Kerk heeft bekering nodig van consumentisme

Opinie Bert Noteboom
Bert Noteboom

Als ik het goed zie, heeft de coronatijd in veel kerken en christenen een tendens versterkt – of nog beter: zichtbaar gemaakt – die de kerk al langer in haar greep had. De tendens van wat ik zou willen bestempelen als ‘consumentisme’. Het wordt op allerlei fronten zichtbaar. Daarvan is bekering nodig! Dat kan, als we teruggaan naar de Bron van Gods Woord. Ook daarvan zie ik gelukkig voorbeelden in mijn eigen omgeving.

Kerkzijn
Vooropgesteld: natuurlijk ontkom ook ik niet aan veralgemenisering als ik probeer om tendensen te schetsen. Tegelijk wil ik ook niet met de beschuldigende vinger naar concrete gemeenten of personen wijzen. Geweldig als u uw eigen gemeente en uw eigen hart op geen enkele wijze herkent in wat ik beschrijf. Leg dit artikel dan gerust naast u neer. Maar als u wél elementen herkent, wil ik u op het hart drukken serieus te overwegen of u – in het licht van de Bijbel – nog langer blij kunt zijn met deze zaken.

De wijze waarop veel westerse christenen kerk zijn, is ver verwijderd van de nieuwtestamentische gemeente.

De wijze waarop veel westerse christenen kerk zijn, is ver verwijderd van de nieuwtestamentische gemeente. We bezoeken, oh nee, we kijken de diensten. Naar de kerk gaan kost bij deze en gene inmiddels al te veel moeite. En ook als we wél een kerkdienst bezoeken, nemen we dan werkelijk deel aan de liturgie, of zijn we ook dan vooral aanwezig als kritische consumenten?

Velen verwachten van de kerk dat zij goede activiteiten organiseert voor heel de gemeente, maar ook voor deelgroepen zoals vrouwen, mannen, tieners, kinderen, stellen enzovoorts. Kerken waar deze activiteiten goed aanslaan zijn daarom populair. Het lijkt soms wel alsof het Jezus’ opdracht was om zo veel mogelijk goede events te organiseren. Ook hier weer: ik heb niks tegen goede activiteiten, maar als die gaan bepalen of en zo ja, waar je naar de kerk gaat, heeft bijbels gemeentezijn mijns inziens plaatsgemaakt voor kritisch consumentisme.

Hetzelfde lijkt van toepassing op hoe we omgaan met de Woordverkondiging en de verkondiger daarvan. Bijbels gezien is de gemeente geroepen om het Woord aan te nemen en toe te passen, maar is de praktijk niet vaak dat de spreker onder het mes gaat en wordt gefileerd? De meeste woorden worden verworpen, omdat de man vanwege een aantal gebreken sowieso niet deugt.

 

‘Gelukkig’ – excuus voor het sarcasme, het doet me écht pijn – zijn er een aantal (nieuwe) kerken die een veel hogere kwaliteit van muziek en gesproken woord aanbieden. Veel gemakkelijker om het zo online vol te houden met het gezin … En zonder problemen wordt de soms generaties lange band met de plaatselijke gemeente ingeruild voor een wildgebraad van elders, dat smakelijker opgediend wordt.

Als bankhangende, zappende kerkconsumenten worden we steeds kritischer, luier en ongezonder.

Opnieuw, ik heb niks tegen goede muziek en goede preken, integendeel, maar ik had gehoopt dat, als er iets nieuws ontstond, het een tegencultuur zou vormen. De populaire nieuwe kerken blijken het probleem van de westerse kerken echter alleen maar te versterken. We gaan van event tot event steeds voort. En als bankhangende, zappende kerkconsumenten worden we steeds kritischer, luier en ongezonder.

