PKN verliest tienduizenden leden maar ziet lichtpuntjes

Nieuws 25 april 2025 3 minuten Redactie
Delft
Shutterstock

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) verloor in 2024 in totaal 43.000 leden. Dat blijkt uit cijfers die de kerk donderdag zelf op haar website publiceerde. Ook het aantal kerkelijke gemeenten neemt af. Toch ziet het kerkverband ook lichtpuntjes.

‘De statistieken schetsen een dubbel beeld’, schrijft de PKN bij de cijfers. ‘Aan de ene kant krimpt de kerkelijke organisatie qua leden en aantallen gemeenten. Tegelijkertijd zijn er verschillende nieuwe initiatieven voor vernieuwing in proefplekken, zoals pioniersplekken, kliederkerken, diaconale presentieplekken en bestaande gemeenten. Deze nieuwe initiatieven zijn vaak minder zichtbaar dan de krimp en zijn ook geen vervanging voor wat verdwijnt. Beide ontwikkelingen bepalen het beeld van de Protestantse Kerk: een duidelijk zichtbare krimp én verschillende tekenen van vernieuwing en groei.’ 

Dalend aantal leden
In totaal waren er op 1 januari 2025 bijna 1,4 miljoen mensen lid van de PKN. Daarvan was 42 procent belijdend lid en 47 procent dooplid. De overige procent is ongedoopt lid. Er zijn in totaal 43.000 minder leden dan het jaar ervoor. 

Dat is overigens een bekende trend. Al tientallen jaren loopt het ledenaantal van de PKN terug. In de afgelopen tien jaar is het aantal leden van de kerk gekrompen met bijna dertig procent. Dat betekent in absolute aantallen dat de kerk sinds 2015 in totaal 583.000 leden verloor. Dat betekent overigens niet dat er ook zoveel mensen de kerk verlaten hebben. Omdat juist in de kerk de vergrijzing zichtbaar is, sterven er meer mensen dan dat er nieuwe kinderen geboren worden. 

Kerkelijke gemeenten
In totaal zijn er in Nederland 1458 kerkelijke gemeenten en 1815 wijkgemeenten die zijn aangesloten bij de PKN. Ook dit aantal is in de laatste tien jaar afgenomen. In 2015 waren er nog 1630 kerkelijke gemeenten en 2230 wijkgemeenten. 

28 procent van de kerkelijke gemeenten bestaat uit maximaal driehonderd leden en 27 procent zijn gemeenten tussen de 300 en de 600 leden. Daarnaast zijn er ook flink wat grotere gemeenten. Twintig procent van de PKN-gemeenten heeft tussen de 600 en de 1000 leden. 25 procent van de gemeenten heeft nóg meer dan 1000 leden. 

Lichtpuntjes
Er zijn ook lichtpuntjes, zo meldt de kerk op haar website. ‘Binnen de Protestantse Kerk ontstaan overal in het land nieuwe vormen van kerk-zijn, de pioniersplekken en kliederkerken. Een pioniersplek is bedoeld voor mensen die niet naar een kerk gaan. Elke pioniersplek is afgestemd op de context, werkt vanuit gedeeld geloof en is gericht op duurzame gemeenschapsvorming. Een kliederkerk is een missionaire vorm van kerk-zijn waarin jong en oud samen op een creatieve manier de betekenis van bijbelverhalen ontdekken. Een kliederkerk duurt gemiddeld twee uur en bestaat uit drie delen: samen ontdekken, samen vieren en samen eten.’

Het aantal pioniersplekken dat elk jaar start is van 2013 tot 2017 snel gegroeid. Daarna vlakte de groei af. Op 1 januari 2024 waren er 99 pioniersplekken. De doorstroom bestaat uit pioniersplekken die doorgroeien naar een zelfstandige vorm van kerk-zijn (bijvoorbeeld een kerngemeente), die blijvend verbonden blijven met de bestaande kerk (samen kerk-zijn) of zijn gestopt.

Predikanten
Volgens het nieuwste onderzoek zijn er in totaal 1352 predikanten werkzaam binnen de PKN. Zeventig procent daarvan is man en dertig procent vrouw. De gemiddelde leeftijd van predikanten ligt met 55 jaar behoorlijk hoog. 

