EO-journalist David Boogerd geniet van zijn podcasts: "Ik ben Bijbellezen veel leuker gaan vinden"

De ene keer staat er een weerbarstig onderwerp op het menu als de (vermeende) vrouwonvriendelijkheid van de Bijbel. Of geweld. Een andere aflevering is gewijd aan een wat toegankelijker thema als de rol van eten en drinken of van seks. Maar oppervlakkig wordt Dit is de Bijbel nooit, en loodzwaar evenmin. In deze podcastserie, een coproductie van EO en IZB, bespreekt presentator David Boogerd zijn groeiende fascinatie voor de mooie én dwarse kanten van de Bijbel met een al even enthousiaste theoloog. "Natuurlijk is het een raar boek!"
EO-journalist David Boogerd, eerder onder meer betrokken bij tv-programma’s Adieu God? en De Kist, heeft inmiddels beide handen vol aan zijn twee wekelijkse podcasts: De Ongelooflijke Podcast (‘over de relevantie van het geloof in een steeds ongeloviger Nederland’) en Dit is de Bijbel. Van laatstgenoemde podcast doet hij ook de redactie en de montage. Hij zit dus altijd wel tussen twee podcasts in en wekt bepaald niet de indruk dat hij dat als een corvee ervaart. "Het voorbereiden van Dit is de Bijbel is het leukste wat er is. Gewoon een middag zitten met de Bijbel open, dingen uitzoeken. Het gaat over mensen van vlees en bloed. Moet je 1 en 2 Samuël eens lezen!"
David (36) is getrouwd en vader van een zoon van twee en een pasgeboren (mei ’22) dochter. Hij groeide op als jongste van drie kinderen in een hecht gezin met God, Bijbel en kerk als vaste waarden. Maar toen zijn moeder plotseling overleed – David was 8 – had het hele geloof hem weinig meer te zeggen. "Een soort vertrouwensbreuk tussen mij en God", zei hij daarover in een interview in Visie (nr. 3/2021). "Wat heb je aan het geloof als je moeder er niet meer is?" Geleidelijk werd God weer een realiteit in zijn leven. Op zijn 19e deed David met volle overtuiging belijdenis. Discussiëren over het geloof is al jaren zijn lust en z’n leven; de podcasts bieden daarvoor natuurlijk een uitgelezen arena.
Door merg en been
Zijn gesprekspartners in Dit is de Bijbel zijn op dit moment vooral de theologen Arnold Huijgen, Stefan Paas en Almatine Leene. "Eerlijk en bevlogen, dat geldt niet alleen voor deze mensen zelf, het is ook het concept van deze podcast. Eerlijk in de zin dat ongemakkelijke teksten niet worden weggepoetst." Die weerbarstige passages herkent David zelf ook. "Abraham die Izak moet offeren – het gaat je door merg en been. De zondvloed – wij lichten er altijd het romantische verhaal van de ark uit, maar al die mensen die verdronken, wát een tragedie. Dat soort dingen proberen we ook te benoemen."
Een wel heel pregnant voorbeeld van een ongemakkelijk bijbelgedeelte is de beruchte Psalm 137. De laatste verzen zijn bijna te gruwelijk om te lezen. "Toch willen we niet om dat soort teksten heen lopen. Overigens: als je het slot van Psalm 137 in de context plaatst, en de verzen die eraan voorafgaan erbij betrekt, wordt het wel een ander verhaal."
David en zijn gasten proberen de verleiding te weerstaan, alles uit te leggen en dicht te smeren. Een profeet als Amos bijvoorbeeld, "daar word je niet bepaald vrolijk van. Eerlijk gezegd biedt hij heel weinig hoop". Maar is dat erg? Nee dus: "Door met de Bijbel te worstelen wordt dit boek juist interessant! Misschien vinden sommigen de Bijbel nogal braaf. Je kunt veel van de Bijbel zeggen, maar niet dat het een braaf boek is."
