Hoe herken je de Heilige Geest in je leven?

Preekverslag 18 mei 2024 6 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

Het is Pinksteren, we vieren de gave van de Geest aan Maria en de Leerlingen. De Kerk wordt op weg gezet om de wereld in te gaan, om te getuigen van het Evangelie. De Geest maakt ons nieuwe mensen, zet ons op een nieuwe weg. We krijgen een bijzondere opdracht mee. Als christenen staan wij nooit los van de Heilige Geest, de Geest gaat altijd met ons mee en zet ons aan om het goede te doen en het goede te denken. De Geest begeleidt ons op onze levensweg naar God.

Nu kunnen wij de Geest per definitie niet zien. Hij werkt op onzichtbare wijze. Dat is wel eens lastig voor ons. In onze cultuur van dit moment geldt namelijk sterk dat wat je niet ziet, ook niet bestaat. Maar er zijn veel dingen die je niet ziet en die toch bestaan. Het zijn zelfs de allerbelangrijkste dingen in het leven die je zĆ©lf niet zien maar er het meest toe doen. 

Liefde, bezieling, inspiratie zijn allemaal onzichtbaar, je kan ze niet zien. Maar je kan wel aan mensen afzien of ze er zijn of niet. Liefdeloosheid straalt je van kilometers tegemoet. Bezieling kun je niet (lang) nadoen. Inspiratie heb je of heb je niet. Al die dingen zijn onvervalsbaar.

Zo is het ook met de Geest. Je ziet Hem niet, maar je merkt heus wel wanneer hij er is. Maar je moet wel eerst opletten. Want hoe weten we wanneer we verbonden zijn met de Geest en wanneer er andere invloeden in ons aan het werk zijn? Daar gaan we het over hebben.

Op ons levenspad horen wij, zo zegt Paulus het in de Galatenbrief, ons te laten leiden door de Geest. Wij staan vaker dan niet op een tweesprong: we hebben te maken met goed en kwaad. We moeten vaak kiezen of wij het ene of het andere volgen.

Je ziet Hem niet, maar je merkt heus wel wanneer hij er is.

We hebben op school geleerd dat we moeten nadenken bij alles wat wij doen. Maar met nadenken komen we maar zo ver. Integendeel: juist intelligente mensen, zo lijkt het, laten zich het makkelijkst meevoeren in allerlei doolhoven. 

En zeker waar het gaat om geestelijke kennis, om volwassenheid in het geloof moeten we goed opletten. Dat is allemaal geen kwestie van het volgen van de juiste theorie maar eerder van de vaardigheid om ons zelf te kunnen zien in het licht van de Geest. En daar hoef je - gelukkig - niet voor gestudeerd te hebben. Wat betekent dit? Hoe weten we dat we op de juiste weg staan, dat we werkelijk de Geest volgen? Dat weten we door de vruchten van de Geest. De Godgegeven resultaten zogezegd van wat we doen en laten. Daar schrijft Paulus over in de Galatenbrief, onze tweede lezing van vandaag.

Door de Geest laat God duidelijk zien welke wegen in het leven zegenrijk zijn en welke niet: het is aan de vruchten dat je de boom herkent. Dat kan niet op een andere manier.

Om te beginnen kunnen we nooit zomaar uitgaan van wat mensen van zichzelf zeggen. Iedereen zal zeggen dat hij of zij het goede wil. Ik ben althans nog niemand tegengekomen die zei dat hij kwaad wou doen! Maar goed gezegd, is nog niet gedaan. Dat hebben we bijvoorbeeld in de afgelopen weken wel kunnen zien. Grote groepen mensen die zeggen op te komen voor de nood van anderen pleegden geweld en vernielingen. Dat begon misschien met goede bedoelingen, maar mensen laten zich in een groep vaak mee-sleuren. Het woord zegt het al. Je vrijheid bladdert af waar je bijstaat en opeens doe je of laat je wat je anders nooit zou doen. Wat je geweten je normaal verbiedt wordt opeens acceptabel, of zelfs ā€œheilige plichtā€. Voor je het weet wordt het goede kwaad genoemd, en het kwade goed. Met de "beste bedoelingen" natuurlijk.

Door de Geest laat God duidelijk zien welke wegen in het leven zegenrijk zijn en welke niet: het is aan de vruchten dat je de boom herkent.

