De tweede reden is de verbinding die gelegd kan worden tussen de profetieën van Daniël en het verloop van de geschiedenis. Een voorbeeld is het beeld dat Nebukadnezar in een droom te zien krijgt. Het beeld staat voor verschillende elkaar opvolgende wereldmachten en de droom spreekt ook over het einde van de geschiedenis zoals wij die kennen. Profetieën met zo’n karakter roepen al snel onze nieuwsgierigheid en ons verlangen naar Gods nieuwe wereld op. Wie zich in Daniël verdiept ontdekt veel schatten, bijvoorbeeld de volgende drie:

1. God heeft alle macht
Stel je voor: je bent een Hebreeuwse jongeman van zo’n twaalf tot vijftien jaar en woont in Jeruzalem ten tijde van koning Jojakim, ongeveer 600 jaar voor Christus. Dan komt een buitenlandse koning, Nebukadnessar van Babylon, en verovert de stad. Nebukadnessar kan doen wat hij wil en hij besluit een deel van de heilige voorwerpen in de tempel van God mee te nemen naar zijn eigen land, en ook een groep belangrijke mensen uit de stad. Tot je schrik moet ook jij mee, je bent uitgekozen om een hoveling van Nebukadnessar te worden en zult daarvoor in Babylon opgeleid worden, ver weg van Jeruzalem.

Hoe zou jij denken over de macht van God? Waarom laat Hij zich beroven? En over de macht van Nebukadnessar en zijn goden? Zij winnen toch? Als je je verplaatst in de positie van Daniël en zijn vrienden in hoofdstuk 1, is hun trouw aan God een wonder. Het kan niet anders dan dat zij geestelijk inzicht hebben gekregen dat de wereld anders in elkaar zit dan wij uit onszelf geneigd zijn te denken. Zij hebben begrepen dat God alle macht heeft, zelfs al wijzen alle omstandigheden in de tegenovergestelde richting. Precies dat is ook de boodschap van Daniël 1 en in feite van het hele Bijbelboek: God heeft alle macht.

Hoe maakt Daniël 1 dat duidelijk? Door drie keer de uitdrukking “God gaf” te gebruiken, de eerste keer direct al in vers 2:
En de Heere gaf Jojakim, de koning van Juda, in zijn hand, en een deel van de voorwerpen van het huis van God. (HSV)
De gebeurtenissen zijn niet toe te schrijven aan de militaire overmacht van Nebukadnessar of aan de kracht van zijn goden. Het is God die handelend optreedt en bepaalt wat er gebeurt!

2. God zorgt voor Zijn mensen
Daniël en zijn vrienden weten dat God alle macht heeft, daarom blijven ze op Hem vertrouwen. En God bevestigt hun vertrouwen. Kijk maar naar wat Hij nog meer geeft:
God gaf Daniël genade en barmhartigheid bij het hoofd van de hovelingen. (1:9)
Aan deze vier jongemannen nu gaf God kennis en verstand van allerlei geschriften, en wijsheid, en Daniël gaf Hij inzicht in allerlei visioenen en dromen. (1:17)
Dezelfde God die zo soeverein de gang van zaken in de wereld bepaalt, let ook op ieder individueel mens die Hem liefheeft en wil dienen. Al lijken Daniël en zijn vrienden eenzaam en machteloos in een vijandige omgeving, God houdt hen daar vast en zegent hen!

Want zo zegt de Hoge en Verhevene, Die in de eeuwigheid woont en Wiens Naam heilig is: Ik woon in de hoge hemel en in het heilige, en bij de verbrijzelde en nederige van geest, om levend te maken de geest van de nederigen, en om levend te maken het hart van de verbrijzelden. (Jesaja 57:15)
God is niet alleen hoog en verheven, maar ook onzegbaar nabij. Kun jij dat ook voor jezelf geloven?

3. Wachten op het einde is niet passief
De profetieën van Daniël krijgen terecht veel aandacht. Ze reiken eeuwen de toekomst in, zelfs tot aan de wederkomst. Telkens weer in hoofdstuk 7-12 blijkt dat ze Daniël zelf beslist niet onberoerd laten (7:15, 7:28, 8:17, 8:27 en 10:8-9 en 10:15). Ook zet zijn kennis over de toekomst Daniël tot actie aan.

In 9:1-3 leest Daniël, al een oude man, in de profetieën van Jeremia Gods belofte dat de ballingschap voor zeventig jaar zal zijn (Jeremia 25:11-12 en Jeremia 29:10). Dat beweegt hem tot gebed om de vervulling van deze belofte (vers 4-19). Als antwoord op zijn gebed ontvangt Daniël een visioen met betrekking tot (letterlijk) 'zeventig zeventallen' (9:20-27). We zien hier dat gelovige aanvaarding van wat God heeft geopenbaard weer leidt tot nieuw inzicht. Ook zal het inzicht toenemen naarmate het einde nadert:

Ik echter, ik hoorde het wel, maar ik begreep het niet. En ik zei: Mijn Heere, wat zal het einde hiervan zijn? Toen zei Hij: Ga heen, Daniël, want deze woorden blijven geheim en verzegeld tot de tijd van het einde. Velen zullen gereinigd, zuiver wit gemaakt en gelouterd worden. De goddelozen echter zullen goddeloos handelen en geen enkele van de goddelozen zal het begrijpen, maar de verstandigen zullen het begrijpen. (12:8-10)
Deze woorden en het geloofsvoorbeeld van Daniël stimuleren ons om vol verwachting naar de wederkomst uit te zien terwijl we ons in Gods Woord verdiepen en om de komst van de Heer bidden.

Hij Die van deze dingen getuigt, zegt: Ja, Ik kom spoedig. Amen. Ja, kom, Heere Jezus! (Openbaring 22:20)

Leen Stehouwer is docent Oude Testament bij het Evangelisch College
De ETS-Bijbelcursus van het Evangelisch College is een interkerkelijke Bijbelcursus die wordt aangeboden op 55 locaties in Nederland en online. Elke lesmaand behandelt de cursus één Bijbelboek uit het Oude Testament en één Bijbelboek uit het Nieuwe Testament. Eén van de in de afgelopen periode behandelde oudtestamentische boeken is Daniël. Klik hier voor meer informatie.