Onderwijsminister: Niet wenselijk hoe christelijke scholen zich uitdrukken over huwelijk en seksualiteit

Nieuws 30 maart 2023 Redactie
Dennis Wiersma

Onderwijsminister Dennis Wiersma heeft zijn zorgen kenbaar gemaakt over scholen die nog steeds gebruik maken van een identiteitsverklaring. In antwoord op Kamervragen van PvdA, GroenLinks en SP schrijft de minister het niet wenselijk te vinden hoe refoscholen zich uitdrukken over huwelijk en seksualiteit. Daarbij wordt specifiek gewezen naar het Gomarus College in het noorden van het land.

Kamervragen over verkeerde school
De politieke partijen stelden de vragen vorig jaar zomer al naar aanleiding van een uitzending van KRO-NCRV Pointer over ‘religieuze strijd tegen homoseksualiteit’. Ze verwijzen in hun vragen naar een identiteitsdocument van het Gomarus College dat vestigingen heeft in Groningen, Assen, Drachten en Leeuwarden. De vragenstellers, Habtamu de Hoop (PvdA), Lisa Westerveld (GroenLinks) en Peter Kwint (SP), lijken daarbij te denken dat het om dezelfde scholengemeenschap gaat als het Gomarus College dat vestigingen in Gorinchem en Zaltbomel heeft, maar dit zijn twee verschillende scholengemeenschappen. Het ene is een reformatorische scholengemeenschap, het andere een gereformeerde. 

Ze citeren een gedeelte uit de identiteitsverklaring van de noordelijke scholen en vragen zich af of dat in overeenstemming is met de eerdere uitspraak van de Onderwijsinspectie dat het Gomarus Scholengemeenschap nu veilig is: ‘Omdat we beseffen dat ons veel vergeven is en moet worden, willen we aan de ene kant mild zijn tegenover leerlingen/studenten en collega’s. Tegelijk brengt de realiteit van het kwaad ons ertoe grenzen te stellen en tegen te gaan wat verkeerd is. (..) In een klimaat waarin geleefd wordt uit genadebesef, wordt kwaad kwaad genoemd en is altijd plaats voor vergeving. Deze houding verwachten wij van iedereen in de gemeenschap van onze scholen’, luidt het geciteerde gedeelte.

Opvallend is dat wie de gehele identiteitsverklaring van de bewuste scholengemeenschap leest, tot de conclusie komt dat de school in het geciteerde gedeelte met 'het kwaad' heel nadrukkelijk niet de seksuele oriëntatie van jongeren bedoelt. Sterker nog: een woordvoerder van de school laat aan de Leeuwarder Courant weten dat het gedeelt eover zonden gaat: "Iedereen is zondig. Maar homoseksualiteit zien wij niet als zonde. We leggen onze christelijke drijfveren uit, maar het is niet de bedoeling dat het op deze manier wordt geinterpreteerd."

'Hier schuren het recht op vrije meningsuiting en het recht op onderwijsvrijheid met het recht op gelijke behandeling.'

Toch koppelen de vragenstellers het gedeelte over 'kwaad' aan seksualiteit en ook de minister gaat daarin mee. De partijen vinden dat homoseksualiteit niet mag worden afgewezen of als fout mag worden betiteld op scholen omdat er daardoor geen sprake is van een gelijke behandeling. Hoewel de vragenstellers dus twee scholengemeenschappen door elkaar halen en een verkeerde conclusie uit een citaat trekken, gaat de minister wel in op de inhoud van hun vragen. Daarbij laat hij blijken op de hoogte te zijn van het feit dat er twee scholen door elkaar gehaald worden. Maar de foute interpretatie van de identiteitsverklaring lijkt hij niet te zien. 

‘Het klopt dat deze school (Gomarus College) vraagt om ondertekening van een identiteitsverklaring’, aldus Wiersma. ‘Dat is nu niet wettelijk verboden. Daarnaast staat het scholen vrij om, naast objectief informeren over de Nederlandse samenleving, normen, waarden en regels, een specifieke visie te geven op bijvoorbeeld het huwelijk.’