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Mercy Ships
Persbericht

Bouw nieuw ziekenhuisschip Mercy Ships van start

Mercy Ships is begonnen met de bouw van een nieuw ziekenhuisschip. De zogeheten steel cutting ceremony op de werf in Guangzhou (China) markeerde de start van de bouw van een gloednieuw ziekenhuisschip, de Africa Mercy II. Het doel voor uitbreiding va

arnhem
Nieuws

Vader 'streng christelijk horrorgezin' Apeldoorn 16 jaar de cel in voor mishandelen en misbruiken dochters

Een 61-jarige christelijke man uit Apeldoorn is door de rechtbank in Arnhem veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf vanwege het jarenlang misbruiken van zijn vier minderjarige dochters. De kinderen werden over een periode van zo’n vijftien jaar verne

Concilie van Nicea
Nieuws

Christelijke leiders vieren 1.700 jaar Concilie van Nicea en roepen op tot eenheid

In het Turkse Iznik, het vroegere Nicea, hebben christelijke leiders samen een oecumenische dienst gehouden om het 1.700-jarig jubileum van het Concilie van Nicea te markeren. Paus Leo XIV, patriarch Bartholomeus en ds. Jerry Pillay, secretaris-gener

Gabriel Olivier
Nieuws

Amerikaanse straatprediker verschijnt voor Hooggerechtshof na arrestatie in Mississippi

De Amerikaanse straatprediker Gabriel Olivier staat voor het Hooggerechtshof nadat hij werd gearresteerd bij het Brandon Amphitheater in Mississippi. Olivier sprak daar met bezoekers en deelde evangelisatiefolders uit. Zijn zaak wordt gezien als een

Drie Oostenrijkse nonnen
Nieuws

Drie Oostenrijkse nonnen weigeren ‘zwijgcontract’ en blijven in hun oude klooster

In Oostenrijk houdt een opmerkelijke kloosterkwestie de gemoederen bezig. Drie hoogbejaarde zusters die hun voormalige klooster in Elsbethen bij Salzburg opnieuw in bezit namen, mogen daar voorlopig blijven, maar alleen als zij akkoord gaan met stren

Herma en Yorel van der Zedde
Interview

Herma van der Zedde kwam na drie maanden uit coma: "Dankzij gebed leef ik nog"

Een vleesetende bacterie, drie maanden coma en artsen die haar familie meerdere keren laten komen om afscheid te nemen. Toch zit Herma van der Zedde vandaag naast haar zoon Yorel in de studio van Hour of Power. In de uitzending van afgelopen zondag v

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom het gevaarlijk is als je je overvloed niet deelt

Als christenen mogen we genieten van alle overvloed die we van God ontvangen, maar laten we deze zegeningen niet voor onszelf houden. Die oproep doet spreker en schrijver Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God.

Ds. W. Visscher
Video

GerGem-predikant wijst op roeping om Christus te weerspiegelen in het dagelijks leven

In een recente preek over Filippenzen 4 wees ds. W. Visscher op Paulus die in dat hoofdstuk zijn eigen geloofsleven uittekent. In de vroege kerk, waar velen niet konden lezen, waren zulke voorbeelden onmisbaar om het christelijke leven te leren. Paul

Meerartikelen

Ds. Jenno Sijtsma
Column

Waarom het Bijbelboek Job vandaag nog steeds confronteert en troost

Ds. Swüste, geboren in 1945, is bij velen bekend door zijn indrukwekkende psalmvertaling. Deze vertaling is inmiddels in de vijfde druk verschenen. In zijn nieuwe boek geeft hij zijn eigen vertaling van het Bijbelboek Job. Hij voegt daar een toeganke

Opvangplek kerk
Video

Kerk in Driebergen maakt noodplan voor opvang bij calamiteiten

De Protestantse kerk in Driebergen heeft een plan gemaakt om te kunnen dienen als opvangplek bij crisissituaties. Als verlengstuk op hun duurzaamheidsplannen willen ze hun zonnestroom ook in kunnen zetten als noodstroom voor het geval er een grootsch

