Een ongemakkelijke waarheid over de hel

Column 20 november 2024 4 minuten Arjanne Holsappel
Arjanne Holsappel

Onlangs luisterde ik naar een preek van een predikant die ik al jaren volg. Wat hij toen zei, bracht me echter totaal van mijn stuk. Hij beweerde dat de hel, zoals wij die traditioneel kennen, niet zou bestaan. Dit klonk voor mij als een enorme afwijking van wat ik altijd had geloofd. Hoe kon zoiets fundamenteels als de hel, waar ik mijn hele leven mee ben opgegroeid, niet bestaan?

Omdat ik niet zomaar wilde aannemen dat hij gelijk had, onderzocht ik zelf de Bijbel. Ik ben systematisch door elk woord gegaan dat in onze Bijbel als ā€˜helā€™ wordt vertaald. Ook keek ik naar andere woorden die mogelijk met hetzelfde idee te maken hebben. Tot mijn verbazing en schok ontdekte ik dat veel van de traditionele leer over de hel eigenlijk anders is dan ik dacht, als je de originele woorden goed bekijkt.

Een van de woorden die vaak wordt vertaald als ā€˜helā€™ is het Griekse hades. Dit betekent letterlijk ā€˜het rijk van de dodenā€™. In de Griekse vertaling van het Oude Testament, de septuagint, wordt hades gebruikt als vertaling van het Hebreeuwse woord sheol. Beide woorden verwijzen niet naar een plaats van straf, maar eerder naar een plek waar de doden verblijven. Het is een neutrale term, zonder de connotatie van eeuwige kwelling die wij vaak aan de hel toeschrijven.

Historisch gezien heeft het dus veel meer te maken met vernietiging en reiniging, dan met eeuwige straf.

In sommige Nederlandse Bijbelvertalingen wordt het woord gehenna ook vertaald als ā€˜helā€™. Maar gehenna is in werkelijkheid geen bovennatuurlijke plek van straf, zoals we vaak denken. Het verwijst naar een fysiek dal buiten Jeruzalem, het dal van Hinnom. Dit dal stond bekend als een plek waar afval werd verbrand. Historisch gezien heeft het dus veel meer te maken met vernietiging en reiniging, dan met eeuwige straf.

Dan is er nog het Hebreeuwse woord sheol, dat vooral in het Oude Testament voorkomt. Sheol wordt vaak vertaald als ā€˜plaats van de dodenā€™. Het wordt beschreven als een donkere, stille plek waar zielen verblijven na de dood, zonder onderscheid te maken tussen goed of slecht. Het idee van een plek van eeuwige pijn of straf is hier afwezig.

Daarnaast is er nog het Griekse woord tartarus, dat slechts Ć©Ć©n keer in de Bijbel voorkomt. Dit woord wordt gebruikt om de plek te beschrijven waar gevallen engelen vastzitten tot de dag van het oordeel. Het komt ook uit de Griekse mythologie en verwijst helemaal niet naar een plek waar menselijke zielen zouden verblijven na de dood.

Het was een ongemakkelijke waarheid om te accepteren. Als dat niet waar was, wat betekende dit dan voor de rest van mijn geloof?

Deze ontdekkingen hebben me behoorlijk in de war gebracht. Mijn hele leven heb ik geloofd dat de hel een cruciaal onderdeel was van het evangelie. Het was een plek van eeuwige straf voor ongelovigen, een plek waaruit je verlost kon worden door je tot Christus te keren. Maar wat moest ik nu met dit nieuwe inzicht? Hoe kon ik omgaan met het feit dat dit traditionele beeld van de hel misschien niet juist is?

Het voelde alsof mijn wereld op zijn kop stond. Het was een ongemakkelijke waarheid om te accepteren. Als dat niet waar was, wat betekende dit dan voor de rest van mijn geloof?

Een vraag die daardoor steeds terugkomt, is: wat betekent het om ā€˜verloren te gaanā€™? In de Bijbel staat vaak dat degenen die niet geloven, ā€˜verloren gaanā€™. Maar wat betekent dat precies? Misschien betekent het ophouden te bestaan, of misschien betekent het dat iemand zijn waarde verliest, net als een voorwerp dat verloren is. Maar ook dat voelt niet goed voor mij. Ik geloof immers dat elk mens waardevol is, gemaakt naar het beeld van God. Hoe kunnen mensen, die kostbaar zijn in de ogen van God, simpelweg verdwijnen of hun waarde verliezen?

Wat deze nieuwe kijk op de hel wel doet, is het wegnemen van de angst die zo vaak verbonden is aan geloof.

Wat deze nieuwe kijk op de hel wel doet, is het wegnemen van de angst die zo vaak verbonden is aan geloof. Ik besef steeds meer dat angst geen drijfveer hoeft te zijn om tot Jezus te komen. Jezus is goed, en dat op zichzelf is reden genoeg om Hem te volgen. Er is geen dreiging van eeuwige pijn nodig om mensen naar Hem toe te trekken.

