 75 jaar
Het thema van deze dag – conflict, maar ook vredestichten – is diep verweven met de geschiedenis van IBTS. Het instituut werd opgericht in 1949, in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog, als een vredesinitiatief van verschillende Europese landen. Sindsdien is IBTS op reis geweest langs verschillende plekken in Europa, van Ruslikon naar Praag, om nu in Amsterdam een plek te hebben, met een bediening voor de Euro-Aziatische regio. De inzet voor contextuele vormen van theologie is echter gebleven, met een speciale focus op de identiteit, missie en praktijk van baptisten.
Nu IBTS zijn 75-jarig jubileum viert, en ook een 10-jarige partnerschap met de Vrije Universiteit Amsterdam, staat het thema vredestichten, gedreven door het evangelie, nog net zo op de agenda als in 1949.
De dag is geheel Engelstalig, zonder vertaling.
Praatmee