Afgedreven
Beseffen we dat we met elkaar mijlenver van Gods Woord afgedreven zijn? Christus liet Zijn volgelingen niet achter met de opdracht om spetterende diensten (inclusief lichtshows en mega-beats of daverend orgelspel) te organiseren, maar met de eenvoudige opdracht om getuige van Hem te zijn: ‘Ga de wereld in, maak alle volken tot Mijn leerlingen’. De vraag is of dat betekent dat we dit soort diensten moeten gaan organiseren. In gemeenschappen kwamen ze samen in synagogen en huizen, bij de rivier, op de begraafplaats en in kelders. Deelden intens het leven met elkaar, bestudeerden samen grondig de Schrift, verheugden zich in het evangelie en hadden als uitwerking hiervan zelfs het leven uit liefde over voor elkaar.

 

Mensen waren door hun levenswandel levende getuigen van de godsvrucht die zichtbaar werd in hun leven. Als een pluktuin van de godsvrucht, beschikbaar voor iedereen die de liefdesvrucht maar nodig heeft. Ook geestelijke groei was heel normaal. De groei naar het ouderlingschap was begerenswaardig. Als oudere vrouw ging je de jongere vrouwen onderwijzen. Ook kinderen werden aangestoken door de Grote Opdracht en gingen er samen op uit. Op tal van plekken in de wereld zijn juist kinderen voor velen in hun omgeving tot zegen geweest. Heb ik het mis als ik het gevoel krijg dat wij onze kinderen vooral beschermen en tal van simplistische kinderliedjes leren? Dat tieners vooral veel fun en een plek van acceptatie aangeboden krijgen in plaats van het leren leven van Gods Woord? Klopt mijn indruk dat mensen in de gemeente decennialang consumerend gemeentelid zijn en dat groei ontbreekt?

Heb ik het mis als ik het gevoel krijg dat wij onze kinderen vooral beschermen en tal van simplistische kinderliedjes leren?

Natuurlijk is het niet overal zo, maar ik maak me zorgen over de algemene tendens. Natuurlijk is er niks mis met kwalitatief goede activiteiten, muziek en preken, maar als die vooral uitingen zijn van ons kritisch consumentisme, terwijl het hart van bijbels gemeentezijn – toewijding aan God en elkaar, groei als discipel, samen getuigen zijn, en het delen van wat we ontvangen hebben – niet meegroeit, is het armzalig met onze kerken gesteld.

God heeft geen coronacrisis
Dat het anders kan, heb ik juist ook in het afgelopen coronajaar in onze eigen gemeente gezien. Ik vind het hoopvol, juist omdat wij niet beter of anders zijn dan anderen. Inwoners van Almere zijn niet minder vatbaar voor de tijdgeest, voor kritisch consumentisme, dan anderen. Helaas komt dat ook bij ons voor. Maar ik zie ook dat een groep mensen in onze gemeente een flinke groei heeft doorgemaakt. Welke mensen zijn dat? Het zijn de mensen die uitgedaagd zijn om bijvoorbeeld in een wijkteam een deel van de gemeenschap te gaan leiden – en die uitdaging hebben aanvaard.

 

Als gemeente hebben we, dankzij de coronacrisis, een vermenigvuldiging doorgemaakt van wijkgemeenten. Met de bagage die deze mensen in de achterliggende jaren hebben meegekregen zijn ze onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad een nieuwe wijkgemeenschap gaan leiden. Bij de nieuwe gemeenschappen, die door de coronacrisis een verdeling van de bestaande kerkleden en gasten over de wijken betekende, voegden zich al snel mensen die nooit eerder een kerk bezochten. Met honger kwamen ze en sommigen hebben in de achterliggende maanden hun leven aan de Heere Jezus toevertrouwd. Je begrijpt dat het voor de dienende gemeenteleden een extra stimulans was om door te gaan, en al delend groeiden ze verder in de genade en kennis van de Heere Jezus Christus. Ik zag kinder- en tienerwerkers met honger komen om een Woord, een gebed of een advies dat ze weer uit konden delen. Bij hen overheerst niet de kritische geest, maar het verlangen naar meer van de Heilige Geest.