Parvaneh
Interview

Iraanse Parvaneh ontving dromen over Jezus: "Ik was op zoek naar God, maar Hij zocht mij"

Parvaneh groeide op in Iran, in een land waar ze officieel moslim moest zijn. Haar familie was niet strenggelovig, maar religie bepaalde alles. “Je wordt geboren in een systeem waarin geloven verplicht is. Toch voelde ik al jong dat er iets miste. Ik

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Het stervensproces van de CGK als kerkverband is in volle gang

De Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) beleven een van de meest ingrijpende crises uit hun geschiedenis. Het kerkverband lijkt niet meer te redden, maar de realiteit dringt niet overal even diep door. Wie de ontwikkelingen het afgelopen jaar volg

Good News Church
Positief nieuws

Russische en Oekraïense christenen vinden elkaar: “Alleen Christus kan echte verzoening brengen”

Terwijl de oorlog tussen Rusland en Oekraïne bijna vier jaar duurt, ziet de Russisch-Amerikaanse voorganger Vasiliy Stupin hoe de spanningen tussen beide volken ook binnen families diepe wonden slaan. Toch ervaart hij in zijn gemeente Good News Churc

CGK-crisis
Nieuws

Hoe christenen reageren op kerkscheuring CGK

De aankondiging dat ruim zestig CGK-gemeenten een eigen landelijke vergadering vormen, heeft in christelijk Nederland veel losgemaakt. Reacties variëren van diepe droefheid over opnieuw zichtbare verdeeldheid tot opluchting dat er eindelijk duidelijk

Kerstmarkt Duitsland
Nieuws

Beveiliging Duitse kerstmarkten aangescherpt: groeiend geweld tegen christenen

In heel Duitsland openen deze weken weer de traditionele kerstmarkten. De pleinen van steden als Magdeburg, Leipzig, Neurenberg en Dresden vullen zich met licht, muziek en de geur van warme chocolademelk. Maar dit jaar liggen er ook zware veiligheids

Situatie CGK
Nieuws

Kerkscheuring CGK steeds meer zichtbaar: tientallen kerken nemen ingrijpend besluit

In Veenendaal hebben ruim zestig Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), verbonden rond de groep ‘Rijnsburg’, zaterdag besloten dat er op 21 maart 2026 een eigen Algemene Vergadering komt. Deze vergadering, bijeengeroepen door de CGK Rijnsburg, krij

Video
Nieuws

Soedanese bekeerling verstoten in Oeganda terwijl kerken in thuisland worden aangevallen

Een jonge Soedanese man die zich eerder dit jaar tot het christelijk geloof bekeerde, is eind oktober door familie uit huis gezet in Oeganda. Tegelijkertijd maken christenen in Soedan zich grote zorgen na nieuwe gevallen van vandalisme tegen kerken i

De Leskamer
Verdieping

Wierd Duk en apologeet vinden het tijd voor actie: "Te veel christenen volgen Jezus op afstand"

Te weinig christenen zijn zich bewust van het feit dat er sprake is van een geestelijke (cultuur)oorlog. Dit stelden de christelijke apologeet Chris Verhagen en opiniemaker Wierd Duk. Zij spraken zich afgelopen vrijdag uit tijdens de bezinningsavond

Ds. R. de Jong
Video

CGK-predikant vertelt over Franse politieagent die zich opofferde om gijzelaars te bevrijden

Ds. R. de Jong was deze zomer met zijn gezin onderweg naar Spanje toen hij vanwege bosbranden genoodzaakt was om uit te wijken naar Frankrijk. Toen de CGK-predikant uit Sliedrecht op de bebording de plaatsnaam 'Trèbes' zag staan, voerde zijn gedachte

St Cuthbert’s Cave
Nieuws

Christelijke organisaties uiten zorgen na weigering filmopnames bij heilige plaats

De christelijke mensenrechtenorganisatie Voice for Justice UK slaat alarm over de National Trust. Een katholieke filmmaker kreeg geen toestemming om te filmen bij historisch christelijk erfgoed. Het gaat om St Cuthbert’s Cave in Northumberland, een p