PKN verliest tienduizenden leden maar ziet lichtpuntjes

Nieuws 25 april 2025 3 minuten Redactie
Delft
Shutterstock

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) verloor in 2024 in totaal 43.000 leden. Dat blijkt uit cijfers die de kerk donderdag zelf op haar website publiceerde. Ook het aantal kerkelijke gemeenten neemt af. Toch ziet het kerkverband ook lichtpuntjes.

‘De statistieken schetsen een dubbel beeld’, schrijft de PKN bij de cijfers. ‘Aan de ene kant krimpt de kerkelijke organisatie qua leden en aantallen gemeenten. Tegelijkertijd zijn er verschillende nieuwe initiatieven voor vernieuwing in proefplekken, zoals pioniersplekken, kliederkerken, diaconale presentieplekken en bestaande gemeenten. Deze nieuwe initiatieven zijn vaak minder zichtbaar dan de krimp en zijn ook geen vervanging voor wat verdwijnt. Beide ontwikkelingen bepalen het beeld van de Protestantse Kerk: een duidelijk zichtbare krimp én verschillende tekenen van vernieuwing en groei.’ 

Dalend aantal leden
In totaal waren er op 1 januari 2025 bijna 1,4 miljoen mensen lid van de PKN. Daarvan was 42 procent belijdend lid en 47 procent dooplid. De overige procent is ongedoopt lid. Er zijn in totaal 43.000 minder leden dan het jaar ervoor. 

Dat is overigens een bekende trend. Al tientallen jaren loopt het ledenaantal van de PKN terug. In de afgelopen tien jaar is het aantal leden van de kerk gekrompen met bijna dertig procent. Dat betekent in absolute aantallen dat de kerk sinds 2015 in totaal 583.000 leden verloor. Dat betekent overigens niet dat er ook zoveel mensen de kerk verlaten hebben. Omdat juist in de kerk de vergrijzing zichtbaar is, sterven er meer mensen dan dat er nieuwe kinderen geboren worden. 

Kerkelijke gemeenten
In totaal zijn er in Nederland 1458 kerkelijke gemeenten en 1815 wijkgemeenten die zijn aangesloten bij de PKN. Ook dit aantal is in de laatste tien jaar afgenomen. In 2015 waren er nog 1630 kerkelijke gemeenten en 2230 wijkgemeenten. 

28 procent van de kerkelijke gemeenten bestaat uit maximaal driehonderd leden en 27 procent zijn gemeenten tussen de 300 en de 600 leden. Daarnaast zijn er ook flink wat grotere gemeenten. Twintig procent van de PKN-gemeenten heeft tussen de 600 en de 1000 leden. 25 procent van de gemeenten heeft nóg meer dan 1000 leden. 

Lichtpuntjes
Er zijn ook lichtpuntjes, zo meldt de kerk op haar website. ‘Binnen de Protestantse Kerk ontstaan overal in het land nieuwe vormen van kerk-zijn, de pioniersplekken en kliederkerken. Een pioniersplek is bedoeld voor mensen die niet naar een kerk gaan. Elke pioniersplek is afgestemd op de context, werkt vanuit gedeeld geloof en is gericht op duurzame gemeenschapsvorming. Een kliederkerk is een missionaire vorm van kerk-zijn waarin jong en oud samen op een creatieve manier de betekenis van bijbelverhalen ontdekken. Een kliederkerk duurt gemiddeld twee uur en bestaat uit drie delen: samen ontdekken, samen vieren en samen eten.’

Het aantal pioniersplekken dat elk jaar start is van 2013 tot 2017 snel gegroeid. Daarna vlakte de groei af. Op 1 januari 2024 waren er 99 pioniersplekken. De doorstroom bestaat uit pioniersplekken die doorgroeien naar een zelfstandige vorm van kerk-zijn (bijvoorbeeld een kerngemeente), die blijvend verbonden blijven met de bestaande kerk (samen kerk-zijn) of zijn gestopt.

Predikanten
Volgens het nieuwste onderzoek zijn er in totaal 1352 predikanten werkzaam binnen de PKN. Zeventig procent daarvan is man en dertig procent vrouw. De gemiddelde leeftijd van predikanten ligt met 55 jaar behoorlijk hoog. 