Zelf mocht ik van dichtbij getuige zijn hoe in onze buurt mensen op het gebed bij de gemeente van Christus gevoegd werden. Hoe dit ontstond? De basis bestond uit twee jaar lang (twee)wekelijks gebed voor de wijk en voor onze straat. Ook ontstond het uit een overbuurman met wie ik samen bad en die een bijbelcursus ging aanbieden. En uit het missionaire kinderwerk dat doorging met activiteiten in coronatijd. Het werd voor mensen tot een eeuwige zegen!

De kerk moet zich blijvend reformeren. Terug naar de Bron van Gods Woord, naar Gods bedoelingen.

Terug naar de Bron
Hoe kan het anders? Wat staat ons te doen als we onszelf of onze gemeente herkennen in het geschetste beeld van de kritische consument? De kerk moet zich blijvend reformeren. Terug naar de Bron van Gods Woord, naar Gods bedoelingen. We moeten ons bekeren van onze arrogantie en betweterigheid. Ons past nederigheid, omdat we totaal afhankelijk zijn van Gods Geest. We kunnen het zelf echt niet. Als kerk zouden we Gods Woord weer leidend moeten laten zijn.

Wat staat ons te doen? Laten we allereerst individueel naar God toe gaan en vergeving vragen voor het consumentisme, dat in ons hart zo vaak aanwezig is. Geef in overgave aan bereid te zijn de Heere Jezus (opnieuw) te willen volgen; om Zijn gemeente en de roeping die ze in de wereld heeft te willen dienen tegen elke prijs. Deze roeping van Christus brengt, wanneer we de lat niet verlagen, lijden met zich mee. Vraag concreet om de hulp van Gods Geest hierbij; het zou namelijk zeer arrogant zijn om te denken dat we dit zelf kunnen.

 

Zoek niet het groener lijkende gras bij de buurkerk op, maar ga voor het samen gemeentezijn in en vanuit jouw plaatselijke kerk. Verenig krachten door met een aantal mensen uit de gemeente de verbinding te zoeken en je samen hiervoor in te zetten. Neem contact op met de kerkenraad en geef aan dat jullie mee willen helpen om de gemeente ter plaatse weer bij elkaar te krijgen. Zoek als kerk naar mogelijkheden om bij volgende maatregelen van de overheid in deelgroepen bij elkaar te komen. Nodig een goede vriend, collega en buur uit om mee te gaan en wees zelf de brug tussen de kerk en de zoeker in de wereld.

De onrust in de mensen om je heen wordt alleen maar groter omdat zij God kwijt zijn. Breng hen bij God en ze vinden werkelijk hun bestemming in Hem. Het gaat om God en God alleen!

Bert Noteboom (1984) is getrouwd met Christa en vader van Joshua, Joëlle en Judah. Als pastor/voorganger verbonden aan Christelijke Gemeente ‘De Wegwijzer’ in Almere.

Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website van TGC Nederland & Vlaanderen. TGC Nederland & Vlaanderen richt zich op de vernieuwende doorwerking van het evangelie van Jezus Christus, Gods Zoon, Heer van hemel en aarde, in kerk en maatschappij. 

Bovenstaand artikel kwam in 2021 tot stand en wordt ter inspiratie van lezers af en toe gedeeld op de sociale mediakanalen van Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#356 Jeffrey & dr. Wim Dekker over iftar-maaltijden, de NGK-synode en de 40-dagentijd
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Engeland
Nieuws

Britse straatprediker vrijgesproken na kritiek op de Koran

De Britse straatprediker Karandeep Mamman is op 12 maart door de rechter vrijgesproken van haatzaaien. De rechtszaak volgde op een incident in januari 2023, waarbij Mamman tijdens een openluchtprediking kritiek uitte op de Koran en werd omringd door

