Hoe herken je de Heilige Geest in je leven?

Preekverslag 18 mei 2024 6 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

Het is Pinksteren, we vieren de gave van de Geest aan Maria en de Leerlingen. De Kerk wordt op weg gezet om de wereld in te gaan, om te getuigen van het Evangelie. De Geest maakt ons nieuwe mensen, zet ons op een nieuwe weg. We krijgen een bijzondere opdracht mee. Als christenen staan wij nooit los van de Heilige Geest, de Geest gaat altijd met ons mee en zet ons aan om het goede te doen en het goede te denken. De Geest begeleidt ons op onze levensweg naar God.

Nu kunnen wij de Geest per definitie niet zien. Hij werkt op onzichtbare wijze. Dat is wel eens lastig voor ons. In onze cultuur van dit moment geldt namelijk sterk dat wat je niet ziet, ook niet bestaat. Maar er zijn veel dingen die je niet ziet en die toch bestaan. Het zijn zelfs de allerbelangrijkste dingen in het leven die je zélf niet zien maar er het meest toe doen. 

Liefde, bezieling, inspiratie zijn allemaal onzichtbaar, je kan ze niet zien. Maar je kan wel aan mensen afzien of ze er zijn of niet. Liefdeloosheid straalt je van kilometers tegemoet. Bezieling kun je niet (lang) nadoen. Inspiratie heb je of heb je niet. Al die dingen zijn onvervalsbaar.

Zo is het ook met de Geest. Je ziet Hem niet, maar je merkt heus wel wanneer hij er is. Maar je moet wel eerst opletten. Want hoe weten we wanneer we verbonden zijn met de Geest en wanneer er andere invloeden in ons aan het werk zijn? Daar gaan we het over hebben.

Op ons levenspad horen wij, zo zegt Paulus het in de Galatenbrief, ons te laten leiden door de Geest. Wij staan vaker dan niet op een tweesprong: we hebben te maken met goed en kwaad. We moeten vaak kiezen of wij het ene of het andere volgen.

Je ziet Hem niet, maar je merkt heus wel wanneer hij er is.

We hebben op school geleerd dat we moeten nadenken bij alles wat wij doen. Maar met nadenken komen we maar zo ver. Integendeel: juist intelligente mensen, zo lijkt het, laten zich het makkelijkst meevoeren in allerlei doolhoven. 

En zeker waar het gaat om geestelijke kennis, om volwassenheid in het geloof moeten we goed opletten. Dat is allemaal geen kwestie van het volgen van de juiste theorie maar eerder van de vaardigheid om ons zelf te kunnen zien in het licht van de Geest. En daar hoef je - gelukkig - niet voor gestudeerd te hebben. Wat betekent dit? Hoe weten we dat we op de juiste weg staan, dat we werkelijk de Geest volgen? Dat weten we door de vruchten van de Geest. De Godgegeven resultaten zogezegd van wat we doen en laten. Daar schrijft Paulus over in de Galatenbrief, onze tweede lezing van vandaag.

Door de Geest laat God duidelijk zien welke wegen in het leven zegenrijk zijn en welke niet: het is aan de vruchten dat je de boom herkent. Dat kan niet op een andere manier.

Om te beginnen kunnen we nooit zomaar uitgaan van wat mensen van zichzelf zeggen. Iedereen zal zeggen dat hij of zij het goede wil. Ik ben althans nog niemand tegengekomen die zei dat hij kwaad wou doen! Maar goed gezegd, is nog niet gedaan. Dat hebben we bijvoorbeeld in de afgelopen weken wel kunnen zien. Grote groepen mensen die zeggen op te komen voor de nood van anderen pleegden geweld en vernielingen. Dat begon misschien met goede bedoelingen, maar mensen laten zich in een groep vaak mee-sleuren. Het woord zegt het al. Je vrijheid bladdert af waar je bijstaat en opeens doe je of laat je wat je anders nooit zou doen. Wat je geweten je normaal verbiedt wordt opeens acceptabel, of zelfs “heilige plicht”. Voor je het weet wordt het goede kwaad genoemd, en het kwade goed. Met de "beste bedoelingen" natuurlijk.

