PKN-predikant over de GemeenteGroeiGroepen: "Het is een goed teken als we elkaar in de kerk broers en zussen noemen"

God 21 juni 2019
Pieter Both

De PKN heeft een aantal succesvolle pioniersplekken opgestart. Vragen vanuit de samenleving worden door de kerk op een creatieve manier beantwoord. Zo zijn er bloeiklassen voor twintigers over aansprekende thema’s als dankbaarheid. Maar ook de interne GemeenteGroeiGroepen, zijn populair. CIP.nl sprak met eén van die mannen achter dit succes, Pieter Both. Hij is deel van de werkgroep GGG-materiaal, die door ds. Jelle de Kok vanuit het Evangelisch werkverband wordt aangestuurd.

Hoe is dat succes van de gemeentegroeigroepen eigenlijk tot stand gekomen Pieter?
"Hans Eschbach heeft deze kringen, vanuit het Evangelische Werkverband, twintig jaar geleden geïntroduceerd. Het is op zich een bekende formule maar het werkt. We zien elk jaar weer veel vraag naar ons samengestelde materiaal. Prachtig om te zien!"

"Wij moeten deels afsterven aan het individu en meer de groepsbelangen gaan dienen."

We hoorden in de wandelgangen dat het thema dit jaar ‘Dit is mijn Lichaam’ zou zijn. Kun je dit bevestigen en zo ja, waarom hebben jullie daarvoor gekozen?
"Dat klopt! De belangrijkste reden voor die keus is dat de samenleving toch wel erg individueel ingesteld is geraakt. Juist het Lichaam van Christus, de nieuwe gemeenschap die ontstaan is dankzij het offer van Jezus, mag daarin een voorbeeld zijn. ‘Je moet worden wat je eet bij het avondmaal’, zei Augustinus ons al voor. De kerk zou de plek moeten zijn waar in de juiste verhouding het individu en de groep samenkomt. Dat komt ook terug in de titel van het materiaal, de kern ligt daarvan in de opstanding van Christus, dat bindt samen. Wij moeten deels afsterven aan het individu en meer de groepsbelangen gaan dienen. Of in ieder geval onze eigen belangen in het juiste perspectief zetten. Die van het dienen van Gods Lichaam."

Wat gaat er nog mis in het Lichaam van Christus? Wat kan er beter?
"Ik zie wel dat kerken vooral kijken hoe ze aantrekkelijk voor mensen kunnen zijn. Dat is ook hoe gemeenschappen zich tegenwoordig inrichten. Het moet aansprekend een aanlokkelijk zijn. Maar juist in de PKN zie je nu ook met de nieuwe pioniersplekken dat we meer familiezijn ontwikkelen. Zo erg zelfs dat ik laatst iemand van búiten de kerk hoorde zeggen: ‘dit voelt als familie’. Familie is soms een wat achtergebleven thema in de kerk. We zijn broers en zussen. Laatst klaagde iemand erover dat we het niet meer ‘broeders en zusters’ noemden maar steeds vaker ‘broers en zussen’. Dan denk ik, dat laatste is toch juist een goed teken? Dat is veel persoonlijker en eigentijdser. Het avondmaal is echt samen zijn, het is echt een liefdesmaal. Hoe dat er in de tijd van de eerste gemeente uit heeft gezien weten we niet precies. Wij hebben vooral het symbolische over gehouden.

"Laatst klaagde iemand erover dat we het niet meer ‘broeders en zusters’ noemden maar steeds vaker ‘broers en zussen’. Dan denk ik, dat laatste is toch juist een goed teken?"

Het was in de oude kerk echt bedoelt voor de armen en dat gebeurt nu nog vaak, dat er dan ook vooral gecollecteerd wordt voor de diakonie. In ons materiaal komt het ‘nieuwe wij’ sterk terug zoals we dat noemen. Het is goed om naar de gemeenschap te kijken. We zijn met vele graankorrels één brood. En Christus’ was de graankorrel die stierf zodat wij konden leven.

In de psychologie wordt steeds vaker beschreven dat we als samenleving de band met elkaar kwijt zijn. Je kunt op verschillende manieren naar het Lichaam van Christus kijken, de plaatselijke kerk zoals die gemeentegroeigroepen, maar ook de wereldwijde kerk. Paulus zegt namelijk ‘er is er maar één kerk, de wereldwijde kerk. Maar je zou ook prima een huiskring als Lichaam van Christus kunnen zien. Want de Bijbel zegt: ‘waar twee of drie vergaderd zijn daar is God in hun midden’. We schrijven het materiaal om het geloofsgesprek op gang te brengen. Het stelt altijd de vraag: ‘hoe geef jij de theorie vorm in jouw leven?’ Dus het is niet per se de studie maar groei in geloof is het doel, het gaat om je hoofd, hart en je handen.