Maar ook al zijn wij hier - denk ik - allemaal geschokt over, het moet ons ook niet verbazen dat zo`n pijnlijk schouwspel zich juist afspeelt rond manifestaties die gericht waren op een grote, en werkelijke morele nood. Dat is namelijk hoe het kwaad werkt. Het kwade is heus wel zo slim om het goede nooit zomaar te ontkennen. Het kwaad  komt doorgaans niet aangelopen in zwarte uniformen en spijkerlaarzen. Dat zou teveel opvallen.  

Het is een klassieke opmerking uit de theologie dat het kwaad het goede na-aapt. Het boze parasiteert op het goede, en dat is tragisch. Het doel waar het boze zich aan vastkleeft kan zĆØlf namelijk heel goed, zelfs verheven zijn. Maar als je dan met de groep meeloopt merk je al gauw dat er iets niet klopt. Men zegt op te komen voor het goede maar je ziet hele andere dingen. Namelijk, in de woorden van Paulus: twist, tweespalt, afgunst, driftbuien en partijzucht, ruzies, uitspattingen en zo meer. En als je voorzichtig oppert dat al die dingen niet passen bij dat goede doel waar je zegt voor te staan, krijg je al gauw woedende woorden te horen over hoe jij een vijand van de mensheid bent! 

Nou, als je al die dingen ziet en hoort moeten we toch denken dat de Geest zich waarschijnlijk ergens anders bevindt. Want waar de Geest werkt, moeten we andere dingen zien. En net zo min als liefde, bezieling en inspiratie zijn die niet  duurzaam te vervalsen.

Paulus geeft een mooie opsomming van wat de vruchten van de Geest dan wel zijn: De vruchten van:

liefde, vreugde,
vrede, geduld,
vriendelijkheid, goedheid,
trouw, zachtheid
en ingetogenheid.

Ongetwijfeld zijn we niet elke dag lief, vreugdevol of vriendelijk en zo meer. Maar als we die vruchten ervaren mogen we er even bij stilstaan. Wat gebeurt hier? Wat maakt dit moment anders dan anderen? Wat voel ik gebeuren? Wat werkt er door mij? Al deze dingen zijn vruchten van de Geest. 

De Geest laat zich niet opjutten. Niks wat van God komt kan haastig afgedwongen worden.

We kunnen er wel voor werken, moeten er aan werken, maar ze zijn nooit helemaal ons werk. We kunnen meewerken met wat God ons wil geven, maar de oogst is altijd ook een kwestie van genade. 

Sommige mensen denken dat ze rechtvaardigheid kunnen afdwingen, en dat het doel de middelen dan heiligt. Je kan "geen omelet maken zonder eieren te breken!" zo heet het dan. 

Maar wij weten dat dit een illusie is, een letterlijk genade-loze kijk op de zaak. En aan het eind van de rit heb je een miljoen kapotte eieren maar nog steeds geen omelet. Integendeel: wie vredestichter wil zijn, wie onze verschillen wil overwinnen, moet anders te werk gaan.

Je moet hoopvol zijn: misschien maak je de dag van vrede niet mee, toch mag je er aan werken: God laat niks verloren gaan. Vreugdevolle liefde bewerkt dingen die het zelf misschien niet meemaakt, maar daarom niet minder echt zijn.

Je moet vrede voelen om vredestichter te kunnen zijn.

Je moet geduld hebben, omdat alles groeit in zijn eigen tijd. De Geest laat zich niet opjutten. Niks wat van God komt kan haastig afgedwongen worden.

Je goedheid en vriendelijkheid mogen bekend zijn onder alle mensen.

We moeten nooit denken dat we daar mee klaar zijn. We kunnen altijd dieper in de Geest komen.

Je stabiliteit, dat is niet het keiharde pantser van rigide onverzettelijkheid maar eerder de ruggengraat van de trouw. De ruggengraat houdt een lichaam overeind dat zelf toch geraakt kan worden. Een lichaam dat zĆØlf niet onaantastbaar is, maar zachtheid kent.

En als laatste leren we dan misschien ook ingetogenheid. Want het beste wat wij ooit zullen verrichten, komt niet voort uit onze eigen wil, onze eigen natuur, maar uit wat de Geest door ons doet.