Afkeuring
Vervolgens laat de onderwijsminister echter toch zijn afkeuring blijken over het beleid van de reformatorische school: ‘Ik vind het niet wenselijk dat scholen zich op deze wijze uitdrukken en toelating voorwaardelijk maken op het ondertekenen van zo’n verklaring. Hier schuren het recht op vrije meningsuiting en het recht op onderwijsvrijheid met het recht op gelijke behandeling.’

Wiersma: ‘Of een gemeenschap een specifieke overtuiging heeft is op zich niet relevant. Het gaat erom dat scholen verplicht zijn om te zorgen voor de sociale veiligheid van leerlingen en medewerkers, en daarnaast vorm moeten geven aan burgerschapsonderwijs waarin de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, waaronder gelijkwaardigheid en tolerantie, centraal staan. Belangrijker nog, ook de schoolcultuur moet in overeenstemming zijn met de basiswaarden. Daar ziet de Inspectie op toe.’

Huwelijk tussen één man en één vrouw
De minister reageert desgevraagd op een gedeelte uit een gezamenlijke verklaring van reformatorische scholen, al noemen de vragenstellers het zelf gereformeerde scholen. Daarin staat dat seksualiteit thuishoort in een relatie tussen één man en één vrouw. ‘Iedere leerling in Nederland heeft recht op vrij en veilig onderwijs’, reageert de minister. ‘Scholen moeten daar dus te allen tijde voor zorgen. Tegelijkertijd staat het scholen vrij om eigen opvattingen te hebben, ook over huwelijk, relaties en seksualiteit, zolang dat niet indruist tegen de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. Die staat voor mij voorop. Leerlingen moeten zich te allen tijde veilig en geaccepteerd weten. Daar waar dit niet het geval is, zal de Inspectie ingrijpen.’

Ook dit gedeelte lijkt Wiersma echter af te wijzen: ‘Ik heb al aangegeven dat ik het niet wenselijk vind dat scholen zich op deze wijze uitdrukken en toelating voorwaardelijk maken op het ondertekenen van zo’n verklaring’, schrijft hij namelijk direct daarna.

De onderwijsminister is aan het onderzoeken op welke manier (bepaalde vormen van) identiteitsverklaringen verboden kunnen worden.

Verbieden identiteitsverklaringen
Tot slot vroegen de politieke partijen zich af of hoe het kan dat identiteitsverklaringen nog niet verboden zijn, terwijl daar twee jaar geleden een motie over werd aangenomen. ‘De wijze waarop een school zijn identiteit uitdraagt mag nooit een inbreuk vormen op de basiswaarden van onze democratische rechtsstaat, waaronder het recht van kinderen zich vrij te voelen om zich te uiten, te kunnen zijn wie ze willen en een relatie te mogen hebben met degene van wie zij houden’, reageert de minister. ‘Leerlingen moeten zich te allen tijde veilig en geaccepteerd weten. Het afwijzen of veroordelen van leerlingen op basis van seksuele gerichtheid, genderidentiteit, genderexpressie of geslachtskenmerken (en het daarnaar leven) is wat mij betreft onacceptabel. Ook in identiteitsverklaringen is daarvoor geen ruimte.’

‘Indien een school een verklaring gebruikt waarin leerlingen expliciet worden afgewezen zal de Inspectie direct ingrijpen en er door middel van een herstelopdracht en indien nodig bij het uitblijven van herstel door middel van sancties voor zorgen dat de school de identiteitsverklaring met dergelijke passages niet meer gebruikt.’

De onderwijsminister besluit de antwoorden met de mededeling dat hij aan het onderzoeken is op welke manier (bepaalde vormen van) identiteitsverklaringen verboden kunnen worden. Daarover komt later dit jaar meer duidelijkheid.

