Coalitieakkoord: We mogen ons in ons landje niet terugtrekken achter de dijken

Opinie 23 mei 2024 4 minuten Mirjam Bikker
Mirjam Bikker
ChristenUnie

Hoop! Een prachtig woord, een fundament, een anker; het tegenovergestelde van angst. ‘Hoop is licht dat vanuit de toekomst op het heden valt,’ schrijft de priester Tomáš Halík. Het maakt dus veel uit welke toekomst je voor ogen hebt. Daar moest ik aan denken bij dit coalitieakkoord

‘Hoop, lef en trots’, zo luidt de titel van het nieuwe coalitieakkoord. Hoop en lef. Dat zijn mooie, grote woorden die een belofte met zich meebrengen, en dus ook woorden die een grote verantwoordelijkheid scheppen. Veel mensen hebben de hoop dat dit nieuwe kabinet een antwoord zal zijn op hun wanhoop: boeren, de slachtoffers van de toeslagenaffaire, mensen met een veel te smalle beurs, woningzoekenden. Dat is mooi!  
 
Dan lef, ofwel moed. Politiek is niet voor bange mensen. En regeren leidt onherroepelijk tot kritiek. Toch nemen vier partijen verantwoordelijkheid voor het landsbestuur. Ik ben blij dat ons land weer een missionair meerderheidskabinet krijgt. Besturen betekent dat je voor complexe dilemma's en ingewikkelde afwegingen komt te staan. Het vraagt de moed om eerlijk te zijn over wat wel en niet kan. Want sommige plannen lijken wel een droomvlucht. Zoals de unanieme instemming van alle Europese lidstaten op een aantal dossiers. Is het dan moedig om nu met veel bombarie een nieuwe koers aan te kondigen, terwijl je eigenlijk wel weet dat anderen je die ruimte niet zullen gunnen? En heb je dan uiteindelijk de moed om zelf voor eventuele mislukkingen te gaan staan, en niet instituten als de rechterlijke macht of de Europese Unie de schuld te geven?  
 
Trots. Dat woord is voor mensen van de ChristenUnie wat ingewikkelder. Want trots is in de christelijke traditie een hoofdzonde. Maar alleen als het een neerkijken op anderen wordt. Nu proef ik bij de coalitiepartijen vooral dat ze trots zijn op Nederland in de betekenis van fier. Terecht! Maar het mag niet zo zijn dat we ons in ons landje terugtrekken achter de dijken, alsof de wereld daarbuiten – denk aan de oorlog in Oekraïne, honger en armoede wereldwijd, noodzakelijke samenwerking in Brussel voor vrede en welvaart – niet bestaat. 
 
Ander leiderschap
De verkiezingsuitslag maakte duidelijk dat dit land toe is aan ander leiderschap. Geen technocratische oplossingen zonder duidelijk verhaal waarom we bepaald beleid voeren. Dat is de afgelopen jaren onvoldoende gelukt. Maar ook deze coalitie staat op een andere manier voor dezelfde uitdaging. Want écht samen aan de slag gaan vraagt leiderschap met visie.  

De ChristenUnie zal bij nieuwe plannen – of die nu van links of rechts komen – kijken: brengt dit ons land tot bloei? Helpt het mensen met de meest kwetsbare positie vooruit? Word er recht gedaan? Want als je hoop biedt, moet dat geen valse hoop worden.

De afgelopen jaren was het voor de ChristenUnie op sommige dossiers keihard werken om dingen tegen te houden. Zoals op medische ethiek. Dat dossier komt met deze coalitie nu in rustiger vaarwater. Dat is goed nieuws. Op andere fronten, zoals armoedebestrijding, zie ik dat onze inzet overeind blijft, maar de ambitie is vertrokken. En uit de doorrekening van het CPB blijkt zelfs dat de ambitie om armoede niet te laten toenemen, niet waargemaakt wordt. De armoede stijgt onder het nieuwe kabinet. Uit de doorrekening van het CPB blijkt zelfs dat de ambitie om armoede niet te laten toenemen, nog niet slaagt. De armoede stijgt door plannen van de nieuwe coalitie, met name onder kinderen. De inkt is nog niet droog, maar dit vraagt echt om een aanpassing vóór Prinsjesdag.
 
Als ik met deze constructief-kritische blik naar dit akkoord krijgt, dan zie ik ondanks goede voornemens, vooral ook veel grote beloftes. En de vraag die zich opdringt is toch vooral: 'Hoe dan?'  
 