Nigeria
Nieuws

Opnieuw christenen in Nigeria slachtoffer van dodelijke aanval door Fulani-herders

Een gewelddadige aanval door Fulani-herders heeft het leven gekost aan zeven christenen in Nigeria. De aanval begon met een dodelijke steekpartij en escaleerde tot een grootschalige aanslag op een christelijk dorp. Op zondag 9 maart werd een christel

Halsema
Nieuws

Tientallen Amsterdamse kerken sturen brandbrief naar burgemeester Halsema

Tientallen kerken in Amsterdam hebben een brandbrief gestuurd aan burgemeester Femke Halsema. Ze maken zich grote zorgen over hun toekomst omdat ze geen gebouwen hebben. Volgens de kerken moeten ze om ruimte concurreren met commerciële partijen en is

Ds. J. M. J. Kieviet
Video

CGK-predikant vertelt over Syrisch meisje dat haar vader verloor: "Alleen omdat hij christen was"

"Nu heeft Gara geen vader meer, en dat alleen omdat hij christen was", aldus ds. J. M. J. Kieviet. De CGK-predikant deelde in een preek een aangrijpend verhaal over de zevenjarige Gara uit Syrië die haar vader verloor. Haar vader, die buschauffeur wa

SDOK podcast
Podcast

SDOK podcast: Genezingswonder leidt hindoepriester tot Jezus

Binod uit Nepal is hindoepriester en geneest van een dodelijke ziekte nadat Jezus aan hem verschijnt in een droom. Als hij vervolgens besluit om Jezus te gaan volgen, wordt Binod door zijn familie op straat gezet en verliest hij ook zijn baan. Zijn b

Otto Grevink
Video

Ds. Otto Grevink over het tweede gebod: "Jouw godsbeeld kan in de weg staan"

Het tweede gebod houdt in dat je geen beelden of voorwerpen mag maken om die als god te vereren, omdat alleen God zelf mag worden aanbeden. Ds. Otto Grevink merkt op dat sommigen "met een heel massief beeld van God zijn opgevoed: zo is God, en niet a

Joël, Bagtowar en Mandy
Podcast

Hoe betrek je God in je werk of studie? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van ChristenDOM? gaan Joël, Bagtowar en Mandy in gesprek over hoe je God kunt betrekken in je werk en je studie. Hoe doe je dat, welke struikelblokken kom je tegen en waarom zou je dat eigenlijk doen? Dit en meer kun je in deze afl

Stieneke Hagens
Nieuws

Stieneke schrikt van sociale uitsluiting: "God heeft iedereen talenten gegeven"

“Romagemeenschappen hebben te maken met sociale uitsluiting. Maar ik geloof dat God ook aan hen talenten heeft gegeven die zij mogen inzetten ter opbouw van Zijn Koninkrijk.” Stieneke Hagens verhuisde eerder dit jaar naar Roemenië. Met haar project ‘

Meerartikelen

Jan Willem Slager
Nieuws

Jan Willem Slager spreekt over historisch bewijsmateriaal Nieuwe Testament

Hoe kunnen we weten dat het Nieuwe Testament van de Bijbel nauwkeurig en betrouwbaar is? Op dinsdag 18 maart organiseert Logos Deventer een avond met ing. drs. Jan Willem Slager over dit onderwerp. Samen met Jan Willem wordt gekeken naar manuscripten

Stichting IRS
Nieuws

Stichting IRS organiseert ontmoetingsdag vanwege 65-jarig jubileum

'Stichting IRS 65 jaar'. Dat is het thema van de Ontmoetingsdag die op D.V. zaterdag 22 maart 2025 in Gorinchem gehouden zal worden. Het evangelisatiewerk in Zuid-Nederland zal op deze dag onder de aandacht worden gebracht. In een lezing zal directeu

