Ria (69) is niet meer weg te denken uit de thuiszorg: “Nooit overwogen om wat anders te gaan doen”
De thuiszorg is de 69-jarige Ria van der Waal uit Ridderkerk-Rijsoord op het lijf geschreven. Elke dag trekt ze er met haar knalrode Audi op uit om haar cliënten aan huis te verzorgen. Ria gaat geen taak uit de weg en past haar motto ‘luisteren, zien en direct je handen laten wapperen’ graag in de praktijk toe. De Rijsoordse begon in de huishouding, werd later helpende en verzorgende IG en is inmiddels al even EVV’er. Cvandaag ging onlangs in gesprek met de goedlachse vrouw wiens hart in de zorg ligt: “Als je eens weet hoe de mensen naar je uitkijken”
‘Iets voor een ander betekenen’, het is iets wat Ria naar eigen zeggen al op vroege leeftijd bezighoudt. Als ze als 12-jarige de lagere school verlaat, kiest ze voor de huishoudschool. “Ik was niet zo’n leerster”, zegt Ria die in 1968 haar diploma behaalt. Aan de slag in de huishouding zou je denken, maar niets is minder waar. “Mijn vader had een dubbel bedrijf met zowel tuin- en landbouwmachines als een tuinderij. Van huis uit waren we het gewend om mee werken. Hier heb ik me een aantal jaren nuttig kunnen maken."
Ondanks dat Ria zich nuttig maakt voor haar vaders bedrijf, groeit het verlangen om eigen zekerheid op te bouwen en gaat ze aan de slag in de huishouding. De eerste stappen in de praktijk zette ze in de jaren 80 als Ria in verzorgingstehuizen d'Amandelhof in Capelle aan den IJssel en de Riederborgh in Ridderkerk aan de slag gaat. “Daar zag ik van die meiden die van alles mochten doen: mensen wassen, aankleden en medicatie geven. Ik dacht: stoffen, zuigen en ramen lappen is ook hard nodig maar dit heeft voor mij toch een meerwaarde. Tegelijk wil ik zeggen dat er niet met dedain over de huishouding gesproken moet worden. Als niemand het doet, zitten die mensen wel in de rotzooi."
Al vrij snel zijn het Ria’s twee oudere zussen (beiden werkzaam in de verpleging in het ziekenhuis) die zeggen dat Ria misschien een zorgopleiding zou moeten overwegen. “Ik dacht: ‘Die meiden kunnen heel goed leren, dat kan ik helemaal niet.’ ‘Nee! Gewoon proberen!’, zei mijn oudste zus toen. Dat heb ik gedaan en achteraf heeft zich dat uitbetaald.” Ria start in 1986 aan de opleiding tot helpende en zou in de jaren daarna ook haar diploma als verzorgende IG en EVV’er (Eerst Verantwoordelijke Verpleegkundige) halen. “Het feit dat het zo waardevol is als je iets voor een ander kan betekenen gaf voor mij de doorslag om toch de zorg in te gaan. Wat dat betreft is die insteek altijd hetzelfde gebleven. Maar ook de verhalen die ik van mijn zussen hoorde, hebben mij verder aan het denken gezet."
Inmiddels zijn we pakweg veertig jaar verder en is Ria haast niet meer weg te denken uit de zorg. Momenteel is ze werkzaam als EVV’er voor Lelie Zorggroep, daarnaast wordt Ria er ook regelmatig op uitgestuurd door zorg-uitzendbureau Operando. Wat maakt haar werk zo mooi? “Het feit dat je sowieso iets voor een ander betekent is onbeschrijflijk waardevol. Als je eens weet hoe dankbaar die mensen zijn. Cliënten kijken enorm naar je komst uit. Dat maakt het werken in de zorg echt bijzonder. Iedere keer als ik weer ergens kom, klinkt het: ‘Oh wat fijn dat je er bent!’ Mensen zijn blij als ze iemand zien, een praatje kunnen maken en ze een luisterend oor aan je hebben.” Als haar agenda het toelaat, trekt Ria maar al te graag tijd uit voor haar cliënten. “Je bouwt in dit werk ook echt een vertrouwensband met mensen op. Ze delen van alles met je. Of het nu verdrietige dingen zijn of dat er een kleinzoon of kleindochter geboren is, je krijgt het allemaal te horen”, zegt Ria.