Praatmee

Beluister onze podcast

#361 Jeffrey & Andries Knevel over SGP-vrouwen, de nieuwe paus en het Joodse volk
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Vladimir zit op school
Levensverhaal

Vlad (10) heeft autisme: "Welke kansen heeft mijn kind?"

Kinderen met een beperking krijgen in Moldavië geen kans om zich te ontwikkelen. Sterker nog: ze worden weggestopt. Geïsoleerd. Ook de 10-jarige Vlad bleef lange tijd bij zijn alleenstaande moeder. Hij heeft een zware vorm van autisme. “Er was geen e

Jeremy Clarkson
Nieuws

Engelse tv-presentator stelt dat westers christendom in gevaar is door lage geboortecijfers

Voormalig Top Gear-presentator Jeremy Clarkson heeft in zijn column in The Sun zijn zorgen uitgesproken over de toekomst van het christendom. Dat meldt Christian Today. Volgens de Brit dreigt het geloof in het Westen langzaam te verdwijnen door een s

Ds. C. P. de Boer
Video

CGK-predikant vraagt kerkgangers hoe ze hun vrije tijd besteden: "Leest u nog wel eens?"

"Hoe besteedt u uw vrije tijd? Leest u nog wel eens een goed, christelijk boek?", die vragen stelde ds. C. P. den Boer onlangs in een preek. De christelijk gereformeerde predikant wijst op het feit dat een hoop mensen tegenwoordig stellen dat ze nauw

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp stelt dat kerken soms te druk zijn met geschreven en ongeschreven regels

"Wat kunnen we toch druk zijn met met de geschreven en ongeschreven kerkregels die de kudde bij elkaar moeten houden en die haar dienen te beschermen, terwijl het enige wat we echt nodig hebben een bron van levend water is", stelt spreker Wilkin van

Jan de Wit
Video

Terugkijken: Jan de Wit beantwoordt Refoweb-vragen

Jan de Wit, voormalig docent Engels en godsdienst, is tegenwoordig voltijds theologiestudent aan het Hersteld Hervormd Seminarie en pastoraal medewerker in diverse hersteld hervormde gemeenten. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvragen van

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 68

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

Chris Develing
Nieuws

Boodschap voor pro-Palestina demonstranten: wees consequent

Activist Frank van der Linde verwoordde deze week op X wat veel van zijn medestanders ook vinden: je mag demonstreren op de plek van de Nationale Dodenherdenking en daarbij schreeuwen. De arrestatie van een paar activisten die precies dat deden, vind

Ursela von der Leyen
Nieuws

Europese Commissie zegt benoeming speciaal EU-gezant geloofsvrijheid toe

Ursula von der Leyen heeft toegezegd een nieuwe speciaal EU-gezant voor geloofsvrijheid te benoemen. Deze toezegging deed ze maandag in een brief aan de co-voorzitters van de intergroep geloofsvrijheid: de Slowaakse Miriam Lexmann (EVP) en Bert-Jan R

Meerartikelen

Gebedsnacht
Positief nieuws

2.000 Britse jongeren komen tijdens gebedsnacht in kerk bijeen om God te zoeken

In het Verenigd Koninkrijk (VK) lijkt iets bijzonders gaande. Steeds meer jonge mensen keren terug naar de kerk, op zoek naar genezing, vrijheid en ontmoeting met God. Afgelopen weekend kwamen ruim 2.000 jongeren samen in Londen voor een nacht van ge

Mozambique
Nieuws

Christenen in Mozambique lijden onder islamitisch geweld

Christenen in Mozambique lijden zwaar onder terroristische aanvallen van islamitische milities. Dat schrijft Kerk in Nood dat in het land actief is en probeert de lokale bevolking de helpen. De afgelopen dagen zijn er meerdere aanvallen geweest. Het

Pausmobiel
Nieuws

Pausmobiel wordt omgebouwd tot mobiele kliniek voor kinderen in Gaza

Een bijzondere wens van de vorige maand overleden paus Franciscus krijgt binnenkort vorm: zijn voormalige pausmobiel wordt omgebouwd tot mobiele kliniek voor zieke en gewonde kinderen in Gaza. Mobiele kliniek moet half mei operationeel zijnDe transfo

