Het kerstverhaal begint niet in Bethlehem maar in de Hof van Eden

Boekfragment 24 december 2024 4 minuten Wilkin van de Kamp
Moederbelofte

Eigenlijk begint het kerstverhaal zoals we dat kennen niet in het dorpje Bethlehem, maar in een tuin die Eden heette. Je zou kunnen zeggen dat Eden en Bethlehem sleutelplaatsen zijn in Gods verhaal met ons.

Toen Adam en Eva in zonde waren gevallen, konden zij niet langer in de Hof van Eden verblijven. God stuurde hen niet weg omdat Hij boos op hen was, maar om hen te beschermen. God sprak: ‘Laat hij zijn hand niet uitsteken en ook van de boom des levens nemen en eten, zodat hij eeuwig zou leven!’ (Genesis 3:22, HSV). God stuurde Adam en Eva weg uit de Hof omdat ze anders van de boom des levens zouden blijven eten; waardoor ze tot in de eeuwigheid in de macht van de zonde zouden leven. Dat was ondenkbaar. God had een ander plan. Hij riep de duivel ter verantwoording en sprak een oordeel over hem uit: ‘Ik zal vijandschap teweegbrengen tussen u en de vrouw, en tussen uw nageslacht en haar Nageslacht; Dat zal u de kop vermorzelen, en u zult Het de hiel vermorzelen’ (Genesis 3:15, HSV).

Dit vers wordt de moederbelofte genoemd. God beloofde dat uit Eva Iemand (de Messias) zou voortkomen, die de kop van de slang (de duivel) zal verbrijzelen. Daarom schrijft de Herziene Statenvertaling het woord ‘Nageslacht’ hier met een hoofdletter. Deze oorlogsverklaring wordt ook wel het proto-evangelium genoemd: het eerste evangelie. Zonde en dood hebben niet het laatste woord. God beloofde dat uit Eva Iemand zou voortkomen die de wereld zal verlossen en de kop van de slang zal vermorzelen. De duivel zal in deze strijd het onderspit delven.

De duivel zal in deze strijd het onderspit delven.

In Genesis 3:15 wordt niet alleen het doodsvonnis over de duivel uitgesproken, er wordt ook een glorieuze overwinning voorzegd van Degene die men later de Messias noemde. De Messias die komt om een eind te maken aan de heerschappij van de duisternis. Het was Jesaja die de naam van de Messias openbaarde: ‘Zie, de maagd zal zwanger worden. Zij zal een Zoon baren en Hem de naam Immanuel [God met ons] geven’ (Jesaja 7:14, HSV). Het was Micha die profeteerde waar de Messias geboren zou worden: ‘Maar jij, Bethlehem in Efratha, al heb je in Juda niet veel te betekenen, toch zul jij Iemand voortbrengen, die namens Mij over Israël heersen zal. In het verre verleden ligt zijn oorsprong, in lang vervlogen dagen’ (Micha 5:1, GNB).

Sinds God het doodsvonnis over de slang heeft uitgesproken, zette de duivel alles op alles om te verhinderen dat de Messias uit Israël geboren zou worden. Door de hele Bijbel heen wordt deze geestelijke strijd beschreven. Een geestelijke strijd, waarvan mensen het slachtoffer werden. De slang bewoog de Egyptische Farao om alle Hebreeuwse jongetjes te doden. Hij bewoog de Amalekieten om Israël te vernietigen. Hij bewoog de goddeloze Atalia om alle koninklijke erfgenamen van het huis van Juda te doden. Hij bewoog de Amalekiet Haman om een genocide tegen de Joden te beramen. Koste wat het kost wilde de slang de komst van de Messias tegenhouden, die zijn kop zou vermorzelen. Daarom laaide de (geestelijke) strijd rondom Israël telkens weer op.

We weten hoe het Adam en Eva en hun kinderen verging. Toen de duivel Adam en Eva tot zonde verleidde, verloren zij hun door God gegeven autoriteit. Sinds de zondeval leven wij in een gevallen en gebroken wereld en in vijandig gebied. De goede aarde werd aan de vloek en de vruchteloosheid – de macht van de zonde en de dood – onderworpen. Hierdoor worden wij allemaal geconfronteerd met de strijd tussen leven en dood, goed en kwaad. Vanaf dat moment zucht en kreunt niet alleen de mens maar de hele schepping onder de zondevloek.

De geboorte van Jezus in Bethlehem luidde het einde in van de oude slang, zoals was beloofd in Eden.

Adam en Eva verloren hun door God gegeven heerschappij en konden niet uit zichzelf onder de heerschappij van de zonde uit komen. De zonde was hun leven binnengedrongen en had hun zondeloze natuur zodanig veranderd dat de menselijke natuur geheel zondig werd. Adam en Eva zouden zich nog wel vermenigvuldigen, maar hun kinderen zouden onder de heerschappij van de zonde worden geboren. Hun nakomelingen werden geboren met een zondige natuur en vulden de aarde met zonde, ongerechtigheid, lijden en dood. Zij kozen ervoor om – net als hun voorouders – zelf te bepalen wat goed en wat kwaad is in hun ogen, waardoor zich een destructieve cyclus ontspon die telkens weer chaos en wanorde brengt in Gods goede wereld.