Soms zie je dat we nogal eens in dat theoretische blijven hangen. Soms horen we dat het materiaal te weinig diepgravend is. Dat we er te weinig diepgravende feiten inzetten. Maar dan denk ik: het gaat om meer vruchten dragen en niet om meer takken te krijgen. Dus het is echt wat je ermee doet. Het toepassen van de kennis die je hebt en krijgt. Meer kennis van het geloof verwarren mensen nog weleens met geloofsgroei."

Hoe komt dat materiaal nou tot stand? Is dat een geheim ritueel of gaan jullie heel lang vasten en slaan jullie dan op goed geluk de Bijbel open?
"Vanuit de brainstorm kwamen we op het thema individualisering. Iemand had het boek Borderline Times van Dirk de Wagter gelezen en vond dat we iets met het thema individualisering moesten gaan doen. Vroeger was het niet per se beter, hoor. Toen werden mensen soms ook juist onderdrukt door de christelijke heersende moraal. Ze moesten zich dan erg aanpassen en je kon niet met je kop boven het maaiveld uitsteken. Nu is dat meer vrijgevochten maar dat heeft ook zijn nadelen. Deze tijd is niet per se slecht, dat hoor je ook nog wel eens. Moderne media bijvoorbeeld, daar kun je heel negatief naar kijken maar je kan het ook het wonder van verbinding noemen! Ik vind het heel mooi dat mijn verhuizing voor mijn kinderen veel makkelijker is geworden door social media. God wil ook dat we ons ontplooien maar we mogen ons ook opzij zetten voor de ander."

Prachtig! Waneer starten we? En is er nog meer informatie?
"Op de landelijke GemeenteGroeiGroependag van het Evangelisch Werkverband, op zaterdag 7 september geef ik een lezing over het materiaal en is er een workshop over hoe je een gesprek leidt en hoe je een kring vormgeeft. Daarbij verstrekken we informatie over de achtergronden van het materiaal."

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Donald Trump
Nieuws

Trump regeert met militaire aanval op geweld tegen Nigeriaanse christenen

De Verenigde Staten hebben op Eerste Kerstdag een militaire aanval uitgevoerd op islamitische extremisten in het noordwesten van Nigeria. De aanval was gericht op terroristen die gelieerd zijn aan Islamitische Staat en kwam tot stand in nauwe samenwe

Sharon Kips
Interview

De kerstboodschap van zangeres Sharon Kips: “Love came down”

“Love came down”; woorden die voor Sharon Kips (42) de kern van kerst raken. De zangeres beleeft december als een intensieve, maar betekenisvolle periode. Naast optreden, moeder-zijn en lesgeven wilt ze Gods liefde, Die met kerst naar de aarde kwam,

Baby Lieke
Interview

Rond kerst koos Lieke voor het leven: “Mijn dochter is het licht dat bleef”

Vijf jaar geleden stond Lieke, toen negentien jaar, voor de deur van een abortuscentrum. Het was vlak voor kerst. Onder zware druk van haar toenmalige partner was ze gekomen om haar zwangerschap af te breken. Maar juist op dat beslissende moment werd

Richard Toes, rechts
Column

Vrede in kleine stappen

Advent herinnert ons eraan dat hoop overal ter wereld dezelfde vorm heeft: een klein begin dat tegen de duisternis in durft te groeien. Neem nou Colombia, waar ik in oktober 2025 namens Woord en Daad een bezoek bracht aan diverse projecten, samen met

Jeruzalem
Nieuws

Kerkleiders publiceren zorgwekkend rapport: druk op christenen in Israël neemt toe

Christelijke kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen dat het leven voor christenen in het Heilig Land steeds moeilijker wordt. In een nieuw rapport spreken zij onder meer over oorlogsschade, geweld, beperkingen van godsdienstvrijheid en financiële druk.

Erika Kirk en Nicki Minaj
Nieuws

Amerikaanse popster spreekt zich uit over terugvinden geloof én christenvervolging Nigeria

De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zegt dat haar relatie met God opnieuw is opgebloeid. Dat vertelde zij tijdens een gesprek met Erika Kirk, de weduwe van de in september vermoorde Charlie Kirk. Het gesprek vond plaats tijdens AmericaFest, een groot e

Christen uit India
Nieuws

Indonesische moslims blokkeren christenen toegang tot gebedspost, politie kijkt toe

In Indonesië hebben moslims met geweld ervoor gezorgd dat een christelijke kerstviering geen doorgang kon vinden. Groepen moslims vormden een menselijke ketting om de toegang te blokkeren, terwijl de politie toekeek én niet ingreep. Het incident vond

Bram Hofland
Podcast

Ds. Bram Hofland: “Doop is geen visitekaartje, maar Gods hand die jou vastpakt”