Dit is de opdracht van ons hele leven. We moeten nooit denken dat we daar mee klaar zijn. We zullen dit nooit voor honderd procent bereiken. We blijven leven met onze beperkingen, zonder dat we zijn vrijgesteld van het werk. We kunnen altijd dieper in de Geest komen. Het werk van de Geest leren kennen. Een kanaal leren zijn van Zijn vrede. De vrede die alleen God kan geven. Amen.

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperpstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israƫl-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Babette van Drunen
Interview

Babette verloor haar vader, maar vond de Vader terug: ā€œIk geloof dat ik lang heimwee hadā€

We leerden haar kennen als de vrije geest uit B&B Vol Liefde, een jonge vrouw op zoek naar heling en liefde. Maar achter die ogenschijnlijke vrijheid ging diepe gebrokenheid schuil. Babette van Drunen zocht haar herstel jarenlang in de New Age, tot z

Mordechai Klimer
Interview

Joodse Messiasbelijder over grenzen aan naastenliefde: "Bidden we soms ook voor de duivel?"

Mordechai Klimer is een Messiasbelijdende Jood, geboren in Israƫl als zoon van Holocaustoverlevenden. Hij draagt een boodschap met zich mee die even ongemakkelijk als hoopvol is: over herstel, over verzoening, en over de rol van Israƫl in Gods plan.

Jurjen ten Brinke
Video

God voelt ver weg: hoe nu verder? Bekende christenen reageren

Het is een vraag die we misschien allemaal wel eens stellen: hoe kom ik dichter bij God als ik mij ver bij Hem vandaan voel? Die vraag legden we onlangs onder meer voor aan SDOK-woordvoerder Richard Groenenboom, ds. Kees van Velzen, EO-presentator Ju

priester
Nieuws

Zorgen in Nicaraguaanse kerk: priester verdwijnt na arrestatie

De Nicaraguaanse priester Pedro Abelardo MƩndez PƩrez is sinds 19 juni spoorloos, nadat hij samen met zijn chauffeur werd gearresteerd door de politie. MƩndez verdween na het leiden van een eucharistieviering in Granada. Dit roept ernstige zorgen op

Noord-Korea
Nieuws

Christenen aangehouden na poging om Bijbels naar Noord-Korea te sturen

Zes Amerikaanse christenen zijn door de Zuid-Koreaanse autoriteiten gearresteerd nadat ze probeerden 1.600 plastic flessen gevuld met Bijbels naar Noord-Korea te sturen via zee. De flessen bevatten miniatuur-Bijbeltjes, USB-sticks, geld en rijst. Dat

Christelijk zomerkamp
Nieuws

Christelijk zomerkamp in Colorado mag blijven bestaan: ā€˜Overheid mag geloof niet straffen’

Het christelijk zomerkamp IdRaHaJe uit Colorado mag blijven bestaan. Vanwege een nieuwe genderwet van de staat riskeerde het zomerkamp namelijk haar deuren te moeten sluiten. Dit werd echter via een rechtszaak voorkomen. Het zomerkamp blijft de ruimt

Ds. V. S. van der Meer
Video

HHK-predikant wijst op grote verschillen tussen rivaliserende voetbalclubs en de kerk

"De kerk is geen clubje, zoals bij het voetbal waar de ƩƩn zegt: 'Ik ben voor Feyenoord' en de ander: 'Ik ben voor Ajax of PSV'. De kerk is het lichaam van Christus", aldus ds. V. S. van der Meer. De hersteld hervormde predikant wees in een recente p

U.S. Customs and Border Protection
Nieuws

Iraanse christenen gearresteerd door immigratiediensten in Los Angeles

Pastor Ara Torosian van Cornerstone Church in West Los Angeles slaat alarm nadat vijf leden van zijn Iraanse gemeente zijn gearresteerd door Amerikaanse immigratiediensten. Onder de arrestanten zijn een gezin met een 3-jarig kind en een echtpaar dat

Meerartikelen

china
Nieuws

Chinese huiskerk maakt bijzonder statement na veroordeling drie kerkleiders

De Linfen Covenant Home Church, een ongeregistreerde huiskerk in de Chinese provincie Shanxi, heeft een krachtig statement afgegeven na de veroordeling van drie van haar leiders. De autoriteiten arresteerden de voorgangers op 19 augustus 2022. Dit ge

De Hoop on Tour
Persbericht

De Hoop on Tour; een muzikale avond vol hoop in Hoogvliet

De Hoop reist door het land met muziek en verhalen die hoop uitstralen! Op zaterdag 19 juli ben je van harte uitgenodigd voor de Lofprijsavond in het PENTA Collega, gelegen aan de Elritsstraat 11 in Hoogvliet. We zullen samen christelijke liederen zi

Bill en Lucy Curl
Getuigenis

Pastor vergeeft moordenaar van zijn vrouw: "Ik wil de Heilige Geest gehoorzamen"

In een rechtszaal in de Amerikaanse staat Florida speelde zich op 22 april een opmerkelijk tafereel af. Bill Curl, pastor bij First Orlando Baptist Church, sprak met gebroken stem maar vaste overtuiging vergeving uit over de man die zijn vrouw Lucy P

Hans Alblas
Verdieping

ā€œKom, volg Mij!ā€: Jezus maakt van vissers geen verpleegkundigen

We lezen in het Evangelie van Marcus een uniek soort historische vertelling. Marcus wil dat zijn lezers ontdekken wie Jezus van Nazareth is en wat Hij gedaan en onderwezen heeft. We zijn gekomen bij hoofdstuk 1 vers 16 tot en met 20. De inleiding is

Ds. Tim Schakel
Opinie

Niet iedereen is welkom in de kerk (en dat is maar goed ook)

ā€˜Iedereen is welkom!’ Deze tekst staat sinds kort op de plek waar dominee Bram Beute voorgaat. 'Ik ben er best een beetje trots op', schreef hij vorige week. Met respect voor Beutes intenties stelt collegapredikant Tim Schakel een scherpe tegenvraag:

Olaf ten Napel
Opinie

Onvoorwaardelijke steun aan Israƫl? Ik zit met een dilemma

Ik zit met een dilemma. En dat zeg ik als christen. Mijn geloof in Jezus Christus vindt zijn oorsprong in het oude Israƫl. Jezus leefde als Jood, kende de Thora, zag zichzelf als nakomeling van Abraham, de stamvader van het volk Israƫl. Abraham werd

Annica
Video

Dankzij een operatie aan boord van Mercy Ships kan de 9-jarige Annica weer Ʃcht kind zijn

Door een ongeluk in haar jeugd, kon de 9-jarige Annica haar armen niet meer optillen. Dingen die voor andere kinderen vanzelfsprekend zijn - zoals een potje basketbal spelen of je haren kammen - waren voor haar bijna onmogelijk. Maar dankzij een kost

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel behandelt Psalm 79 in gebedsvlog: "Keuzes hebben consequenties"

Het gebed is onlosmakelijk verbonden aan het christelijk geloof, maar hoe dat je dat nu precies? In de Gebedsvlogs van IZB deelt Ron van der Spoel waardevolle inzichten en praktische handvatten om gebed en stilte een plek te geven in je dagelijks lev

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden illustreert het werk van de Heilige Geest aan de hand van zijn open haard

"Misschien vraagt u zich af als u langs de pastorie loopt of fietst waar al die rook vandaan komt. Ik kan u zeggen: die rook komt uit onze open haard", aldus ds. G. van Zanden. In een recente preek vertelde de hervormde predikant te beschikken over e

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit waarom hij veel christenen op schoolkinderen vindt lijken

"Veel christenen doen mij denken aan een groep schoolkinderen die te horen hebben gekregen dat de meester vanwege een cursus een dag weg zou zijn." Dat stelt Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' waarin hij i

damascus
Verdieping

Terreuraanslag kerk keiharde klap voor Syrische christenen

Met minstens 22 doden en meer dan 50 gewonden, waarvan 13 in kritieke toestand, kreeg de christelijke gemeenschap in Syriƫ op zondag 22 juni een zware klap te verduren toen een terrorist de Sint-Eliaskerk in Dweilaa, Damascus, aanviel en zich daarna

Jacob Keegstra
Video

Wat heeft het Bijbelboek Numeri vandaag nog te zeggen? Jacob Keegstra legt uit

In deze videoboodschap duikt Jacob Keegstra, namens ICEJ Nederland, diep in de rijke en vaak verrassende betekenis van het boek Numeri. Ontdek hoe Gods leiding, orde en belofte door dit Bijbelboek heen klinken – en wat dat betekent voor ons leven nu.