Het kerstverhaal begint niet in Bethlehem maar in de Hof van Eden

Boekfragment 24 december 2024 4 minuten Wilkin van de Kamp
Moederbelofte

Eigenlijk begint het kerstverhaal zoals we dat kennen niet in het dorpje Bethlehem, maar in een tuin die Eden heette. Je zou kunnen zeggen dat Eden en Bethlehem sleutelplaatsen zijn in Gods verhaal met ons.

Toen Adam en Eva in zonde waren gevallen, konden zij niet langer in de Hof van Eden verblijven. God stuurde hen niet weg omdat Hij boos op hen was, maar om hen te beschermen. God sprak: ‘Laat hij zijn hand niet uitsteken en ook van de boom des levens nemen en eten, zodat hij eeuwig zou leven!’ (Genesis 3:22, HSV). God stuurde Adam en Eva weg uit de Hof omdat ze anders van de boom des levens zouden blijven eten; waardoor ze tot in de eeuwigheid in de macht van de zonde zouden leven. Dat was ondenkbaar. God had een ander plan. Hij riep de duivel ter verantwoording en sprak een oordeel over hem uit: ‘Ik zal vijandschap teweegbrengen tussen u en de vrouw, en tussen uw nageslacht en haar Nageslacht; Dat zal u de kop vermorzelen, en u zult Het de hiel vermorzelen’ (Genesis 3:15, HSV).

Dit vers wordt de moederbelofte genoemd. God beloofde dat uit Eva Iemand (de Messias) zou voortkomen, die de kop van de slang (de duivel) zal verbrijzelen. Daarom schrijft de Herziene Statenvertaling het woord ‘Nageslacht’ hier met een hoofdletter. Deze oorlogsverklaring wordt ook wel het proto-evangelium genoemd: het eerste evangelie. Zonde en dood hebben niet het laatste woord. God beloofde dat uit Eva Iemand zou voortkomen die de wereld zal verlossen en de kop van de slang zal vermorzelen. De duivel zal in deze strijd het onderspit delven.

De duivel zal in deze strijd het onderspit delven.

In Genesis 3:15 wordt niet alleen het doodsvonnis over de duivel uitgesproken, er wordt ook een glorieuze overwinning voorzegd van Degene die men later de Messias noemde. De Messias die komt om een eind te maken aan de heerschappij van de duisternis. Het was Jesaja die de naam van de Messias openbaarde: ‘Zie, de maagd zal zwanger worden. Zij zal een Zoon baren en Hem de naam Immanuel [God met ons] geven’ (Jesaja 7:14, HSV). Het was Micha die profeteerde waar de Messias geboren zou worden: ‘Maar jij, Bethlehem in Efratha, al heb je in Juda niet veel te betekenen, toch zul jij Iemand voortbrengen, die namens Mij over Israël heersen zal. In het verre verleden ligt zijn oorsprong, in lang vervlogen dagen’ (Micha 5:1, GNB).

Sinds God het doodsvonnis over de slang heeft uitgesproken, zette de duivel alles op alles om te verhinderen dat de Messias uit Israël geboren zou worden. Door de hele Bijbel heen wordt deze geestelijke strijd beschreven. Een geestelijke strijd, waarvan mensen het slachtoffer werden. De slang bewoog de Egyptische Farao om alle Hebreeuwse jongetjes te doden. Hij bewoog de Amalekieten om Israël te vernietigen. Hij bewoog de goddeloze Atalia om alle koninklijke erfgenamen van het huis van Juda te doden. Hij bewoog de Amalekiet Haman om een genocide tegen de Joden te beramen. Koste wat het kost wilde de slang de komst van de Messias tegenhouden, die zijn kop zou vermorzelen. Daarom laaide de (geestelijke) strijd rondom Israël telkens weer op.

We weten hoe het Adam en Eva en hun kinderen verging. Toen de duivel Adam en Eva tot zonde verleidde, verloren zij hun door God gegeven autoriteit. Sinds de zondeval leven wij in een gevallen en gebroken wereld en in vijandig gebied. De goede aarde werd aan de vloek en de vruchteloosheid – de macht van de zonde en de dood – onderworpen. Hierdoor worden wij allemaal geconfronteerd met de strijd tussen leven en dood, goed en kwaad. Vanaf dat moment zucht en kreunt niet alleen de mens maar de hele schepping onder de zondevloek.

De geboorte van Jezus in Bethlehem luidde het einde in van de oude slang, zoals was beloofd in Eden.

Adam en Eva verloren hun door God gegeven heerschappij en konden niet uit zichzelf onder de heerschappij van de zonde uit komen. De zonde was hun leven binnengedrongen en had hun zondeloze natuur zodanig veranderd dat de menselijke natuur geheel zondig werd. Adam en Eva zouden zich nog wel vermenigvuldigen, maar hun kinderen zouden onder de heerschappij van de zonde worden geboren. Hun nakomelingen werden geboren met een zondige natuur en vulden de aarde met zonde, ongerechtigheid, lijden en dood. Zij kozen ervoor om – net als hun voorouders – zelf te bepalen wat goed en wat kwaad is in hun ogen, waardoor zich een destructieve cyclus ontspon die telkens weer chaos en wanorde brengt in Gods goede wereld.