Door de Geest laat God duidelijk zien welke wegen in het leven zegenrijk zijn en welke niet: het is aan de vruchten dat je de boom herkent.

Maar ook al zijn wij hier - denk ik - allemaal geschokt over, het moet ons ook niet verbazen dat zo`n pijnlijk schouwspel zich juist afspeelt rond manifestaties die gericht waren op een grote, en werkelijke morele nood. Dat is namelijk hoe het kwaad werkt. Het kwade is heus wel zo slim om het goede nooit zomaar te ontkennen. Het kwaad  komt doorgaans niet aangelopen in zwarte uniformen en spijkerlaarzen. Dat zou teveel opvallen.  

Het is een klassieke opmerking uit de theologie dat het kwaad het goede na-aapt. Het boze parasiteert op het goede, en dat is tragisch. Het doel waar het boze zich aan vastkleeft kan zèlf namelijk heel goed, zelfs verheven zijn. Maar als je dan met de groep meeloopt merk je al gauw dat er iets niet klopt. Men zegt op te komen voor het goede maar je ziet hele andere dingen. Namelijk, in de woorden van Paulus: twist, tweespalt, afgunst, driftbuien en partijzucht, ruzies, uitspattingen en zo meer. En als je voorzichtig oppert dat al die dingen niet passen bij dat goede doel waar je zegt voor te staan, krijg je al gauw woedende woorden te horen over hoe jij een vijand van de mensheid bent! 

Nou, als je al die dingen ziet en hoort moeten we toch denken dat de Geest zich waarschijnlijk ergens anders bevindt. Want waar de Geest werkt, moeten we andere dingen zien. En net zo min als liefde, bezieling en inspiratie zijn die niet  duurzaam te vervalsen.

Paulus geeft een mooie opsomming van wat de vruchten van de Geest dan wel zijn: De vruchten van:

liefde, vreugde,
vrede, geduld,
vriendelijkheid, goedheid,
trouw, zachtheid
en ingetogenheid.

Ongetwijfeld zijn we niet elke dag lief, vreugdevol of vriendelijk en zo meer. Maar als we die vruchten ervaren mogen we er even bij stilstaan. Wat gebeurt hier? Wat maakt dit moment anders dan anderen? Wat voel ik gebeuren? Wat werkt er door mij? Al deze dingen zijn vruchten van de Geest. 

De Geest laat zich niet opjutten. Niks wat van God komt kan haastig afgedwongen worden.

We kunnen er wel voor werken, moeten er aan werken, maar ze zijn nooit helemaal ons werk. We kunnen meewerken met wat God ons wil geven, maar de oogst is altijd ook een kwestie van genade. 

Sommige mensen denken dat ze rechtvaardigheid kunnen afdwingen, en dat het doel de middelen dan heiligt. Je kan "geen omelet maken zonder eieren te breken!" zo heet het dan. 

Maar wij weten dat dit een illusie is, een letterlijk genade-loze kijk op de zaak. En aan het eind van de rit heb je een miljoen kapotte eieren maar nog steeds geen omelet. Integendeel: wie vredestichter wil zijn, wie onze verschillen wil overwinnen, moet anders te werk gaan.

Je moet hoopvol zijn: misschien maak je de dag van vrede niet mee, toch mag je er aan werken: God laat niks verloren gaan. Vreugdevolle liefde bewerkt dingen die het zelf misschien niet meemaakt, maar daarom niet minder echt zijn.

Je moet vrede voelen om vredestichter te kunnen zijn.

Je moet geduld hebben, omdat alles groeit in zijn eigen tijd. De Geest laat zich niet opjutten. Niks wat van God komt kan haastig afgedwongen worden.

Je goedheid en vriendelijkheid mogen bekend zijn onder alle mensen.

We moeten nooit denken dat we daar mee klaar zijn. We kunnen altijd dieper in de Geest komen.

Je stabiliteit, dat is niet het keiharde pantser van rigide onverzettelijkheid maar eerder de ruggengraat van de trouw. De ruggengraat houdt een lichaam overeind dat zelf toch geraakt kan worden. Een lichaam dat zèlf niet onaantastbaar is, maar zachtheid kent.

En als laatste leren we dan misschien ook ingetogenheid. Want het beste wat wij ooit zullen verrichten, komt niet voort uit onze eigen wil, onze eigen natuur, maar uit wat de Geest door ons doet.

Dit is de opdracht van ons hele leven. We moeten nooit denken dat we daar mee klaar zijn. We zullen dit nooit voor honderd procent bereiken. We blijven leven met onze beperkingen, zonder dat we zijn vrijgesteld van het werk. We kunnen altijd dieper in de Geest komen. Het werk van de Geest leren kennen. Een kanaal leren zijn van Zijn vrede. De vrede die alleen God kan geven. Amen.

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperpstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Britse Lagerhuis
Nieuws

Ochtendgebeden in Brits parlement worden niet afgeschaft

In het Britse Lagerhuis wordt al eeuwenlang elke werkdag begonnen met gebed. Deze gewoonte ligt echter opnieuw onder vuur. Humanists UK noemt de praktijk “oneerlijk” voor parlementsleden die geen christen zijn en pleit voor afschaffing. Toch gaf de h

Nigeria geweld
Nieuws

Nigeriaanse christenen gedood na nieuwe aanvallen Fulani-herders

In Nigeria zijn christenen opnieuw slachtoffer geworden van geweld. Fulani-herders vielen maandagavond twee dorpen aan in de staat Kaduna, waarbij twee christenen werden gedood en drie anderen gewond raakten. Dit melden lokale bewoners aan Christian

Ursula von der Leyen
Nieuws

Haat tegen christenen neemt toe: Spaanse organisatie roept EU op tot actie

De Spaanse organisatie Observatorium voor Godsdienstvrijheid (OLRC) heeft deze week een dringende oproep gedaan aan Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Ze vragen om de aanstelling van een speciale EU-coördinator die haatmisdri

Europese Unie
Nieuws

Hongaarse politica slaat alarm na ‘antichristelijk’ rapport

"Binnen de Europese Unie (EU) wordt goddeloosheid steeds meer zichtbaar", waarschuwt de Hongaarse regeringscommissaris Bernadett Petri. Aanleiding is een rapport van het European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights (EPF), dat volge

Rafael en Remilyn
Getuigenis

Rafael: van gangster tot Gods dienaar

Rafael, uit Cavite op de Filipijnen was gevreesd, gewelddadig en verslaafd. Maar toen Gods Woord hun gezin bereikte via het Project Filippus van Bible League, begon er iets te veranderen. Vandaag leidt hij zijn gezin in gebed en verspreidt hij het Ev

Kenneth Moales Jr
Nieuws

Amerikaanse voorganger overleeft gewelddadige carjacking: "Een wonder dat ik nog leef"

Voorganger Kenneth Moales Jr. uit de Amerikaanse staat Connecticut overleefde eind juni een gewelddadige carjacking in Baltimore. Tijdens de carjacking werd hij door een 16-jarige jongen met een vuurwapen bedreigd. Moales, verbonden aan de Pentecosta

Ds. G. van Zanden
Video

Hervormde predikant vraagt toehoorders of hij hun internetgeschiedenis mag zien

"Mag ik jullie internetgeschiedenis eens zien? Nee, hé? Dat dacht ik wel", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee stelde deze vraag in een recente preek aan zijn luisteraars. De predikant wees hen erop dat ze een streep m

Ds. D. M. Heikoop
Boekfragment

Wees nuchter en waakzaam: Petrus’ alarm tegen de duivel

Achter alle weerstand die christenen in hun omgeving ontmoeten en achter alle kwaadsprekerij over hen, ziet Petrus één vijand bezig: de duivel (Grieks: diabolos) (vs. 8), de grote tegenstander van God en Zijn gemeente. En daarom roept hij met een tweevou

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp: "Het is essentieel om Gods Geest alle ruimte te geven"

Als je wil dat Gods Geest werkzaam wordt in je leven, moet je Hem wel de ruimte geven. Dat stelt spreker en schrijver Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Levenslicht'. Van de Kamp behandelt in deze video Handelingen 19 waar Paul

Lineke Blijdorp
Opinie

Oproep aan Kees van der Staaij: keer terug naar de SGP

Advocaat Lineke Blijdorp doet in een open brief een indringend beroep op Kees van der Staaij: keer terug naar de Tweede Kamer. In scherpe bewoordingen uit ze haar zorgen over de huidige politieke koers van de SGP, met name rond de strafbaarstelling v

Gerdien Lassche - Nelleke Plomp
Interview

Steeds minder mensen krijgen kinderen: slecht nieuws? Christenen reageren

Wereldwijd daalt het geboortecijfer en dat baart de Verenigde Naties (VN) zorgen. In veel landen besluiten mensen minder of zelfs helemaal geen kinderen te willen krijgen. Oorlogen, de klimaatcrisis én financiële onzekerheid spelen daarin een grote r

Don Ceder en Mirjam Bikker
Nieuws

ChristenUnie stelt Kamervragen over onveiligheid Joodse leerlingen op scholen

De ChristenUnie maakt zich grote zorgen over het toenemende antisemitisme binnen het Nederlandse onderwijs. Kamerleden Mirjam Bikker en Don Ceder hebben daarom schriftelijke vragen gesteld aan de minister en staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en

Billy Graham
Nieuws

Excuses voor gebruiken van Graham-preken in anti-Trump-campagne

De politieke organisatie Evangelicals for Harris, inmiddels omgedoopt tot Evangelicals for America, heeft excuses aangeboden. De groep gebruikte preekfragmenten van de in 2018 overleden evangelist Billy Graham in een campagne tegen president Donald T

Ds. W. A. Zondag
Video

Volgens ds. Zondag kun je weten of je wel of niet uitverkoren bent

'Ben ik wel of niet uitverkoren?' Het is een vraag die met name christenen uit de rechterflank van de refogezindte bezighoudt. Volgens ds. W. A. Zondag kun je echter wél weten of je wel of niet uitverkoren bent. In onderstaand preekfragment noemt de

Henk Willem Laan
Video

Henk-Willem Laan aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Henk-Willem Laan is aanstaande zondag te zien bij Hour of Power. De directeur van Stichting Het Gehandicapte Kind heeft zelf een zoon die meervoudig gehandicapt is. "Joas is mijn geliefde zoon en inspiratiebron, waardoor ik dit werk ben gaan doen. Er

Uitgezet
Nieuws

Amerika zet vader én voorganger na twintig jaar uit: "We zijn uit elkaar gerukt"

Pastor Maurilio Ambrocio is na een verblijf van meer dan twintig jaar in Amerika uitgezet naar Guatemala. De 42-jarige vader van vijf kinderen leidde jarenlang de Iglesia de Santidad Vida Nueva in Florida. In april werd hij tijdens een routinematige

LHBTI
Video

Wat zegt de Bijbel over het LHBTI-denken? Documentaire op komst

In een tijd waarin liefde vooral wordt verbonden aan gevoel, zelfexpressie en identiteit, rijst de vraag: is er nog ruimte voor een andere stem? Wat zegt de Bijbel over liefde, identiteit en waarheid - en hoe verhouden die zich tot thema’s als homose

Syrie
Nieuws

Raad van Kerken vraagt in brief aan ministers steun voor Syrische christenen

De Raad van Kerken heeft in een brief aan het demissionaire kabinet om steun gevraagd voor christelijke minderheden in Syrië. Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Reden daarvoor is dat de positie van christenen in het land steeds benarder l

pastor
Nieuws

Baptistenpredikant en gemeentelid vermoord tijdens kerkdienst in Nigeria

Tijdens een kerkelijke bijeenkomst zijn deze week een predikant en een gemeentelid van de Bege Baptistenkerk in Yaribori (Katsina, Noordwest-Nigeria) doodgeschoten. De aanval werd vermoedelijk door islamitische extremisten uitgevoerd. Een vrouwelijke

pakistan
Nieuws

Twee christelijke jongens in Pakistan vrijgesproken van blasfemie na jarenlange rechtszaak

Twee jonge christenen uit Pakistan zijn deze week vrijgesproken van blasfemie. Ze zaten bijna twee jaar vast op basis van valse beschuldigingen. De katholieke jongens Adil Babar en Simon Nadeem waren nog maar 18 en 14 jaar oud toen ze in mei 2023 wer