Zelfs de populaire bijbelgedeelten bevatten passages waar je als lezer bij nader inzien tegenaan kan hikken. Neem de bij velen geliefde Psalm 139; er worden dierbare dingen gezegd over God die ons in de moederschoot gevormd heeft, onze gedachten kent enzovoorts. "Maar zelfs in deze psalm gaat het over vijanden. Vijanden?! Heb je die, als je in een Vinex-wijk woont?"
Verrast
Zoals het een goede podcast betaamt, wekt ook Dit is de Bijbel de schijn dat er wat voor het vaderland weg gekeuveld wordt – maar natuurlijk zijn er voorbereidende gesprekken, er is een gesprekslijn uitgezet. Toch is het spontane wel degelijk aanwezig. "Het gebeurt vaak dat ik verrast word. Bij een aflevering over Pasen bespraken we het gegeven van het offer, waarom het zo gewelddadig moest. Arnold Huijgen legde het fantastisch uit, ik werd er tijdens het gesprek echt door geraakt. De deskundigen spreken met zoveel passie; daar zijn ze natuurlijk ook op uitgezocht."
Zo herinnert David zich nog haarscherp het gesprek met Stefan Paas over de plaats van dieren in de Bijbel (oktober ’21). "Psalm 104 kwam onder meer langs – die gaat helemaal over de natuur. Allerlei soorten worden bij name genoemd. Stefan kon er zó ontroerend over praten!" De Bijbel blijkt in de meest letterlijke zin een onuitputtelijke bron van inspiratie. "Bij elke aflevering ontstaan tijdens het gesprek wel twee nieuwe ideeën. Dan komt er iets langs waarvan we zeggen: daar gaan we ook eens in duiken."
‘Ik hoor er weer bij’
Hoe zou je je publiek omschrijven? "Zowel bij De Ongelooflijke als bij Dit is de Bijbel wordt gemikt op mensen die zich aan de rand van de kerk bevinden. En dus ook de rand van de Bijbel. 'Ik hoor er weer bij', is een veelgehoorde reactie van ‘randchristenen’ die naar deze podcasts luisteren. Er moet wel een aanvangsinteresse zijn – het heeft geen zin als je bij wijze van spreken nog moet uitleggen wie Paulus was. Maar het zijn wel mensen die opnieuw verrast willen worden. Dat geldt voor mijzelf ook." Vandaar Davids advies: luister eens naar een bijbelverhaal alsof je het voor het eerst hoort. Het vereist misschien enige geestelijke acrobatiek – "de Bijbel is in zekere zin slachtoffer van z’n eigen succes" – maar het is de moeite van het proberen waard. "Zodat je echt van je sokken geblazen wordt. Kerst is daar een goed voorbeeld van. Het hangt natuurlijk aan elkaar van clichés maar als je het eens op je laat inwerken is het gewoon heftig. En ruw!"
"Ik krijg weleens de vraag of ik me met Dit is de Bijbel niet meer op niet-gelovigen moet richten. Maar ik hoop eerlijkgezegd dat christenen zelf de Bijbel weer meer gaan lezen." Blijkbaar staat het meest gelezen boek ooit toch ver van mensen, ook van christenen af. Gemakzucht speelt daarbij een grote rol, vermoedt hij. Herkenbaar - zelf loopt hij ook regelmatig tegen tijdgebrek aan. "Dan wil ik graag een paar hoofdstukken achter elkaar lezen uit Koningen en dan merk ik: tjonge, da’s best veel tekst!" Maar zijn enthousiasme overheerst. "Ik ben het lezen van de Bijbel veel leuker gaan vinden. Dat gun ik anderen ook. En dan ga je er vanzelf ook makkelijker over praten met mensen in je omgeving. Ik hoop dat er meer liefde, meer passie voor de Bijbel ontstaat."
Waar luistert David Boogerd zelf graag naar als hij niet met Dit is de Bijbel bezig is? "Mijn favoriete podcast is The rest is history, van onder meer Tom Holland. Een historicus die als niet-gelovige met veel geestdrift spreekt over het christelijk geloof. Heel goed. En heel grappig."
Bovenstaand verhaal verscheen in Tijding Magazine, een uitgave van de IZB, en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.
Praatmee