Ik zie de nood van de gedupeerden in Groningen of wanhoop van omwonenden in Ter Apel. Maar gaat het schrappen van de spreidingswet er niet voor zorgen dat de crisis in Ter Apel veel groter wordt en er veel meer asielzoekerscentra nodig zijn dan nu? Wat gebeurt er met het rapport Van Geel voor een rechtvaardiger schadeherstel in Groningen? Die vragen blijven met dit akkoord onbeantwoord. Dit moet niet het kabinet worden van goede woorden voor het Noorden, maar vervolgens geen daden voor het Noorden.  
 
Omzien naar elkaar
Dit akkoord roept vooral de vraag op welke samenlevingsvisie deze vier partijen hebben. Klaarstaan voor de ander is er niet meer bij. Het belang van mantelzorg en vrijwilligerswerk, cruciaal gezien de vergrijzing maar ook voor een cohesieve samenleving, blijft onbenoemd. De maatschappelijke diensttijd, waar jongeren leren om met elkaar de schouders eronder te zetten, wordt geschrapt. De giftenaftrek wordt beperkt. Ontwikkelingssamenwerking wordt zwaar gekortwiekt. 

Kortom: dit akkoord kan nog wel wat samenlevingsvisie of uitwerking op deze punten gebruiken. Er valt veel meer te zeggen. Gelukkig weten we dat onze hoop niet komt van deze coalitie of van de ChristenUnie. Ik herhaal de woorden van Halik: ‘Hoop is licht dat vanuit de toekomst op het heden valt.’ Zo zien wij de opdracht van de christelijk-sociale politiek: we plaatsen onze samenleving, de economie en de schepping in het licht van het hoopvolle toekomstperspectief van de vrede en het recht van Gods Koninkrijk. Ik hoop dat het kabinet aan de slag gaat met de problemen in het land, het goede zoekt en recht doet. Ik wens de partijen daar Gods zegen bij.

Mirjam Bikker is fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Tweede Kamer

Praatmee

Beluister onze podcast

#374 Jeffrey & Patrick over ds. Paul Visser en vermeend grensoverschrijdend gedrag
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Duitsland vlag
Nieuws

Bijna één op de drie Duitsers gelooft dat God het universum schiep

Een nieuwe peiling van onderzoeksinstituut INSA-Consulere laat zien dat bijna een derde van de Duitsers (31 procent) gelooft dat God de schepper van het universum is. Daar tegenover staat dat 41 procent dit niet gelooft. Een kwart (25 procent) weet h

Israël-Palestijnen
Nieuws

Amerikaanse christelijke leiders spreken zich uit tegen oorlog in Gaza

Meer dan zeventig Amerikaanse christelijke leiders en organisaties hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin zij zich uitspreken tegen de oorlog in Gaza. Zij beschuldigen westerse christenen die Israël steunen ervan dat zij het zionisme g

Bijbelverhalen in LEGO
Positief nieuws

Bijbelverhalen in LEGO: nieuw project bereikt duizenden jongeren

Een bijzonder evangelisatieproject uit Engeland bereikt steeds meer jongeren met de boodschap van de Bijbel door middel van LEGO-animaties. Sinds kort worden ook Spaanssprekenden aangesproken door dit creatieve initiatief, meldt Christian Daily Inter

Ds. K. Hak
Video

Ds. Hak legt uit waarom hij pas na veertien jaar voor het eerst uit Ruth preekte

Er zijn weinig dominees die uit het Bijbelboek Ruth preken, zo maakte ds. K. Hak in een recente preek duidelijk. Dat geldt overigens ook voor de hervormde predikant zelf. In zijn veertien jaar als predikant preekte Hak nooit eerder uit dit Bijbelboek

Donald Trump
Nieuws

Trump roept Amerikanen op tot gezamenlijk gebed voor het land

De Amerikaanse president Donald Trump wil dat gelovigen in het hele land samen gaan bidden. Eerder deze maand kondigde hij tijdens een toespraak in het Museum of the Bible in Washington het programma “America Prays” aan. Volgens Trump is het de bedoe

Bob Vylan
Nieuws

Christenen spreken zich uit tegen optreden Bob Vylan: 'Walgelijk en gevaarlijk'

Dominee Oscar Lohuis heeft fel gereageerd op het optreden van de Britse punkrapper Bob Vylan in Paradiso, Amsterdam. Volgens hem werd er tijdens het concert niet alleen gespot met de moord op de Amerikaanse christen en activist Charlie Kirk, maar ook

Nmecha
Nieuws

Duitse voetbalclub roept christelijke speler op het matje na steunbetuiging aan Charlie Kirk

De Duitse christelijke voetballer Felix Nmecha (24), middenvelder van Borussia Dortmund, ligt onder vuur. Dit komt door zijn uitlatingen op Instagram over de moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk. Zijn berichten, waarin hij zijn medeleven uit