Met deze Audi gaat Ria van der Waal elke dag op pad naar haar cliënten
Bij sommige cliënten komt de Rijsoordse inmiddels al jarenlang over de vloer. “Als je er dan weer komt nadat je er een poosje niet geweest ben, vragen mensen: ‘Ben je op vakantie geweest?’ Ik zeg dan: ‘Nee, hoe kom je erbij?’ ‘We hebben je een poosje niet gezien’, klinkt het dan. Ik leg dan uit dat ik ook vaak andere adresjes bezoek en ze dan andere hulp krijgen. Ze willen dan wel even zeggen dat die jonge gastjes hun werk goed doen, maar ze het toch wel fijn vinden dat ik er weer ben. Dat is wel een compliment hé?”, zegt Ria lachend.
“Je moet je bedenken dat veel mensen echt eenzaam zijn en jouw komst voor hun enorm waardevol is”, vult Ria aan. “Pas was ik bij een mevrouw van 94 jaar die eigenlijk best wel eenzaam is. Ze zit nog maar kort bij ons in de zorg. Elke middag en elke keer op hetzelfde tijdstip loopt ze een rondje door het park. Je raadt het al: en dan ook precies hetzelfde rondje. Nu heeft ze pas longontsteking gehad en kan ze haar wandeling voorlopig niet maken. Ze zit nu min of meer aan huis gekluisterd en heeft ook qua energie veel ingeleverd. Voor zo’n mevrouw is dat echt een klap. Als je dan een luisterend oor biedt, en je hoeft echt niet altijd wat te zeggen, kan dat al zoveel betekenen. Vanochtend nog (vorige week dinsdag, red.) was ik bij een mevrouw die zei: ‘Wat heerlijk, jij bent er een die ook even gaat zitten. Wil je een kopje thee?’ Je komt niet alleen bij mensen om even snel je taken uit te voeren en weer te gaan. Al neem je maar heel even de tijd.”
De passie voor het werken in de zorg druipt er bij Ria van af, maar waarom past deze sector zo goed bij haar? “Om eerlijk te zijn vind ik dat lastig te zeggen. Ik ben sowieso geen type voor in een winkel, daar zou ik me nou nooit thuis kunnen voelen. Ik ben graag dienstbaar." Naast de zorg die Ria biedt en het sociale aspect van het werk, zijn er ook hele concrete situaties waar ze mee te maken krijgt “Soms moet je inspringen op onverwachte gebeurtenissen en dingen oppakken. Als EVV’er ben je over een aantal cliënten het aanspreekpunt. Als een familie van een cliënt vragen heeft of even een gesprekje wil, kunnen ze dus niet bij Jantje, Pietje of Klaasje terecht.
Een vraag kan natuurlijk ook vanuit de cliënt zelf komen. Pas was er een mevrouw die een brief had gekregen over de verlenging van haar hulpmiddel: ‘Ria, het is zo ingewikkeld. Hoe moet ik dat regelen? Ik heb geen internet.’ Dan ga ik naar die mevrouw toe en dan pleeg ik daar een telefoontje om de boel af te handelen. Is het maar gelijk opgelost en zijn die mensen weer gerustgesteld. Het is belangrijk om rekening te houden met de wensen van de cliënt, al moet je oppassen dat je niet van alles belooft als je dat niet kan nakomen.”
Ria kan het iedereen aanraden om de zorg in te gaan en vindt dan het ook lastig dat er soms zo'n negatief beeld bestaat over het werken in de zorg. "Niet gelijk denken dat het moeilijk is. De zorg is zoveel meer dan de negatieve zaken die soms in de politiek of maatschappij naar voren geschoven worden. Wat is er mooier om voor je medemens te zorgen en zo iets bij te kunnen dragen? Zie wat het voor anderen betekent als jij je voor hen inzet. Mocht je twijfelen, loop dan eens een paar dagdelen mee en dan kan je daarna nog altijd afwegen of het wel of niet iets voor je is. Nee, de zorg zou wel wat meer waardering mogen krijgen!"
Geen enkel moment heeft Ria dan ooit overwogen om nog ander werk buiten de zorg te gaan doen. "Ik heb wel eens gedacht aan het ziekenhuis maar anderzijds ben ik al blij dat ik hier in de thuiszorg terecht gekomen ben." Het is dan ook Ria’s grote wens om nog jaren door te gaan. “Als ik gezond mag blijven, ga ik voorlopig door. Mijn leidinggevende zei nog pas dat ik nog niet mag stoppen. Ze zei: ‘Er hoeft maar wat geregeld te worden, of Ria is al onderweg.’ Ik tuf soms vanuit Rijsoord twee keer per dag op en neer naar Ouddorp, Oostvoorne en Brielle waar ik dan weer adresjes heb. Morgen (vorige week woensdag, red.) zit ik weer in Goedereede", zegt ze breeduit lachend.