De doop wordt in kerken vaak besproken alsof het een identiteitsmarker is: ben je kinderdoop of geloofsdoop? Maar predikant Bram Hofland waarschuwt dat die benadering de kern van het sacrament verduistert. In de Cvandaag podcast benadrukt hij dat de

Meerartikelen

Kerstfestival
Nieuws

Christen in Arizona door politie bedreigd met arrestatie tijdens kerstfestival

Een christelijke inwoner van Arizona is door politieagenten bedreigd met arrestatie nadat hij zijn geloof wilde delen tijdens een kerstfestival. Dat stelt de christelijke juristenorganisatie First Liberty Institute. Het gaat om David Hoffman uit Tucs

Kerstwensen
Verdieping

"Kerstgedachten: wat raakt deze mensen tijdens de feestdagen?"

In aanloop naar Kerst sprak Cvandaag met mensen over geloof, hoop en wat hen bezighoudt. Sommige verhalen zijn al te lezen, andere volgen binnenkort. Hun kerstwensen komen voort uit die gesprekken en laten zien waar Kerst voor hen raakt. “Dat Christu

Peter van der Weerd
Video

'Moet ik mijn verstand uitschakelen om de Bijbel te geloven?' Bekijk de Upstream-podcast

In de podcast Waarom zou ik in GodsNaam geloven? worden de meest complexe levensvragen vanuit Bijbels perspectief onder de loep genomen. In elke aflevering stelt presentator Guido Roorda enkele prikkelende vragen die bij veel mensen leven: waarom bes

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden komen uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken. Teg

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel: "Je wordt niet minder Gods kind als je een zondig kind bent"

Als christenen geloven we dat God liefdevol en trouw is, maar wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Predikant Ron van der Spoel legt het je aan de hand van Psalm 89 uit in een nieuwe gebedsvlog van IZB. Van der Spoel: "God accepteert het niet als we be

Nigeriaanse christen vrijgelaten
Nieuws

Ter dood veroordeelde christelijke boer na tien jaar gevangenschap vrijgelaten

Een christelijke boer uit Nigeria is na ruim tien jaar gevangenschap vrijgelaten. Dat meldt The Christian Post. De man, die zelfs door de Nigeriaanse rechtbank in 2021 zelfs ter dood veroordeeld werd, kwam na internationale druk vrij. Onder meer poli

Armane
Video

Van afwijzing naar genezing: Armanes verhaal met Mercy Ships

In deze indringende video van Mercy Ships staat het verhaal van Armane centraal. Hij werd geboren met een gespleten lip en werd afgewezen in zijn dorp. Zijn moeder Roseline leefde met angst en eenzaamheid. Aan boord van de Africa Mercy veranderde één

Klassiek Eigentijdse Psalmberijming
Persbericht

IKC publiceert eerste deeluitgave Klassiek Eigentijdse Psalmberijming

Het IKC-project Zingen uit de Bron bereikt een belangrijke mijlpaal in het streven om de inhoud van de psalmen te bewaren voor een nieuwe generatie. Begin december verscheen de eerste fysieke deeluitgave met daarin 30 psalmen in de Klassiek Eigentijd

Studiedag klimaat
Persbericht

Studiedag wil voorgangers helpen spreken over klimaat zonder te vervreemden

Hoe preek je over klimaat en zorg voor Gods schepping zonder moralistisch te klinken of gemeenteleden van je te vervreemden? Met die vraag organiseert de Theologische Universiteit Utrecht samen met GroeneKerken een studiedag voor predikanten, voorgan

Kerst
Boekfragment

Kerst begint bij een bewogen God: liefde die alles kost

Ik hoorde eens iemand zeggen dat je kunt sterven aan een gebroken hart. Ooit dacht ik dat dat slechts beeldspraak was, maar het blijkt echt te bestaan: het gebrokenhartsyndroom. Een tijdelijke, maar serieuze aandoening die kan ontstaan door extreme e

Hans Reinders
Column

Jezus eist de nacht op: Kerst als overwinning op de duisternis

De nacht roept angst op, onveiligheid en duisternis. In onze tijd eisen we de nacht op in naam van vrijheid, maar de Bijbel spreekt opvallend realistisch over wat de nacht betekent. Van Job tot Judas, van Jakob tot de herders in Efrata: de nacht is h

Handy en Mirjam Tims
Video

Speciale kerstuitzendingen van Hour of Power: Handy en Mirjam Tims zijn te gast op eerste kerstdag

Het is bijna kerst! Op 25 december hoor je bij Hour of Power het aangrijpende verhaal van Handy en Mirjam Tims. Ooit vierden zij Kerst gescheiden van elkaar: Handy op straat, Mirjam alleen met de kinderen. Nu vertellen ze openhartig wat er veranderde