Wist God voordat Hij de wereld schiep wat er zou gebeuren? Ja, Hij wist het. De Eeuwige wist dat wij zouden falen en dat we van Hem gescheiden zouden worden. Daarom had Hij voor de schepping van de wereld al besloten dat Hij mens zou worden, dat Hij in Christus naar ons toe zou komen om de relatie met ons te herstellen. Het is zoals Paulus schrijft aan de christenen in Efeze: ‘Voordat de wereld gemaakt werd, heeft God ons immers in Christus uitgekozen om Hem toe te behoren en smetteloos voor Hem te staan. In zijn liefde had Hij van tevoren beslist dat Hij ons door Jezus Christus als zijn kinderen zou aannemen. Zo wilde Hij het, in zijn goedheid’ (Efeze 1:4-5, GNB).

In Jezus kwam God onze gebroken wereld binnen. Om ons de uitweg te wijzen van de dood naar eeuwig leven. Op weg naar een nieuwe wereld die komen gaat. De geboorte van Jezus in Bethlehem luidde het einde in van de oude slang, zoals was beloofd in Eden.

Wilkin van de Kamp is spreker en schrijver. Bovenstaand boekfragment is afkomstig uit 'De Muizenval'. Als God almachtig is, dan had Hij onze zonden toch kunnen vergeven zonder dat Jezus voor ons zou sterven? In dit boek geeft Wilkin van de Kamp antwoord op deze vraag, door ons een boeiend kijkje achter de schermen te geven van ‘Gods invasie in de wereld’. Klik hier om het boek te bestellen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#362 Jeffrey & Ton van der Schans over het GerGem-curatorium en het predikantentekort
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. G. J. Post
Video

CGK-predikant over veranderingen rond identiteit: "Vandaag moet je zelf bepalen wie je bent"

“Tien jaar geleden wist je bij een geboorte: het is een jongetje of een meisje. Maar in de wereld van vandaag is dat slechts een voorlopige conclusie", aldus ds. G. J. Post. In een recente preek schetste de CGK-predikant dat iemands biologische gesla

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit dat vergeving niet betekent dat je het gedrag van de dader vergoelijkt

Komt degene die mij pijn deed er niet te gemakkelijk mee weg als ik hem vergeef? Het is een vraag die je misschien wel uit je eigen leven herkent. Wat nu als iemand je jaren geleden schade heeft toegebracht waar je tot op de dag van vandaag onder lij

Chris Verhagen
Video

Wanneer verandert Mariaverering in afgoderij? Christelijke apologeet antwoordt

In deze video zoomt Chris Verhagen, initiatiefnemer van het YouTube-kanaal Christelijke apologeet, in op de historische ontwikkeling van de leerstellingen (dogmata) rondom Maria de moeder van Jezus in de Rooms-Katholieke Kerk. Ook zoomt hij in op de

Hans van Vuuren
Video

Terugkijken: Hans van Vuuren blikt vooruit op de Psalmendag

Vandaag (17 mei) organiseert Groot Nieuws Radio op themakanaal Blijde Klanken weer een Psalmendag. Van acht uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds zijn alle 150 psalmen te horen. Dit jaar is het extra bijzonder omdat Blijde Klanken op 17 mei ook drie

Ds. J.A. van den Berg
Video

Terugkijken: ds. J. A. van den Berg beantwoordt Refoweb-vragen

Ds. J. A. van den Berg is predikant van de hervormde gemeente in Sint Anthoniepolder. Hij staat bekend om zijn schriftgetrouwe prediking, pastorale betrokkenheid en heldere uitleg van Bijbelse thema’s. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvra

Dr. C. A. van der Sluijs
Nieuws

Nostalgie nam plaats in van waarachtige vreeze des Heeren

Wat is er toch aan de hand de laatste weken? Het lijkt wel of ons land bezet werd door nieuwe vreemde machten. De euphorie kende geen grenzen. Gewezen EO-coryfeeën waren buiten zichzelf bij het zien van de witte rook boven het Vaticaan. En de massa o

Ds. L. W. den Boer
Nieuws

Hervormde gemeente Bergambacht brengt beroep uit op ds. L. W. den Boer

Ds. L. W. den Boer (foto) denkt de komende weken na over een mogelijk vertrek uit Goedereede. De hervormde predikant heeft een beroep uit Bergambacht ontvangen. In de Laurentiuskerk (Wijk B) moet Den Boer de opvolger worden van ds. P. Wijnberger die

Acteur die Filippus speelt
Nieuws

Hitserie The Chosen maakt zich op voor 'emotionele' zesde seizoen: ‘Hou je stoel maar vast’