Tegelijk roept dit weer nieuwe vragen op. Als de hel niet is wat we dachten, wat betekent het dan dat Jezus voor ons moest sterven? Het roept vragen op over Gods karakter en over wat er werkelijk gebeurde aan het kruis. Is God een boze God die een bloedig offer nodig had om ons te vergeven? Of laat Jezusā€™ sterven ons eerder zien hoe diep de mensheid gevallen is, dat we zelfs in staat waren om God zelf te doden? En wat zegt dat over onze relatie met God en hoe wij Hem zien?

Ik heb nog geen definitieve antwoorden op deze vragen, en misschien is dat ook niet nodig. Soms kan het juist rust geven om te accepteren dat we niet alles hoeven te weten. Dit geeft me de ruimte om open te staan voor andere visies, zonder meteen een oordeel te vellen.

Ik ben op een reis van ontdekking, en ik nodig jou uit om met me mee te gaan. Wil je mijn bevindingen zelf checken? Kijk dan eens naar de grondtekst van de Bijbel via Biblehub, en ontdek wat deze woorden werkelijk betekenen.

Samen kunnen we een diepere waarheid vinden, die ons helpt om het geloof in Christus beter te begrijpen, zonder dat angst daar een rol in speelt.

Arjanne Holsappel is kunstenaar en schrijfster. Neem hier een kijkje op haar website.

Praatmee

Beluister onze podcast

#357 Harmen Niemeijer en Steef Post discussiƫren over kerkasiel in Kampen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Hind Kabawat
Nieuws

Christelijke vrouw aangesteld als minister in nieuwe Syrische regering

In Syriƫ is een nieuwe regering beƫdigd, met als doel het land te leiden in een periode van wederopbouw en hervorming. De nieuwe president Ahmad al-Shara sprak zaterdag over zijn plannen en ambities voor Syriƫ. De christenen zijn met ƩƩn minister ver

GGiN Krimpen
Nieuws

Eerste gemeentepredikant voor GGiN Krimpen aan den IJssel sinds 1988

De gereformeerde gemeente in Nederland (GGiN) in Krimpen aan den IJssel verwelkomt een gemeentepredikant. Ds. D. E. van de Kieft uit Urk heeft het beroep aanvaard. Deze gemeente had sinds haar oprichting in 1988 nog nooit een eigen predikant gehad. V

India vlag
Nieuws

Indiase evangelist onder verdachte omstandigheden overleden

De bekende Indiase evangelist en apologeet Praveen Pagadala is op 46-jarige leeftijd overleden onder verdachte omstandigheden. Zijn dood komt enkele weken nadat hij zijn zorgen had geuit over bedreigingen vanwege zijn geloofsovertuiging en zijn kriti

Enoch Burke
Nieuws

Christendocent moet tienduizenden euro's betalen na verzet tegen transgenderbeleid

De christelijke leraar Enoch Burke werd eerder geschorst vanwege zijn verzet tegen het transgenderbeleid op zijn school. Op last van de rechter moet de Ier 40.000 euro betalen. Dat heeft het Hooggerechtshof in Ierland bepaald volgens Christian Today.

Nick Shakoour
Positief nieuws

Chosen-acteur deelt indrukwekkend bekeringsverhaal: "Ik ging voor God op mijn knieƫn"

Nick Shakoour vertolkte als acteur in de populaire serie The Chosen de vrolijke vader ZebedeĆ¼s. In een interview maakt hij duidelijk hoe deze rol zijn leven heeft veranderd. Niet alleen als acteur, maar vooral als mens, zo maakt hij duidelijk in gesp

drie-eenheid
Nieuws

Kleine minderheid Amerikaanse christenen gelooft in drie-eenheid

Uit een recent onderzoek van het Cultural Research Center (CRC) van de Arizona Christian University blijkt dat de meeste Amerikaanse christenen niet langer geloven in de drie-eenheid. Slechts 11 procent van de ondervraagde volwassenen gelooft dat God

Ds. G. van Zanden
Video

Video: Ds. Van Zanden opent deurtje preekstoel om te laten zien hoe dichtbij de zonde is

"De afstand tussen mij en de zonde is een deurtje breed", aldus ds. G. van Zanden in een recente preek. Om zijn woorden kracht bij te zetten, opende de hervormde predikant het deurtje van de kansel achter zich. In onderstaande beelden van Evangelie H

Pasen
Persbericht

Evangelie & Moslims moedigt aan om paaskaarten naar moslims te sturen

Pasen draait niet om paaseieren, maar om het sterven Ć©n de opstanding van Jezus Christus. Voor christenen draait alles om Pasen. Zonder Pasen is het geloof zinloos, lezen we in 1 Korinthe 15. Om het hart van Pasen te delen met vrienden, buren of coll

Meerartikelen

ds. M. A. Kempeneers
Boekfragment

Ds. Kempeneers bespreekt stellingen over prediking, jongeren en kerkelijk leven

Het boek ā€˜Preken is een liefdedienstā€™ (deel 2) is een kijkje in de ā€˜keukenā€™ van de predikant. Dominees uit bevindelijk-gereformeerde kring bespreken diverse aspecten van de prediking. Daarnaast reageren de geĆÆnterviewden op stellingen die betrekking

Hendrik Jan van der Heiden
Column

Als wedergeboorte een excuus wordt om niets te doen

In een schilderachtig kerkje aan de rand van het dorp ergens op de Biblebelt, waar het ochtendlicht vroom door de glas-in-loodramen viel, zaten de kinderen van God netjes op een rij. Ze glimlachten devoot en wisselden instemmende knikjes uit. Ach, wa

CGK-synode
Nieuws

CGB spreekt van laatste poging CGK-synode om kerkscheuring te voorkomen

'De synode doet een laatste beroep op hen die afwijken om een breuk te voorkomen. Het is een oproep om door hartelijke bekering terug te keren naar de besluiten die op grond van de Schrift zijn genomen', constateert het Christelijk Gereformeerd Beraa

somalie
Nieuws

Somalische vrouw verliest gezin vanwege geloof in Jezus: ā€œMaar Issa is met mijā€

Een jonge moeder in SomaliĆ« heeft haar hele familie verloren omdat ze haar leven aan Jezus Christus gaf. Fatuma Hussein (30) uit het dorp Tabta in de regio Lower Juba, werd verstoten door zowel haar man als haar ouders. Haar ā€˜misdaadā€™? Ze deelde haar

oeganda
Nieuws

Moslimvrouw in Oeganda vermoordt christelijk echtpaar Ć©n eigen dochter na bekering

In het oosten van Oeganda is een christelijk echtpaar om het leven gekomen nadat hun moslimbuurvrouw vergiftigd eten had gegeven. De vrouw van het echtpaar was zes maanden zwanger. Ook de 18-jarige dochter van de dader at van het voedsel en stierf. D

Ds. B. van Leeuwen
Video

Ds. B. van Leeuwen: "Bekeerde christenen roepen juist het hardst om vergeving"

"Eens bekeerd is toch altijd bekeerd? Ik denk dat de praktijk anders is. Dat juist zij die door God bekeerd zijn, het hardst om vergeving roepen", aldus ds. B. van Leeuwen. De hervormde predikant stond in een recente preek stil bij Psalm 51, de boetp

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit waarom hij de wet een impotente partner vindt

"De wet was een impotente echtgenoot. Hij bracht geen leven in jou voort en liet je diep gefrustreerd achter. Maar God gaf je aan Jezus. Hij is jouw Bruidegom is en brengt Zijn leven in je voort", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering va

somber
God

Refoweb-vragensteller: 'Ik voel me de hele zondag somber en ellendig'

'Ik merk dat ik in de kerk veel last krijg van sombere gedachten. Ik denk veel na over de onbereikbaarheid van God, mijn deels ongelovige familie, de uitverkiezing, de hel, noem maar op. Eigenlijk voel ik me de hele zondag somber en ellendig. Eigenli

Gert van der Vijver
Video

Terugkijken: Gert van der Vijver over de nieuwe paastour 'Fathers Love'

Hoe laat je mensen iets ervaren van die onbeschrijfelijke liefde van God voor Zijn kinderen? Dat is een uitdaging die Gert van der Vijver al jaren aan gaat op zijn eigen unieke manier: als zandtovenaar. Dit jaar doet hij dat met de paastour ā€˜Fathers

ChristenDOM?
Video

Is de Bijbel 1700 jaar geleden aangepast in Nicea? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van ChristenDOM? gaan Elias en Bagtowar in gesprek over wat er 1700 jaar geleden werkelijk in Nicea gebeurde en of Jezus' Godheid ook echt achteraf bepaald werd. Dit en nog veel meer kun je in deze aflevering, onderdeel van de podc

Jan-Willem Grievink
Column

Waarom het belangrijk is om je los te maken van je ouders

Wanneer een man en een vrouw in Bijbelse tijden trouwden, was het vanzelfsprekend dat de vrouw haar ouderlijk huis verliet en verhuisde naar het dorp van haar bruidegom. Dat was dan ook een van de redenen om een bruidsschat te betalen aan de vader va

Ds. Kees Kant
Opinie

Theoloog slaat in tv-programma plank mis over christelijk zionisme

In het tv-programma BOOS van Tim Hofman (hier te zien via YouTube), gericht tegen Christenen voor IsraĆ«l, deed een voormalig Theoloog des Vaderlands een opmerkelijke uitspraak. Janneke Stegeman zei: ā€œEen van de dingen die problematisch zijn aan chris