Wilkin van de Kamp
Video

Videoboodschap Wilkin van de Kamp over geloof dat bergen verzet

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit wat Jezus bedoelt met geloof dat bergen kan verplaatsen. Aan de hand van Mattheüs 17:20 legt hij uit dat Jezus niet spreekt over geloofsvertrouwen dat langzaam groeit. In plaats daarvan verwijst Hij naa

Meerartikelen

PKN
Nieuws

Nieuwe app versterkt pionierende kerken

Sinds deze maand is de interkerkelijke app Lerenpionieren beschikbaar in de appstores. De app is ontwikkeld door Donkey Mobile, op initiatief van de Protestantse Kerk en met brede steun van het Landelijk Team Pionieren. Daarbij zijn onder meer de IZB

Jafeth en Sifra Bekx
Interview

Aanbidden doe je niet alleen op zondag: "Het is een levenshouding"

Ga je zondag naar de kerk en begint het 'gewone' leven weer op maandag? Jafeth en Sifra Bekx organiseerden afgelopen maand het eerste ZERA worship festival, om de kerk in Nederland te zegenen. “Aanbidding is niet iets wat je erbij doet. Het is een le

Jan Pool
Column

God is groter dan mijn ernstige ziekte

De afgelopen zeven maanden ben ik door verschillende fasen gegaan. Eerst de klap van de diagnose. Daarna een soort overlevingsmodus: ik wil leven! Vervolgens diepe dankbaarheid dat ik nog leef. Toen kwam er een golf van inspiratie en heb ik mijn boek

Christian Stier
Boekfragment

Israëls terugkeer: de vergeten sleutel in het begrijpen van profetieën

Welke plaats speelt de moderne staat Israël en de terugkeer van het Joodse volk in het plan van God? Christian Stier is ervan overtuigd dat de stichting van de staat Israël in 1948 vervulling is van profetie, maar ziet ook dat veel Israël-beloften vo

dominee A. P. Pors
Interview

Ds. Pors was actief in de autobranche: "Een man ontstak vloekend in woede"

“In de autobranche én in de kerk zijn drempels om het evangelie ter sprake te brengen. Wat dat betreft is de dynamiek vergelijkbaar”, zo vertelt dominee A. P. Pors. De hervormde predikant verhuisde vorig jaar van Nieuw-Beijerland naar Rouveen. Cvanda

Jan Martijn Abrahamse
Nieuws

Theoloog waarschuwt voor eenzijdige duiding van moord op Charlie Kirk

De moord op de Amerikaanse activist Charlie Kirk heeft wereldwijd voor opschudding gezorgd. Ook in Nederland wordt erover gesproken. Jan Martijn Abrahamse, lector Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, reageerde via LinkedIn op de gebeurteniss

Johan Schep
Video

Johan Schep legt uit waarom God Kaïns offer niet maar Abels offer wél aannam

In de vierde aflevering van de serie ‘Jezus in het Oude Testament’ behandelt evangelist Johan Schep Genesis 4. Hij legt uit hoe het leven van Abel vooruitwijst naar de Heere Jezus en laat zien dat Kaïns houding veel zegt over onze huidige maatschappi

Ds. A. C. Uitslag
Video

CGK-predikant wijst op enorm verdriet van ouders die hun kinderen zien afhaken

Kerkverlating trekt diepe sporen in kerken en gezinnen. Wellicht dat je er uit eigen ervaring over mee kan praten. Misschien heb je een kind dat voorheen met grote vreugde God diende, maar inmiddels het geloof verlaten heeft. Ds. A. C. Uitslag stond

Wilkin van de Kamp
Video

Twijfel niet: Wilkin van de Kamp over de kracht van de gave van geloof

In deze overdenking legt Wilkin van de Kamp uit hoe de gave van geloof werkt in een specifiek moment of situatie. Aan de hand van Marcus 11:23 benadrukt hij dat twijfel vaak opkomt, maar dat Jezus ons uitnodigt om te vertrouwen op wat God heeft geope

Lennard Elenbaas
Video

Welvaart in verdrukking: evangelist deelt lessen uit Ecuador

In deze themalezing van Daniël Online neemt Lennard Elenbaas ons mee naar Ecuador, waar hij jarenlang als evangelist werkte. Hij laat zien hoe christenen, zelfs in moeilijke omstandigheden en onder druk, toch diepe welvaart en geestelijke rijkdom kun

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker Annette Waagemans deelt ervaringen in podcast

In deze aflevering van De Wereld Rond is Annette Waagemans te gast. Zij kwam op een bijzondere manier in aanraking met het gevangeniswerk. Tijdens haar zendingsopleiding werd ze gevraagd een preek te houden in de gevangenis, waar ze sprak over het Va

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 75

Symfonie van het hart is de Psalmen Challenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken