Hoe herken je de Heilige Geest in je leven?

Preekverslag 18 mei 2024 6 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

Het is Pinksteren, we vieren de gave van de Geest aan Maria en de Leerlingen. De Kerk wordt op weg gezet om de wereld in te gaan, om te getuigen van het Evangelie. De Geest maakt ons nieuwe mensen, zet ons op een nieuwe weg. We krijgen een bijzondere opdracht mee. Als christenen staan wij nooit los van de Heilige Geest, de Geest gaat altijd met ons mee en zet ons aan om het goede te doen en het goede te denken. De Geest begeleidt ons op onze levensweg naar God.

Nu kunnen wij de Geest per definitie niet zien. Hij werkt op onzichtbare wijze. Dat is wel eens lastig voor ons. In onze cultuur van dit moment geldt namelijk sterk dat wat je niet ziet, ook niet bestaat. Maar er zijn veel dingen die je niet ziet en die toch bestaan. Het zijn zelfs de allerbelangrijkste dingen in het leven die je zĆ©lf niet zien maar er het meest toe doen. 

Liefde, bezieling, inspiratie zijn allemaal onzichtbaar, je kan ze niet zien. Maar je kan wel aan mensen afzien of ze er zijn of niet. Liefdeloosheid straalt je van kilometers tegemoet. Bezieling kun je niet (lang) nadoen. Inspiratie heb je of heb je niet. Al die dingen zijn onvervalsbaar.

Zo is het ook met de Geest. Je ziet Hem niet, maar je merkt heus wel wanneer hij er is. Maar je moet wel eerst opletten. Want hoe weten we wanneer we verbonden zijn met de Geest en wanneer er andere invloeden in ons aan het werk zijn? Daar gaan we het over hebben.

Op ons levenspad horen wij, zo zegt Paulus het in de Galatenbrief, ons te laten leiden door de Geest. Wij staan vaker dan niet op een tweesprong: we hebben te maken met goed en kwaad. We moeten vaak kiezen of wij het ene of het andere volgen.

Je ziet Hem niet, maar je merkt heus wel wanneer hij er is.

We hebben op school geleerd dat we moeten nadenken bij alles wat wij doen. Maar met nadenken komen we maar zo ver. Integendeel: juist intelligente mensen, zo lijkt het, laten zich het makkelijkst meevoeren in allerlei doolhoven. 

En zeker waar het gaat om geestelijke kennis, om volwassenheid in het geloof moeten we goed opletten. Dat is allemaal geen kwestie van het volgen van de juiste theorie maar eerder van de vaardigheid om ons zelf te kunnen zien in het licht van de Geest. En daar hoef je - gelukkig - niet voor gestudeerd te hebben. Wat betekent dit? Hoe weten we dat we op de juiste weg staan, dat we werkelijk de Geest volgen? Dat weten we door de vruchten van de Geest. De Godgegeven resultaten zogezegd van wat we doen en laten. Daar schrijft Paulus over in de Galatenbrief, onze tweede lezing van vandaag.

Door de Geest laat God duidelijk zien welke wegen in het leven zegenrijk zijn en welke niet: het is aan de vruchten dat je de boom herkent. Dat kan niet op een andere manier.

Om te beginnen kunnen we nooit zomaar uitgaan van wat mensen van zichzelf zeggen. Iedereen zal zeggen dat hij of zij het goede wil. Ik ben althans nog niemand tegengekomen die zei dat hij kwaad wou doen! Maar goed gezegd, is nog niet gedaan. Dat hebben we bijvoorbeeld in de afgelopen weken wel kunnen zien. Grote groepen mensen die zeggen op te komen voor de nood van anderen pleegden geweld en vernielingen. Dat begon misschien met goede bedoelingen, maar mensen laten zich in een groep vaak mee-sleuren. Het woord zegt het al. Je vrijheid bladdert af waar je bijstaat en opeens doe je of laat je wat je anders nooit zou doen. Wat je geweten je normaal verbiedt wordt opeens acceptabel, of zelfs ā€œheilige plichtā€. Voor je het weet wordt het goede kwaad genoemd, en het kwade goed. Met de "beste bedoelingen" natuurlijk.

Door de Geest laat God duidelijk zien welke wegen in het leven zegenrijk zijn en welke niet: het is aan de vruchten dat je de boom herkent.

Maar ook al zijn wij hier - denk ik - allemaal geschokt over, het moet ons ook niet verbazen dat zo`n pijnlijk schouwspel zich juist afspeelt rond manifestaties die gericht waren op een grote, en werkelijke morele nood. Dat is namelijk hoe het kwaad werkt. Het kwade is heus wel zo slim om het goede nooit zomaar te ontkennen. Het kwaad  komt doorgaans niet aangelopen in zwarte uniformen en spijkerlaarzen. Dat zou teveel opvallen.  

Het is een klassieke opmerking uit de theologie dat het kwaad het goede na-aapt. Het boze parasiteert op het goede, en dat is tragisch. Het doel waar het boze zich aan vastkleeft kan zĆØlf namelijk heel goed, zelfs verheven zijn. Maar als je dan met de groep meeloopt merk je al gauw dat er iets niet klopt. Men zegt op te komen voor het goede maar je ziet hele andere dingen. Namelijk, in de woorden van Paulus: twist, tweespalt, afgunst, driftbuien en partijzucht, ruzies, uitspattingen en zo meer. En als je voorzichtig oppert dat al die dingen niet passen bij dat goede doel waar je zegt voor te staan, krijg je al gauw woedende woorden te horen over hoe jij een vijand van de mensheid bent! 

Nou, als je al die dingen ziet en hoort moeten we toch denken dat de Geest zich waarschijnlijk ergens anders bevindt. Want waar de Geest werkt, moeten we andere dingen zien. En net zo min als liefde, bezieling en inspiratie zijn die niet  duurzaam te vervalsen.

Paulus geeft een mooie opsomming van wat de vruchten van de Geest dan wel zijn: De vruchten van:

liefde, vreugde,
vrede, geduld,
vriendelijkheid, goedheid,
trouw, zachtheid
en ingetogenheid.

Ongetwijfeld zijn we niet elke dag lief, vreugdevol of vriendelijk en zo meer. Maar als we die vruchten ervaren mogen we er even bij stilstaan. Wat gebeurt hier? Wat maakt dit moment anders dan anderen? Wat voel ik gebeuren? Wat werkt er door mij? Al deze dingen zijn vruchten van de Geest. 

De Geest laat zich niet opjutten. Niks wat van God komt kan haastig afgedwongen worden.

We kunnen er wel voor werken, moeten er aan werken, maar ze zijn nooit helemaal ons werk. We kunnen meewerken met wat God ons wil geven, maar de oogst is altijd ook een kwestie van genade. 

Sommige mensen denken dat ze rechtvaardigheid kunnen afdwingen, en dat het doel de middelen dan heiligt. Je kan "geen omelet maken zonder eieren te breken!" zo heet het dan. 

Maar wij weten dat dit een illusie is, een letterlijk genade-loze kijk op de zaak. En aan het eind van de rit heb je een miljoen kapotte eieren maar nog steeds geen omelet. Integendeel: wie vredestichter wil zijn, wie onze verschillen wil overwinnen, moet anders te werk gaan.

Je moet hoopvol zijn: misschien maak je de dag van vrede niet mee, toch mag je er aan werken: God laat niks verloren gaan. Vreugdevolle liefde bewerkt dingen die het zelf misschien niet meemaakt, maar daarom niet minder echt zijn.

Je moet vrede voelen om vredestichter te kunnen zijn.

Je moet geduld hebben, omdat alles groeit in zijn eigen tijd. De Geest laat zich niet opjutten. Niks wat van God komt kan haastig afgedwongen worden.

Je goedheid en vriendelijkheid mogen bekend zijn onder alle mensen.

We moeten nooit denken dat we daar mee klaar zijn. We kunnen altijd dieper in de Geest komen.

Je stabiliteit, dat is niet het keiharde pantser van rigide onverzettelijkheid maar eerder de ruggengraat van de trouw. De ruggengraat houdt een lichaam overeind dat zelf toch geraakt kan worden. Een lichaam dat zĆØlf niet onaantastbaar is, maar zachtheid kent.

En als laatste leren we dan misschien ook ingetogenheid. Want het beste wat wij ooit zullen verrichten, komt niet voort uit onze eigen wil, onze eigen natuur, maar uit wat de Geest door ons doet.

Dit is de opdracht van ons hele leven. We moeten nooit denken dat we daar mee klaar zijn. We zullen dit nooit voor honderd procent bereiken. We blijven leven met onze beperkingen, zonder dat we zijn vrijgesteld van het werk. We kunnen altijd dieper in de Geest komen. Het werk van de Geest leren kennen. Een kanaal leren zijn van Zijn vrede. De vrede die alleen God kan geven. Amen.

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperpstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#373 Jeffrey & Petra van de Weetering over Israƫl, de kerk en geloven vanuit de schuilkelder
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. P. den Ouden
Preekverslag

Ds. Den Ouden over Gods soevereiniteit: ā€œNiet beredeneren, maar aanbidden"

"Als we over Gods soevereiniteit spreken, kunnen we dat nooit buiten Zijn Woord en belofte om doen. Dat betekent dus ook dat we niet over God mogen spreken zonder Christus", aldus ds. P. den Ouden. De hersteld hervormde predikant was eerder deze week

Gerry Velema
Column

Online ā€˜in de Heer’: lessen van Corrie ten Boom voor vandaag

Ben je ook online ā€˜in de Heer’? Als we deze vraag vandaag aan Corrie ten Boom zouden kunnen voorleggen, denk ik dat ze ons de volgende anekdote zou vertellen. Corrie ten Boom was eens in de DDR, waar ze wist dat ze zelfs op haar hotelkamer werd afgel

rechter
Nieuws

Predikant vergeeft vrouw die zijn vrouw en familie doodde met giftige lunch

Predikant Ian Wilkinson verloor in ƩƩn klap zijn vrouw, schoonzus en zwager door een vergiftigde maaltijd. In de rechtszaal sprak hij niet alleen zijn verdriet uit, maar ook woorden van vergeving richting de vrouw die hiervoor verantwoordelijk was. G

Rasanen
Nieuws

Finse christelijke politica in oktober voor Hooggerechtshof wegens haatzaaien

De Finse christelijke politica PƤivi RƤsƤnen moet zich opnieuw verantwoorden voor de rechter. 30 oktober dient haar zaak voor het Finse Hooggerechtshof. Ze wordt vervolgd wegens haatzaaien vanwege haar uitlatingen over homoseksualiteit. Het is de der

Johan Lock
Podcast

Schrijver Johan Lock: ā€œNeem het risico dat een kerk mag verdwijnenā€

Schrijver Johan Lock pleit voor een diepgaande herbezinning op de manier waarop kerken hun identiteit bewaren en hun toekomst vormgeven. In de Cvandaag podcast vertelt Lock over het durven loslaten van structuren als die niet langer bijdragen aan het

Ds. B. L. P. Tramper
Video

Waarom is er antisemitisme? Hervormde predikant antwoordt in preekfragment

Antisemitisme, oftewel Jodenhaat, bestaat al sinds mensenheugenis. Ook vandaag de dag steekt dit eeuwenoude fenomeen weer in alle hevigheid de kop op. Zeker na de afschuwelijke gebeurtenissen op 7 oktober 2023 en de oorlog die er sindsdien is tussen

zelfdoding
Dagelijks leven

Moeder met suĆÆcidale gedachten deelt noodkreet: ā€œMijn kinderen verdienen een andere moederā€

Een aangrijpende vraag in de vragenrubriek van Refoweb heeft opnieuw de kwetsbaarheid van psychisch lijden binnen christelijke gezinnen zichtbaar gemaakt. Een vrouw deelde openhartig hoe ze als kind ernstig getraumatiseerd raakte door fysiek geweld,

klaslokaal
Nieuws

Scholen in Texas moeten uiterlijk volgende week tien geboden ophangen

De Texaanse procureur-generaal Ken Paxton heeft scholen in vrijwel de hele staat opgedragen om uiterlijk volgende week de tien geboden in hun klaslokalen te tonen. Daarmee voert hij een nieuwe wet door die eerder dit jaar werd aangenomen, ondanks dat

Meerartikelen

Driedorp
Nieuws

Strijdbijl Driedorp voorlopig begraven: compromis tussen predikant en gemeente

De strijdbijl tussen de Vrije Hervormde Gemeente Driedorp en prof. dr. W. J. op ’t Hof lijkt voorlopig begraven. Het Reformatorisch Dagblad meldt dat beide partijen tot een compromis zijn gekomen en dat er een bemiddelingstraject gestart wordt. Dinsd

Bijbel
Video

Hoe kan de Bijbel Gods Woord zijn als mensen het schreven? Bekijk de video

Veel mensen vragen zich af: als de Bijbel door mensen is geschreven, hoe kan het dan het Woord van God zijn? En hoe verschilt dat van wat moslims over de Koran zeggen? In deze video van het Bijbelcentrum wordt ingegaan op deze vragen en ontdek je waa

Delise
Persbericht

Nieuwe single Delise: ā€œJij bent Mijn kunstwerkā€

Sinds vorige maand is het lied Kunstwerk van singer-songwriter Delise overal online te beluisteren. Het nummer was eerder al exclusief beschikbaar voor kopers van haar cd Verborgen verhalen (2024), maar is nu voor het eerst breed toegankelijk gemaakt

Nederland
Opinie

SGP, doe recht aan uw uitgangspunten in asielbeleid

Aan het debat over de asielnoodmaatregelenwet nam de SGP deel op basis van vier feitelijke onjuistheden. Dat strookt niet met de principes van de partij, zo stelt mr. J. G. de Beer in onderstaande opiniebijdrage.  De SGP geldt als een stabiele partij

Ds. W. Visscher
Preekverslag

Ds. Visscher stelt dat predikanten zielzorg nodig hebben: ā€œWerk kan ons opslokken"

ā€œZielen kunnen ziek en verwaarloosd zijn. Dat geldt voor gemeenteleden, maar ook voor ambtsdragers. Daarnaast legt het predikantsambt beslag op je hele denken en doenā€, aldus ds. W. Visscher. De GerGem-predikant sprak eerder deze week op de Haamstede

Jan Hoek en Mart-Jan Paul
Boekfragment

Gods openbaring is zuiver, maar niet adequaat

In verband met de menselijkheid en tijdbetrokkenheid van Gods openbaring wordt dikwijls het begrip accommodatio (aanpassing) gehanteerd. Dit kan op een verantwoorde manier gehanteerd worden, maar bij dit concept is nauwkeurige afbakening van de betek

cgk-synode
Nieuws

Betrokkenen reageren op CGK-rechtszaak: "Hopen op doorbraak"

Ze zaten dinsdag lijnrecht tegenover elkaar in de rechtszaal: de predikant en scriba van de Petrusgemeente in Broeksterwoude tegenover twee leden van het landelijke CGK-synodebestuur. De inzet: het afdwingen van een nieuwe synode. De directe betrokke

TIJS
Nieuws

Tijs van den Brink krijgt elfde plaats op CDA-lijst en gaat waarschijnlijk Tweede Kamer in

Tijs van den Brink (55) staat op de elfde plaats van de CDA-kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. Daarmee is de kans reƫel dat de EO-coryfee ook daadwerkelijk in de Tweede Kamer terechtkomt. Ook Derk Boswijk staat hoog op de concept-kandidatenlijst d

John MacArthur
Nieuws

Emotionele zoon deelt tijdens herdenkingsdienst laatste woorden John MacArthur

De oudste zoon van de onlangs overleden predikant John MacArthur werd zichtbaar geƫmotioneerd toen hij zaterdag tijdens de herdenkingsdienst sprak over de bijna zestig jaar durende bediening van zijn vader. De dienst vond plaats in Grace Community Ch

pastor
Nieuws

Congolese voorganger in VS vastgezet door immigratiedienst: ā€œEen groot man van Godā€

De Amerikaanse immigratiedienst ICE heeft in de staat Maine een Congolese voorganger gearresteerd die al jaren actief was binnen lokale kerken. Pastor Michel Tshimankinda, oprichter van de jonge gemeente Restoration Church in South Portland, wordt va

Anne Borkent
Podcast

Anne Borkent wijst op gevaar van ongezond leiderschap in kerken

Pastor Anne Borkent groeide op binnen de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) en maakte later de overstap naar evangelische en charismatische gemeenten. Die overgang betekende voor hem aanvankelijk een bevrijding: "Ik dacht: nu breek ik met religie. Geen

Ds. J. R. van Vugt
Video

HHK-predikant wijst op dwaalleringen in de kerk rond zaligheid

In de gemeente van Kolosse deden zich een aantal dwaalleren voor, voornamelijk een mix van joods wetticisme, oosterse mystiek en Griekse filosofie. Dit zorgde ervoor dat de boodschap van het evangelie in het geding kwam. Paulus waarschuwt hier ook vo