Praatmee

Beluister onze podcast

#360 Gerdien Lassche en ds. M. Messemaker over LHBTI en refoscholen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

india
Nieuws

Christenen in India met Pasen aangevallen tijdens kerkdienst

Een vreedzame Paasviering in een kleine kerk in de Indiase deelstaat Gujarat werd zondag bruut verstoord. Een groep mannen, gewapend met stokken en messen, viel de dienst binnen en eiste dat de christelijke gelovigen stopten met hun samenkomst. Dat s

Hemel
Nieuws

Jesus Film Project stelt dat steeds meer mensen in gesloten landen via dromen tot geloof komen

Steeds meer mensen in gesloten landen komen tot geloof in Jezus Christus. Niet door kerkdiensten of evangelisatiecampagnes, maar doordat ze Hem ontmoeten in dromen of visioenen. Dat zegt de christelijke organisatie Cru. De organisatie achter de beken

Jan met Lito King Anker
Video

Zondag in Hour of Power is paralympisch sporter Lito King Anker te gast

Aanstaande zondag is in Hour of Power paralympisch sporter Lito King Anker te gast. Lito werd als baby van acht weken vanuit Brazilië geadopteerd door Nederlandse ouders. Zijn gezondheid was dusdanig slecht dat de artsen dachten dat hij het niet zou

Ds. G. H. Molenaar
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. G. H. Molenaar

De hervormde gemeente Kesteren hoopt op de komst van ds. G. H. Molenaar. De predikant is momenteel verbonden aan de hervormde gemeente van Genemuiden en moet in Kesteren de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok.

Duitse kerk
Nieuws

Meer dan een miljoen Duitsers verlieten in 2024 de kerk

Duitsland kent een lange christelijke traditie, waarbij de Rooms-Katholieke Kerk en de protestantse Evangelische Kirche in Deutschland (EKD) de grootste kerkverbanden van het land vormen. Tegelijkertijd laat de samenleving een duidelijke verschuiving

Hembram
Nieuws

India: hindoe-extremist die zendeling en kinderen vermoordde vrijgelaten en als held onthaald

De christelijke gemeenschap in India en daarbuiten reageert geschokt op de vrijlating van Mahendra Hembram, een van de veroordeelden voor de gruwelijke moord op de Australische zendeling Graham Staines en zijn twee jonge zoons in 1999. Hembram, die l

De Wereld Rond
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Fineke Janssen

In deze podcastaflevering van 'De Wereld Rond' is deze keer Fineke Janssen te gast. Zij werkt al sinds 1989 in La Paz, de hoofdstad van Bolivia. God riep haar om te werken met verslaafde jongeren. De Heer heeft voorzien in twee rehabilitatiecentra vo

Aron, Deshawn en Bagtowar
Video

Leiden alle geloven tot God? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van ChristenDOM? gaan Aron, Deshawn en Bagtowar in gesprek over de vraag 'leiden alle geloven tot God?' Het drietal bespreekt of ze deze vraag herkennen vanuit hun eigen leven. Dit en nog veel meer kun je in deze aflevering, onderd

Meerartikelen

IB Ontmoetingsdag
Persbericht

Israël en de Bijbel organiseert Ontmoetingsdag 2025: 'Hoop voor een verwond volk'

Israël is een volk met littekens en de aanval van Hamas op 7 oktober 2023 heeft opnieuw wonden geslagen in de hele Israëlische samenleving. Angst, onzekerheid en trauma zijn voor veel Israëli’s een dagelijkse realiteit. Op donderdag 29 mei, Hemelvaar

Heilige Grond podcast
Podcast

Terugluisteren: theologen in gesprek over het ambt van predikant

Wat maakt het nou zo bijzonder om predikant te zijn? En hoe helpt het ambt daarbij? Draagt de predikant het ambt of wordt de predikant toch vooral door het ambt gedragen? Daarover gaat onderstaande podcastaflevering van Heilige Grond. De krimpende en

TOVV-conferentie
Persbericht

Nieske Selles-ten Brinke en Gor Katchikyan spreken tijdens TOVV-conferentie

Omdat de eerste TOVV-conferentie, van vrijdag 3 en zaterdag 4 oktober, al is volgeboekt, volgt nu een tweede christelijke vrouwenconferentie en wel op vrijdag 31 oktober en zaterdag 1 november. Deze conferentie staat net als vorig jaar in het teken v

Sint-Jan
Nieuws

Secularisatie in Nederland zet door maar waardering voor kerk stijgt

Hoewel de ontkerkelijking in Nederland verder doorzet, wordt er positiever over de kerk geoordeeld dan voorheen. Vooral jongeren hebben meer waardering voor de kerk. Dat blijkt uit ‘God in Nederland’ een tienjaarlijks onderzoek over hoe Nederlanders

Ds. M. van Kooten
Boekfragment

Ds. Van Kooten bespreekt stellingen over prediking, jongeren en kerkelijk leven

Het boek ‘Preken is een liefdedienst’ (deel 2) is een kijkje in de ‘keuken’ van de predikant. Dominees uit bevindelijk-gereformeerde kring bespreken diverse aspecten van de prediking. Daarnaast reageren de geïnterviewden op stellingen die betrekking

Leonard Zandijk
Opinie

Het moet klaar zijn met antisemitisme in Nederland

Het moet eens klaar zijn met al dat gehaat op mensen met een Joodse achtergrond. Artikel 1 van de Grondwet geldt voor iedereen, waarmee je zou denken dat het afgelopen zou zijn met de noodzakelijke beveiligingsmaatregelen rondom Joodse scholen. Niets

Joost als BaanBreker in Israël
Dagelijks leven

Gods leiding in zoektocht naar vrijwilligersplek: “Ik had nergens anders willen zijn!”

Rond januari 2024 begon Joost zijn zoektocht naar een plek in een Afrikaanse medische kliniek om vrijwilligerswerk te doen. Meer dan een jaar later is hij via de NEM als BaanBreker werkzaam in Israël, in een ziekenhuis in Nazareth. Hij vertelt: “Het

Anne Teunis
Persbericht

Anne Teunis gaat leiding geven Zij Lacht

‘Als hoofd van Zij Lacht ga ik werken vanuit mijn diepe verlangen: dat elke vrouw haar waarde mag ontdekken, God en zijn Woord beter mag leren kennen, en Gods goedheid mag delen met mensen om haar heen’. Aldus Anne Teunis, die deze vrouwencommunity g

Nigeria
Nieuws

Meer dan 170 christenen vermoord tijdens vastentijd en Pasen in Nigeria: "We kunnen zo niet doorgaan"

De christelijke gemeenschap in Nigeria rouwt. Tijdens de vastentijd en Pasen zijn in de Midden-Gordel van het land meer dan 170 christenen om het leven gekomen. De aanvallen, die gericht waren op dorpen in onder andere de staten Benue en Plateau, lij

Indonesie
Nieuws

Indonesië: Witte Donderdagviering verstoord door moslimdemonstranten

Tijdens de Witte Donderdagviering op 17 april werd een katholieke mis in de Indonesische stad Bandung ruw verstoord door een groep radicale moslims. De viering vond plaats in het Arcamanik Multipurpose Building, dat door de lokale parochie van St. Od

St. James’ Church
Nieuws

Engelse christenen treffen kwetsende teksten op kerkgebouw aan: 'God is een leugen'

Op Goede Vrijdag troffen gelovigen van St. James’ Church in het Engelse Leyland kwetsende teksten aan op hun kerkgebouw. Dat schrijft The Christian Post. Op de buitenmuur stond met graffiti aangebracht: 'God is een leugen'. Ook grafstenen op het kerk

pakistan
Nieuws

Christen in Pakistan ter dood veroordeeld na omstreden blasfemiezaak

Een Pakistaanse christen is op Goede Vrijdag ter dood veroordeeld op beschuldiging van godslastering. De zaak roept veel vragen op binnen en buiten de christelijke gemeenschap. De veroordeling wordt gezien als buitensporig, zeker gezien het uitblijve