Reza Diako, die de apostel Filippus speelt in de populaire serie The Chosen, blikt vooruit op seizoen zes. Volgens de acteur wordt het een intens en emotioneel hoofdstuk in het levensverhaal van Jezus. “Het wordt pijnlijk. Het wordt moeilijk", zegt D

Meerartikelen

Duitse kerk
Nieuws

Onderzoek: Meerderheid Duitsers gelooft slechts in twee geslachten

Uit een recent onderzoek van INSA-Consulere, uitgevoerd in opdracht van het christelijke persbureau IDEA, blijkt dat 62 procent van de Duitsers gelooft dat er slechts twee geslachten zijn: man en vrouw. Het onderzoek werd tussen 9 en 12 mei gehouden

Robert Morris
Nieuws

Voormalig leider megakerk eist miljoenen euro’s na beschuldigingen seksueel misbruik

Voormalig voorganger Robert Morris van megakerk Gateway Church in Texas heeft na zijn vertrek miljoenen euro’s aan pensioenuitkering geëist. De kerk weigert echter zijn eisen in te willigen, blijkt uit rechtbankdocumenten die deze week zijn ingediend

pakistan
Nieuws

Christelijke arbeider gemarteld en vermoord in Pakistan: "Ze sloegen hem met ijzeren staven"

Deze week overleed de 35-jarige katholieke dagloner Kashif Masih. Hij werd zwaar gemarteld door een groep mannen, onder wie een voormalige politieagent. De mishandeling zou zijn begonnen na een beschuldiging van diefstal van een mobiele telefoon. Dat

Jan van den Bosch
Column

Niet het Witte Huis maar het kruis moet weer belangrijk worden

Focus niet op het Witte Huis, maar op het kruis, zo roept Jan van den Bosch op in zijn nieuwe column. In kerken en bij christenen gaat het in de Verenigde Staten vaak over Donald Trump, maar dat is de verkeerde focus. Het moet weer over het evangelie

Marije en Jan
Video

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power. Ze groeide op in de Gereformeerde Gemeenten, waar ze veel over God leerde, maar Hem niet persoonlijk kende. Uiteindelijk liet ze Hem los. Onbewust raakte ze daarna verstrikt in de New Age-beweg

Gemeente Rotterdam
Nieuws

Gemeente Rotterdam verbiedt trouwambtenaren om over God en geloof te praten

De gemeente Rotterdam verbiedt haar trouwambtenaren om tijdens huwelijksvoltrekkingen te spreken over God en geloof. Dat blijkt uit berichtgeving van het Reformatorisch Dagblad. Zowel de Rotterdamse ChristenUnie-fractie als de landelijke SGP vragen o

Ds. W. Visscher
Video

GerGem-predikant: "Ambtsdragers lopen niet de hele dag met een sip gezicht rond"

"Ambtsdrager zijn betekent niet dat je de hele dag vrome dingen doet en met een sip gezicht rondloopt", stelde ds. W. Visscher in een recente preek. De predikant uit de Gereformeerde Gemeente van Amersfoort preekte over het vijfde gebod 'Eer uw vader

Myanmar
Interview

Anderhalve maand na aardbeving Myanmar: "God liet ons niet in de steek"

Op 28 maart werd Myanmar getroffen door een zware aardbeving en heftige naschokken. Het epicentrum lag in de regio Sagaing en Mandalay. Volgens de VN verloren ruim 3800 mensen het leven en raakten er meer dan 5000 mensen gewond. De materiële schade w

eenzaam
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller heeft nog nooit relatie gehad: 'Ik voel me afgewezen'

'Op dit moment ben ik bijna 40 jaar en ik heb nog nooit een relatie gehad, laat staan seksuele gemeenschap. Ik vind het heel naar om te zien dat er zo veel mensen om mij heen getrouwd zijn, kinderen hebben, terwijl voor mijn idee de hele wereld aan m

Ds. C. Sonnevelt
Video

Wat houdt Israël steunen als christen in? Ds. Sonnevelt antwoordt

Israël blijft Gods volk, en aan hen heeft Hij het land Israël beloofd. Maar betekent dit ook dat je als christen de huidige staat Israël moet steunen? Ben je vanuit de Bijbel onlosmakelijk verbonden met het volk, land én staat? En wat houdt Israël st

Anton de Wit
Video

Anton de Wit beantwoordt vragen over Rooms-Katholieke Kerk en de paus

Onlangs vond het conclaaf plaats en kozen 133 kardinalen Leo XIV als nieuwe paus. Voorafgaand organiseerde Credo een online Q&A met Katholiek Nieuwsblad-hoofdredacteur Anton de Wit. Wat voor rol heeft de paus in de Rooms-Katholieke Kerk? Bepaalt de p

CGK-synode
Opinie

Hebben de Christelijke Gereformeerde Kerken nog toekomst?

De situatie waarin de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) zich bevinden, is helaas zodanig dat gezamenlijk verdergaan niet meer realistisch lijkt te zijn. De standpunten zijn principieel, voor (oneerbiedig gezegd) elke groep. Het is ons inziens d