Frank Damazio
Nieuws

Voormalig megakerkleider en auteur Frank Damazio (75) overleden

Frank Damazio, jarenlang voorganger van de City Bible Church (nu Mannahouse Church) in Portland, Oregon, is op 75-jarige leeftijd overleden. Dat maakte de kerkelijke gemeente maandagavond bekend op Facebook. 'Met een verslagen hart maken we het overl

Andries Knevel
Podcast

Waar moet de nieuwe paus aan voldoen? Andries Knevel antwoordt

Deze week vindt in Rome het conclaaf plaats. Verschillende kardinalen van de Rooms-Katholieke Kerk komen deze week samen om een nieuwe paus te kiezen. Waar moet een nieuwe paus aan voldoen? Op deze vraag geeft theoloog en journalist Andries Knevel an

Nigeria
Nieuws

Zes christenen vermoord in Nigeria: ‘We vrezen voor een nieuw bloedbad’

In Nigeria zijn afgelopen weekend opnieuw christenen het slachtoffer geworden van gewelddadige aanvallen. Islamitische Fulani-herders vielen op zaterdag 3 en zondag 4 mei twee christelijke dorpen aan in de deelstaat Plateau. Daarbij werden zes christ

Nirky en Jan
Interview

Zondag is Nirky Postema te gast in Hour of Power

Zondag is het Moederdag. In Hour of Power is Nirky Postema te gast. Ze wist dat ze geen kinderen kon krijgen. Dat ze zwanger werd, ervaart ze als een gebedsverhoring. Na 24 weken verliest ze echter haar kindje. Vervolgens gebeurt er iets wat nauwelij

Week van het Gezin
Persbericht

Week van het Gezin over verslavende werking van de smartphone

Met het thema ‘Scherm uit, gezin aan’ brengt de Week van het Gezin (11 t/m 17 mei 2025) een actueel onderwerp onder de aandacht. Uit onderzoek en enquêtes blijkt steeds duidelijker dat overmatig schermgebruik door kinderen en jongeren nadelige effect

Maarten van Rossem
Nieuws

Nieuw seizoen ‘Adieu God?’ met Maarten van Rossem, Angela Groothuizen en Rob Jetten

Vanaf zaterdag 10 mei krijgt het bekende interviewprogramma Adieu God? een prominenter uitzendtijdstip. Op de zaterdagavond om 20.05 uur gaat Tijs van den Brink wekelijks in gesprek met een bekende gast over geloof, ongeloof en alles er tussenin. In

Proponent J. P. Bredenhoff
Video

Prop. J. P. Bredenhoff wijst op listige werkwijze satan om christenen van het avondmaal te houden

"Die tegenstander wijst op de omstandigheden en zegt: 'Het wordt helemaal niks.' Maar u moet niet op de omstandigheden letten, maar op de Heere", aldus proponent J. P. Bredenhoff. In een recente preek vertelde de hervormde proponent op welke listige

Trump en Jan
Column

Trump als verlosser of antichrist: voor veel Amerikaanse christenen is er geen andere keuze

Is Donald J. Trump de antichrist of de verlosser? Het lijkt soms alsof er geen andere keuze meer is. De verdeeldheid onder Amerikaanse christenen is zelfs zo groot dat in sommige kerken niet meer gebeden wordt voor de president. Jan van den Bosch spr

Bert Noteboom
Interview

Bert Noteboom over zijn missie in Groningen: "We zijn een pluktuin van Gods liefde"

“Voor de Heere Jezus timmeren we niet zomaar een zaaltje.” Dat kreeg Bert Noteboom te horen toen hij kort na zijn verhuizing naar Groningen tegen iemand vertelde wat zijn plannen waren. Waar hun roeping begon met een vochtige boerderij, ziekte en ver