Wist God voordat Hij de wereld schiep wat er zou gebeuren? Ja, Hij wist het. De Eeuwige wist dat wij zouden falen en dat we van Hem gescheiden zouden worden. Daarom had Hij voor de schepping van de wereld al besloten dat Hij mens zou worden, dat Hij in Christus naar ons toe zou komen om de relatie met ons te herstellen. Het is zoals Paulus schrijft aan de christenen in Efeze: ‘Voordat de wereld gemaakt werd, heeft God ons immers in Christus uitgekozen om Hem toe te behoren en smetteloos voor Hem te staan. In zijn liefde had Hij van tevoren beslist dat Hij ons door Jezus Christus als zijn kinderen zou aannemen. Zo wilde Hij het, in zijn goedheid’ (Efeze 1:4-5, GNB).

In Jezus kwam God onze gebroken wereld binnen. Om ons de uitweg te wijzen van de dood naar eeuwig leven. Op weg naar een nieuwe wereld die komen gaat. De geboorte van Jezus in Bethlehem luidde het einde in van de oude slang, zoals was beloofd in Eden.

Wilkin van de Kamp is spreker en schrijver. Bovenstaand boekfragment is afkomstig uit 'De Muizenval'. Als God almachtig is, dan had Hij onze zonden toch kunnen vergeven zonder dat Jezus voor ons zou sterven? In dit boek geeft Wilkin van de Kamp antwoord op deze vraag, door ons een boeiend kijkje achter de schermen te geven van ‘Gods invasie in de wereld’. Klik hier om het boek te bestellen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#349 Ds. Jan Hoek en ds. John de Groot over preekregelaars, volle agenda's en Deo Volente
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

PKN-scriba steunt kerkasiel Kampen
Nieuws

PKN-scriba steunt kerkasiel Kampen: "We moeten opkomen voor kwetsbare kinderen"

De protestantse wijkgemeente Open Hof in Kampen houdt sinds 21 november een doorlopende kerkdienst om bescherming te bieden aan het Oezbeekse gezin Babayants. Deze familie dreigt uitgezet te worden, terwijl de kinderen in Nederland zijn opgegroeid en

Arthur Alderliesten
Column

Een troostvolle kerstboodschap: Herodes is dood, maar Jezus leeft

Op 18 december 1980 werd in de Tweede Kamer een wetsvoorstel aangenomen dat nu de Wet afbreking zwangerschap is. In de tien jaren die daaraan voorafgingen, zijn er acht wetsvoorstellen gedaan en gestrand. Maar het wetsvoorstel van Ginjaar/De Ruiter w

Soli Deo Gloria Urk
Video

Mannenkoor Soli Deo Gloria Urk zingt het vrolijke 'Christmas is coming'

'Christmas is coming, let the churchbells ring. People celebratin' the birth of a King. Shoutin' hosannah till the heavens ring. Christmas is coming, let the churchbells ring', deze woorden komen uit het lied 'Christmas is coming' van componist Joel

Pakistan vlag
Nieuws

Deze Pakistaanse christen (17) verblijft tijdens kerst in de gevangenis

De 17-jarige christen Akash Karamat zit al zestien maanden vast op beschuldiging van blasfemie in drie afzonderlijke zaken. Dat betekent dat hij kerst doorbrengt in de gevangenis, laat Morning Star News weten. Toch heeft een recente beslissing om hem

bisdom van Birmingham
Nieuws

Bisschoppen betreuren verwijzing naar Jezus als 'ware Messias' in kerstlied

Bisschoppen van de Kerk van Engeland uiten zorgen over sommige traditionele kerstliederen vanwege expliciete verwijzingen naar Jezus als de 'ware Messias'. Het bisdom van Birmingham stuurde onlangs een bericht aan haar geestelijken met de oproep om t

Paus Franciscus
Nieuws

Paus Franciscus veroordeelt Israëlische acties in Gaza en roept op tot vrede

Tijdens zijn wekelijkse Angelusgebed heeft paus Franciscus opnieuw harde kritiek geuit op Israël vanwege de situatie in Gaza. Hij sprak over “wreedheid” en riep op tot vrede en een staakt-het-vuren. De paus zei afgelopen zondag: “Met pijn denk ik aan

Rusland vlag
Nieuws

Russische christenen bezorgd over op handen zijnde wetswijziging

Op dit moment wordt in de Doema, het Russische parlement, een wetswijziging behandeld die bij goedkeuring zal leiden tot een verbod op het thuis organiseren van religieuze bijeenkomsten. Stichting Friedensstimme meldt dat er onder de christenen in Ru

Kerst
Verdieping

De heerlijkheid van God werd zichtbaar in het Kind van Bethlehem

Er is niet één woord in de Bijbel dat ons bestaan realistischer tekent: vlees zijn we. Een wereld van verschil is er tussen Woord en vlees. Maar dat vlees heeft God aangenomen, dat vlees is Hij geworden. In het programma Undercover Boss NL van een aa