Willem Lingeman
Column

Waarom ik met blijdschap iedere zondag naar de kerk ga

Soms lees je van die berichten waarbij je, ik althans, bijna van verbazing van je stoel valt. Zo ook vorig jaar in het Nederlands Dagblad. Daar las ik de kop: ‘Hoe krijg je weer zin in de kerk na de vakantie?’ En verderop krijgt de lezer de kop ‘Deze

Ds. G. van Zanden
Video

Geëmotioneerde predikant vertelt over aangrijpend sterfgeval tijdens coronaperiode

"Ik kon er niet bij en zo is ze ook gestorven. Toch was het wel een makkelijke begrafenis, omdat ik wist dat er wel Iemand bij kon", aldus een geëmotioneerde ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee vertelde onlangs in een preek

Johan Schep
Video

Johan Schep over de ontmoeting tussen Jozef en zijn broers in Egypte

In de serie 'Jozef' van Growing Faith Nederland behandelt Johan Schep het levensverhaal van Jozef. Zijn broers verkochten Jozef op jonge leeftijd als slaaf. Uiteindelijk zou Jozef terechtkomen in Egypte, waar hij zou dienen onder Potifar. Hoewel Joze

The Chosen
Nieuws

Jezus bereidt zich voor op kruisiging in vijfde seizoen The Chosen

De laatste dagen van Jezus en intieme momenten met Zijn discipelen. Daarop ligt de focus in het vijfde seizoen van de populaire serie The Chosen. "We werken toe naar de kruisiging van Jezus. Ook zien we hoe Hij de religieuze leiders confronteert met

Franklin Graham en Trump
Nieuws

Franklin Graham stelt grof taalgebruik Trump opnieuw aan de kaak

De Amerikaanse evangelist Franklin Graham vindt het belangrijk dat leiders zorgvuldig met hun woorden omgaan. In een interview met Deseret News verwees Graham in een eerder door hem verstuurde brief aan president Donald Trump. Daarin vroeg hij hem mi

De Waarheidsvriend
Nieuws

Hoofdredacteur De Waarheidsvriend treedt terug

De Waarheidsvriend, het officiële orgaan van de Gereformeerde Bond (GB) binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), moet op zoek naar een nieuwe hoofdredacteur. Dr. Henk Dijkgraaf volgde vorig jaar drs. Piet Vergunst op, maar stopt per 1 mei.  Na

Wilma van der Meij
Nieuws

Christenen brengen zending dichtbij huis: vooruitblik op GZB-dag

Zendingsorganisatie GZB organiseert komende zaterdag de jaarlijkse ontmoetingsdag. Naast veel workshops zijn er ook bijzondere sprekers uit Latijns-Amerika. In het Family7-programma Uitgelicht! blikt Wilma van der Meij namens de GZB vooruit op dit ev

Tiemen van Dijk
Video

Tiemen van Dijk deelt oudtestamentische principes voor een gezond bedrijf

Als CEO van een bedrijf dat jaarlijks ruim 10 miljoen automatten produceert, kan hij nogal wat Bijbelse wijsheid gebruiken. Het bedrijf heeft meer dan 2000 medewerkers in dienst. Leergierig als hij is, heeft Tiemen van Dijk zich verdiept in Bijbelse

ds. J.J. (Jan) Mulder
Video

Hoe om te gaan met huiver voor het heilig avondmaal? Ds. Mulder reageert

"Je mag de tijd nemen." Dat is de kern van het antwoord van ds. J.J. (Jan) Mulder op de vraag over de huiver die vaak bestaat rond het deelnemen aan het heilig avondmaal. Er is wat hem betreft niets mis met een vrijmoedige houding. Het geloof mag vol

Akash
Levensverhaal

Tien jaar na zijn dood blijft Akash Bashir inspiratie voor velen

Op 15 maart is het tien jaar geleden dat Akash Bashir overleed. De 20-jarige Pakistaanse katholiek offerde zijn leven op om honderden mensen te redden toen hij een zelfmoordterrorist tegenhield die probeerde de St. Johanneskerk in Youhanabad in het b