Meerartikelen

Wouter
Interview

Hoe Wouter de Vos van 4M zijn leven radicaal omdraaide: “Ik schreeuwde het uit naar de hemel"

“Het gaat niet om jou.” Die vier woorden veranderden het leven van Wouter de Vos, algemeen directeur van 4e Musketier (4M) Nederland radicaal. Ooit een feestbeest dat zijn dagen vulde met drank, drugs en oppervlakkig plezier, werd hij op zijn zeventi

Marijn Burkunk
Column

Een Kerstwonder tijdens de Eerste Wereldoorlog

Onbeschrijflijk zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog de gruwelen van de loopgravenoorlog in Noord-Frankrijk en Vlaanderen. Over en weer werden jongemannen tegen elkaar opgejaagd om met kogelregens en vlijmscherpe banjonetten elkaar af te slachten. Afg

Antoine Bodar
Nieuws

Antoine Bodar blikt in tv-programma terug op zijn leven

Antoine Bodar – de bekendste priester van Nederland - wordt tachtig. Aan de hand van een aantal opzienbarende en ontroerende fragmenten uit zijn tv-carrière, blikt KRO-NCRV presentator Annemiek Schrijver met hem terug op zijn leven. Wat heeft hij in

Chris Tomlin
Nieuws

Groot Nieuws Radio start met de Top 1008

Maandag 23 december om 12:00 uur klonk het startschot voor de Top 1008 van 2024. De 14e editie van de lijst met de beste christelijke muziek is helemaal samengesteld door de luisteraars van Groot Nieuws Radio. Niemand minder dan Chris Tomlin (foto) o

Eerst dit voor kids
Nieuws

Vijfde seizoen EO-podcast 'Eerst dit voor kids' nu te luisteren

Er is een gloednieuw seizoen van Eerst dit voor kids! Vanaf nu is het vijfde seizoen van de speciale Bijbelpodcast voor kinderen van de EO en de IZB te luisteren. Er zijn maar liefst 35 nieuwe afleveringen die online komen. Ze zijn te horen via de Ee

Kerst 2024
Interview

Christelijk Nederland viert Kerst: dertien christenen delen hun kerstwens

Morgen vieren christenen wereldwijd Kerst. Tijdens Kerst wordt er stilgestaan bij de geboorte van de Heere Jezus Christus. De Zoon van God kwam naar deze aarde om aan de mensen gelijk te worden en onze zonden op Zich te nemen. In aanloop naar dit hei

God Radio/vlag Israël
Nieuws

God.Radio komt dag voor kerst met speciale Israëldag

Op dinsdag 24 december, in de aanloop naar kerstavond, organiseert GOD Radio een bijzondere uitzending van 8:00 tot 18:00 uur, met als thema Israël en kerst. Het zal een dag zijn vol muzikale herinneringen, met hits van de 90’s tot aan nu, kerstmuzie

Nieuwe Kerk in Ermelo
Nieuws

Politie verwijdert man uit kerkdienst in Ermelo

Zondagavond heeft de politie een man uit een kerkdienst in de Nieuwe Kerk in Ermelo verwijderd, nadat hij onrust veroorzaakte tijdens de dienst. Het incident zorgde voor verwarring en angstige momenten bij de kerkgangers, waarvan sommigen volgens Omr

Zwitserse kerk
Nieuws

Zwitserse kerken willen verbod zondagswerk handhaven

Een federatie van Zwitserse protestantse kerken in Duitstalig Zwitserland, keert zich tegen het versoepelen van het verbod op werken op zondag. Het platform stelt dat de voorgestelde maatregelen niet aansluiten bij een dringende maatschappelijke beho

kerstmarkt Darmstadt
Nieuws

Duitse kerk onder vuur vanwege pro-Hamas symbolen

De Michaelskirche, een protestantse kerk in het Duitse Darmstadt, ligt onder vuur nadat op de kerstmarkt van de kerk symbolen en items werden verkocht die verband houden met de terreurgroep Hamas. De Duitse autoriteiten onderzoeken of er sprake is va

CvI
Nieuws

Anti-Israël activisten vallen CvI opnieuw lastig: "Een kleuterachtige actie"

Het gebouw van Christenen voor Israël (CvI) was vrijdag opnieuw doelwit van anti-Israël activisten. De actie leidde tot bekladdingen, met slogans en leuzen die de steun voor Israël verwierpen. De politie greep in. Zelfs de brandweer werd met een hoog

Edwin
Video

Edwin (26) voelde zich eenzaam op de middelbare school: "Aan de buitenkant zie je dat niet"

Veel mensen denken bij eenzaamheid aan ouderen, maar het komt ook bij jongeren voor. Daar weet de 26-jarige Edwin uit Almere alles van. Voor de actie 'Tijd voor elkaar' ging Florian Pronk namens de SGP bij hem langs. Inmiddels ervaart Edwin geen eenz